Meerjarenbeleidsplan De Dyk 2014-2018 Voorwoord ...................................................................................................................................................................................... 2 1 Sectorakkoord VO 2014-2017 ............................................................................................................................................. 3 1.1 Algemeen ...................................................................................................................................................................... 3 1.2 Ambities en afspraken ................................................................................................................................................... 3 1.2.1 Toekomst gericht onderwijs ................................................................................................................................ 3 1.2.2 Professionele scholen .......................................................................................................................................... 4 1.2.3 Rekenschap en verantwoording ........................................................................................................................... 5 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.7 3.7 4 OSG Piter Jelles ................................................................................................................................................................... 5 Algemeen ...................................................................................................................................................................... 5 Bestuur .......................................................................................................................................................................... 5 Missie ............................................................................................................................................................................ 5 Pijlers ............................................................................................................................................................................ 5 Kenmerken .................................................................................................................................................................... 5 Kernthema’s .................................................................................................................................................................. 5 De Dyk .................................................................................................................................................................................. 6 Algemeen ...................................................................................................................................................................... 6 Schoolleiding ................................................................................................................................................................ 6 Missie ............................................................................................................................................................................ 6 Onze motivatie .............................................................................................................................................................. 7 Visie op leren ................................................................................................................................................................ 7 Kernthema’s .................................................................................................................................................................. 8 Organisatie .................................................................................................................................................................... 9 3.7.1 Organisatiestructuur ............................................................................................................................................ 