HAZO FIHINAMBOA

Hazo fihinamboa
HAZO FIHINAMBOA
1. ANKAPOBENY
1.1.
Ny toetrandro:
ƒ Ireo karazan-kazo fihinam-boa dia samy manana ny fepetra
ilainy avy ary azo hambolena rehefa tanteraka izany (hafanana,
rotsak’orana sy ny faharetany, rivotra, ny tsipimiraahabon’ilay
toerana...)
1.2.
Ny toetry ny tany
ƒ Maharitra an-taonany maro ny fotoana hamokaran’ny hazo
fihinam-boa, koa miantoka ny ho aviny noho izany ny
fisafidianana ny tany hambolena azy.
ƒ Noho izany dia ilaina ny tany lalinofo sy lonaka ary tsara
lamina ; afaka mitahiry hamandoana sy tsy mifatratra ary tsy be
fasika.
ƒ Amin’ny ankapobeny dia afaka ambolena eny an-tampon-tanety
noajariana sy nasiana zezi-pahitra nyhazo fihinam-boa.
ƒ Marihina fa misy ireo karazany mitaky hatsiaka ka tokony
hambolena amin’ny toerana avo. Ao koa ireo karazany izay
mila hafanana.
2. NY FAHAZOANA ZANA-KAZO
2.1.
Ny botiry:
ƒ Tahony misy masony velona tsara no atao botiry atsatoka
amin’ny tany mba hahazo faka ka ahazaona zanakazo vaovao
indray izay mitovy toetra amin’izay niaviany.
2.2.
Ny karazana botiry:
ƒ Amin’ny fotoana tsy fiasan’ny ranokazo na ririnina no atao ny
botiry
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
2.2.1. Botiry tsotra:
Safidianina ny taho tanora sy efa vory nofo(feno erin-taona),
ampy hery salama ary misy masony velona tsara mba hakana
botiry.
Tapatahana 20-30 sm.
Atao atontana ary fehezana.
Ampandrina anaty fasika mando.
Rehefa sitrana ny fery dia afindra.
Atsatoka mahintsy na misompirana izy ka ny androtokony(2/3 )
no alentika anaty tany miaraka amin’ny masony iray (ny
masony roa ambiny dia mivoaka ety avelany).
Alahatra tsirairay isaky ny 10sm manaraka soritra mielanalana
10sm ny botiry.
-1-
Atrikasa fampifanarahana ny tekinika sy voambolana ho an’ny Faritra Bongolava
natao ny 29/30 Novambra-Desambra 2006
Hazo fihinamboa
ƒ
Afindra eny amin’ny toeram-pambolena rehefa mahazo faka
ƒ
2.2.2. Botiry motiny:
Tapahana ho 30sm ny taho amin’ny tapany ambany ary asiana
sombiny 2sm avy amin’ny hazo nialany.
ƒ
2.2.3. Botiry bakany:
Mitovy amin’ny teo aloha saingy ampaha-taho feno 2-3sm avy
eo amin’izay nitondra azy no ampiharahina aminy.
ƒ
2.3.
Marikotazy
ƒ
ƒ
2.4.
2.2.4. Botiry masony:
Somby taho 3sm misy masiny iray velona tsara no volena atao
anaty fasika mando mba hamaka vao afindra kendrena mba tsy
ho tototra ny masona.
Karazana hazo manana taho afaka manome faka kanefa tsy
mora maniry botiry no atao marikotazy.
Kendrena ny hivoahan’ny faka eo amin’ny taho na sampakazo
mbola miray amin’ny tenaben’ ny hazo eo ampanirihana.
Karazany:
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
2.4.1. marikotazy tsindry ladina
Karazany taho malefaka sady lava no azo atao (voaloboka ,
paoma...).
Manao lavaka manana halalina 15-20sm eo akaiky ny fototra na
asiana sobika feno tany.
Folahina mba handalo ao anaty lavaka na sobika ny taho na
sampan-kazo.
Tazonina amin’ny hazo mitsobahaka mitsatoka amin’ny tany
mba tsy hihainga.
