Lees verder - ME/cvs Vereniging

4 november 2014.
Studie vindt hersenafwijkingen bij ME/cvs-patiënten
Door Bruce Goldman, Stanford Medicine News Center , 28 oktober 2014
Een beeldvormingsstudie door onderzoekers van de Stanford University School of Medicine
heeft duidelijke verschillen aangetoond tussen de hersenen van patiënten met ME/cvs en
die van gezonde personen.
De bevindingen kunnen leiden tot een definitievere diagnose van het syndroom en kunnen
ook wijzen op een onderliggend mechanisme in het ziekteproces.
Michael Zeineh en zijn collega’s hebben de hersenen onderzocht van patiënten met chronisch
vermoeidheidssyndroom en gezonde personen, en hebben verschillen gevonden tussen de
twee groepen.
Het is niet ongewoon voor ME/cvs-patiënten om geconfronteerd te worden met verschillende
onjuiste typeringen van hun aandoening waaronder zelfs vermoedens van hypochondrie,
voordat ze de diagnose ME/cvs krijgen. De afwijkingen die in deze op 29 oktober 2014 in
Radiology gepubliceerde studie gevonden zijn, kunnen mogelijk helpen deze onduidelijkheden
weg te nemen volgens hoofdauteur Michael Zeineh, arts en PhD, assistent professor in de
radiologie.
“Door gebruik te maken van een drietal vooruitstrevende beeldvormende methodes hebben
we ontdekt dat de hersenen van ME/cvs-patiënten op ten minste drie verschillende manieren
afwijken van die van gezonde personen,” zei Zeineh.
ME/cvs treft tussen de 1 en 4 miljoen personen in de Verenigde Staten en miljoenen
wereldwijd. Preciezere aantallen geven is lastig omdat het moeilijk is om daadwerkelijk de
diagnose te stellen. Terwijl alle ME/cvs-patiënten gemeenschappelijke symptomen delen –
verpletterende, aanhoudende uitputting die zes maanden of langer duurt – kunnen de
bijkomende symptomen variëren tussen de ene en de andere patiënt, en ze overlappen vaak
met andere aandoeningen.
Wetenschappelijke uitdaging
“ME/cvs is een van de grootste wetenschappelijke en medische uitdagingen van onze tijd”, zei
de senior auteur van de studie Dr. Jose Montoya, professor infectieziekten en geografische
geneeskunde. “De symptomen omvatten vaak niet alleen allesoverheersende vermoeidheid,
maar ook spier- en gewrichtspijn, invaliderende hoofdpijn, voedselintolerantie, keelpijn,
opgezette lymfeklieren, gastro-intestinale problemen, abnormale bloeddruk en hartslag, en
overgevoeligheid voor licht, geluid en andere gewaarwordingen.”
De combinatie van symptomen kan het leven van een patiënt voor 10, 20 of zelfs 30 jaar
verwoesten, zei Montoya, die jarenlang 200 CVS-patiënten gevolgd heeft in een poging om de
onderliggende mechanismen van het syndroom te identificeren. Hij hoopt de ontwikkeling te
versnellen van doeltreffender behandelingen dan nu bestaan.
Copyright ME/cvs Vereniging
“Naast de kans van het verschaffen van een diagnostische biomarker specifiek voor ME/cvs
waar we al tientallen jaren wanhopig naar op zoek zijn, helpen deze uitkomsten ons om het
gebied of de gebieden van de hersenen te identificeren waar de ziekte het centraal
zenuwstelsel aangetast heeft,” aldus Montoya.
“Als je de ziekte niet begrijpt, dan ben je geblinddoekt je pijlen aan het gooien”, zei Zeineh.
“We hebben onszelf afgevraagd of beeldvorming van de hersenen iets concreet aan het licht
kon brengen “We hebben onszelf afgevraagd of beeldvorming van de hersenen iets concreet
aan het licht kon brengen dat verschil aantoont tussen de hersenen van ME/cvs-patiënten en
gezonde personen. En interessant genoeg was dat zo.”
De onderzoekers van Stanford vergeleken hersenbeelden van 15 CVS-patiënten (selectie
volgens de Fukuda criteria) die gekozen werden uit de door Montoya gevolgde groep met die
van 14 gezonde vrijwilligers van dezelfde leeftijd en hetzelfde geslacht zonder geschiedenis
van vermoeidheid of andere aandoeningen die symptomen veroorzaken zoals bij ME/cvs.
Drie belangrijke bevindingen
De analyse leverde drie opmerkelijke resultaten op, zeiden de onderzoekers. Ten eerste
toonde een MRI dat het totaal aan witte stof van de hersenen van ME/cvs-patiënten in
vergelijking met hersenen van gezonde personen verminderd was. De term “witte stof”
verwijst naar de lange, kabelachtige zenuwbanen die signalen overdragen naar algemeen
verspreide concentraties van “grijze stof”. Die laatste gebieden specialiseren zich in het
verwerken van informatie en de eerste in het overbrengen van informatie van het ene deel
van de hersenen naar een ander deel.