9 3.7.2 Verantwoordelijkheid en verantwoording ..........................................................................................................10 3.7.3 Rooster en lestijden ............................................................................................................................................10 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 Onderwijs ............................................................................................................................................................................11 Opbrengstgericht Onderwijs ........................................................................................................................................11 Taal en rekenen ............................................................................................................................................................11 Leermiddelen en digitalisering .....................................................................................................................................12 Talentontwikkeling ......................................................................................................................................................13 Vaardigheden en 21st century skills.............................................................................................................................13 Projecten: samenhang en betekenisgeving ...................................................................................................................14 5.1 5.2 5.3 Begeleiding ..........................................................................................................................................................................14 Mentoraat .....................................................................................................................................................................14 Zorg en passend onderwijs ...........................................................................................................................................15 LOB .............................................................................................................................................................................15 5 6 7 Burgerschap ........................................................................................................................................................................16 Personeel ..............................................................................................................................................................................16 7.1 HRM en de cyclus functioneren en beoordelen............................................................................................................16 7.2 Professionalisering OP & OOP ....................................................................................................................................17 8 9 Kwaliteitszorg .....................................................................................................................................................................18 Verantwoording, Medezeggenschap en Communicatie ...................................................................................................18 9.1 Verantwoording ...........................................................................................................................................................18 9.2 Medezeggenschap ........................................................................................................................................................18 9.3 Communicatie ..............................................................................................................................................................19 1 Voorwoord Dit meerjarenbeleidsplan is het document waarin wordt aangeven welke keuzes voor de komende vier schooljaren 2014-2018 zijn gemaakt. Het is een bijzonder passend moment voor het opstellen van dit plan. De Dyk heeft z’n eerste cyclus bijna afgemaakt en kan dus bij het opstellen van ambities en doelen gebruik maken van de opgedane ervaring. De OSG Piter Jelles heeft onlangs een Strategisch Plan opgesteld voor 2013-2017, zodat ook die kaders kunnen worden meegenomen. Ten slotte is in april 2014 het Sectorakkoord VO 2014-2017 verschenen. Het motto daarvan is: Klaar voor de toekomst! Samen werken aan onderwijskwaliteit. Dit akkoord gaat uitgebreid in op de veranderende samenleving en beschrijft de ambities en doelen voor de sector VO. Ons