KBC Group

Economische
Vooruitzichten Update
••
••
••
••
November 2014
Neerwaartse risico’s Europese conjunctuur nemen toe
Amerikaanse arbeidsmarktdynamiek intact
Obligatierentes nemen wereldwijd duik
Verzwakking euro voorlopig gestopt
Wereldconjunctuur in
moeilijker vaarwater
De voorbije maand versomberden de
vertrouwensindicatoren in alle grote
economieën. Zo daalden zowel in de VS,
het VK, de eurozone, China en Japan in
september het producentenvertrouwen.
Daarachter gaan echter fundamenteel
verschillende ontwikkelingen schuil.
Angelsaksische voorsprong
De gezondheid van de conjunctuur in de
Angelsaksische wereld is gezonder dan
die in de rest van de wereldeconomie.
Dat geldt in de eerste plaats voor de VS.
De reële bbp-groei in het tweede kwartaal bedroeg 4,6% op jaarbasis en ook
voor de tweede jaarhelft verwachten
we een groei van circa 3% op jaarbasis.
Dat tempo ligt een stuk boven de potentiële groei van de VS-economie, die de
studiedienst van het Amerikaanse parlement op 1,6% per jaar raamt. Vooral
als gevolg van de gezonde banencreatie
(per saldo 248000 in september) daalde
de werkloosheidsgraad tot 5,9%. Dat is
nog maar een half procentpunt hoger
dan het peil dat de Fed als natuurlijke
werkloosheidsgraad beschouwt. Indien
de economische groei de komende
kwartalen daadwerkelijk de potentiële groei blijft overstijgen, nadert de
Amerikaanse arbeidsmarkt met rasse
schreden de volledige werkgelegenheid.
Ook in Ierland, en vooral het VK, is de
conjuctuur in goede doen. In Ierland
kwam dat onder meer duidelijk tot
uiting in de verrassend sterke groei
in het tweede kwartaal (6% op jaarbasis). In het VK is de werkloosheidsgraad dan weer sneller dan verwacht
gedaald tot 6,0% in augustus. Dat was
vooral te danken aan het ‘Help To Buy’programma van de budgettaire overheid dat een einde hielp maken aan de
malaise in de bouwsector.
Aziatische
overgangsproblemen
Aan de andere kant van de wereld betalen twee landen de economische prijs
voor de poging om tot een houdbaarder groeimodel te komen. De Chinese
overheid is er dan wel in geslaagd om
het uitvoergedreven groeimodel van de
jaren 2000 te vervangen door een gro-
Onze webstek www.kbceconomics.be houdt u
op de hoogte van alle analyses en vooruitzichten van de KBC-economisten.
ter belang van de binnenlandse vraag,
in het bijzonder van de investeringen. Bij
de stimulering van de private consumptie als tweede pijler naast de investeringen boekte de Chinese overheid tot nu
toe echter heel wat minder succes. Dat
verklaart mee de recente zwakkere conjunctuurindicatoren, waarbij de kleinhandelsverkopen in het oog springen.
De nog altijd sterke investeringsgroei
dreigt op termijn tot inefficiënte overcapaciteiten te leiden, die samen met
de kwetsbare financiële gezondheid van
een aantal Chinese banken op termijn
tot stabiliteitsrisico’s leiden.
In Japan experimenteert de regering
verder met zijn ‘Abenomics’-beleid.
De doelstellingen van dat beleid zijn
de budgettaire consolidatie, het duurzaam doorbreken van de deflatie en het
opkrikken van het groeipotentieel van
de Japanse economie. Op dit ogenblik
is de Japanse conjunctuur nog altijd de
btw-verhoging van april aan het verteren. Aan het einde van het tweede
kwartaal zag het er eventjes naar uit dat
de voorspelde terugval van onder meer
de private consumptie zou uitbodemen.
