Executive nr. 08

executive
6 min
1/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 8 | Donderdag 17 april 2014 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
> Lees verder op pagina 2
IN HET KORT
• Technologie en beleidsaspecten hebben invloed op de ligduur
• De factoren leeftijd, specialisme en diagnose zijn onderling gecorreleerd en de effecten kunnen niet bij elkaar opgeteld worden
‘De gemiddelde ligduur zal in 2020
uitkomen op 4,1 dagen, ruim een dag
korter dan in 2012.’
Leo Vandermeulen, senior onderzoeker
Kiwa Carity
14ZVE008p001 1
BUITENLAND
INVLOED ORGANISATIE
SPECIALISTEN OP GOVERNANCE
ZIEKENHUIS
RVZ
Achtergrond bij
advies Garanties
voor kwaliteit
van zorg
> Lees de samenvatting op
pagina 3
> Download het hele rapport
ONDERZOEK
ZORGFRAUDE
NZa
Tussenrapport
(update)
> Lees de samenvatting op
pagina 5
> Download het hele rapport
ZORGVISIE ENQUÊTE
Vul de enquête over nieuwe samenwerkingsvormen in en maak kans op
kaartjes voor het Concertgebouw
‘Help dokter, ik bloed’
De missie
van de
Australische
arts Michael
Buist is dokters te laten
luisteren
naar patiënten. Hij verloor zelf bijna het leven, omdat een cardioloog zijn
winwendige bloeding voor een hartaanval aanzag.
> Lees verder op pagina 4
IN HET KORT
• Tien procent van de ziekenhuispatiënten krijgt te
maken met vermijdbare schade
• Luisteren naar de patiënt is even belangrijk als
een medische checklist
‘Wees jij nu maar een goede
patiënt, zei hij. Ik ben hier de
specialist’
foto: Gundersen Lutheran
Van 2002 tot 2012 daalde de
gemiddelde verpleegduur in
ziekenhuizen gemiddeld 4,0
procent per jaar. In 2012 is de
daling slechts 1,5 procent.
Komt er een eind aan de ligduurverkorting?
foto: anp xtra/lex van ieshout
Ligduur in ziekenhuizen
daalt minder sterk
foto: anp xtra/lex van lieshout
RAPPORTEN
foto: anp/lex van lieshout
BENCHMARK
Michael Buist, hoofd intensive care op Tasmanië
17-04-14 11:46
executive
5 min
2/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 8 | Donderdag 17 april 2014 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
BENCHMARK
In de periode 2002-2012 is de gemiddelde verpleegduur in ziekenhuizen
sterk gedaald met gemiddeld 4,0
procent per jaar. In 2012 is de daling
slechts 1,5 procent. Komt er een eind
aan de ligduurverkorting?
In de periode 2002-2012 is de gemiddelde verpleegduur in ziekenhuizen sterk
gedaald van 7,80 dagen in 2002 tot 5,17
in 2012. De ligduur is dus met 2,63 dagen ofwel gemiddeld 4,0 procent per jaar
verminderd. In 2012 is de daling slechts
1,5 procent. Komt er een eind aan de ligduurverkorting?
Bepalende factoren
Indien de ligduur in 2012 per leeftijdsgroep gelijk zou zijn geweest aan die in
2002, zou de ligduur door de vergrijzing
zijn gestegen met 0,36 dag ofwel 5 procent. Het aantal opnamen van patiënten
met diagnosen dan wel bij specialismen
met een langere ligduur is relatief sterker
toegenomen dan die met een kortere ligduur. Was de ligduur per diagnose respectievelijk per specialisme niet veran-
14ZVE008p002 2
derd tussen 2002 en 2012 dan zou de
ligduur daar met 0,18 dag en 0,21 dag
zijn gestegen. Omdat de factoren leeftijd,
specialisme en diagnose onderling gecorreleerd zijn mogen de afzonderlijke effecten niet bij elkaar opgeteld worden.