Meerjarenbeleidsplan is dan ook opgesteld op basis van en binnen de kaders van het Strategisch Plan van Piter Jelles en het Sectorakkoord VO. In hoofdstuk 1 vind je de belangrijkste zaken uit het Sectorakkoord, met name de ambities en de afspraken die gemaakt zijn. In hoofdstuk 2 staan de kaders van het Strategisch Plan van Piter Jelles kort weergegeven. In hoofdstuk 3 komt De Dyk in beeld: vanuit de missie, de motivatie, onze visie op leren benoemen we de kernthema’s voor De Dyk voor de komende vier jaar. In de hoofdstukken erna worden concrete doelen en resultaten beschreven. In het Schooljaarplan 2014-2015 worden deze doelen en resultaten verder geconcretiseerd. Dit plan is na overleg met het personeel vastgesteld door het Managementteam van De Dyk met instemming van de Medezeggenschapsraad van De Dyk. Hawé van der Panne Directeur De Dyk 2 1 Sectorakkoord VO 2014-2017 Klaar voor de toekomst! Samen werken aan onderwijskwaliteit. 1.1 Algemeen In april 2014 hebben OCW en de VO-raad het Sectorakkoord VO 2014-2017 gesloten. Dit akkoord sluit aan bij en bouwt voort op het Actieplan Beter Presteren uit 2011, het Bestuursakkoord VO 2012-2015 en het Nationaal Onderwijsakkoord 2013. Het Sectorakkoord VO bevat de afspraken over prioriteiten, doelstellingen, maatregelen en investeringen in het voortgezet onderwijs in de periode tot en met 2017. Het presenteert een samenhangende en gezamenlijke visie op de belangrijkste maatschappelijke uitdagingen van deze tijd. Er worden drie hoofdlijnen onderscheiden: De vormgeving van toekomstbestendig onderwijs (1) door professionele scholen (2) die op verantwoorde wijze rekenschap afleggen (3). Hieronder volgen de hoofdzaken uit dit akkoord; voor de complete tekst verwijs ik naar de site van de VO-raad en/of de site van de AOB. 1.2 Ambities en afspraken In het Sectorakkoord staan niet alleen afspraken waaraan scholen moeten voldoen, maar ook voor bijvoorbeeld de VO-raad en OCW. In het kader van het Meerjarenbeleidsplan De Dyk zijn hieronder alleen die afspraken opgenomen die voor onze school gelden. 1.2.1 Toekomst gericht onderwijs Het voortgezet onderwijs zal de komende jaren moeten anticiperen op een veranderende en veeleisende omgeving, tegen een achtergrond van ontgroening en vergrijzing. Dat vraagt om onderwijs dat beter aansluit op de vragen van de maatschappij, het vervolgonderwijs, de arbeidsmarkt en ouders en leerlingen. Dat vraagt om scholen die midden in de samenleving staan en een duurzame verbinding met de omgeving hebben. Alleen op die manier kunnen de werelden van maatschappij, arbeid, onderwijs en jongeren bijeen komen en op elkaar afgestemd worden. Dat is essentieel om een nieuwe generatie duurzaam en goed toe te rusten voor de uitdagingen van de 21ste eeuw en maakt dat ons onderwijs zich kan blijven meten met dat van andere landen en continenten. Ambitie 1 Afspraken Ambitie 2 Afspraken Ambitie 3 Afspraken Uitdagend onderwijs voor elke leerling Scholen worden gestimuleerd de ruimte die de nieuwe wet op de onderwijstijd biedt te gebruiken. Het landelijk percentage zittenblijvers is momenteel 5,8%. De ambitie is dat dit percentage in 2020 is gereduceerd tot 3.8%. De tevredenheid van leerlingen over het aanbod wordt landelijk gemeten. Voor de 20% beste leerlingen ontwerpen scholen een uitdagend programma. Er komt meer flexibiliteit en ruimte in de inhoud en omvang van onderwijsprogramma’s, de toetsing en examinering hiervan en mogelijkheden voor het ‘ontschotten’ van onderwijssoorten. Eigentijdse voorzieningen ICT wordt ingezet om leerlingen uit te dagen beter te presteren. Scholen ontwikkelen kennis daartoe. Met digitaal leermateriaal ondersteunt en faciliteert de school vormen van gepersonaliseerd leren, individuele leerroutes en adaptief toetsen. Brede vorming voor alle leerlingen Het percentage leerlingen met voldoende kennis van democratische principes en maatschappelijke basiswaarden om goed als burger te kunnen functioneren in de samenleving neemt toe. VO-scholen zorgen voor een goede kennismaking en voorbereiding van de leerlingen op het vervolgonderwijs en zorgen ervoor dat LOB in samenwerking met het vervolgonderwijs en het bedrijfsleven steviger in de school wordt verankerd. De VO-sector gaat vanaf schooljaar 2015/ 2016 naast een schooldiploma en cijferlijst een document meegeven waarop staat welke (andere) resultaten/vaardigheden deze leerling heeft laten zien in het VO (een zogenoemd ‘plus-document’). Het percentage leerlingen dat tevreden is over de voorbereiding op het vervolgonderwijs stijgt. Landelijke nulmeting in 2015, vervolgmeting in 2017. 