Les 1: het Israëlisch-Palestijns conflict in een notendop

LES 1
2
LES 1: Het Israëlisch-Palestijns conflict in een
notendop
Deze les biedt een antwoord op vragen zoals: “Wat zijn de oorzaken van het Israëlisch- Palestijns conflict?”
“Welke obstakels staan het tot stand brengen van een duurzame vrede in de weg?”. Deze les is niet bedoeld
om de leerlingen tot inhoudelijke experten in het conflict te maken, maar wel om de leerlingen de belangrijkste
ijkpunten uit de geschiedenis en de evolutie van het conflict mee te geven. Ze duurt 1 lesuur, de uitbreidingen
niet meegerekend. De les is een goede inleiding voor scholen die tijdens Zuiddag 2014 aan de slag willen gaan
rond de politieke en geografische context waarin de partner Theatre Day Productions actief is.
In deze les besteden we bewust geen aandacht aan de actuele situatie in Israël en Palestina, met name de
recente oorlog in de Gazastrook. Dit omdat deze les de specifieke bedoeling heeft de leerlingen een historisch
kader mee te geven.
DUUR EN DOELGROEP
e
Hogere moeilijkheidsgraad, bij voorkeur voor 3 graad - 1 lesuur
DOELSTELLINGEN EN EINDTERMEN
m.b.t. de inhoud van de les
-
De leerlingen kunnen Israël en de Palestijnse gebieden op de kaart van het Midden-Oosten
aanduiden.
De leerlingen kunnen de belangrijkste oorzaken van het Israëlisch-Palestijns conflict begrijpen en de
obstakels voor vrede benoemen.
De leerlingen kunnen het belang van de data 1948 en 1967 duiden.
De leerlingen kunnen het belang van land in het conflict kunnen verduidelijken.
De leerlingen kunnen het asymmetrische karakter van het conflict verwoorden met behulp van
kaarten en verwijzingen naar het internationaal recht.
De leerlingen reflecteren over hun eigen standpunt over het Israëlisch-Palestijns conflict.
de
Deze les sluit ook aan op de specifieke leerplandoelstellingen van het vak geschiedenis in de 3 graad.
VOET: context 3 (6, 9), context 5 (5, 6, 10, 12, 13), context 7 ( 2, 4, 5)
m.b.t. de methodiek
-
de leerlingen kunnen doeltreffend informatie selecteren uit gevarieerd informatiemateriaal omtrent
een actuele probleemstelling.
de leerlingen kunnen zelfstandig de nodige gegevens voor het beantwoorden van een historische
probleemstelling halen uit het historisch informatiemateriaal zoals beeldmateriaal, schema's, tabellen,
diagrammen, kaarten, cartoons, dagboekfragmenten, reisverslagen, memoires.
3
-
de leerlingen kunnen een vraagstelling ontwikkelen om de historische informatie kritisch en vanuit
verschillende standpunten te benaderen.
de leerlingen kunnen verschillende argumentaties tegen elkaar afwegen.
VOET: Stam 5, 8, 11, 12, 13, 14, 17
DIDACTISCHE WERKVORMEN EN LEERMIDDELEN
-
groepswerk aan de hand van verschillende bronnenmaterialen
filmfragment
klasgesprek via richtvragen
Mogelijke uitbreidingen:
-
Huiswerksuggestie. De leerlingen reageren via een fictieve lezersbrief op een artikel of commentaar in
een krant of tijdschrift over dit conflict..
Quiz over het Israëlisch-Palestijns conflict te gebruiken in een volgende les of toets.
www.broederlijkdelen.be
LESVERLOOP
-
Introductie: en beknopt overzicht van de geschiedenis van het conflict  aan de hand van een
filmfragment en klassikale nabespreking
-
Evolutie en belangrijke ijkpunten in het conflict  groepsoefening met behulp van bronnenmateriaal
en een tijdslijn
-
Slot: een vaak erg beladen en complex conflict  klassikale reflectie en afronding
Introductie tot de geschiedenis van het conflict (20 min.)
Filmpje: (te vinden op www.youtube.com/zuiddag of via deze link)
Aan de hand van een introductiefilmpje ontdekken de leerlingen in sneltempo de belangrijkste ijkpunten uit de
geschiedenis van het Israëlisch-Palestijns conflict. Ze maken kennis met de verschillende gebeurtenissen die het
conflict maken tot wat het vandaag is. Op deze manier vormen ze zich een genuanceerde kijk en krijgen ze een
beeld van het asymmetrische karakter van het conflict.