Het gezamenlijke effect over 10 jaar is
berekend op 0,44 dag. Dat betekent dat
leeftijd en epidemiologische ontwikkelingen een verlenging van de ligduur met 6
procent impliceren over de periode 20022012. Substitutie van opnamen naar dagopnamen heeft gezorgd voor een verhoging van de gemiddelde ligduur. Immers
de voorheen kortdurende (tweedaagse)
opnamen gaan over naar dagopnamen,
terwijl de langverblijfpatiënten klinisch
opgenomen blijven. Substitutie heeft de
ligduur in 2012 0,54 dag hoger laten uitgevallen.
Invloed van technologie
Technologie en beleidsmatige aspecten
hebben grote invloed gehad op de gemiddelde ligduur: de gemiddelde ligduur
tussen 2002 en 2012 is als gevolg hiervan met 3,25 dagen gedaald. De daling is
niet bij alle leeftijdsklassen, diagnosen en zorgt in 2012 juist voor een stijging van
specialismen even groot. De verschillen
de gemiddelde ligduur met 0,2 dag.
in gemiddelde ligduur tussen de diverse
leeftijdsgroepen zijn in de periode 2002Toekomst
2012 wel minder geworden. De ligduur is De ligduur zal in 2013 en 2014 beperkt
het hoogst in de leeftijdsgroep 91– 95
dalen, omdat eendaagse opnamen nog
jaar. In 10 jaar tijd is de ligduur hier gesterk in aantal zullen afnemen als gevolg
daald van 14,7 naar 7,8 dagen, een davan de gewijzigde registratievoorschrifling met gemiddeld 6,2 procent per jaar.
ten. Wij verwachten dat de gemiddelde
Bij de specialismen klinische geriatrie
ligduur in 2020 uit zal komen op 4,1 da(van 26 naar 13) en neurologie (van 13
gen, ruim een dag korter dan in 2012.
naar 6) is de ligduur sterk afgenomen.
(LEO VANDERMEULEN, KIWA CARITY)
Het aantal eendaagse spoedopnamen is
> Lees meer over de ontwikkeling van de
de afgelopen 10 jaar zeer sterk toegenoligduur
men. In 2011 waren er bijna
Bijdrage per factor aan ligduurverandering 2002-2012
380.000 eendaagse opnagem. %
men, 2,6 maal zoveel als in
ligduur
groei
2002. De toename van het
in dagen % groei per jaar
aantal eendaagse spoedop- feitelijke ligduur
-2,63
-34%
-4,0%
namen heeft de gemiddelde
leeftijd
0,36
5%
0,4%
ligduur tussen 2002 en 2012
diagnose
0,18
2%
0,2%
met 0,36 dag verlaagd.In
specialisme
0,21
3%
0,3%
2012 vindt een daling van
lftd/diagn/spec
0,44
6%
0,5%
11 procent plaats in het
substitutie dag
0,54
7%
0,7%
aantal eendaagse opnamen,
1-daagse opname
-0,36
-5%
-0,5%
als gevolg van gewijzigde
technologie
-3,25
-42%
-5,2%
registratievoorschriften. Dat
Kiwa Carity
Ligduur in ziekenhuizen daalt minder sterk
17-04-14 12:25
executive
3 min
3/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 8 | Donderdag 17 april 2014 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
foto: anp xtra/lex van lieshout
RAPPORT
INVLOED ORGANISATIE
MEDISCH SPECIALISTEN
OP GOVERNANCE
SAMENVATTING
Trends beïnvloeden ziekenhuisbestuur
Integrale tarieven en regiomaatschappen
bedreigen de bestuurbaarheid van
ziekenhuizen. Inzicht in de prestaties van
artsen en de noodzaak van teamwork
kunnen dat compenseren.
RVZ
Achtergrondartikel bij het advies
Garanties voor kwaliteit van zorg
> Lees de hele publicatie
RECENSIE
Innovatief gehalte 
Praktische
bruikbaarheid 
Leesbaarheid 
Vormgeving 
QUOTE
Winstgerichtheid kan
perverse prikkels in het
stelsel versterken
advertentie
De RVZ heeft het effect bekeken van de organisatie van medisch specialisten op de
governance van ziekenhuizen. Een raad van
bestuur heeft in theorie diverse instrumenten om de kwaliteit te waarborgen. Hij kan
informatie vergaren over de geleverde zorg,
maar in de praktijk valt dit nog niet mee. De
cultuur veranderen, zodat professionals elkaar op fouten aanspreken, is al even taai.
