PD. Dr. P.H. Lesky Universität Stuttgart Sommersemester 2016 Höhere Analysis Teil II: Einführung in Fourieranalysis 1 Sinus-Kosinus-Reihen 1.1 Definition: Sei H, h., .i Hilbertraum, (ej ) Orthonormalsystem in H, f ∈ H. Dann heißt ∞ X hf, ej i ej Fourierreihe von f . j=1 Das berühmteste ONS: H = L2 ] − π, π[ , 1 1 1 1 1 (ej ) = √ , √ sin x, √ cos x, √ sin(2x), √ cos(2x), . . . . π π π π 2π Fourierreihe von f ∈ H: ∞ X hf, ej i ej = j=1 1 = 2π Z π f (t) dt + −π ∞ Z X 1 j=1 π 1 f (t) sin(jt) dt sin(jx) + π −π π Z 1 π 1.2 Notation: aj := f (t) cos(jt) dt, j ∈ N0 π Z−π 1 π bj := f (t) sin(jt) dt, j ∈ N π −π k a0 X sk (x) := + aj cos(jx) + bj sin(jx) , 2 j=1 s(x) := Z π f (t) cos(jt) dt cos(jx) −π k ∈ R, x ∈ R lim sk (x) k→∞ Frage: Konvergiert sn gegen f ? 1.3 Beobachtungen: 1) sk und gegebenfalls s sind 2π-periodisch. 2) Ist f auf R definiert und 2π-periodisch, so können die Integralgrenzen verschoben werden: 1 aj = π Z c+π f (t) cos(jt) dt. c−π 3) aj , bj ändern sich nicht, wenn f auf einer Nullmenge abgeändert wird. 4) Zur Definition von aj , bj reicht f ∈ L1 ] − π, π[ % L2 ] − π, π[ . Höhere Analysis, Sommersemester 2016, Seite 47 1.4 Hilfssatz: Für f ∈ C 1 [−π, π] → K gilt Z π n o lim f (t) cos(ωt) dt = 0. ω→∞ −π sin(ωt) Z π 1 π 0 1 f (t) cos(ωt) dt = f (t) sin(ωt) − f (t) sin(ωt) dt → 0 für ω → ∞. ω ω −π −π −π Z Beweis: (∗) π 1.5 Lemma von Riemann: Für f ∈ L1 ] − π, π[ gilt (∗). Beweis: Sei f ∈ L1 ] − π, π[ . Zeige: Z ∀ε > 0 ∃ωε > 0 ∀ω > ωε : π −π f (t) cos(ωt) dt < ε. ε Sei ε > 0 beliebig, aber fest. Wähle fε ∈ C0∞ ] − π, π[ mit kf − fε k1 < (siehe 4.29). Dann 2 Z π Z π Z π f (t) cos(ωt) dt ≤ f (t) − fε (t) cos(ωt) dt + fε (t) cos(ωt) dt −π | −π {z } | −π {z } ≤kf −fε k1 <ε/2 < ε <ε/2 für ω > ωε nach 1.4 für ω > ωε . 