mr. L. Sprengers - Onderwijsgeschillen

Opzegging van de
arbeidsovereenkomst
Mr.dr. L.C.J.Sprengers
Symposium: gevolgen van de WWZ voor het
bijzonder onderwijs, 21 mei 2014
Preventieve ontslagtoets
• Preventieve ontslagtoets blijft gehandhaafd.
Wordt nu in wet (BW) vormgegeven
• Keuze tussen ontslagroutes komt te vervallen
• Art. 669 lid 1 BW: Hoofdregel
-Redelijke grond voor opzegging vereist en
herplaatsing in passende functie niet mogelijk
- binnen redelijke termijn
- al dan niet met behulp van scholing
Herplaatsing
• Herplaatsingsverplichting krijgt belangrijke plaats
• Mogelijkheden herplaatsing moeten onderzocht zijn
en redelijkerwijs niet aanwezig zijn, wil er grond voor
ontslag zijn
• Herplaatsing ligt in ieder geval niet in de rede
bij verwijtbaar handelen of nalaten van werknemer
• De rechter moet bij de toetsing van de opzegging
mogelijke scholingsinspanningen die herplaatsing
kunnen bevorderen, in de beoordeling mede
betrekken
Scholing
•
•
•
Nieuw art. 611a BW:
plicht voor de werkgever de werknemer in staat te
stellen scholing te volgen:
-die noodzakelijk is voor de uitoefening van zijn
functie en,
-voor zover dat redelijkerwijs van de werkgever kan worden
verlangd, voor het voortzetten van de arbeidsovereenkomst
indien de functie komt te vervallen of de werknemer niet
langer in staat is deze te vervullen.
Bij ontslag wegens disfunctioneren is mate waarin
werknemer in staat is gesteld te scholen ook van belang
Bij transitievergoeding kunnen kosten scholing verrekend
worden
Akkoord met werknemer
Twee varianten
• Instemming met opzegging (671)
• Beëindigingsovereenkomst (670b)
Instemming met opzegging
• In art. 671 staat dat werkgever niet rechtsgeldig kan
zonder schriftelijke instemming van de werknemer
•
Tweeledig doel instemming:
-zonder instemming: preventieve toets,
-met instemming: geen preventieve toets
Schriftelijk berusten = instemming
• Art. 671 lid 2: herroeping instemming binnen 14
dagen zonder opgaaf van redenen (‘bedenktermijn’)
door middel van schriftelijke verklaring
• Herroeping betekent: opzegging heeft niet
plaatsgevonden (art. 671 lid 4)
Instemming met opzegging
• Art. 671 lid 3 BW: Werkgever moet binnen 2
werkdagen werknemer schriftelijk over
bedenktermijn inlichten, anders 3 weken ipv
14 dagen
• Art. 671 lid 5: Anti-stapelingsbepaling: indien
werknemer binnen van 6 maanden na
herroeping opnieuw instemt met opzegging
• Nietigheidssanctie (lid 6)
Beëindigingsovereenkomst
• Nu: geen specifieke wettelijke regeling
arbeidsrechtelijke
beëindigingsovereenkomst.
• Rechtspraak:
-vereiste van duidelijke en ondubbelzinnige
verklaring
-onderzoeksplicht werkgever
Beëindigingsovereenkomst
• Nieuw art. 670b BW:
-Lid 1: vereist schriftelijk
-Lid 2: zelfde bedenktermijn van 14 dagen
-Lid 3: niet vermeld in overeenkomst wordt
termijn 3 weken
-Lid 4: anti-stapelingbepaling
-Lid 6: Nietigheidssanctie
Preventieve ontslagtoets en onderwijs
• BBA komt te vervallen en daarmee
uitzonderingspositie voor onderwijs
• M.u.v art. 671 lid 1 sub h:
opzegging betreft werknemer in (bijzonder)
onderwijs wegens handelen of nalaten
werknemer dat onverenigbaar is met uit de
de godsdienstige of levensbeschouwelijke
grondslag voortvloeiende identiteit van de
school/instelling
Preventieve ontslagtoets en onderwijs
• Opzegging is dan wel mogelijk mits voor
opzegging toestemming is verleend door
onafhankelijke en onpartijdige commissie
• Voor ambtenaren: wetsvoorstel normalisatie
rechtspositie ambtenaren
Memorie van Antwoord 1e kamer (p. 83)
Scholen en instellingen die dat op prijs stellen kunnen dus
zelf een commissie op grond van artikel 7:671, eerste lid,
onderdeel h, BW instellen. Een dergelijke commissie kan
door de instelling uit de lumpsum worden gefinancierd.