Het bestuur kan het contract met specialisten opzeggen, maar dat is duur en vervangers zijn schaars. Ook prestatiebeloning
heeft nadelen: als prestaties al meetbaar
zijn, kunnen niet-meetbare taken in het slop
raken. Zo blijkt dat artsen in een dienstverband meer aan preventie doen dan bij betaling per verrichting.
Regiomaatschappen
Diverse ontwikkelingen beïnvloeden de komende jaren de relatie tussen bestuur en
specialisten. Door integrale ziekenhuistarieven moeten bestuurders intern het budget
voor specialisten vaststellen, wat conflicten
kan opleveren. De opkomst van regiomaatschappen, waarin artsen uit meerdere ziekenhuizen samenwerken, verzwakt de positie van raden van bestuur. Anders dan de
Nederlandse Zorgautoriteit vindt de RVZ dit
geen intern – dus irrelevant – organisatievraagstuk: ‘Wanneer governance ... als een
middel wordt gezien om publieke belangen
te borgen wordt het wel relevant.’
Andere trends versterken juist de positie
van het bestuur, zoals het langzaam groeiende inzicht in medische prestaties, en het
toenemende aantal specialisten in loondienst. Maar ook artsen die mede-eigenaar
van het ziekenhuis worden, krijgen meer belang bij de gehele organisatie.
Ten slotte hebben patiënten steeds vaker
meerdere ziektes, wat teamwork vergt; terwijl anderzijds de specialisatie voortschrijdt.
De RVZ verwacht door dit alles meer diversiteit in de organisatie van medisch specialisten. Daarvoor moet ruimte zijn in wetten
en normen. (KK)
Zorgvisie Executive Studiereis
Virginia Mason Medical Centre | Seattle
25 t/m 29 mei 2014
Het programma
Zondag 25 mei
• Vlucht Amsterdam - Seattle
Maandag 26 mei
• Excursie naar Boeing en bezichtiging
Lean productielijn
Dinsdag 27 mei
• Virginia Mason production system
in actie
Woensdag 28 mei
• Presentaties van en discussie met de
executives van Virginia Mason
• Vlucht Seattle - Amsterdam
Donderdag 29 mei
• Aankomst op Schiphol
Beperkt aantal plaatsen beschikbaar
Reserveer vandaag nog uw plaats
op deze exclusieve reis. Er zijn maar
20 plekken beschikbaar en u betaalt
slechts € 5.499,- p.p. (incl. btw).
www.reedbusinessevents.nl/studiereis
Initiatiefnemer
Partner
Advertisement Reis Seattle_56x144.indd 1
14ZVE008p003 3
14/01/14 5:37 PM
17-04-14 11:46
executive
4 min
4/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 8 | Donderdag 17 april 2014 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
BUITENLAND
‘Help dokter, ik bloed’
De Australische arts Michael Buist
verloor bijna het leven na een operatie, omdat een cardioloog hem niet
serieus nam. Sindsdien is Buist op
een missie om dokters echt te laten
luisteren naar patiënten.
Tien procent van de patiënten die een
ziekenhuis binnenkomen, krijgt te maken
met vermijdbare schade. Tien procent
van die vermijdbare schade leidt tot ernstige handicaps of zelfs tot de dood. Michael Buist, hoofd intensive care in het
North West Regional Hospital op Tasmanië en professor aan de universiteit van
Tasmanië, heeft er zelf mee te maken gehad. Hij verloor bijna het leven na een
routineoperatie. Nadat zijn blindedarm
was verwijderd, ging zijn toestand snel en
onverklaarbaar achteruit. Zijn bloeddruk
daalde gevaarlijk. Het spoedinterventieteam werd erbij geroepen. Een cardioloog stelde vast dat Buist een hartaanval
had. Dat bleek uit zijn ecg. Maar Buist zei
dat hij helemaal geen pijn op de borst
had, een symptoom dat bij die diagnose
hoort. Volgens zijn eigen inschatting had
14ZVE008p004 4
hij een inwendige bloeding. Maar de cardioloog wuifde dat idee weg. ‘Nee, je
hebt geen bloedverlies. Je lippen zijn nog
roze. Wees jij nu maar een goede patiënt.