1.6 Hilfssatz: Sei f : R → K 2π-periodisch, f ∈ L1 ] − π, π[ . Dann Z π sin (k + 12 )t dt für k ∈ N, x ∈ R. sk (x) − f (x) = f (x + t) − f (x) 2π sin 2t −π Beweis: 1 1) sk (x) = π Z k X 1 π f (t) dt + f (t) cos(jt) cos(jx) + sin(jt) sin(jx) dt π −π | {z } −pi j=1 Z π = 21 (e−ijt eijx +e Z = k X π 1 eij(x−t) f (t) dt −π 2π j=−k | {z } =:Dk (x−t) (Dirichlet-Kern) 2) −ikξ 2πDk (ξ) = e 2k X eijξ j=0 = = = = ⇒ Dk (ξ) = 1 − (eiξ )2k+1 e−ikξ 1 − eiξ −ikξ e − ei(k+1)ξ e−iξ/2 · −iξ/2 iξ 1− e e −i(k+ 12 )ξ i(k+ 12 )ξ e −e −iξ/2 e − eiξ/2 −2i sin k + 12 ξ −2i sin 12 ξ 1 sin k + 21 ξ = D(−ξ) 2π sin 12 ξ ijt e−ijt ) Höhere Analysis, Sommersemester 2016, Seite 48 Z ⇒ sk (x) π = −π f (t) Dk (x − t) dt | {z } =Dk (t−x) Z s=t−x π−x f (s + x)Dk (s) ds = f,Dk 2π-periodisch Z−π−x π f (s + x)Dk (s) ds = −π 3) Speziell f = 1 auf R ⇒ a0 = 2, aj = bj = 0 für j ∈ N Z π 2) Dk (s) ds ⇒ 1 = sk (x) = −π Z π f (x)Dk (s) ds ⇒ f (x) = −π Z π f (s + x) − f (x) Dk (s) ds. 2) ∧ 3) ⇒ sk (x) − f (x) = −π 1.7 Kriterium von Dini: Sei f : R → K 2π-periodisch und f ∈ L1 ] − π, π[ . Für jedes x0 ∈ R gilt δ f (x + t) − f (x ) 0 0 ∃δ > 0 : dt < ∞ ⇒ f (x0 ) = lim sk (x0 ). k→∞ t −δ Z π t f (x + t) − f (x) · t 2π sin −π 1.5 → 0 für k → ∞. 1.6 Z Beweis: sk (x) − f (x) = · sin t k+ 2 1 t dt 2 1.8 Folgerung: Sei f wie in 1.7, x0 ∈ R. Falls f in x0 hölderstetig ist, d.h. ∃δ, α, c > 0 : f (x) − f (x0 ) ≤ c|x − x0 |α für |x − x0 | < δ, so folgt δ Z δ f (x + t) − f (x ) 0 0 c|t|α−1 dt < ∞ dt ≤ t −δ −δ Z und somit f (x0 ) = lim sk (x0 ). k→∞ 1.9 Erweitertes Kriterium von Dini: Sei f wie in 1.7. Für jedes x0 ∈ R gilt: Falls x0 Unstetigkeitsstelle 1. Art ist (d.h. f (x0 + 0), f (x0 − 0) existieren) und Z δ Z 0 f (x0 + t) − f (x0 + 0) f (x0 + t) − f (x0 − 0) ∃δ > 0 : dt < ∞ ∧ dt < ∞, t t 0 −δ dann folgt s(x0 ) = f (x0 + 0) + f (x0 − 0) . 2 Höhere Analysis, Sommersemester 2016, Seite 49 Z π Beweis: Dk (ξ) = Dk (−ξ) ∧ Z 0 Dk (t) dt = 1 ⇒ −π Z Dk (t) dt = −π π Dk (t) dt = 0 1 2 Z π Z 0 f (x0 + 0) + f (x0 − 0) Dk (t)f (x0 − 0) dt + Dk (t)f (x0 + 0) dt = ⇒ 2 −π 0 Z π f (x0 + t)D(t) dt Beweis von 1.6: sk (x0 ) = −π f (x0 + 0) + f (x0 − 0) 2 Z π 0 f (x0 + t) − f (x0 + 0) f (x0 + t) − f (x0 − 0) tDk (t) dt + tDk (t) dt t t 0 −π ⇒ sk (x0 ) − Z = Beweis 1.7 −→ 0 für k → ∞. 