Start de les met aan de leerlingen aan te geven dat het lesonderwerp van vandaag een vaak erg beladen en
complex thema betreft, namelijk het Israëlisch-Palestijnse conflict. Geef hen mee dat het zeker niet de
bedoeling is om hen alle details van het conflict bij te brengen, maar wel om de belangrijkste historische
ijkpunten van het conflict mee te geven. Zo kunnen de leerlingen tot een beter begrip van de actuele situatie
komen. Toon vervolgens het filmfragment van Jewish Voice for Peace: ‘Israel-Palestine, a very short
introduction’(6 min), (aangepast en met ondertiteling, bijlage 2). Vraag de leerlingen om tijdens het bekijken
van het filmpje reeds een aantal zaken die hen opvallen of belangrijk lijken te noteren op een kladblaadje. Deze
notities zullen dienen als hulpmiddel doorheen het verdere verloop van de les.
Nabespreking:
Vraag de leerlingen eerst naar de algemene indruk die ze van dit filmpje hebben overgehouden. Hebben ze
alles goed begrepen? Wisten ze al veel over het conflict of is het toch vooral nieuwe informatie? Ga vervolgens
dieper op een aantal elementen in, aan de hand van onderstaande vragen (methodiek hoofd – hart – handen).
4
-
Hoofd:
Wat heb je gezien? Zijn er vragen die in je opkomen? Wat denk je? Wat
heb je bijgeleerd?
-
Hart:
Wat heeft je geraakt? Welke gevoelens in verband met dit onderwerp
komen bij je op?
-
Handen:
Wat zou jij willen of wensen voor dit conflict? Wat kan er tot een
oplossing voor het conflict leiden?
Ga bij de nabespreking nog niet te diep in op specifieke momenten uit de geschiedenis van het conflict. Deze
zullen in de loop van de les nog aan bod komen.
De evolutie van het conflict: groepsoefening aan de hand van
verschillende bronelementen en een tijdslijn (25 min.)
Verdeel de klas in groepen van 4 personen. Geef elke groep een blanco tijdslijn (bijlage 3) en de verschillende
bronelementen die erop moeten komen (bijlage 4). Leg uit dat de leerlingen de tijdslijn zelf moeten opstellen
en de foto’s enz. bij de juiste datum moeten leggen (of de nummers van elke bron op de juiste plaats op de
tijdslijn moeten plaatsen). Geef aan dat er bij één bepaalde datum mogelijk meerdere bronelementen moeten
komen of dat bronnen ook naar een langere periode op de tijdslijn kunnen verwijzen. Vraag de leerlingen om –
nog vóór ze de bronnen op de tijdslijn thuisbrengen – telkens eerst tot een soort van omschrijving te komen
van wat ze op de afbeelding zien. Op die manier zorg je ervoor dat de leerlingen eerst uitgebreid stilstaan bij
wat er op de afbeelding te zien is. Verwijs ook naar de notities die ze maakten tijdens het bekijken van het
filmfragment. Dit kan immers een groot hulpmiddel zijn bij het maken van de oefening.
Terwijl de groepjes aan de slag zijn, zet je zelf de powerpoint-presentatie van de tijdslijn klaar. Ga vervolgens
langs bij de verschillende groepjes om polshoogte te nemen van het verloop van de groepsoefening. Indien
nodig, stel je een aantal richtvragen om de groepjes op de goede weg te helpen. Wat valt de leerlingen op?
Differentiatiemogelijkheid:
Indien je vooraf kan inschatten, of in de loop van de oefening merkt dat het voor sommige groepjes erg
moeilijk is de oefening tot een goede einde te brengen, kan je eventueel de jaartallen en omschrijving van de
bronnen meegeven op een apart blad of op het bord noteren (zie bijlage 4 bis). De leerlingen moeten in dit
geval het juiste jaartal en de juiste omschrijving dan aan de juiste bron koppelen. Je kan er eventueel ook voor
kiezen om enkel de beschrijvingen mee te geven en niet de jaartallen.
Rond de oefening na een tiental minuten af (of sneller indien je merkt dat de leerlingen reeds sneller klaar zijn).
Aan de hand van de powerpoint-presentatie overloop je welke gebeurtenissen bij welke datum horen. Probeer
voor elke afbeelding ook tot een klassikale omschrijving te komen van wat er te zien is op het bronelement.
Besteed voldoende aandacht aan de duiding van de verschillende momenten in de evolutie van het conflict.
Hiervoor kan je terugvallen op de informatie uit de fiche ‘geschiedenis Israëlisch-Palestijns conflict’ (bijlage 1).