Ik ben hier de dienstdoende specialist, ik
ben deskundig en je maakt mij niet wijs
dat je geen hartaanval hebt.’
De cardioloog wilde een CT-scan laten
maken. Buist maakte zich grote zorgen.
‘Voor patiënten die acuut hulp nodig hebben is dat een gevaarlijke plek. De dok-
ters kunnen immers niet ingrijpen.’ Wachtend op de CT-scan weet Buist nog te
bellen met zijn broer, die ook medisch
specialist is. Die raadt hem aan zelf de
chirurg te bellen. ‘Anders bloed je dood
op de CT-scan.’ Hij doet wat zijn broer
zegt en heeft geluk dat de chirurg zelf de
telefoon opneemt en direct handelt. Op
de operatietafel blijkt dat Buist al drie liter
bloed heeft verloren. Het was kantje
boord.
Zorgen om baby
Zelf bracht Buist het
er net levend vanaf.
Maar een paar maanden daarvoor ging
het wel fout bij zijn
vrouw die zwanger
was. Ze voelde dat
de baby niet meer
bewoog. De specialist vond het niet nodig een scan te maken. Pas toen Buist
zelf belde, werd dat
alsnog gedaan. De
baby bewoog inderdaad nauwelijks,
maar volgens de specialist was het gewoon een luie baby. Thuis gekomen was
ze er niet gerust op. Ze ging opnieuw
naar het ziekenhuis, maar de baby bleek
al overleden.
Niet serieus genomen
De vrouw van Buist is advocaat. Buist is
zelf medisch specialist. Allebei goed opgeleide en mondige mensen. Toch werden ze niet serieus genomen door artsen.
Buist wil helpen die neerbuigende houding van artsen te veranderen. Hij leidt
zelf ook dokters op. Hij laat zijn studenten een minuut alleen maar kijken naar
patiënten en de bevindingen te noteren.
Zo probeert hij hun intuïtie te stimuleren
en te voorkomen dat ze blind vertrouwen
op medische checklists. Verder vertelt
Buist zijn persoonlijke verhaal op internationale congressen. Hij is op een missie
om artsen te leren hun patiënten serieus
te nemen. (BK)
> Interview met Michael Buist
17-04-14 11:44
executive
5 min
5/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 8 | Donderdag 17 april 2014 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
RAPPORT
SAMENVATTING
ONDERZOEK
ZORGFRAUDE
Actie nodig om foute declaraties uit te bannen
NZa
foto: anp/lex van lieshout
Tussenrapport (update)
> Lees de hele publicatie
RECENSIE
Innovatief gehalte 
Praktische
bruikbaarheid 
Leesbaarheid 
Vormgeving 
QUOTE
De fraude-opsporing
moet professioneler
worden
14ZVE008p005 5
Zorgverleners en patiënten kunnen op
veel manieren verkeerde declaraties
indienen. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) spoort verzekeraars en de
minister van VWS aan tot actie. Zelf
gaat ze regels duidelijker maken.
Er zijn nogal wat mogelijkheden om ten
onrechte vergoeding te claimen vanuit de
Zorgverzekeringswet of de AWBZ. De NZa
heeft bekeken hoeveel fraude daardoor
plaatsvindt. Zij concludeert uit een dataanalyse dat in 2010 mogelijk 28,5 tot 35
miljoen euro te veel is geclaimd aan huisartsenzorg, ggz, tandartskosten en geneesmiddelen. In 2011 zou dat 32 tot 39
miljoen zijn geweest. En dit zijn nog niet
alle zorgsectoren. Voor de rechtmatigheid
van declaraties maakt het niet uit of overtredingen opzettelijk gebeuren of per ongeluk, stelt de NZa. Zonder wettelijke
grond mag vergoeding simpelweg niet
plaatsvinden.
Steekproefsgewijs
De NZa doet een aantal aanbevelingen.