1.10 Kriterium von Lipschitz: f : R → K sei 2π-periodisch und hölderstetig: ∃α, c > 0 ∀x, x0 ∈ R : f (x) − f (x0 ) ≤ c|x − x0 |α . Dann konvergiert (sk ) auf R gleichmäßig gegen f . Beweis: 1) Zutaten: Es gelten a) ∀x ∈ R : sk (x) → f (x) nach 1.8. b) (sk ) ist gleichgradig stetig: ∀ε > 0 ∃δ > 0 ∀x, x0 ∈ R ∀k ∈ N : |x − x0 | < δ ⇒ sk (x) − sk (x0 ) < ε (Beweis siehe unten). c) f ist stetig. 2) Mischen: Für festes x0 ∈ R, ε > 0 wähle ε a) Kx0 ∈ N mit ∀k > Kx0 : sk (x0 ) − f (x0 ) < , 3 ε b) δ > 0 mit sk (x0 ) − sk (x), f (x0 ) − f (x) < für |x − x0 | < δ, k ∈ N. 3 Für k > Kx0 und x ∈ ]x0 − δ, x0 + δ[ folgt sk (x) − f (x) ≤ sk (x) − sk (x0 ) + sk (x0 ) − f (x0 ) + f (x0 ) − f (x) < ε. Höhere Analysis, Sommersemester 2016, Seite 50 3) Backen: [−π, π] ist kompakt, also gibt es endlich viele x1 , . . . , xJ , so dass [−π, π] ⊆ J [ ]xj − δj , xj + δj [ . j=1 Für k > max{Kx1 , . . . , KxJ } folgt sk (x) − f (x) < 3ε für x ∈ [−π, π] sk ,f 2π-periodisch ⇒ sk (x) − f (x) < 3ε für x ∈ R. Beweis von 1b): Sei ε > 0 beliebig, aber fest. Wähle τ > 0, so dass Z τ c |t|α ε dt < mit c, α aus Voraussetzung t 4 −τ 2π sin 2 ⇒ sk (x) − sk (x0 ) ≤ sk (x) − f (x) − sk (x0 ) − f (x0 ) + f (x) − f (x0 ) Z π Z π 1.6 f (x + t) − f (x) Dk (t) dt − f (x0 + t) − f (x0 ) Dk (t) dt = −π −π 0 + f (x) − f (x ) Z τ Z τ f (x0 + t) − f (x0 ) Dk (t) dt ≤ f (x + t) − f (x) Dk (t) dt + {z } −τ | −τ ≤c|t|α Z f (x + t) − f (x0 + t) +f (x) − f (x0 ) Dk (t) dt | {z } + [−π,π]\ ]−τ,τ [ ≤c|x−x0 |α + f (x) − f (x0 ) ≤ ε ε + + 2c|x − x0 |α 4 4 Z Dk (t) dt +c|x − x0 |α [−π,π]\ ]−τ,τ [ | {z <∞ } < ε für |x − x0 | < δ. 1.11 Bemerkung: f ∈ C 1 (R → K) 2π-periodisch ⇒ f erfüllt Kriterium von Lipschitz: f (x) − f (x0 ) = f 0 (ξ) · |x − x0 | ≤ max |f 0 | · |x − x0 |. [−π,π] 1.12 Komplexe Darstellung von Fourierreihen: Aus Beweis von 1.6: Z π sk (x) = −π Z π k k X 1 1 X ij(x−t) e f (t) dt = e−ijt f (t) dt eijx . 