Totofana tany maivana ny ampaha-taho mba hamaka (tsy
totofana ny lohany mba hijoroany).
Tazonina hatrany ny hamandona.
2.4.2. Marikotazy totofana
Hazo manana taho afaka mamaka sy manome rantsana vaovao
aorian’ny fanapahana azy no totofana ohatra paoma, kotsy,
voaroy...
Tapahana atreo amin’ny fotony ny taho (miala 10-15sm
amin’ny tany.
Totofana ny fototra rehefa maniry tsara ireo taho vaovao ireo
dia totofana tany maivana ny fotony mba hamaka.
-2-
Atrikasa fampifanarahana ny tekinika sy voambolana ho an’ny Faritra Bongolava
natao ny 29/30 Novambra-Desambra 2006
Hazo fihinamboa
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
2.5.
2.4.3. Marikotazy tsindry ladimbe
Mitovy amin’ny marikotazy tsindry ladina no atao saingy taho
na sampana lava (voaloboka) no ampandriana amin’ny tatatra
kely tsy dia lalina loatra (5sm no alaliny).
Tazonina amin’ny alalan’ny hazo baka ny faritra rehetra tiana
hamaka.
Avoaka ny lohany ary asiana andry mba hijoroany tsara.
Tany maivana sy lonaka ary asiana zezika no hanotofana ny
taho.
Sady afaka mamoaka ny taho milentika anaty tany no manome
taho maromaro ihany koa.
2.4.4. Maosy
Natao indrindra ho fampitombo-taranaka ny lecthi, mahabibo,
cacao,
Fidina eo amin’ny taho ny toerna tiana hanaovana maosy.
Didina misompirana amahazo nofon-kazo avy eo(alentika
hatrami’ny 1/3 ny halebean’ny taho na koa esorina ny hodinkazo manodidina ilay taho).
Rakofana gony na lamba tsy lena izay nofenona taim-bakona
mifangaro vovontany masaka na tain’omby ny fery mba
hahazoany mamaka.
Fatorana aloha ny faritra ambany amin’ny taho vao fenoina io
tany io ny gony avy eo vao fatorana ny faritra ambony.
Tokony ho mando mandrakariva ny tany anaty gony.
Matetika dia amin’ny Avril – Mai no atao ny maosy ary afindra
amin’ny tanin-janakazo izy rehefa mamaka sy feno dimy na
enim-bolana eo ho eo (desambra).
2.4.5. Marikotazy tangolibahy
Ny hazo lava taho, mandady ary azo haolana no atao
marikotazy tangolibahy
Girefy
ƒ
ƒ
ƒ
Fanakambanana taho na mason-kazo (lahingirefy) amin’ny
tenan’ny hazo na zanakazo efa maniry (vavingirefy) mba
hazaoana mitazo sy mapitombo taranaka ny karazana tiana
hanana.
2.5.1. Girefy misompirana tsotra
Didina misompirana ny tapany ambany amin’ny lahingirefy toy
izany koa ny tapany ambony amin’ny vavingirefy.
Akambana ny faritra manolo-koditra.
-3-
Atrikasa fampifanarahana ny tekinika sy voambolana ho an’ny Faritra Bongolava
natao ny 29/30 Novambra-Desambra 2006
Hazo fihinamboa
ƒ
Fatorana rofia mba andrakotra ny fery.
2.5.2. Girefy peta-maso asisika
ƒ
Mba hahazaona manao azy ity dia tokony afa miendaka mora
foana ny oditra noho izany dia amin’ny fotoana fiasan’ny
ranon-kazo no hanaovana azy (Août-Septembre).
2.5.3. Girefy peta-maso tsotra
ƒ
Atao mitovy ny velaran’ny mason-kazo sy ny faritra mandray
azy eo amin’ny vavingirefy.
2.5.4. Girefy manodidina
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
Endahina ny hoditra manodidina ny vavingirefy ary soloina
lahingirefy mitovy halebe amin’izay fikarakarana ny tany.
Fametrahana tsatoka.
