NIEUWTJES 1 maart 2014 HILLEGOM Randstadserie 34

NIEUWTJES
1 maart 2014 HILLEGOM
Randstadserie 34 nummer 9
Let op: Kijk op de website voor de route naar de startlocatie in Hillegom. Er
wordt gewerkt aan de weg. Dus rijdt u op de N207 neem dan de afslag bij
Getsewoud Zuid en volg de bordjes van RS 80.
Info wandeling Hillegom
De wandeltocht zou gemakkelijk een tocht langs de grenzen van de provincie genoemd
kunnen worden. Onze startlokatie ligt in de noordelijke helft van Hillegom. Hillegom is weer
de meest noordelijke gemeente van onze provincie.
Hillegom verscheen in 1248, op de kaart, toen graaf Willem II, de
Roomse Koning, “de kapel van Hijllinghem en al zijn bebouwing
beneden de gracht” schonk aan abt Lubbert II van de abdij van
Egmond. Eindelijk zekerheid en van 1368 tot 1381 is er zelfs een Jan
van Hillegom abt van de abdij. In 1369 stonden er in Hillegom 46
huizen met ca. 283 inwoners en dat was in 1477 gegroeid tot 67 huizen
en 412 inwoners. Van 1722 kocht Mr. Jan Six, een rijke Amsterdamse
koopman, de ambachtsheerlijkheid Hillegom en alras ging hij
verbeteringen aanbrengen, onder andere in 1724 liet hij een stenen
brug over de Beek aanleggen, tussen 1726 en 1728 werd een deel van
deHeereweg in het dorp bestraat, in 1731 werd de Molenbrug door een
stenen vervangen en in 1740 werd de pomp op het dorpsplein bebouwd. Tenslotte verwierf
Six in 1749 ook Het Hof; het huis Elsbroek was toen al bijna 100 jaar in het bezit van de
familie Six. De gemeente telt 20.622 inwoners (31 december 2010, bron: CBS) en heeft een
oppervlakte van 13,48 km² (waarvan 0,60 km² water). Binnen de gemeentegrenzen liggen
geen andere kernen.
We verlaten Hillegom langs de oostrand, langs de ringvaart van de Haarlemmermeer en
steken die over bij het buurtschap Beinsdorp, een van de 26 dorpen en buurtschappen die
samen de gemeente Haarlemmermeer vormen. Na Beinsdorp slaan we af door het
Zwaansbroek een natuurontwikkelingsgebied in het westen van de polder. Meer in het
bijzonder gaan we over de IJtochtstrook, een soms maar 5 meter brede natuurstrook, die
meandert onder de elektriciteitmasten. In het oosten, aan de nadere kant van de N205 zien
we de contouren van Nieuw-Vennep. De strook loopt door tot het buurtschap Zwaanshoek.
We vervolgen na een viaduct het groene gebied, het natuurgebied De Eilanden, dat
onderdeel is van Spaarwoude. Nu ligt Hoofddorp aan de Oostelijke horizon. Let onderweg
ook eens op de vele gezichten op de fietsbruggen over de N205.
We verlaten het natuurgebied op de plek waar de
Spieringweg stuit op de Oude Kruisweg. De laatste
leidt naar het buurtschap Cruquius, genoemd naar
het stoomgemaal De Cruquius, dat we even later
passeren.
Het gemaal De Cruquius is gebouwd in opdracht van
de toenmalige Staatscommissie van beheer en
toezicht over de droogmaking van het
Haarlemmermeer. Het gemaal is in 1849 in gebruik
genomen na een bouwperiode van bijna twee en een half jaar. Het is genoemd naar de
waterbouwkundige en cartograaf Nicolaas Samuel Cruquius (1678-1754).
De installatie bestaat uit acht zuigerpompen die radiaal om de aandrijvende stoommachine
zijn geplaatst. De pompen, gemaakt door Fox & Co. te Falmouth, hebben een gezamenlijke
capaciteit van 320 m3/min. bij een opvoerhoogte van 5,0m. De aandrijving vindt plaats, via
acht gietijzeren balansarmen en smeedijzeren trekstangen, door een verticale stoommachine
van Harvey & Co.uit Hayle (Cornwall) met een vermogen van 360 pk. Na de
buitenbedrijfstelling in 1933 werden de ketels verwijderd en was het gemaal niet meer
maalvaardig. In 1936 volgde overdracht aan de op 22 oktober 1934 door het Koninklijk
Instituut van Ingenieurs opgerichte, Stichting De Cruquius die als doelstelling had (en heeft)
het gemaal te laten voortbestaan als technisch historisch monument en aan de waterstaat
gewijd museum. Hiermee is Museum De Cruquius één van ’s werelds oudste technische
musea. Sinds 2002 is het weer mogelijk, met behulp van hydraulische aandrijving, de
pompen en de stoommachine te laten bewegen.