2π j=−k 2π −π j=−k k X 1 ijx Neue Interpretation: uj (x) := √ e ⇒ sk (x) = hf, uj i uj (x). 2π j=−k Höhere Analysis, Sommersemester 2016, Seite 51 Wegen huj , uk i = 1 2π Z 1 π für j = k π 1 = 0, für j 6= k ei(j−k)t 2π(j − k) t=−π e|ijt{z e−ikt} dt = −π =ei(j−k)t ist (uj ) ein ONS in L2 ] − π, π[ . Beachte lim k→∞ k X hf, uj i uj (x) = f (x) ⇔ lim a 2 k→∞ j=1 0 + k X aj cos(jx) + bj sin(jx) = f (x). j=1 1.13 Satz: (uj )j∈Z ist ein vollständiges ONS in L2 ] − π, π[ , d.h. (uj )j∈Z ist ONS und 2 ∀f ∈ L k X ] − π, π[ : f = lim k→∞ hf, uj i uj j=−k k X hf, uj i uj < ε. Beweis: Sei f ∈ L2 ]−π, π[ fest. Zeige: ∀ε > 0 ∃Kε ∈ N ∀k > Kε : f − j=−k 2 Sei ε > 0 beliebig, aber fest. ε 1) Wähle fε ∈ C0∞ ] − π, π[ mit kf − fε k2 < (vgl. Teil I, 4.29). 3 Setze fε 2π-periodisch fort auf R ⇒ fε ∈ C ∞ (R → K). 2) Sei s̃k (x) := k X hfε , uj i uj (x). Nach 1.10 mit 1.11: j=−k ε ∃Kε ∈ N ∀k > Kε ∀x ∈ R : s̃k (x) − fε (x) < √ 3 2π Z π Z π ε 2 2 ε2 2 ⇒ ks̃k − fε k2 = s̃k (t) − fε (t) dt ≤ dt = . 3 −π −π 9 · 2π k X 3) s̃k − sk = hfε , uj i uj − hf, uj i uj k X = j=−k ⇒ ks̃ − sk22 hfε − f, uj i uj j=−k Parsevalsche = Gleichung 4.19 k X hfε − f, uj i 2 j=−k Besselsche ≤ Ungleichung 4.19 kfε − f k22 . 1) ∧ 2) ⇒ ∀k > Kε : kf − sk k ≤ kf − fε k2 + kfε − s̃k k2 + ks̃k − sk k2 < ε. | {z } | {z } | {z } <ε/3 1.14 Bemerkungen: <ε/3 ≤kf −fε k2 <ε/3 1) Für 1 1 1 √ , √ sin x, √ cos x, . . . π π 2π ist vollständiges ONS in L2 ] − π, π[ . (ej ) = folgt aus 1.13: (ej )j∈N Höhere Analysis, Sommersemester 2016, Seite 52 2) Zusammenfassung: 2 a) f ∈ L ] − π, π[ ⇒ f = lim k→∞ k X hf, uj i uj , Konvergenz bezüglich k.k2 . j=−k b) f erfüllt Dini in jedem x ∈ [−π, π[ ⇒ f (x) = lim hf, uj i uj (x) punktweise. k→∞ c) f erfüllt Lipschitz-Kriterium ⇒ f (x) = lim k→∞ k X hf, uj i uj (x) gleichmäßig. j=1 1.15 Andere Intervalle: Seien L > 0, f : R → K 2L-periodisch und hölderstetig: ∃α, c > 0 ∀x, x0 ∈ R : f (x) − f (x0 ) ≤ c|x − x0 |α . Definiere g(x) := f Lx π ⇒ f ⇒ g erfüllt das Kriterium von Lipschitz 1.10. Lx = π s=Lt/π = π dt= L ds Z π ∞ Lt X 1 −ijt e f g(x) = dt eijx 2π −π π j=−∞ Z L ∞ X π 1 e−ijπs/L f (s) ds eijx 2π −L L j=−∞ Z L ∞ X 1 e−ijπs/L f (s) ds eijπy/L 2L −L j=−∞ Lx πy Mit y := bzw. x = : f (y) = π L 1 Setze ũj (x) := √ eijπx/L ⇒ (ũj )j∈Z ist vollständiges ONS in L2 ] − L, L[ . 