Alohan’ny hamboly na hanao lavaka dia soritanan ny laharamboly sy ny toerana tokony hisy ny hazo na tsatoka hamaritana
azy.
Soritana amin’ny kofehy ny laharam-boly hahintsy ny zoro
isan-daharana.
Marihina amin’ny tsatoka ny faritra tokony hisy ny hazo.
Maka hazo fisaka (1,8-2m ny halavany ary 10-15sm ny sakany),
simahina ny eo afovoany sy ny sisiny roa.
Atao mifanandrify amin’ny tsatoka manamarika ny toeran’ny
hazo ny simaka eo afovoan’ny hazo fisaka.
Asiana tsatoka mifanandrify amin’ny simaka andaniny roa.
Tsoahana ny tsatoka eo afovoany.
2.6.
Fandavahana
ƒ Atao amin’ny volana Jona-Aogositra ny fanaovana lavaka ny
halaliny sy halebeany dia miankina amin’ny toetran’ny tany fa
matetika dia atao 1m3.
ƒ Avahana ny nofon-tany avy eo ambony (sahabo 30sm) ka atao
amin’ny ilanan’ny lavaka ho tontosaina, ary atao eo an-dalany
kosa ny nofon-tany eo ambany.
ƒ Rehefa vita ny lavaka dia hevoinana ny fanambaniny.
2.7.
Fanotorana
ƒ
Atao amin’ny volana septambra.
-4-
Atrikasa fampifanarahana ny tekinika sy voambolana ho an’ny Faritra Bongolava
natao ny 29/30 Novambra-Desambra 2006
Hazo fihinamboa
ƒ
ƒ
ƒ
2.8.
Fambolena
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
2.9.
Ampifangaroina amin’ny zezi-pahitra 40-100kg ny tany
navoaka voalohany teo ankilany ary ampina dolomie 1kg isandavaka raha tany mena no hovolena.
Totofana hatreo amin’ ny 20sm ny lavaka ka ny tany navoaka
voalohany nampifangarona tamin’ny zezika no alefa any
ambany.
Alaina ny hazo fisaka ary averina eo amin’ny toerana taloha ny
tsatoka eo afovoany.
Fotoana: amin’ny ankapobeany dia tsy azo atao ny fambolena
raha toa ka mando na maina loatra ny tany.
Amin’ny volana Oktobra no atao ny famindrana zanakazo.
Hanilihana sy sokafana kely tokony ho 30sm eo afovoan’ny
lavaka voatototra.
Analana ny ¼ ny faka sy ny 2/3 ny ravina mba tsy havery ny
rano be loatra.
Atohoka eo amin’ny simaka afovoan’ny hazo fisaka ny taho
(hatreo amin’ny vozon’ny girefy no faritra mitohoka ho an’ny
hazo natao girefy, tandremana mba tsy ho tototra ny faritra
nanaovana girefy).
Hajoro tsara ny zanakazo ary tototfana tsikelikely (kendrena
mba izay faritra nilentika tany anaty tany ihany no hilevina).
Rehefa voatototra dia hitsakitsahina ny manodidina ny fototra.
Esorina ny hazo fisaka ary ampiana tototra miendrika koveta eo
amboniny.
Asiana mololo na rako-maina manodidina ny fototra raha toa ka
maina loatra ny andro.
Tondrahana rano 1-2siny isam-pototra mba hampifandray tsara
ny faka sy ny tany.
Fikojakojana
ƒ Asiana zezi-pahitra manaraka ny faribolalana voasoritry ny
ravina eo amin’ny tany (1m andaniny sy ankilany).
ƒ Totofana rako maina miala eo amin’ny foto-kazo mankany
amin’ny zezika ka atao mihoatra kely ivelany faribolalana
(amin’ny fotoana ny orana no hanaovana izany na avy kely 3
andro mialoha ny orana)
2.10. Fandratsanana
ƒ Fandratsanana hanomezana bika.
ƒ Safidina ny endrika omena ny hazo.
ƒ Tazomina ny hazo ahazaoana vatan-kazo manana 0,5 -0,8m
(fohifohy matanjaka ary azo hifaneraseran’ny rivotra tsara).
