Hoe vertel ik het mijn patiënt. Illusie van

Hoe vertel ik het
mijn patiënt
De illusie van veranderingsbereidheid
(en wat er nodig is om voor gedragsverandering)
Martin Appelo, 31-1-14
Website
90% bereikt het
gewenste resultaat
Maar: hoe zit het met de
duurzaamheid daarvan en
met de rest?
Herkent u dit?
Of dit?
Met hoeveel %
van uw cliënten
hebt u gedoe
over
verandering?
Waarom
veranderen
mensen niet
(duurzaam)
‘Als u zo
doorgaat’
Het is
volbracht
2 jaar
thuiszitten?
De eeuw
van de
amoebe
‘We zien wel’
Waarom veranderen mensen niet
(duurzaam)
Ideologie vs
wetenschap
Prochaska & DiClemente
een model voor verandering
precontemplatie (ontkenning),
contemplatie (nadenken over
verandering), voorbereiding, actie en
stabilisatie.
basis van Motivational Interviewing
(Miller & Rollnick)
Maar:
De 5 fasen zijn nooit aangetoond
Ook in de VS komt maar 1 op de 5 verslaafden duurzaam van zijn
verslaving af
Littell, J. & Girvin, H. (2002). Stages of change: A critique. Behavior modification,26,2,223-272.
Wetenschappelijk Fundament
Er is geen enkel bewijs dat we op de
goede weg zijn!!
13%
van de studies naar bewegen en
diëten vindt een succesje op de
langere termijn
- 2/3 doet geen follow-up meting
- Succes alleen bij intensieve (1:1) en langdurige (> 6mnd) begeleiding
Fjeldsoe, B., Neuhaus, M., Winkler, E. & Eakin, E. (2011). Systematic review of
maintenance of behavior change following physical activity and dietary
interventions. Health Psychology, 30, 1, 99-109.
Reflectie: denken en taal
(hogere
zoogdieren)
Basis emoties: beloning en straf
(lagere
zoogdieren)
Reflexen: automatisering
Nee dank je, ik ben op
dieet
Lekker!
Neuken!
• ‘Mindfucks’:
– Kiezen voor de makkelijkste weg of voor
de minst negatieve optie (ziektewinst)
– Meedoen met de anderen
– Doelen naar beneden bijstellen (80%)
– Voordelen benadrukken, nadelen
negeren
– De schuld buiten jezelf leggen
De cirkel van valse hoop
Starten met goed voornemen
Ruimte voor iets nieuws
Eerste succesen
De schuld buiten
jezelf leggen /
jezelf vrijpleiten
Opgeven en
zelfverwijt
Stimulerend om
door te gaan
Minder succes
Teleurstelling / minder
motivatie
Polivy, J., & Herman, C.P. (2002). If at first you don’t succeed. False hopes of self -change. American Psychologist,57,9,677-689.
De cirkel van liefdevolle machteloosheid
Ziekte / Machteloosheid
Chronische patiënt
Helpen / Overnemen
Vermoeide,
depressieve partner
Ziektewinst:
Als voordeel
van de hulp >
nadeel van de ziekte
Burnout hulpverlener
Toename
ziektegedrag
Meer overnemen en meer
hulp bieden
Toename ziektegedrag
De formule voor duurzame
gedragsverandering
d∆ = F (iD x D x iA)
d∆ =
iD =
D =
iA =
duurzame verandering
innerlijke drang (lijdensdruk en een alternatief zien)
discipline (om automatismen, sociale druk en ziektewinst te
weerstaan)
interne attributie (fouten en tegenslagen aan jezelf toeschrijven)
Invullen van de formule
d∆ = F (iD x D x iA)
•
Onderwerp:
– Waar gaat het over? Wat is het probleem? Wat moet er veranderen?
•
Lijdensdruk (iD):
– Wat zijn de nadelen van dit probleem? Hoeveel last heb je ervan (op een schaal van 0 tot 10)?
•
Alternatief (iD):
– Heb je een alternatief? Zie je hoe het anders kan? Is dat alternatief te realiseren (met of zonder hulp)?