De jongste indicatoren vertonen echter
Voor vragen i.v.m. de inhoud van deze publicatie kunt u terecht bij: Dieter Guffens (32) (0)2 429.62.87
E-mail: [email protected]
Verantwoordelijke uitgever: Johan Van Gompel, Havenlaan 2, B-1080 Brussel
Correspondentieadres & abonnementenbeheer: KBC Groep NV, GCE, Havenlaan 2, 1080 Brussel,
E-mail: [email protected]
Deze publicatie komt tot stand op de Chief Economist Department van KBC Groep. Noch de mate waarin de voorgestelde scenario’s, risico’s en prognoses de marktverwachtingen weerspiegelen, noch de mate waarin zij in de
realiteit zullen tot uiting komen, kunnen worden gewaarborgd. De prognoses zijn indicatief. De gegevens in deze
publicatie zijn algemeen en louter informatief. Ze mogen niet worden beschouwd als beleggingsadvies conform de
Wet van 6 april 1995 inzake secundaire markten, het statuut van en het toezicht op beleggingsondernemingen, de
bemiddelaars en beleggingsadviseurs. KBC kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de juistheid of de volledig1
heid ervan. Alle historische koersen, statistieken en grafieken zijn actueel tot en met 16 oktober 2014, tenzij anders
vermeld. De beschreven meningen en vooruitzichten zijn die zoals ze gelden op 15 oktober 2014.
Economische Vooruitzichten
opnieuw een verslechtering. We mogen
dit echter niet dramatiseren. Na een lichte opsprong van de werkloosheidsgraad
in juli daalde ze in augustus opnieuw tot
3,5%. De Japanse arbeidsmarkt bevindt
zich bijgevolg in de buurt van de volledige werkgelegenheid, wat de noodzaak
om het groeipotentieel op te krikken
onderstreept.
Update
actuele besparingsplannen in België zijn
daar een voorbeeld van. Daarom stelde ECB-voorzitter Draghi impliciet een
‘deal’ voor die op korte termijn ruimte
voor budgettaire stimulering moet creëren, geflankeerd door het uiterst soepel
monetair beleid. Hiervoor vindt hij steun
bij onder meer de voorzitter van de
Europese Commissie Juncker, de Franse
president Hollande en de Italiaanse premier Renzi. Vooralsnog staat de Duitse
regering hier echter weigerachtig tegenover en vreest dat elke saneringsinspanning wordt gestaakt indien de Europese
begrotingsregels worden versoepeld.
Eurozone buitenbeentje
In dit rijtje is de conjunctuur van de
eurozone (exclusief Ierland) het buitenbeentje. Ook hier verslechterde het
producentenvertrouwen al sinds enkele
maanden. Vooral de dalende trend van
de Duitse Ifo-indicator baart zorgen. Die
volgt immers op de groeistagnatie van
de eurozone in het tweede kwartaal,
waarin de Duitse economie zelfs licht
kromp. De groeirisico’s voor de tweede
jaarhelft zijn dus neerwaarts. Het is zelfs
niet uitgesloten dat de eurozone na de
recessies van 2009 en 2011 in een derde
recessie op rij verzeild raakt.
ook de anticipatie op een mogelijk aankoopprogramma van overheidsobligaties door de ECB een belangrijke rol in
de verder daling van de obligatierentes
(actueel respectievelijk 2,2% en 0,8% in
de VS en Duitsland). De ECB komt daardoor immers steeds meer onder druk
om nog een schep te doen bovenop
de al genomen maatregelen. Die druk
zal nog verder toenemen als de recente
verzwakking van de euro stilvalt of zelfs
omkeert. De waarschijnlijkheid van zo’n
aankoopprogramma van overheidsobligaties neemt dan ook gestaag toe.
De vraag is echter of dat veel bijkomende zoden aan de dijk zal zetten. Om
Europese conjunctuur effectief een duw
in de rug te kunnen geven, heeft de ECB
dringend de hulp van een stimulerend
budgettair beleid nodig.