Bijvoorbeeld om zorgverzekeraars het
recht te geven steekproefsgewijs dossiers
te controleren, ook zonder vermoeden van
fraude. Maar ook om verzekeraars die tekortschieten in de controle harder aan te
pakken. Consumenten moeten ter controle snel de volledige rekening van zorgverleners onder ogen krijgen. Een optie is om
hen daarnaast in de behandelkamer te laten tekenen voor ontvangen zorg. De NZa
schaart zich achter het voorstel van minister Schippers om toe te staan dat verzekeraars niks betalen aan niet-gecontracteerde aanbieders. Verder is strengere
controle nodig op nieuwe aanbieders en
moet de NZa haar declaratieregels duidelijker maken.
Dubbele vergoedingen
Ongeregeldheden bij medisch-specialistische zorg zijn onder meer dubbele vergoedingen: de huisarts stuurt bloed voor
analyse naar een diagnostisch centrum,
het centrum declareert ook het prikken.
Specialisten openen meer zorgproducten
dan volgens de regels mag. Bij niet-acute
patiënten die zichzelf aandienen bij de
spoedeisende hulp, noteert het ziekenhuis
ten onrechte 'verwijzing door huisarts'. Dat
laatste wil de NZa onmogelijk maken door
te verplichten dat de unieke AGB-code
van de verwijzende arts in de declaratie
staat. Ook declareren ziekenhuizen soms
onverzekerde zorg. Verzekeraars moeten
hierop scherper controleren, stelt de zorgautoriteit. Zelf wil zij het onderscheid vergroten tussen verzekerde en onverzekerde
zorgprestaties.
Upcoding
Ook in de AWBZ laten zorgorganisaties
zich soms betalen voor onverzekerde
zorg, zoals huishoudelijk werk. Of zij beknibbelen op de voorgeschreven zorg: ze
leveren structureel 45 minuten in plaats
van een uur of laten verpleging over aan
ongeschoold personeel. Een ander probleem is upcoding: zorgaanbieders stellen
de zorgvraag van cliënten hoger voor dan
deze werkelijk is. De NZa wil daarom dat
nieuwe cliënten altijd door het Centrum
Indicatiestelling Zorg beoordeeld worden.
De controle op indicatiestelling door zorgaanbieders moet strenger.
(KK)
> Zie ook www.nza.nl
17-04-14 11:47
executive
6 min
6/6
Nieuwsbrief voor bestuurders | 8 | Donderdag 17 april 2014 | www.zorgvisie.nl
UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER
MEER ZORGVISIE
ADVERTEREN
COLOFON
Emile van der Velden
Key Accountmanager
Eric Bassant
Hoofdredacteur
[email protected]
020 515 97 04
[email protected]
06 13 34 46 00
Marike Cloosterman
Key Accountmanager
[email protected]
06 51 33 15 17
Arian Azad
Senior Accountmanager
Zorgvisie Magazine
Het magazine voor beleid
en management in de zorg
verschijnt maandelijks.
Zorgvisie Special
Eenmaal per jaar verschijnt
een glossy gewijd aan één
thema.
Zorgvisie Weekoverzicht
Abonnees ontvangen
tevens het Zorgvisie
Weekoverzicht.
Krista Kroon
Freelance journalist
DIRECT NAAR > Abonneren
Alie Zwart en Berber Bast
Eindredactie hr en zorg
[email protected]
020 515 97 35/41
[email protected]
06 10 53 06 34
Suzanne
Ben
Konings
Eijkemans
Uitgever
CONGRESSEN
Reed Business Events
organiseert in samenwerking met
Zorgvisie congressen voor
bestuurders en managers in de
zorg met een actueel en informatief inhoudelijk programma,
uitgaande van een origineel
concept.
14ZVE008p006 6
Bart Kiers
Redacteur
[email protected]
020 515 97 31
Vormgeving
Twin Media bv
Zorgvisie e-nieuwsbrief
Elke werkdag nieuws en
een speciale zondageditie.
Zorgvisie.nl
De website Zorgvisie.nl is
hét online platform voor
zorgmanagers.
Zorgvisiebanen.nl
Op de online vacaturebank
kunnen managers in de
zorg terecht voor actuele
vacatures.
Op gebruik van deze nieuwsbrief zijn de volgende regelingen
van toepassing: Gebruiksvoorwaarden en Privacystatement
© Reed Business Media
Auteursrecht voorbehouden
17-04-14 11:45