ƒ Avela hitombo tsara aloha ny zanakazo aorian’ny namindrana
azy.
-5-
Atrikasa fampifanarahana ny tekinika sy voambolana ho an’ny Faritra Bongolava
natao ny 29/30 Novambra-Desambra 2006
Hazo fihinamboa
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
Rehefa mahatratara 40-50sm dia tapahina ny tendrony
ambonin’ny mason-kazo.
Esorina ny rantsa ambany toerna sy ireo rantsana ankoatrany
voafidy.
Avela hitombo ny rantsana voafidy andrafitra ny tenan’ny hazo
ka rehefa mahatratra 25sm dia tapahina indray.
Amin’ny toerna manaraka dia tapahina 25sm miala amin’ny
sampana ny rantsana tsirairay.
Fandratsanana fanatsara ny voa sy ny fikolokoloina.
Fanapahana nsy fanesorana ny taho ny rantsana maty, maina ,
simba, silaka na misy aretina.
Fanesorana ny rantsana sy taho tsy ilaina toy ny kintsetsitra sy
ireo taho ratsy fipetraka manelingelina ny hafa.
Fandratsanana hanavaozana ny hazo.
Rehefa antitra sy tsy mamokatra diry intsony ny hazo
fihinamboa dia tapahina mba hisian’ny solofony vaovao
handimby azy (amin’ny ririnina no hanaovana izany).
2.11. Fihavana sy fitrevoana:
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
Fihavana in-droa isan-taona farafahakeliny mba hisoroana ny
ahi-dratsy.
Raha manao voly avotra eny anelanelany mialohan’ny fisian’ny
vokatra dia tandrovina hadio tsara ny ao ambaniny.
Amin’ny faritra be hamandoana: kapahina ny bozaka ary
havaina ny manodidina
Amin’ny faritra maina dia ilaina ny fitrevoana mba hitazonana
ny hamandoan’ny tany.
2.12. Fanondrahana:
ƒ Ilaina ny tondraka manomboka eo amin’ny fambolena ka
hatramin’ny fahazoana faka tsara toy izany koa eo amin’ny
famoniana hatramin’ny fiforonan’ny voa.
ƒ Asiana rakotra mba hampiena ny rano very.
2.13. Fandonahana:
ƒ
Ankoatran’ny fitondrana zezika amin’ny fambolena azy dia
ilaina ny manampy zezika amboniny mba hanonerana ny sakafo
lany teo aloha (atao manodidina ny fotony)
ƒ
Rehefa matoy tsara ny voa dia atao ny fiotazana (rehefa mora
endahina amin’ny taho ny tangozany).
3. FIOTAZANA:
-6-
Atrikasa fampifanarahana ny tekinika sy voambolana ho an’ny Faritra Bongolava
natao ny 29/30 Novambra-Desambra 2006
Hazo fihinamboa
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
Maraina alohan’ny amin’ny9 ora sy ny tolak’andro aorian’ny 4
ora no fiotazana.
Rehefa miala ny vokatra dia angonina ny voa izay lo ka
halevina 50sm amban’ny tany mba hisoroana ny fianakiny laliboankazo.
Sokajiana araka ny habeany sy ny hatsarany ny voa.
Hoanina haingana ny voa masaka loatra (sarotra tehirizina sy
tanterina).
4. FITEHIRIZANA SY FANODINANA
ƒ
ƒ
ƒ
Hoanina avy hatrany atao ranom-boankazo.