Verder is van belang dat het regelen van
arbeidsvoorwaarden in het onderwijs gedecentraliseerd is
naar werkgevers. Zij voeren daarover op overeenstemming
gericht overleg met werknemersorganisaties. Het is hierbij
ook aan werkgevers of organisaties van werkgevers en
werknemersorganisaties om aanvullende voorzieningen te
treffen en in dat kader aan de commissie andere taken toe te
bedelen dan thans bij wet voorzien, waaronder ook kan
worden begrepen taken die thans door de Commissie van
Beroep worden verricht.
Opzegging UWV
• Art. 669 lid 1 BW: algemene norm
• Onder redelijke grond wordt verstaan (art. 669
lid 2 BW: Opsomming van 8 gronden:
• 2 gronden opzegging UWV
• 6 gronden ontbinding Kantonrechter
(Sagel)
• Bevoegdheid UWV
• A. Bedrijfseconomische redenen
• B. Arbeidsongeschiktheid
A. Bedrijfseconomische redenen
•
Vervallen van arbeidsplaatsen als gevolg van beëindiging van
de werkzaamheden van de onderneming of het over, een
toekomstige periode van ten minste 26 weken bezien,
noodzakelijkerwijs vervallen van arbeidsplaatsen als gevolg
van het wegens bedrijfseconomische omstandigheden treffen
van maatregelen voor een doelmatige bedrijfsvoering
•
Nu geregeld in ontslagbesluit. Komt een ministeriële regeling
met vergelijkbare inhoud.
•
Uitgangspunt: afspiegelingsbeginsel
-evenredige verdeling over leeftijdscohorten
-binnen uitwisselbare functies
-binnen bedrijfsvestiging
•
•
Afwijking afspiegelingsbeginsel
1. Talentregeling
•
•
10%-regel te gebruiken om werknemers vanwege
bovengemiddelde prestaties of een meer dan gemiddelde
potentie voor de toekomst te behouden, hoge meetlat,
Leeftijdscategorie 15-25 en 55 plus ontzien: toepassing
mag niet tot meer ontslagen in die categorieën leiden
•
Kenbaarheid dat hiermee gewerkt gaat worden
•
NB: 671a lid 5: Eerst de flexibele schil exit, met uitzondering
van tijdelijke contracten met een resterende looptijd van zes
maanden of meer
Afwijking afspiegelingsbeginsel
2. Afwijken bij cao
• UWV toetsing via cao weg te contracteren voor
a grond (671a lid 2/669 lid 5);
• dan ook afwijking afspiegelingsbeginsel
mogelijk
• Dan is vereiste dat ook in cao wordt voorzien in
een eigen onafhankelijke ontslagcommissie,
die rol UWV overneemt
cao-commissie
• Vakbond moet voldoen aan eisen van 671a lid 3
(in onderneming/bedrijfstak werkzaam,
minimaal twee jaar bestaan)
• Procedure ontslagcommissie: hoor/wederhoor,
vertrouwelijkheid gegevens, redelijke termijn
voor reacties en beslissing (671a lid 2). Komen
nog nadere regels over
• De CAO met afwijkende regeling kan algemeen
verbindend worden verklaard. Aanpassing
maximum avv-periode van vijf jaar ( en niet
twee jaren van 2 lid 2 Wavv )
B. Arbeidsongeschiktheid
• Ziekte of gebreken van de werknemer,
waardoor hij niet meer in staat is de bedongen
arbeid te verrichten, mits de ongeschiktheid ten
minste twee jaren heeft geduurd en aannemelijk
is dat binnen 26 weken geen herstel zal
optreden en dat binnen die periode de
bedongen arbeid niet in aangepaste vorm kan
worden verricht
• Sluit aan bij deskundigheid UWV
• Frequent verzuim is voor de kantonrechter
(grond c)
UWV Procedure
• UWV oordeelt op basis van aannemelijkheid
• Toestemming vier weken geldig (671a lid 6)
• UWV procedure in mindering op
opzegtermijnen, met maand als ondergrens,
672 lid 4
• Procedure UWV:
-Gedigitaliseerd
-4 weken merendeel, tot max. 8 weken
-Ontslagadviescommissie mn in tweede
ronde (MvA,1 e kamer, p. 55/56)