Selectie tegen berengeur als duurzaam alternatief voor

6de Vlaamse Fokkerijdag
5/11/2014
Selectie tegen berengeur als
duurzaam alternatief voor castratie
van biggen
Alice Van den Broeke, Marijke Aluwé, Liesbeth De Wilde
Frank Tuyttens, Sam Millet
Nadine Buys, Steven Janssens
Fokkerijdag
05/11/2014
Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek
Eenheid Dier
www.ilvo.vlaanderen.be
Beleidsdomein Landbouw en Visserij
Inleiding
• Berengeur: afwijkende geur en smaak bij vlees
sommige intacte beren na verhitten
• Praktijk: onverdoofde castratie → geen berengeur
• Alternatieven:
verdoving/pijnbestrijding/immunocastratie/intacte
beren met detectie aan de slachtlijn
• Duurzaam alternatief?
Genetische selectie tegen berengeur
Selectie tegen berengeur als alternatief voor castratie bij biggen
Dr. Alice Van den Broeke
1
6de Vlaamse Fokkerijdag
5/11/2014
Inleiding
Melanocortin 4 receptor:
• Asp298Asn polymorfisme van MC4R gen
→ hogere dagelijkse groei en lager mager vlees
percentage
→ Onderzoek KU Leuven: mogelijks associatie met
berengeur
Hypothese
Heeft selectie op basis van het MC4R gen een invloed op
zoötechnische parameters, karkas- en vleeskwaliteit, gedrag en
berengeur?
Proefopzet selectie- experiment:
AA (meer berengeur)
↔
Selectie tegen berengeur als alternatief voor castratie bij biggen
Dr. Alice Van den Broeke
GG (minder berengeur)
2
6de Vlaamse Fokkerijdag
5/11/2014
ILVO: Proefopzet
Kruisingen: AG zeug x AG beer
Biggen:
Genotypering op gecoupeerd staartje
• Speenleeftijd:
→ 4 behandelingen:
 AA beertjes
 GG beertjes
 AA zeugjes
 GG zeugjes
→ 1hok/groep/ronde
→ 6 dieren/hok
→ 11 rondes
Slacht:
→ gemiddeld geschat gewicht /hok: 110 kg uitgevast
Overzicht
Zoötechniek
Karkasen vlees
kwaliteit
Berengeur
MC4R
Gedrag &
Puberteit
Selectie tegen berengeur als alternatief voor castratie bij biggen
Dr. Alice Van den Broeke
3
6de Vlaamse Fokkerijdag
5/11/2014
Overzicht
Zoötechniek
Karkasen vlees
kwaliteit
Berengeur
MC4R
Gedrag &
Puberteit
Analyses berengeur
• Serum androstenon, skatol en indol concentratie:
bloednames op 7 tijdstippen tijdens afmest
• Vet androstenon, skatol en indol concentratie:
Nekvet: staalname na slacht
• Vet sensorische analyse:
soldeerboutmethode
Selectie tegen berengeur als alternatief voor castratie bij biggen
Dr. Alice Van den Broeke
4
6de Vlaamse Fokkerijdag
5/11/2014
Serum
Indol in serum (gemiddelde, s.e.)
Skatol in serum (gemiddelde, s.e.)
4,0
12
3,5
10
Skatol (ppb)
Indol (ppb)
3,0
8
AA
6
GG
4
2,5
2,0
AA
1,5
GG
1,0
0,5
2
0,0
10
0
10
12
14
16
18
20
22
24
12
14
26
16
18
20
22
24
26
28
Ouderdom (weken)
Ouderdom (weken)
Androstenon in serum (gemiddelde, s.e.)
Androstenon (ppb)
14
12
10
8
6
4
2
0
10
12
14
16
18
20
22
24
26
Ouderdom (weken)
Nekvet
AA
(n=63)
0.7
11
(n=41)
60
99
623
29.3
GG
(n=65)
0.6
8
(n=37)
23
38
365
8.1
% >2000 [AND] ppb
% >200 [SKA] ppb
Percentage dieren met berengeur
hoge cutoff, %
9.8
19.5
19.5
2.7
5.4
5.4
0.234
0.083
0.083
% >3000 [AND] ppb
% >200 [SKA] ppb
0
19.5
0
5.4
0.083
Soldeerboutscore van nekvet
Soldeerboutscore (SBS)
Percentage dieren SBS > 3, %
Berengeurcomponenten in nekvet
Indol, ppb
Skatol: [SKA] ppb
Androstenon: [AND] ppb
Percentage dieren met berengeur
lage cutoff, %
Selectie tegen berengeur als alternatief voor castratie bij biggen
Dr. Alice Van den Broeke
SEM
P-waarde
0.14
0.745
0.509
11.88
14.27
72.51
0.006
0.049
0.044
0.026
5
6de Vlaamse Fokkerijdag
5/11/2014
Overzicht
Zoötechniek
Karkasen vlees
kwaliteit
Berengeur
MC4R
Gedrag &
Puberteit
Parameters
• Zoötechnische prestaties:
• Dagelijkse voederopname, dagelijkse groei en
voederconversie
• Karkaskwaliteit:
• Vleespercentage
• Conformatie
• Vleeskwaliteit:
• pH 45’ en 24u na slachten
• Vleeskleur
• Dripverlies
• Scheurkracht
• Intramusculair vet
Selectie tegen berengeur als alternatief voor castratie bij biggen
Dr. Alice Van den Broeke
6
6de Vlaamse Fokkerijdag
5/11/2014
Resultaten
AA
Vleespercentage ↑
Vleesdikte↑
Dressing % ↑
Ham breedte ↑
GG
Spekdikte ↑
DG ↑, vooral beren
DVO ↑
AA dieren: meer berengeur
GG dieren: minder berengeur
WP 8: Vleeskwaliteit
• Geen geslacht x genotype interacties
• Geen significant effect van genotype op vleeskwaliteitsparameters
• Enkel effecten van geslacht op vleeskwaliteit:
Berenvlees: bleker, roder en geler vlees, meer kookverlies,
minder intramusculair vet t.o.v. gelten
AA dieren: meer berengeur
GG dieren: minder berengeur
Selectie tegen berengeur als alternatief voor castratie bij biggen
Dr. Alice Van den Broeke
7
6de Vlaamse Fokkerijdag
5/11/2014
Overzicht
Zoötechniek
Karkasen vlees
kwaliteit
Berengeur
MC4R
Gedrag &
Puberteit
Gedragsobservaties
Passief gedrag /eten/drinken
Gedragsproblemen
Actief gedrag
Seksueel gedrag
Agressief gedrag
Selectie tegen berengeur als alternatief voor castratie bij biggen
Dr. Alice Van den Broeke
8
6de Vlaamse Fokkerijdag
5/11/2014
Gedragsobservaties
• Geen interactie genotype en geslacht
• 6w tot slacht:
=> meer seksueel en agressief gedrag bij de beren tov gelten
• 6w tot slacht:
=> minder passief gedrag, eten en drinken
=> meer actief gedrag bij GG tov AA
• Geen effect van geslacht of genotype op gedragsproblemen
AA dieren: meer berengeur
GG dieren: minder berengeur
Gedragsobservaties
Invloed genotype op passief gedrag/eten/drinken
Percentage dieren/gedrag
Inactief gedrag (P=0.048)
6
8
10
12
14
16
18
20
22
Ouderdom (weken)
AA dieren: meer berengeur
GG dieren: minder berengeur
Selectie tegen berengeur als alternatief voor castratie bij biggen
Dr. Alice Van den Broeke
9
6de Vlaamse Fokkerijdag
5/11/2014
Verwonding- en kreupelscore
Voor periode van 6 wk tot slacht:
• Geen interactie genotype en geslacht
• Meer verwondingen op voorhand en achterhand
– bij beren
– bij GG tov AA
• Meer kreupelheid bij de beren
AA dieren: meer berengeur
GG dieren: minder berengeur
WP 9: Puberteit
Selectie MC4R: invloed puberteit?
Puberteit beren
• Testesgewicht
• Testosteron in serum (7 tijdstippen)
• Swabs preputiaal vocht:
• 2 dagen/week swabben, elke week vanaf 16 weken
• Spermacellen aanwezig in preputiaal vocht
Selectie tegen berengeur als alternatief voor castratie bij biggen
Dr. Alice Van den Broeke
10
6de Vlaamse Fokkerijdag
5/11/2014
Testesgewicht
Testesgewicht na slacht
900
800
Gewicht (g)
700
600
500
400
300
200
100
P=0.581
0
AA
GG
AA dieren: meer berengeur
GG dieren: minder berengeur
Testosteronverloop
Testosteron in serum (gemiddelde, s.e.)
P=0.134
4,0
Testosteron (ppb)
3,5
3,0
2,5
2,0
AA
1,5
GG
1,0
0,5
0,0
10
12
14
16
18
20
22
24
26
Ouderdom (weken)
AA dieren: meer berengeur
GG dieren: minder berengeur
Selectie tegen berengeur als alternatief voor castratie bij biggen
Dr. Alice Van den Broeke
11
6de Vlaamse Fokkerijdag
5/11/2014
Swabs: leeftijd
n=46
AA
GG
Aantal dieren
n=41
P=0.385
Gemiddelde leeftijd bij eerste positieve swab:
150 d
148 d
AA dieren: meer berengeur
GG dieren: minder berengeur
Swabs: gewicht
AA
n=41
GG
Gemiddeld gewicht bij eerste positieve swab:
n=46
P=0.065
91 kg
97 kg
AA dieren: meer berengeur
GG dieren: minder berengeur
Selectie tegen berengeur als alternatief voor castratie bij biggen
Dr. Alice Van den Broeke
12
6de Vlaamse Fokkerijdag
5/11/2014
WP 9: Puberteit gelten
Puberteit gelten
•
•
Verzamelen ovaria in slachthuis: aanwezigheid follikels / corpora lutea
Uitgevoerd op ILVO
Niet cyclerend ovarium
Ovarium met verschillende CL
Resultaten WP 9: Puberteit
Percentage cyclerende gelten
(%)
Percentage cyclerende gelten
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
AA
GG
Selectie tegen berengeur als alternatief voor castratie bij biggen
Dr. Alice Van den Broeke
(P<0.001)
13
6de Vlaamse Fokkerijdag
5/11/2014
Conclusie ILVO onderzoek
Mogelijk om te selecteren naar minder berengeur dmv MC4R merker op
vlak van componenten, niet op vlak sensorische score
Effect op zoötechnische parameters, karkas- en vleeskwaliteit:
Trager groeiend maar betere karkaskwaliteit
Geen negatief effect op kreupelheid en gedrag, enkel actievere dieren
Meer verwondingen voorhand en achterhand
Beren: trend tot lager gewicht bij eerste positieve swab
Gelten: Hoger percentage cycleren op slachtleeftijd
Bedankt voor uw aandacht !
Alice Van den Broeke, Marijke Aluwé, Liesbeth De Wilde
Frank Tuyttens, Sam Millet
Nadine Buys, Steven Janssens
Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek
Eenheid Dier
www.ilvo.vlaanderen.be
Beleidsdomein Landbouw en Visserij
Selectie tegen berengeur als alternatief voor castratie bij biggen
Dr. Alice Van den Broeke
14