3 Ambitie 4 Afspraken Partnerschap in de regio De VO-scholen geven adequaat invulling aan hun zorgplicht en zorgen voor een passend en tijdig ondersteuningsaanbod voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. VO-scholen maken met collega-scholen, het toeleverend onderwijs en het vervolgonderwijs in de regio afspraken over de voorbereiding, overdracht en instroom van leerlingen. 1.2.2 Professionele scholen Goed voortgezet onderwijs betekent dat er een ambitieuze leercultuur is van leerlingen, docenten en schoolleiding. We hebben de ambitie om leerlingen meer te boeien, het onderwijs meer te laten prikkelen, leerlingen vragen te laten stellen, een onderzoekende houding aan te leren en vakmanschap daadwerkelijk te waarderen. Dat vereist dat leerlingen kunnen leren in een inspirerende leeromgeving: in een lerende organisatie leren leerlingen meer. Cultuurverandering begint in de school zelf: in de klas, bij leerlingen en bij docenten. Om dat te bereiken, willen OCW en VO-raad stimuleren dat leraren en schoolleiders werken in een professionele onderwijsorganisatie, die een werkomgeving biedt die leraren en schoolleiders uitdaagt en daarvoor ook voorzieningen biedt. Om scholen beter toe te rusten, zetten OCW en VO-raad in op twee lijnen: het versterken van scholen als lerende organisaties (ambitie 5) en het koppelen van onderwijs- en personeelsontwikkeling (ambitie 6). Ambitie 5 Afspraken Scholen als lerende organisaties Schoolbesturen maken gericht werk van het scheppen van randvoorwaarden om de (ervaren) ruimte door leraren te versterken. Die aanpak zal ten minste gericht zijn op het organiseren van een structurele ontmoeting en onderlinge dialoog tussen besturen, schoolleiders en leraren. Een nog nader te bepalen percentage van onze docenten heeft in 2020 een afgeronde masteropleiding. Ambitie 6 Toekomstbestendigheid organiseren: koppeling van onderwijs- en personeelsontwikkeling In 2020 beheersen alle leraren in het VO de basisvaardigheden en de complexe vaardigheden. In 2020 beschikken alle leraren in het VO over voldoende basiskennis en vaardigheden op het gebied van ICT en e-didactiek. Besturen geven in het kader van school- en onderwijsverbetering in hun professionaliseringsbeleid en in samenspraak met leraren prioriteit aan het verbeteren van de kennis en (complexe) vaardigheden op het gebied van opbrengstgericht werken, aan het signaleren van en omgaan met verschillen tussen leerlingen en aan het versterken van didactische ict-kennis en vaardigheden. Schoolbesturen zorgen – waar mogelijk in samenwerking met lerarenopleidingen – dat startende leraren een effectief inwerk- en begeleidingsprogramma volgen. Een adequaat begeleidingsprogramma voor startende leraren maakt structureel deel uit van het strategisch HR-beleid van besturen en scholen. De vmbo-scholen (beroepsgericht en TL) hebben een uitwisselingsprogramma voor docenten met het bedrijfsleven en het mbo (in de vorm van gastlessen, bedrijfs- of schoolbezoeken of docentenstages). Schoolbesturen stimuleren dat leraren hun professionaliseringsactiviteiten vastleggen in het Lerarenregister. De schoolleiding verantwoordt zich intern over de gerealiseerde onderwijskwaliteit en presenteert daarbij ook de resultaten van een jaarlijks tevredenheidsonderzoek onder het personeel over de kwaliteit van het gevoerde personeelsbeleid. In die interne verantwoording maakt de schoolleiding tevens duidelijk op welke wijze zij via het HR-beleid en in samenspraak met docenten stuurt op het realiseren van de onderwijskundige doelen van de school. Besturen en schoolleiders zorgen ervoor dat met elk personeelslid jaarlijks een functioneringsgesprek wordt gevoerd waarin tijd, geld en wijze van professionalisering wordt vastgesteld. In het functioneringsgesprek worden met docenten ook afspraken gemaakt over de beheersing en ontwikkeling van de complexe vaardigheden. Besturen en scholen maken jaarlijks afspraken met docenten over de beheersing en ontwikkeling van hun basis- en complexe vaardigheden en de inzet van tijd en geld hiervoor. Afspraken 4 1.2.3 Rekenschap en verantwoording De beweging naar toekomstbestendig onderwijs en verdergaande professionalisering van scholen vergt aanpassing van het huidige