Atao konfitiora na paty
Hamainina
5. Aretina sy fahavalo mamely :
Aretina
Fisehony
Oïdium(lavenom-potsy na
Misy lavenom-potsy toy ny
kifotsin-dravina)
lafarinina ao ambanin’ny
ravina; ny amandona no tena
mampiroborobo azy io
Cloque (ketron-dravina)
Rouille(arafesina)
Cochenilles (pondy fotsy na
varangam-bitsika)
Fiarovana sy fitsabona
Asa fikojakojana ara-dalàna
Fandratsanana manarampenitra
Fanafody simika misy sofra
(karathane na Sofril)
ady gasy: lavenona kitay 1
sotro lehibe alona anaty rano 1
litatra mandritry ny 1
alina+ronono (masisosiso no
tsara )1 kaopy+rano 1na 2
litatra no afafy
Mikainkona sy mia-matevina
Esorina sy dorana ny ravina
ny ravina ary manompy mena; marary
ny amandona sy ny hafanana
Atao ara-dalàna ny asa
no tena mampiroborobo azy
fikarakarana rehetra
ady gasy: lavenona kitay 1
sotro lehibe alona anaty rano 1
litatra mandritry ny 1
alina+ronono (masisosiso no
tsara )1 kaopy+rano 1na 2
litatra no afafy
Misy tasy mitambongabongana Esorina sy dorana ny ravina
eo ambon’ny ravina dia miamarary
mavo ary mihintsana ny
Mampiasa fanafody simika
ravina; ny amandona sy ny
fiarovana amin’ny olatra
hafanana no tena
madinika(dithane M45)
mampiroborobo azy
Bibikely misy fonony
mitanboganbongana fotsifotsy
Ady gasy:Lalorina paraky na
sakay(atao masiaka tsara)
mifangaro solitany sy savony
gasy ny faritra misy biby
-7-
Atrikasa fampifanarahana ny tekinika sy voambolana ho an’ny Faritra Bongolava
natao ny 29/30 Novambra-Desambra 2006
Hazo fihinamboa
Chenilles (olim-panjehy) sy
anoano
Mihinana ny ravina sy ny
laingom-paiso
Mouche des fruits
Olitra kely fotsifotsy sady
mafimafy hita ao anaty voankazo efa lo sy mihintsana
Anthracnose(kimanja)
Misy tasy fotsifotsy eo
amin’ny ravina , sampana sy
ny voa
Mangidy ny voankazo ary lo
Rakotra molaly mainty ny
ravina vokatry ny
famohanan’ny varangabintsika
na pondy na ramerina ranoka
manintona ny vitsika
Fumagine (areti-molaly)
Hala menakely (acariens)
Hala mipetraka ao ambanin’ny
ravina
Tsy fahampiana
Azota, Potasy, manesioma,
Sokay
Fisehony
Mavo ny ravina
Miadana ny fitombony
Marefo ny zava-maniry
Tsy misy tsiriny
Bibikely
Valalakely,voalavo
varangabintsika na pondy
(cochenille)
Kakana bitika (nematodes)
Fisehony
Mihinana ny vokatra
Mitsentsitra ny hazo ka
mahatonga azy ho reraka
Bokaboka ny faka
Miadana ny fitombony
Maina ny ravina
Alana ny biby ary vonoina
ady gasy: rano madio + sakay
+ ranon-tsavony (savony
mitovy habe amin’ny ankihibe)
Angonina ny voa efa lo ary
alevina 50sm anaty tany
Fanafody simika:Fenthion
100ml/hl na 10cc/10l
Ampina attractif (fisintonana)
ady gasy:ranon-kena no
ampiasaina 2/3+ fanafody
famonoana biby kely 1 sotro
lehibe+ rano 1/3
Vonoina ireo bibikely
mitondra aretina
Diovina amin’ny fanafody
miady amin’ny olatra ny faritra
tratra
DICOFOL 10cc/10l
ady gasy : amanin’ombivavy
atao anaty tavoahangy fotsy
1litatra, saromana tsara dia
atapy andro mandritry ny 15
andro, avy eo + rano 2 litatra
Fiarovana sy fitsaboana
Mitondra zezi-pahitra sy
dolomie
Fiarovana sy fitsaboana
Fametrahana fandrika
Esorina ny simba
ady gasy : petrole+sakay
Esorina sy dorana ny simba
Ady gasy
:tanamasoandro(tagetes
minuta) totoana dia alevina
amin’ny toerana
-8-
Atrikasa fampifanarahana ny tekinika sy voambolana ho an’ny Faritra Bongolava
natao ny 29/30 Novambra-Desambra 2006