Zien de leerlingen in waarom dit een belangrijk moment in de geschiedenis is? Maakten de leerlingen veel
fouten bij het opstellen van de tijdslijn? Geef ze even de tijd om hun tijdslijn te corrigeren, noteer eventueel op
het bord de correcte antwoorden zodat de leerlingen dit makkelijk kunnen overnemen. Vraag ten slotte of de
leerlingen aan de hand van hun tijdslijn het verloop van het conflict in hun eigen woorden kunnen vertellen. Op
die manier kan je peilen of ze het geheel goed begrepen hebben. Eventueel kan je hen deze oefening eerst
5
individueel met hun buur laten doen, al kan je het ook meteen klassikaal doen. Zijn er nog zaken die de
leerlingen niet goed begrijpen?
Tot slot: een vaak erg beladen en complex conflict
Vertel aan de leerlingen dat er weinig conflicten zijn die hebben geleid tot zulk een gepolariseerde situatie als
het Israëlisch-Palestijns conflict. Vraag ze om een moment in de geschiedenis van het conflict te kiezen dat hun
het belangrijkst lijkt. Wat maakt dat ze voor dit moment kiezen? Zijn de meningen in de klas erg uiteenlopend?
Ook in onze samenleving bestaan er erg uiteenlopende visies op dit conflict. Het internationaal recht biedt een
neutraal kader om het beter te begrijpen. Beide volkeren hebben recht op een eigen staat. Israël bezet echter
de Palestijnse gebieden. Deze situatie leidt tot een erg gespannen sfeer in de regio, die dan ook regelmatig uit
de hand loopt.
Link deze les en Theatre Day Productions, partner van Zuiddag 2014:
De geschiedenis en evolutie van het conflict maken dat Palestijnse jongeren vandaag in een situatie van
onderdrukking en isolatie leven. Vooral in de Gazastrook zijn de levensomstandigheden voor jongeren
allesbehalve ideaal. Ten eerste is er de Israëlische bezetting, en de blokkade. Daarnaast is er de interne
onderdrukking van Hamas. Die groep heeft de macht in Gaza en legdede afgelopen jaren strenge gedragsregels
op en beperkte de vrijheid van meningsuiting. Theatre Day Productions, de partner van Broederlijk Delen en
Zuiddag 2014, wil met en voor Palestijnse jongeren, in het bijzonder in Gaza, een veilige ruimte creëren. Het
doel is jongeren zich vrij te leren uitdrukken, te ontwikkelen en ze opnieuw hoop te geven voor een vredevolle
toekomst. TDP doet dit aan de hand van creatieve activiteiten, die in het verleden al hebben aangetoond dat ze
een positief effect hebben op de ontwikkeling van een gemeenschap. Creatieve activiteiten die bewezen
hebben dat ze de tolerantie en veerkracht bevorderen en tegelijk voor ontspanning zorgen.
LESVOORBEREIDING LEERKRACHT
-
Lees de lesinhoud door. Zoem vooral in op de ankerpunten van het conflict, via de fiche voor
leerkrachten ‘Geschiedenis van het Israëlisch-Palestijns conflict’ (bijlage 1).
Download het bewerkte introductiefilmpje (met ondertiteling) van onze website
www.broederlijkdelen.be (bijlage 2).
Voorzie voor elke groep (vier personen) een tijdslijn (bijlage 3) en de bijbehorende elementen (bijlage
4).
Download de powerpoint-presentatie van de tijdslijn (bijlage 5).
GEBRUIKTE LITERATUUR EN MEDIA
-
Ludo Abicht, De Essentie, Israël-Palestina, 2009, 51 p.
Website BBC voor de actualiteit: http://www.bbc.com/news/special_reports/middle_east_crisis/
Film van American Jews for a Just Peace ‘An animated introduction to the Israeli-Palestinian conflict’,
http://www.youtube.com/watch?v=Y58njT2oXfE
6
BIJLAGEN
Bijlage 1: Fiche geschiedenis van het Israëlisch-Palestijns conflict
Bijlage 2: Introductiefilmpje , te vinden op het youtube-kanaal van Zuiddag of via deze link.
Bijlage 3: Blanco tijdslijn
Bijlage 4: Overzicht bronnenmateriaal
Bijlage 4 bis: Differentiatie bij oefening met bronnenmateriaal
Bijlage 5: Powerpoint tijdslijn Israëlisch-Palestijns conflict, te vinden op de slideshare van Zuiddag of via deze
link.
Deze les werd ontworpen door Broederlijk Delen, Zuiddag partner 2014.
ijk Delen voor het maken van deze les.

Download Report