sturings- en verantwoordingsinstrumentarium. We hebben nieuwe instrumenten nodig om de kwaliteit van onderwijs in brede zin te ijken en te vergelijken. We kunnen het onderwijs van morgen immers niet langer beoordelen langs de kwaliteits- en opbrengstenlat van gisteren. De inrichting van het extern toezicht en de gebruikte kwaliteitsindicatoren hebben op dit moment grote invloed op de wijze waarop scholen invulling geven aan het onderwijs. Onderwijskwaliteit hangt in sterke mate samen met het interne kwaliteitsbewustzijn op alle niveaus: op docenten-, team-, school- en bestuursniveau. De belangrijkste uitdaging is dan ook om met interne checks and balances een intrinsieke leer- en verbetercultuur tot stand te brengen binnen scholen. Alle professionals zijn eigenaar van hun onderwijskwaliteit en hebben een belangrijke rol bij het elkaar aanspreken op en verbeteren van de onderwijskwaliteit. Ambitie 7 Afspraken 2 Nieuwe verhoudingen in verantwoording en toezicht Scholen maken in hun meerjarenbeleidsplan inzichtelijk welke kwaliteitsdoelen zij nastreven, leggen hierover verantwoording af en gaan in gesprek met direct belanghebbenden over de vraag in welke mate zij deze doelen hebben gerealiseerd. OSG Piter Jelles 2.1 Algemeen Openbare Scholengemeenschap Piter Jelles is een algemeen toegankelijke onderwijsinstelling voor Voortgezet Onderwijs in Leeuwarden en omgeving. De verschillende scholen van Piter Jelles bieden onderwijs aan van praktijkonderwijs tot en met gymnasium en doen dit elk op basis van eigen profiel. De scholen staan open voor leerlingen en medewerkers van alle culturen, gezindten en geaardheden. 2.2 Bestuur Het bestuur van OSG Piter Jelles wordt gevormd door het College van Bestuur, de heer Wiebe Wieling. Het bezoekadres is Elzenstraat 5, 8924 JN Leeuwarden. 2.3 Missie Alle leerlingen tussen de 12 en 18 jaar in Leeuwarden en omgeving passend en uitdagend onderwijs bieden, zodat zij geprikkeld worden om maximaal rendement te halen uit hun talenten en opgeleid worden tot zelfstandige burgers die in de toekomst hun weg in de maatschappij goed weten te vinden. 2.4 Pijlers OSG Piter Jelles: heeft voor kinderen en ouders herkenbare scholen heeft aandacht voor ieder kind heeft een optimaal onderwijsaanbod in het Voorgezet Onderwijs staat open voor vernieuwing biedt ruimte voor persoonlijke ontwikkeling biedt algemeen toegankelijk onderwijs met aandacht voor verschillen heeft de kwaliteit op alle afdelingen ruim voldoende volgens de inspectienormen 2.5 Kenmerken OSG Piter Jelles: is een organisatie met relatief autonome scholen heeft een duidelijk beeld over de grenzen aan de samenwerking besteedt de middelen verantwoord maakt optimaal gebruik van de personele kwaliteiten heeft de gebouwen op orde 2.6 Kernthema’s In het Strategisch Plan 2013-2017 worden drie kernthema’s genoemd, die voor alle scholen kader stellend zijn: 5 Kwaliteit Kwaliteitszorg is het geheel van maatregelen waarmee de school op systematische wijze de kwaliteit van het onderwijs in brede zin bepaalt, bewaakt en verbetert. Bij Kwaliteitszorg stellen we de volgende vragen: Doen we de goede dingen? Doen we de dingen goed? Hoe weten we dat? Hoe meten we dat? Vinden anderen dat ook? Wat doen we met die wetenschap? Samenwerking Samenwerking, zowel intern als extern, is gericht op de verbeteringen in het belang van het onderwijs c.q. het primaire onderwijsproces. Binnen dit thema maakt Piter Jelles een onderscheid tussen afstemming en samenwerking. Bij afstemming houden scholen rekening met elkaar en komen scholen tot gezamenlijke afspraken; Bij samenwerking gaat het om het samen doen van dingen vanuit een gedeelde verantwoordelijkheid. In het belang van de leerling heeft interne en externe samenwerking tot doel de leerling onderwijs te bieden dat het beste bij hem of haar past. Innovatie Hieronder wordt het volgende verstaan: Het onderwijs op de scholen van Piter Jelles geschiedt vanuit nieuwe, evidence based, inzichten op het gebied van onderwijspsychologie. Leerlingen ontvangen onderwijs en worden benaderd vanuit pedagogische inzichten die passen bij de ‘nieuwe’ puber. Piter Jelles speelt in op de digitalisering van de samenleving. Leerlingen en leerkrachten maken gebruik van nieuwe informatiedragers, zoals PC’s,laptops, tablets of de opvolgers daarvan. De nieuwe informatiedragers zijn conform nieuw leermiddelenbeleid ingezet in het onderwijs. Mede als gevolg van de digitalisering ontstaan nieuwe inzichten op het gebied van onderwijsleerstrategieën t.a.v. het geven van onderwijs. Piter Jelles besteedt hier aandacht aan d.m.v. scholingsprogramma’s voor docenten. Naast het vastgestelde onderwijscurriculum besteedt Piter Jelles aandacht aan kennis en vaardigheden die passen bij deze tijd en maatschappelijk relevant zijn Piter Jelles geeft aandacht aan innovaties in de maatschappij en houdt daar bij de invulling van het onderwijs rekening mee. De scholen van Piter Jelles staan open voor inbreng van bedrijven en instellingen om hun expertise op het gebied van innovatie te delen met het onderwijs. 