2L 1.16 Beispiel: Gegeben: L > 0; a, b ∈ R; b ≥ 0; f : [−L, L] → C. Gesucht: y ∈ C 2 [−L, L] → C mit ) −y 00 + ay 0 + by = f y(−L) = y(L) ∧ y 0 (−L) = y 0 (L) (periodische Randbedingungen) Lösung: y(x) = ∞ X j=−∞ 1 jπ 2 2 + ijπ a 2 +b hf, ũj iũj (x). (∗) Höhere Analysis, Sommersemester 2016, Seite 53 2 Fouriertransformation 2.1 Definition: Für f ∈ C ∞ (R → C) und j, k ∈ N0 ist kf kj,k := sup xj f (k) (x) x∈R (im Fall k ≥ 1 ist k.kj,k eine Halbnorm). Der Schwartz-Raum über R ist S(R) := f ∈ C ∞ (R → C) ∀j, k ∈ N0 : kf kj,k < ∞ . Offensichtlich: C0∞ (R) ⊆ S(R). 2.2 Beispiele: 2 1) f (x) = xj e−αx , j ∈ N0 , α > 0 ⇒ f ∈ S(R) \ C0∞ (R). 2) Abschneidefunktion: Für R > 0, 0 < ε < R setze Z R+ε ψR,ε (x) := jε (x − y) dy = Jε (χ[−R−ε,R+ε] ). −R−ε ⇒ ψR,ε (x) := Außerdem 0 ψR,ε (x) ≤ Z 1 |x| ≤ R ∈ ]0, 1[ R < |x| < R + 2ε 0 |x| ≥ R + 2ε ∞ 0 jε (x − y) dy = −∞ Z ∞ jε0 (y) dy = c, −∞ 00 (x) ≤ d unabhängig von R. genauso ψR,ε 2.3 Bemerkung: Mit d(f, g) := ∞ X j,k=0 1 2j+k kf − gkj,k 1 + kf − gkj,k bildet S(R) einen vollständigen Raum. 2.4 Eigenschaften: 1) S(R) ist linearer Raum. 2) f, g ∈ S(R) ⇒ f · g ∈ S(R) (S(R) ist Algebra ohne Einselement). dj k x f (x) ⇒ g ∈ S(R). dxj 4) f ∈ S(R) ⇒ sup 1 + |x|2 f (x) ≤ kf k0,0 + kf k2,0 =: cf ⇒ f (x) ≤ 3) f ∈ S(R), j, k ∈ N0 , g(x) = x∈R cf . 1 + x2 Höhere Analysis, Sommersemester 2016, Seite 54 2.5 Definition: Für f ∈ S(R) ist 1 fˆ : R → C : ω 7→ fˆ(ω) := f ∧ (ω) := √ 2π Z ∞ f (x)e−iωx dx −∞ die Fouriertransformierte von f . 1 2 2 2.6 Beispiel: f (x) = e−x ⇒ fˆ(ω) = √ e−ω /4 . 