Door Ivo Mijland Speltip 72: Experimenteren

Energie voor mentor en klas! Door Ivo Mijland Speltip 72: Experimenteren met tuinkers en rijst Als je alles denkt te weten, moet je leren dom te zijn. Voor een wetenschapswedstrijd in Denemarken hebben zes scholieren een experiment gedaan rond het effect van wifi-­‐straling op tuinkers. De leerlingen verdeelden 400 tuinkerszaadjes over twaalf schaaltjes. Deze werden verdeeld over twee kamers. Beide kamers kenden dezelfde omstandigheden qua licht en temperatuur. Er was echter een belangrijk verschil. In één kamer was er wifi-­‐straling, in de andere kamer niet. Wat bleek na twaalf dagen? De tuinkers in de wifi-­‐ruimte was er belabberd aan toe, was nauwelijks gegroeid of zelf dood en begraven. Dat terwijl er in de andere ruimte schaaltjes met consumeerklare tuinkers stonden. Hoewel er door diverse wetenschappers gereageerd is op de betrouwbaarheid van dit onderzoek, is het natuurlijk een leuk experiment dat deze scholieren bedacht hebben. In deze mentorles gaan we met de klas ook een experiment bedenken, niet om de wetenschap in extase te brengen, maar vooral om met de klas plezier te beleven aan het samenwerken aan een (ludiek) experiment. Afhankelijk van de creativiteit in je groep kun je kiezen voor diverse scenario’s. 1. Je gaat gewoon het tuinkersexperiment uitvoeren. 2. Je brengt nog een bizar experiment ter sprake, zodat er keuze is uit meerdere bestaande experimenten. 3. Je laat, na de voorbeelden, de klas zelf een experiment/experimenten bedenken. Ter inspiratie nog een voorbeeld van een experiment waar op internet enorm veel over te vinden is: het rijstexperiment. Dit experiment wilde bewijzen dat niet alleen mensen en dieren, maar ook water gevoelig is voor feedback. Bij dit experiment werden twee glazen potten gevuld met gekookte rijst. Vanaf het vullen van de potten worden de potten toegesproken. Pot 1 krijgt liefde en positieve energie van de uitvoerder van het experiment, pot 2 wordt uitgescholden en belachelijk gemaakt. Wat blijkt, de rijst in pot 2 verschimmelde veel sneller, terwijl die in pot 1 mooi wit bleef stralen. Waar of niet waar? De meningen zijn verdeeld, net als bij het tuinkersexperiment. Maar leuk is het natuurlijk wel. Bepaal welke variant je gaat uitvoeren met je klas: het tuinkersexperiment, het rijstexperiment of een eigen experiment. Kies je voor een eigen experiment, dan kan de volgende oefening helpen om dit experiment op touw te zetten. Deel blaadjes uit met de volgende vragen: 1. Wat is onze onderzoeksvraag? 2. Wat is onze onderzoeksmethode? 3. Wat hebben we nodig voor dit experiment? 4. Wat is onze hypothese (wat willen we bewijzen)? Veel plezier met experimenteren! Ivo Mijland is auteur van diverse onderwijsboeken. Onlangs verscheen de ‘Motivatiewaaier’ (www.uitgeverij-­‐quirijn.nl). Daarnaast verzorgt hij trainingen in het onderwijs.