3 De Dyk 3.1 Algemeen De Dyk is één van de acht scholen van Piter Jelles; het is de mavo-locatie van de scholengemeenschap. 3.2 Schoolleiding De schoolleiding van De Dyk bestaat uit vier personen: Erik van Binsbergen, Marianne Borgman, Binne Jansma en Hawé van der Panne (directeur). Het schooladres is Egelantierstraat 86, 8924 EP Leeuwarden. 3.3 Missie De samenleving kenmerkt zich enerzijds door een steeds verdere individualisering en anderzijds door een toenemende behoefte aan het vermogen tot samenwerken. Niet alleen de leeromgeving dient daarop afgestemd, maar ook de ontwikkeling van het personeel. Die ontwikkeling dient gericht te zijn 6 op wat jonge mensen moeten leren om kansrijke deelnemers aan de samenleving van morgen te worden. Binnen die context heeft De Dyk het volgende motto: veilig, verbindend en vernieuwend. In de missie is dit motto is als volgt uitgewerkt: Veilig: De Dyk is een kleinschalige school voor mavo. De pedagogische relatie tussen leerling en docent staat centraal: ‘gekend worden’; ‘er mogen zijn’, ‘wederzijds vertrouwen’ en ‘hoge verwachtingen’ zijn hierbij kernbegrippen. Het onderwijs wordt gegeven door docenten die hun vak verstaan en het leerproces kunnen begeleiden. De zorg is op maat en wordt ingevuld door daartoe opgeleide vakmensen. Verbindend: De Dyk richt zich daarom niet alleen op onderwijsinhoud, maar koppelt dat aan de normen en waarden die wij belangrijk vinden. Wij werken aan de ontwikkeling van het burgerschap van de leerlingen. De docent van De Dyk verbindt zich aan dat normatieve karakter van het docentschap. Hij heeft een voorbeeldfunctie, is zich daarvan voortdurend bewust en gedraagt zich daarnaar. Dit beperkt zich niet tot werktijden doch in alle situaties binnen of buiten school waar hij of zij in contact treedt met leerlingen. De Dyk verbindt ouders aan de schoolloopbaan. Er is veelvuldig en zorgvuldig contact over het verloop van de schoolloopbaan en het wel en wee van hun kinderen. De Dyk verbindt leerlingen aan hun schoolloopbaan: we stimuleren hen in toenemende mate zelf keuzes te maken en verantwoordelijkheid te nemen. In het onderwijs op De Dyk is samenhang: in de lessen wordt de samenhang tussen vakken en binnen vakgebieden zichtbaar. Het onderwijs is ook verbonden met de wereld om ons heen; de ontwikkeling van een route met aandacht voor technologie is daar een voorbeeld van. De Dyk verbindt leerlingen met hun talenten: wij stimuleren talentontwikkeling door middel van het aanbod van een sportstroom en een theaterstroom, daarnaast hebben de leerlingen de mogelijkheid extra vakken te volgen. Ten slotte verbinden wij ons aan leren en ontwikkelen. Wij willen het maximale uit onszelf te halen, de eigen grenzen verleggen, met innovatieve oplossingen komen, nieuwe kennis en vaardigheden verwerven, leerlingen inspireren en samenwerken; daar gaan we voor. Vernieuwend In het onderwijs wordt variëteit in leeromgevingen aangeboden, opdat rekening wordt gehouden met de verschillen tussen leerlingen in leervoorkeur; ook in de begeleiding toont de school dat rekening gehouden wordt met verschillen tussen leerlingen. De Dyk speelt in op de digitalisering van de samenleving, er wordt gebruik gemaakt van nieuwe informatiedragers, zoals PC’s, laptops, tablets of de opvolgers daarvan. De Dyk combineert kerndoelen en eindtermen met vaardigheden die passen bij deze tijd en maatschappelijk relevant zijn – de 21st century skills. Daarmee verschuift de focus van kennisoverdracht naar kennisconstructie. 