2 2.7 Satz: Für f ∈ S(R) und j, k ∈ N0 gelten (j) (ω) = (iω)j fˆ(ω), 1) fd 2) g(x) := xk f (x) ⇒ ĝ(ω) = ik fˆ(k) (ω), 3) h(x) := dj xk f (x) ⇒ ĥ(ω) = (iω)j ĝ(ω) = ij+k ω j fˆ(k) . j dx Z ∞ 1 0 b f 0 (x)e−iωx dx Beweis: 1) f (ω) = √ 2π −∞ Z ∞ 1 1 −iωx ∞ f (x)e−iωx dx = √ f (x)e + iω √ x=−∞ 2π 2π −∞ ˆ = iω f (ω) Z ∞ 1 −iωx 2) g(x) = x · f (x) ⇒ ĝ(ω) = √ f (x) xe | {z } dx 2π −∞ d −iωx Z ∞ = dω ie d 1 −iωx √ = i f (x)e dx dω 2π −∞ d = i fˆ(ω) dω Vertauschen von Integral und Ableitung: Integral konvergiert gleichmäßig bezüglich ω: Z ∞ Z ∞ −iωx f (x)x dx < ε f (x)xe dx ≤ für R > Rε unabhängig von ω. R R 2.8 Satz und Definition: F : f 7→ fˆ ist eine lineare Abbildung von S(R) in S(R) und heißt Fouriertransformation. Höhere Analysis, Sommersemester 2016, Seite 55 Beweis: 1) F linear X 2) f ∈ S(R) ⇒ fˆ ∈ S(R): a) fˆ ∈ C ∞ (R → C): siehe Beweis von 2.7 Z ∞ Z ∞ 1 1 −iωx f (x) dx < ∞ b) sup fˆ(ω) = sup √ f (x)e dx ≤ sup √ 2π −∞ 2π −∞ ω∈R ω∈R ω∈R dj ∧ j (k) 2.7 b) c) sup ω fˆ (ω) = sup xk f (x) < ∞. j ω∈R | dx ω∈R {z } ∈S(R) 2.9 Bemerkung: F : S(R) → S(R) ist bezüglich d aus 2.3 stetig. 2.10 Satz: F : S(R) → S(R) ist bijektiv, und es gilt F −1 1 : S(R) → S(R) : g → 7 ǧ, ǧ(x) := √ 2π Z ∞ g(ω)eiωx dω. −∞ Z ∞ 1 fˆ(ω) dω: Beweis: 1) Sei zunächst f ∈ Zeige f (x) = √ 2π −∞ i 1 1h 2 , , setze f -periodisch fort. Wähle ε > 0 so, dass supp (f ) ⊆ ε ε ε Fourierreihe: Z ∞ X 1 1/ε −ijπs/(1/ε) 1.15 f (x) = e f (s) ds eijπx/(1/ε) 2 C0∞ (R). = ωj :=jπε = = ε↓0 → Riemann-Summe Beachte: fˆ ∈ S(R) ⇒ fˆ(ω) ≤ j=−∞ ε ∞ X ε 2 j=−∞ −1/ε Z e−ijπεs f (s) ds eijπεx R ∞ X √ εˆ 2π f (ωj ) eiωj x 2 j=−∞ ∞ 1 X √ πε fˆ(ωj ) eiωj x |{z} 2π j=−∞ =∆ω j Z ∞ 1 √ fˆ(ω)eiωx dω. 2π −∞ ω2 c +1 Z ∞ fˆ(ω) dω < δ für R > Rδ R X X X 1 c c πεfˆ(ωj ) ≤ πε = ⇒ ωj2 πε j2 j≥1+R/πε j≥1+R/πε j≥1+R/πε X 1 c c 1 ≤ ≤ < δ für R > Rδ R πε j(j − 1) πε πε j≥1+R/πε Höhere Analysis, Sommersemester 2016, Seite 56 2) Sei nun f ∈ S(R). Multipliziere mit ψR,1 aus 2.2 Z ∞ ∧ 1 1) a) Für |x| ≤ R: f (x) = ψR,1 · f (x) = √ ψR,1 · f (ω)eiωx dω 2π −∞ Z ∞ ∧ 1 R→∞ b) ψR,1 · f (ω) = √ ψR,1 · f (x)e−iωx dx → fˆ(ω) für jedes feste ω ∈ R, 2π −∞ denn: • ψR,1 · f (x) e−iωx → f (x)e−iωx