Stilzitten is er niet bij

Interview
Stilzitten is er niet bij voor Eize in de Greidhoeke
Rayon beheerder Eize van Ommen werkt al bijna 30 jaar bij Wetterskip Fryslân met
veel plezier. Lekker buiten bezig zijn vindt hij leuk aan zijn werk. Ook houdt hij van de
contacten met burgers en boeren in het gebied. Door regelmatig op bezoek te gaan
hoort hij wat er leeft in het gebied en welke vragen mensen hebben. Vaak gaat het om
het schoonhouden van sloten, wie waar verantwoordelijk voor is, kadeverbetering,
wateroverlast, vaarroutes, vergunningen enzovoorts. Ook heeft hij regelmatig contact
met een paar boeren en bewoners in het gebied die actief meedraaien in het beheer
van een gemaal. Zogezegd helpen ze een handje mee om de boel op orde te houden.
Laatst toen er tijdens de Hemelvaart zoveel regen uit de lucht kwam vallen kon Eize
hun hulp goed gebruiken. ‘ik kon me richten op de plekken waar de meeste problemen
ontstonden en ik hield ondertussen contact met de “zelfbeheerders” die de andere
locaties onder controle hielden. Goede samenwerking is dan essentieel. Uiteraard blijf
ik verantwoordelijk en houd ik toezicht. Maar een extra paar ogen en handen is op zo’n
moment heel handig.’
Eize van Ommen bij het gemaal Hartwert
Eize vertelt verder: ‘Bijzonder aan de Greidhoeke is de ongelofelijke hoeveelheid
peilgebieden. Soms betekent een paar meter lopen in een weiland dat je van het ene
peilvak in het andere terecht komt met peilverschillen van 10 cm tot soms wel 1,5 meter.
Het waterpeil regelen we met verschillende gemalen, stuwen en sluizen die in de
Greidhoeke heel dicht bij elkaar liggen’. Hij legt uit dat het hanteren van peilgebieden
belangrijk is om het water goed te verdelen in het gebied en wateroverlast te voorkomen.
Wel merkt hij op dat de watergangen te smal zijn opgezet in het gebied, waardoor bij
heftige regenval het lastig is het water op te vangen en te verplaatsen. Eigenlijk zou het
Kaart van een deel van de
Greidhoeke met peilgebieden
watersysteem wat robuuster moeten zijn. Ook omdat we verwachten dat we steeds vaker
te maken zullen krijgen met heftige regens door klimaatveranderingen’.
De meeste gemalen zijn na zo’n 15 jaar aan groot onderhoud toe; na circa 30 jaar worden ze vervangen. Sommigen zijn onlangs
vernieuwd. Een luxe gemaal in het gebied is het gemaal de Marne dat anderhalf jaar geleden is geopend. Eize kan vanuit huis
met zijn laptop het gemaal bedienen. Ook het schoonhouden van het gemaal gebeurt automatisch en dit betekent dat hij dus
niet met de ‘hark’ aan het werk hoeft om de plantenresten uit de roosters te halen zoals bij de oudere gemalen het geval is. De
Elfstedentocht gaat vlak langs de Marne, dus als er strenge winters komen heeft hij direct contact met de organisatoren van de
tocht. Door het nieuwe gemaal kan hij een bijdrage leveren aan het bevorderen van de ijs aangroei. Ook een leuk onderdeel van
het werk.
Nieuw gemaal de Marne,
automatische reiniging en
bedieningspaneel
Hij hoopt dat uit de pilotstudie enkele oplossingen voor knelpunten in het gebied naar voren komen. Daarnaast vindt hij het
belangrijk dat mensen meer bewust worden wat er in hun directe omgeving speelt. Pas als er bijvoorbeeld aan een vaarroute
wordt gesleuteld of er is wateroverlast merken mensen het werk van de waterschappen op. Het waterschap doet echter elke
dag veel meer om het water te beheren in het gebied.
Kloostervaart, een boezemvaart in de Greidhoeke waar 5 gemalen dicht bij elkaar staan