3.4 Onze motivatie Wij zijn ons bewust dat kinderen van grote waarde zijn voor de toekomst van onze samenleving. Wij stellen ons daarom in ons werk in dienst van het opgroeiend kind. Wij willen daarbij de volgende waarden hanteren: liefde, tijd en aandacht voor de ander, je verantwoordelijk voelen voor de wereld en bereid zijn opnieuw te beginnen. Wij beseffen dat de middelbare schooltijd van groot belang is voor de rest van je leven en dat het uitmaakt hoe wij met kinderen omgaan. Wij houden van het werken met kinderen. Wij beseffen dat kinderen kwetsbaar zijn en willen hen steunen weerbaar te worden. Wij vinden het dan ook geweldig dit werk te mogen doen. 3.5 Visie op leren In onze visie staat de ontwikkeling van de leerling centraal. De vooraf vastgestelde leerdoelen bepalen de vorm van leren. Het hierbij passende leeraanbod (inhoud, niveau, volgorde en bron) en de begeleiding moeten zich aanpassen aan de leerling. Hiermee bedoelen we dat het leerdoel en de voorkeur van leren van de leerling centraal staan. Het onderwijs dient aan te sluiten bij en afgestemd te zijn op de onderwijsbehoefte van de leerling, het leerproces moet gepersonaliseerd zijn, zonder hierbij het einddoel uit het oog te verliezen. 7 Ons onderwijs moet voldoen aan een drietal basisbehoeften van de lerende: relatie, competentie en autonomie. De veronderstelling is dat als leerlingen krachtig willen leren, ze actief bij de vormgeving van de drie basisbehoeften betrokken moeten zijn: 1. Een relatie van leerlingen met de andere leerlingen of de docent wordt versterkt als een leerling invloed heeft op de manier waarop er met hem of haar wordt omgegaan; 2. Leren wordt betekenisvoller voor een leerling als deze invloed heeft op wat er wordt geleerd en hoe er wordt geleerd, waardoor zijn gevoel van competentie toeneemt; 3. Wanneer een leerling zich betrokken weet bij belangrijke thema’s in de eigen leer- en leefomgeving, versterkt dat de autonomie en daarmee de eigenwaarde van de leerling. 3.7 Kernthema’s De Dyk richt zich in de komende vier jaren op de verdere ontwikkeling van onderstaande thema’s: Kwaliteit De resultaten voor doorstroming, slagingspercentage en verschil CSE en SE zijn ten minste op het landelijke niveau; Het geven van kwalitatief goed onderwijs, daar waar mogelijk toegesneden op de onderwijsbehoefte van de leerling; Het realiseren van opbrengstgericht onderwijs; Het stimuleren van een actieve deelname van leerlingen aan het onderwijsproces; Het stimuleren van de eigen ambities en talenten van leerlingen door naast het standaard schoolaanbod ook keuzeprogramma’s aan te bieden (o.a. sportklas, theaterklas, technologie) en leerlingen de mogelijkheid te bieden tot het volgen van extra vakken; Het realiseren van een excellente leerlingbegeleiding door het meerdaags en meerjarig mentoraat verder te ontwikkelen; Het vergroten van de professionaliteit van alle medewerkers. Innovatie De digitalisering van maatschappij en onderwijs verwerken in het onderwijsaanbod. Kerndoelen en eindtermen combineren met een leerlijn vaardigheden; die leerlijn ook koppelen aan een beoordeling m.b.v. rubrics. ICT wordt ingezet om leerlingen uit te dagen beter te presteren. Het ontwikkelen van een op vraag gebaseerde onderwijsbehoefte en het organiseren van de school op basis van die behoefte in plaats van een onderwijsaanbod en een organisatie op basis van aanbod. Met digitaal leermateriaal ondersteunt en faciliteert de school vormen van gepersonaliseerd leren, individuele leerroutes en adaptief toetsen. Samenwerking Het realiseren van een veilig schoolklimaat, door bijdragen van personeel, leerlingen en ouders. Dat houdt in dat personeel zich ook buiten het klaslokaal en buiten de lestijden verantwoordelijk voelt voor het schoolklimaat; dat leerlingen hun burgerschap ontwikkelen door een bijdrage te leveren aan de realisatie van dat schoolklimaat en dat ouders de regels die dat schoolklimaat mogelijk maken legitimeren. Werken aan burgerschap door leerlingen zowel binnen de school schoolbrede verantwoordelijkheden toe te delen als in buitenschoolse situaties in aanraking te brengen met hun rol als burger; Het ontwikkelen van een lerende organisatie en een professionele cultuur; Met de havo’s van Piter Jelles werken aan een motiverend opstroomprogramma; ROC’s te betrekken bij het onderwijs in de bovenbouw om zodoende het keuzeproces te verbeteren. 