punktweise, • ψR,1 · f (x) e−iωx ≤ f (x), Z ∞ f (x) dx < ∞, • −∞ • majorisierte Konvergenz. Z ∞ ∧ f (x) dx =: c1 ψR,1 · f (ω) ≤ c) −∞1 Z ∞ ∧ 00 c2 −iωx ψR,1 · f (ω) ≤ √ ψR,1 · f (x)e dx ≤ 2 2 ω 2πω −∞ n c o ∧ 2 ψR,1 · f ⇒ ≤ g(ω) := min c1 , 2 unabhängig von R Z ∞ Z ∞ω ∧ majorisierte R→∞ fˆ(ω)eiωx dω b) ∧ c) ⇒ ψR,1 · f (ω)eiωx dx → Konvergenz −∞ Z −∞ ∞ 1 a) iωx ⇒ f (x) = √ fˆ(ω)e dω für jedes x ∈ R. 2π −∞ Insbesondere ist F injektiv: fˆ = ĝ ⇒ f = g. 3) F ist surjektiv: Sei g ∈ S(R). Nach 2): g(ω) = y:=−x = Z ∞ 1 √ ĝ(x)eiωx dx 2π −∞ Z ∞ 1 √ ĝ(−y)e−iωy dy 2π −∞ h(y) := ĝ(−y) ⇒ h ∈ S(R) ∧ g = ĥ ∈ Bild(F) 2.11 Plancherel-Gleichung: Für f ∈ S(R) gilt kfˆkL2 (R) = kf kL2 (R) . i 1 1h 1) Zunächst f ∈ C0∞ (R), supp (f ) ⊆ − , ε ε r i 1 1h ε ijπεx 2 Parsevalsche Gleichung in L − , mit ũj (x) = e : ε ε 2 ∞ r Z 1/ε 2 X ε 2 kf kL2 (R) = kf kL2 (]− 1 , 1 [) = f (t)eijπεt dt ε ε 2 −1/ε j=−∞ Beweis: ∞ X 2 ε = · 2π fˆ( jπε ) |{z} 2 j=−∞ | {z } ∆ωj ε↓0 Z ∞ → −∞ ωj fˆ(ω)2 dω = kfˆk2 2 . L (R) Höhere Analysis, Sommersemester 2016, Seite 57 2) Genauso wie Beweis von 2.10: Für f ∈ S(R) kf k2L2 (R) = lim kψR,1 · R→∞ ∧ 2 = lim ψR,1 · f 2 1) f k2L2 (R) R→∞ L (R) = kfˆk2L2 (R) 2.12 Folgerung: Für f, g ∈ S(R) gilt hf, giL2 (R) = hfˆ, ĝiL2 (R) . Beweis: Polarisation: hf, gi = 1 kf + gk2 − kf − gk2 + i kf + igk2 − kf − igk2 . 4 2.13 Definition: Für f, g ∈ S(R) ist Z f (x − y)g(y) dy f ∗ g(x) := R die Faltung von f und g. Z R+ε jε (x − y) dy Z−R−ε jε (x − y)χ[−R−ε,R+ε] (y) dy = 2.14 Beispiel: ψR,ε (x) = R = jε ∗ χ[−R−ε,R+ε] (x). 2.15 Satz: Für f, g ∈ S(R) gelten 1) f ∗ g ∈ S(R), √ 1 2) f[ · g = √ fˆ ∗ ĝ, f[ ∗ g = 2π fˆ · ĝ, 2π 3) (f ∗ g) ∗ h = f ∗ (g ∗ h), f ∗ g = g ∗ f . Beweis: √ 2) 2π f[ · g(ω) Z = f (x)g(x)e−iωx dx R g, e−iω. f L2 (R) ∧ ĝ, e−iω. f L2 (R) Z Z iωx −iω̃x ĝ(ω̃) e f (x)e dx dω̃ = fˆ ∗ ĝ(ω). = = 2.12 = R Genauso: √ R 2π(fˆ · ĝ)∨ = f ∗ g ⇒ f[ ∗g = √ 2π fˆ · ĝ. Höhere Analysis, Sommersemester 2016, Seite 58 1) 2.8 f, g ∈ S(R) ⇒ fˆ, ĝ ∈ S(R) ⇒ fˆ · ĝ ∈ S(R) 2) √ 2.10 ⇒ f ∗ g = 2π(fˆ · ĝ)∨ ∈ S(R). 