Deze constatering was niet geheel onverwacht, zei Zeineh. Er wordt aangenomen dat er bij
ME/cvs sprake is van chronische inflammatie, heel misschien als een langdurige
immunologische reactie op een nog niet nader gespecificeerde virale infectie. Van
ontstekingen is inmiddels bekend dat die een sterke invloed hebben op de witte stof.
Maar een tweede bevinding was geheel onverwacht. Met behulp van geavanceerde
beeldvormingstechniek – diffusion tensor imaging, die specifiek geschikt is voor het bepalen
van de volledigheid van de witte stof – identificeerden Zeineh en zijn collega’s een consistente
afwijking in een bijzonder deel van de zenuwbaan in de rechter hersenhelft van de hersenen
van ME/cvs-patiënten. Deze baan, die twee delen van de hersenen, de zogenaamde frontale
kwab en temporale kwab verbindt, wordt de rechter boogbundel (fasciculus arcuatus)
genoemd en zag er bij ME/cvs-patiënten afwijkend uit.
Verder was er een sterk verband tussen de mate van afwijking bij de rechter boogbundel van
een ME/cvs-patiënt en de ernst van de aandoening van die patiënt, zoals aangetoond middels
de prestaties op een standaard psychometrische test die gebruikt wordt om vermoeidheid te
evalueren.
Rechts versus links
De functie van de rechter boogbundel is nog altijd een beetje mysterieus. Maar ook zijn
tegenhanger in de linker hersenhelft werd uitvoerig bestudeerd. De linker fasciculus arcuatus
verbindt twee belangrijke taalgebieden binnen de linkerhelft van de hersenen, namelijk het
centrum van Wernicke en van Broca, grijze stof-structuren op enkele centimeter van elkaar.
Deze twee structuren zijn belangrijk om respectievelijk te begrijpen en te spreken. Bij
rechtshandige mensen is de taal op deze manier uitsluitend in de linker helft van de hersenen
georganiseerd, maar de precieze kant (links of rechts) en locatie van de spraakproductie en
Copyright ME/cvs Vereniging
het begrijpen zijn niet zo eenduidig bij linkshandige mensen. (Er wordt wel eens gezegd dat de
hersenen van elke linkshandige een natuurlijk experiment zijn.) Dus het samenvoegen (voor
analyse) van de links- en rechtshandige hersenbeelden kan misleidend zijn. En de bevinding
van een afwijking bij rechtshandigen in de rechter boogbundel was vertroebeld totdat de
beelden van de twee linkshandige patiënten en vier linkshandige controlepersonen uit de
analyse gehaald werden.
Deze studie was een start. Het toont ons waar we moeten zoeken.
Deze waarnemingen werden ondersteund door de derde bevinding: een verdikking van
grijze stof ter plaatse van de door de rechter boogbundel verbonden twee gebieden van
hersenen bij ME/cvs-patiënten in vergelijking met controles. Het verband met
geobserveerde afwijking in de witte stof maakt het volgens Zeineh onwaarschijnlijk dat
twee toevallige bevindingen waren.
de
de
de
de
Hoewel deze resultaten heel robuust waren, zullen ze bevestigd moeten worden, zei hij.
“Deze studie was een start. Hij toont ons waar we moeten zoeken.” De wetenschappers van
Stanford plannen een aanzienlijk grotere studie.
De studie werd gesteund door GE Healthcare en door het CFS Fund, dat gehuisvest is in het
Stanford Department of Medicine’s Division of Infectious Diseases.
Informatie over de afdeling Radiologie van Stanford, die ook dit werk ondersteund heeft, is
beschikbaar op http://radiology.stanford.edu/
Vertaling ME-gids. Met dank aan poppetje. Enigszins geredigeerd door ME/cvs Vereniging
Herdrukt met de toestemming van de Stanford University School of Medicine's Office of
Communication & Public Affairs.
Lees ook in de media



Findings of brain anomalies may shed light on chronic fatigue (SFGate, 29 oktober
2014)
Not just lazy: Chronic fatigue is real, new brain scans show (Today, 29 oktober 2014)
Stanford-onderzoekers tonen drie typen hersenafwijkingen in ME/CVS-patiënten aan
(Verduidelijking Frank Twisk)
Bronartikel: Right Arcuate Fasciculus Abnormality in Chronic Fatigue Syndrome
Michael M. Zeineh, MD, PhD, James Kang, MD, Scott W. Atlas, MD, Mira M. Raman, MS, Allan
L. Reiss, MD, Jane L. Norris, PA, Ian Valencia, BS, Jose G. Montoya, MD
From the Department of Radiology, Lucas Center for Imaging, Stanford University School of
Medicine, 1201 Welch Rd, Room P271, Stanford, CA 94305-5488.
http://dx.doi.org/10.1148/radiol.14141079
Copyright ME/cvs Vereniging