De Cruquius is één van de drie vrijwel identieke stoomgemalen die zijn gebouwd ten
behoeve van de drooglegging van het Haarlemmermeer.
De dragende gevels zijn uitgevoerd met in kruisverband gemetselde roodbruine baksteen.
Aan de bovenzijde zijn de gevels voorzien van gemetselde met stucwerk afgewerkte
kantelen. De diverse gevels zijn voorzien van spitsboogvensters. In de tweede bouwlaag van
de machinekamer fungeren zij tevens als doorvoeropening voor de balansarmen.
Het gemaal De Cruquius is van bijzondere cultuurhistorische betekenis als symbool voor de
drooglegging van het Haarlemmermeer: het markeert bij uitstek de start van de Industriële
Revolutie in Nederland. Het goed geconserveerde en bijzonder vormgegeven gebouw
huisvest de grootste verticale-stoommachine die ooit is gebouwd. Voor de
bemalingsgeschiedenis van Nederland is het gemaal van belang vanwege de toepassing, en
laatst overgebleven voorbeeld, van een gemaal met zuigerpompen.
Na het passeren van het gemaal trekken we nog verder noordwaarts langs de ringvaart,
steken die over als de molen De Hommel in zicht is en kiezen daarna het jaagpad langs het
ZuiderBuitenSpaarne. We steken bij de volgende brug over naar de andere oever en volgen
eerst het Spaarne terug en daarna de Heemsteedse vaart. Bij een hoge brug steken we
over. We zien dat verscholen
achter bossages het College
Hageveld, nu een middelbare
school, vroeger als klein-seminarie
het begin van de priesteropleiding.
Atheneum Hageveld is gehuisvest
in een gebouw dat voorheen het
Bisschoppelijk Seminarie Hageveld
herbergde. Het ligt op een prachtig
besloten landgoed van zo’n 14 hectare, aan de zuidelijke oostkant van Heemstede.
Hageveld was vroeger een priesteropleiding met internaat. Het landgoed was de dagelijkse
wereld van honderden leerlingen, leraren, priesters en nonnen. Hageveld was nagenoeg
zelfvoorzienend, met een eigen bakkerij, slagerij, wasserij en zelfs een eigen
begraafplaatsje!
Door een stuk bebouwde kom van Heemstede lopen we in de richting van de Sportparklaan
voor de horecarust. Hier vinden we ook de lokatie van RCH, met een geschiedenis van ruim
100 jaar, een van de oudste voetbalclubs van Nederland, die beroemde voetballers
voortbracht, zoals Loek Biesbroeck en Johan Neeskens. Na de rust steken we het landgoed
Groenendaal door. Groenendaal is een eeuwenoud wandelbos in de Noord-Hollandse
gemeente Heemstede. Het bos vormt in totaal circa 80 hectare. Het voormalig landgoed
Meer en Berg maakt tegenwoordig ook deel uit van het wandelbos. We verlaten het
landgoed aan de drukke Heerenweg, maar verlaten die al weer snel om via de rustige wegen
van het buurtschap De Glip, een klein landgoed, het –tegenwoordig bij de gemeente
Bloemendaal horende dorp- Bennebroek en de nogal bijzondere Hillegomse wijk
Patrimonium terug te keren bij de startlokatie: Sporthal De Vosse
Volgende en laatste tocht van serie 34 vanuit Zoetermeer
De start is bij Dekker Sport, Scheglaan 12, 2718 KZ Zoetermeer. Komt u van de A12 neem
afslag 7 richting Pijnacker N 470 en volg de borden van RS 80.
Openbaar vervoer bus 71 vanaf station oost in Zoetermeer..
Kijk voor foto’s van eerder gelopen wandeltochten op onze website: www.RS80.nl
Terugblik Woerden
Bijna 400 wandelaars trotseerden de stormachtige wind. Het bleef wel droog en dat
vergoedde veel. Henk Keizer had er weer een mooie natuurtocht van gemaakt met vaak
wijds uitzicht op de polders. De horecarust was in het koetshuis van kasteel de Haar in
Haarzuilen. Op ca. 3 km van de finish werden de wandelaars nog voorzien van een banaan
op onze fruitpost. Peter de Graaf had voor ons de inkoop verzorgd tegen een heel gunstig
prijsje.
Calamiteiten
Indien u tijdens de wandeling hulp nodig mocht hebben dan is het startbureau tot 16.00 uur
bereikbaar onder nummer 06 12515917. In noodsituaties bel 112.
Joh. Van Dijk

Download Report