1) 2) (f ∗ g) ∗ h = √ ∨ 1) ∨ 2π f[ ∗ g · ĥ = 2π fˆ · ĝ · ĥ . 2.16 Beispiel: Durchbiegung eines unendlich langen Balkens: u(4) (x) + α4 u(x) = f (x), u(x) → 0 für x → ±∞ (α > 0). Annahme: f, u ∈ S(R). Dann automatisch u(x) → 0 für x → ±∞. Fouriertransformation auf die Differentialgleichung anwenden: (iω)4 û(ω) + α4 û(ω) = fˆ(ω) denn f ∈ S(R) ⇒ fˆ ∈ S(R) ⇒ (.)4 ⇒ û(ω) = α4 1 fˆ(ω) + ω4 1 1 fˆ ∈ S(R) ⇒ u ∈ S(R). Setze g(ω) := 4 4 +α ω + α4 ∨ c · fˆ∨ = √1 ǧ ∗ f g · fˆ = (ǧ) 2π Z 1 ⇒ u(x) = √ ǧ(x − y)f (y) dy. 2π R ⇒ u = 2.17 Satz: Sei F1,∞ 1 : L (R) → L (R) : f 7→ fˆ mit fˆ(ω) := √ 2π ∞ 1 Z f (ω)e−iωx dx. Dann R 1 1) kfˆk∞ ≤ √ kf k1 , 2π 2) F1,∞ ist linear und stetig, 3) F1,∞ ist die einzige Fortsetzung von F : S(R) → S(R) zu einer stetigen Abbildung L1 (R) → L∞ (R). Beweis: 1 1) fˆ(ω) = √ 2π Z −iωx f (x)e R 2) F1,∞ linear X Stetigkeit: F1,∞ (f ) − F1,∞ (g) ∞ Z 1 f (x) · 1 dx = √1 kf k1 . dx ≤ √ 2π R 2π = F1,∞ (f − g)k∞ ≤ kf − gk1 . 3) Offensichtlich: F1,∞ (f ) = F(f ) für f ∈ S(R). Sei G : L1 (R) → L∞ (R) stetig und Fortsetzung von F. Zu f ∈ L1 (R) wähle (fj ) in C0∞ (R) mit kfj − f k1 → 0 (siehe 4.29) ⇒ G(f ) = lim G(fj ) = lim F(fj ) = lim F1,∞ (fj ) = F1,∞ (f ). j→∞ j→∞ j→∞ Höhere Analysis, Sommersemester 2016, Seite 59 2.18 Satz: Bild(F1,∞ ) ⊆ f ∈ C(R → C) : f (x) → 0 für x → ±∞ . Beweis: f ∈ Bild(F1,∞ ) ⇔ ∃g ∈ L1 (R) : f = ĝ. 1) f (ω + h) − f (ω) = ĝ(ω + h) − ĝ(ω) Z 1 −i(ω+h)x −iωx −e dx = √ g(x) e 2π Z R R 1 g(x) e−i(ω+h)x − e−iωx dx ≤ √ | {z } 2π −R =ih(−ix)e−iω̃x Z −R Z ∞ 1 1 g(x) · 2 dx +√ g(x) · 2 dx + √ 2π −∞ 2π R | {z } Z Rε < 2ε für R ≥ Rε da f ∈ L1 (R) 1 g(x) · |h| · |x| dx + ε ≤ √ 2 2π −Rε |h| ε ≤ √ · Rε · kgk1 + 2 2π < ε für |h| < δε . 2) f (ω) = ĝ(ω) Z Z −R Z ∞ 1 R 1 1 −iωx g(x) dx + √ g(x) dx ≤ √ g(x)e dx + √ 2π −R 2π −∞ 2π R | {z } Z ε 1 Rε g(x)e−iωx dx + ≤ √ 2 2π −Rε | {z } < 2ε für R ≥ Rε da f ∈ L1 (R) →0 für ω → ∞ (Riemannsches Lemma 1.5) < ε für ω > ωε .
© Copyright 2024 ExpyDoc