•
Automatismen opgeven (D):
– Welke gewoontes moet je opgeven om te veranderen? Ben je daartoe in staat?
•
Sociale druk weerstaan (D):
– Kan je de druk van anderen weerstaan als ze willen dat je doorgaat met dit gedrag?
•
Voordelen en ziektewinst opgeven (D):
– Heeft deze situatie / dit probleem voor jou voordelen? Levert het je iets op?
– Wat weegt zwaarder; de voor- of de nadelen? Ben je bereid om de voordelen op te geven?
•
Interne attributie (iA):
– Aan wie of wat ligt het dat het tot nu toe niet is gelukt om te veranderen? Wie of wat moet er eigenlijk
veranderen? Heb jij invloed op deze situatie?
•
Samenvattend:
– Wat en wie moet er veranderen
– Heb je voldoende innerlijke drang, ga je ervoor, aan wie ligt het als het fout gaat
– Dus, wat ga je nu doen ………..
Alcohol
•
Onderwerp:
– Ik drink te veel
•
Lijdensdruk (iD):
– Kater, gedoe met partner (7 a 8)
•
Alternatief (iD):
– Bronwater met citroen
•
Automatismen opgeven (D):
– Twijfel
•
Sociale druk weerstaan (D):
– Twijfel
•
Voordelen en ziektewinst opgeven (D):
– Moet lukken
•
Interne attributie (iA):
– Het ligt aan mij
•
Samenvattend:
– Ik ga proberen om te stoppen met drinken
– Ik twijfel of het me gaat lukken
– Dus………..
Ruzie
•
Onderwerp:
– Ruzies met partner
•
Lijdensdruk (iD):
– Nare sfeer, veel spanning, weinig intimiteit (8-9)
•
Alternatief (iD):
– Vriendelijk, liefdevol (met hulp)
•
Automatismen opgeven (D):
– Ruzieprogramma niet van start laten gaan. Mezelf beheersen kon ik vroeger ook!
•
Sociale druk weerstaan (D):
– nvt
•
Voordelen en ziektewinst opgeven (D):
– Voordeel is ‘opluchting’
– Weegt niet op tegen nadeel
•
Interne attributie (iA):
A: Het ligt aan de ander!
B: Het ligt aan mij
•
Samenvattend:
– A: Veranderen heeft geen zin
– B: Time out nemen bij allereerste signaal
Werkstress
•
Onderwerp:
– Werkstress = geen prioriteiten stellen & geen ‘nee’ zeggen
•
Lijdensdruk (iD):
– Alles tegelijk, gejaagd, spanning, relatieproblemen (8-9)
•
Alternatief (iD):
– Prioriteiten stellen en nee-zeggen. Zou in principe kunnen, maar ik wil eigenlijk ‘alles’
•
Automatismen opgeven (D):
– Alles willen, overal ‘ja’ op zeggen. Wil ik dat wel opgeven?
•
Sociale druk weerstaan (D):
– Vrienden en collega’s doen het ook niet: lukt me alleen als zij het ook doen
•
Voordelen en ziektewinst opgeven (D):
– Voordeel is: lekker druk, veel contacten, actie, spanning, er helemaal voor gaan
– Wil ik dat wel opgeven?
•
Interne attributie (iA):
– Ik doe het zo
•
Samenvattend:
– Denk eerst maar eens na of de tijd er rijp voor is om te gaan dimmen
Veel therapieën zijn niet
veel meer dan neocorticale
pogingen om een gebrek
aan discipline te
camoufleren.
Wie echt iets wil veranderen
stelt een neocorticaal kader
kiest daarbinnen een limbisch goed
voelend doel
dat te realiseren is m.b.v. automatismen
en gaat daar gedisciplineerd mee aan
het werk!
Maar ja…….
Meer weten?
[email protected]
contactpersoon: Hanny Knuppel
www.curecare.nl
Appelo, M. Uitgeverij Boom, Amsterdam
• Socratisch Motiveren (2007)
• Waardenloze gesprekken (2010)
• Het gelaagde brein (2011)
• Het innerlijk bureaublad (2012)

Download Report