Obligatierentes nemen duik
In het licht van de daling van de olie- en
grondstoffenprijzen en van de zwakte
van de wereldconjunctuur, is het niet
verwonderlijk dat de inflatie gematigd
blijft. Opvallend is wel dat ze ook in
economieën zoals de VS en het VK
recent zelfs licht daalt, tot respectievelijk 1,7% en 1,5%. Ze bevindt zich in
die landen wel nog in de buurt van de
inflatiedoelstelling van de centrale bank.
In de eurozone daarentegen bedraagt
de inflatie actueel zelfs maar 0,3%. Zelfs
wanneer we geen rekening houden met
de volatiele voedings- en energieprijzen,
bedraagt de EMU-inflatie met 0,7% nog
niet de helft van wat de ECB nastreeft.
Er zijn echter ook lichtpunten in het
conjunctuurduister. De Europese werkloosheidsgraad zet langzaam, maar
zeker zijn dalende trend voort (actueel
11,5%), wat steun biedt aan de private
consumptie. Ook het Europese budgettaire beleid is de voorbije jaren wat
minder groeiremmend geworden, maar
is nog steeds restrictief ondanks de
uiterst zwakke Europese conjunctuur. De
Naast de zwakke wereldconjunctuur en
de dalende inflatieverwachtingen, speelt
Risico derde recessie op rij in eurozone toegenomen
(producentenvertrouwen verwerkende nijverheid, 50 = neutraal)
Dieter Guffens
[email protected]
Restrictieve impact budgettair beleid eurozone neemt af
(wijziging structureel saldo, in procentpunten van het potentieel bbp)
65
2
60
1,5
55
1
0,5
50
0
45
-0,5
40
-1
35
30
2005
-1,5
06
07
08
09
10
11
12
13
14
-2
2004 05
06
07
* Voorspelling Europese Commissie
2
08
09
10
11
12
13
14
15*
Economische Vooruitzichten
Grafieken
Economische activiteit in OESO
Vertrouwen G4
(kwartaalwijziging op jaarbasis in %)
(standaardafwijking van het LT-gemiddelde)
6
8
4
6
1
4
2
2
0
0
-2
-2
-4
-4
0
-1
-2
-6
-6
-8
-8
-3
-10
-10
2008
2
09
10
11
12
13
14
Bbp (reëel, linkse schaal)
Voorlopende indicator (rechtse schaal)
-12
-4
2008
09
10
11
12
13
14
13
14
Ondernemers
Consumenten
Inflatie
Grondstoffenprijzen
(consumptieprijsindex, jaarwijziging in %)
(januari 2008=100)
6
150
5
125
4
3
100
2
1
75
0
-1
-2 BBP
-3
2008
50
(reëel)
09
Voorlopende indicator
10
11
12
VS
Eurozone
13
25
2008
14
OESO
5
4
4
3
3
2
2
2008
09
10
11
Obligatierente (10-jaar)
Beleidsrente
EMU
12
12
Consumen
(in %)
5
0
11
Renteverloop eurozone
(in %)
VS
10
Ondernemers
Renteverloop VS
1
09
Olie (brent, dollar per vat)
Industriële metalen (Economist)
Landbouw en voeding (S&P GSCI)
OESO
13
14
1
0
Olie (brent,
dollar
vat)
2008
09 per 10
11
12
13
14
Duitse obligatierente (10-jaar)
Industriële
metalen (S&P GSCI)
Beleidsrente
Landbouw en voeding (S&P GSCI)
3
Economische Vooruitzichten
Reële bbp-groei
2014
VS
Eurozone
België
Duitsland
Ierland
VK
Zweden
Noorwegen
Zwitserland
Slowakije
Polen
Tsjechië
Hongarije
Bulgarije
Rusland
Turkije
Japan
China
Australië
NIeuw-Zeeland
Canada
2,2
0,8
1,1
1,4
4,1
3,0
2,1
1,8
1,5
2,4
2,9
2,5
3,2
1,3
0,3
3,1
1,1
7,5
3,1
3,5
2,3
2015
3,1
1,4
1,4
1,6
2,8
2,7
2,7
1,9
1,7
2,4
3,1
2,5
2,5
2,0
1,0
3,5
1,2
7,0
3,0
2,9
2,5
Tabellen
Inflatie
2014
1,8
0,5
0,6
1,0
0,5
1,6
0,1
2,0
0,1
0,3
0,2
0,6
0,0
-0,9
7,3
8,9
2,8
2,3
2,7
1,7
2,0
Beleidsrentes
2015
2,1
1,1
1,2
1,2
1,0
1,8
1,4
2,0
0,4
1,5
1,0
1,7
1,8
1,0
6,6
7,3
1,8
2,9
2,5
2,2
2,0
16-10-2014
VS
Eurozone
VK
Zweden
Noorwegen
Zwitserland
Polen
Tsjechië
Hongarije
Roemenië
Rusland
Turkije
Japan
China
Australië
Nieuw-Zeeland
Canada
0,25
0,05
0,50
0,25
1,50
0,13
2,00
0,05
2,10
3,00
8,00
8,25
0,10
6,00
2,50
3,50
1,00
+3m
+6m
0,25
0,05
0,50
0,25
1,50
0,13
1,75
0,05
2,10
3,25
8,25
8,25
0,10
6,00
2,50
3,75
1,00
0,25
0,05
0,75
0,25
1,50
0,13
1,75
0,05
2,10
3,25
8,25
8,25
0,10
6,00
2,50
4,00
1,00
Wisselkoersen
16-10-2014
4
+3m
+6m
1,27
1,25
1,23
1,20
GBP per EUR
SEK per EUR
NOK per EUR
CHF per EUR
PLN per EUR
CZK per EUR
HUF per EUR
RON per EUR
BGN per EUR
RUB per EUR
TRY per EUR
JPY per EUR
RMB per USD
USD per AUD
USD per NZD
CAD per USD
0,80
9,20
8,47
1,21
4,23
27,54
308,70
4,42
1,96
52,33
2,90
134,82
6,12
0,87
0,79
1,13
0,78
9,10
8,10
1,22
4,16
27,70
308,00
4,42
1,96
50,00
2,88
132,50
6,12
0,88
0,78
1,12
0,77
9,00
8,00
1,23
4,12
27,40
310,00
4,42
1,96
49,20
2,83
132,84
6,11
0,87
0,77
1,12
0,75
8,90
7,90
1,25
4,10
27,30
315,00
4,42
1,96
48,00
2,76
132,00
6,10
0,85
0,76
1,13
0,50
0,05
1,25
0,25
1,75
0,13
2,00
0,05
2,10
3,50
8,00
8,25
0,10
6,00
2,75
4,50
1,25
Tienjaarsrentes
+12m
USD per EUR
+12m
16-10-2014
VS
Duitsland
België
Ierland
VK
Zweden
Noorwegen
Zwitserland
Slowakije
Polen
Tsjechië
Hongarije
Bulgarije
Rusland
Turkije
Japan
China
Australië
Nieuw-Zeeland
Canada
2,05
0,75
1,15
1,94
1,98
1,13
2,00
0,38
1,34
2,78
0,99
4,05
3,50
9,92
9,06
0,49
3,87
3,14
3,95
1,83
+3m
+6m
2,80
1,20
1,50
1,80
2,60
1,70
2,55
0,85
1,80
2,70
1,40
4,20
3,50
8,50
9,50
0,60
4,10
3,80
4,60
2,50
3,15
1,45
1,75
1,95
2,95
2,00
2,90
1,15
2,05
2,60
1,60
4,30
3,75
8,50
9,60
0,70
4,10
4,15
4,95
2,85
+12m
3,30
1,50
1,80
1,95
3,20
2,10
3,10
1,30
2,10
2,80
1,65
4,40
3,80
8,25
9,60
0,90
4,10
4,30
5,10
3,00

Download Report