8 3.7 Organisatie 3.7.1 Organisatiestructuur In onderstaand organisatieschema is de organisatiestructuur van De Dyk weergegeven. directeur team management mt lid 1 mt lid 2 mt lid 3 team oop zorg team begeleiding mentor coach lj 1 mentor coach lj 2 mentor coach lj 3 mentor coach lj 4 mentoren lj 1 mentoren lj 2 mentoren lj 3 mentoren lj 4 oop zorg LOB coordinator passend onderwijs leerlingzorg ZAT PCL RMC JZ LPA team oop fac facilitaire zaken strafleerlingen mediatheek de secties: onderwijs secties mens en maatschappij ak gs ec ma1 ma2 dg secties talen ne fr en du fa team exact wi nsk1 nsk2 bi tn team kunst en cultuur bevo dr te kdr team sport en bewegen lo lo2 team oop oa ondersteuning OP dagrooster ziekmelding teams vanuit de secties: onderwijs team inductie en vzns team toetsing team kwaliteit team innovatie team vaardigheden team projecten team digitalisering team techniek team data teams rondom begeleiding team reizen, excursies team burgerschap portefeuilles management - PR en communicatie - aanmelding lj1 - cyclus F&B 33% docenten - leerlingen en ouders lj 1 - taal- en rekenbeleid - aanmelding lj2 - cyclus F&B 33% docenten - leerlingen en ouders lj 2 - examensecretariaat - team aanmelding lj 4 - cyclus F&B 33% docenten - leerlingen en ouders lj 3-4 - schoolbeleid - professionalisering - formatie - cyclus F&B OOP - personeel - financien - LOB en decanaat De organisatiestructuur op De Dyk richt zich op het optimaliseren van alle condities die nodig zijn om het welbevinden en het leren van de leerling te garanderen. Er is op De Dyk geen organisatiestructuur gebaseerd op min of meer autonome teams met een integrale verantwoordelijkheid, maar een organisatiestructuur gebaseerd op teams met elk een eigen deelverantwoordelijkheid in het proces van onderwijs en begeleiding. De twee belangrijkste teams zijn het onderwijsteam met daarin alle secties en het begeleidingsteam met daarin de mentoren. De secties leveren de kaders vanuit het leren van de leerling, waarbij door intensieve samenwerking binnen de secties een duidelijk beeld ontstaat over niveau, leerlijnen, kennis en vaardigheden en toetsing en borging. De mentorenteams leveren de kaders vanuit het welzijn en de voortgang van de leerling, waarbij door intensieve samenwerking binnen de mentorteams een duidelijk beeld ontstaat over stimulerende en bedreigende factoren ten aanzien van een succesvolle schoolloopbaan. 9 Door de verantwoordelijkheid voor het onderwijs bij de secties te leggen en door de verantwoordelijkheid voor de begeleiding bij de mentoren te leggen verhogen we de betrokkenheid van docenten en mentoren. Daarnaast is een aantal teams geformeerd rondom thema’s die direct met onderwijs te maken hebben, een aantal teams die met vorming en begeleiding te maken hebben en een aantal teams vanuit het OOP. Alle teams worden geleid door en/of vallen onder de verantwoordelijkheid van een lid van de schoolleiding. Dit geldt niet voor de afzonderlijke secties. De organisatie van een sectie is aan de sectie zelf. 3.7.2 Verantwoordelijkheid en verantwoording De aansturing van de school als geheel is de eindverantwoordelijkheid van de directeur; hij legt verantwoording af aan het CvB en de medezeggenschapsraad. Daarnaast is de directeur verantwoordelijk voor de aansturing van het management, een enkele functionaris met een bijzondere taak en het OOP. Ten slotte heeft de directeur de verantwoordelijkheid voor een aantal portefeuilles. De drie leden van het management zijn verantwoordelijk voor de cyclus van functioneren en beoordelen van de docenten van wie zij de direct-leidinggevende zijn. Daarnaast zijn zij eindverantwoordelijk voor het resultaat en de aansturing van een aantal teams. Zij leggen allen verantwoording af aan de directeur. Het OP is verantwoordelijk voor het onderwijs aan en de begeleiding van de leerlingen. De basis voor het onderwijs wordt gelegd in de secties en in de van de secties afgeleide teams. Elke sectie valt onder één lid van de schoolleiding, daaraan legt de sectie dus verantwoording af. De secties zijn belangrijk voor de doorlopende leerlijn en de kwaliteitsbewaking binnen de school. De volgende zaken zijn daarbij van belang: Vakwerkplan o Concrete doelen formuleren en de instrumenten vastleggen waarmee de opbrengsten gemeten worden o Doorlopende leerlijn Didactiek o Samenwerking op inhoudelijk en didactisch vlak, zowel binnen secties als met verwante secties o Bespreekbaar maken van de vakinhoud en de didactiek binnen de sectie of team Toetsontwikkeling o kwaliteitsborging schoolexamens o kwaliteit van toetsen (OBIT) Kwaliteitszorg o meten en evalueren van opbrengsten De basis voor de begeleiding wordt gelegd in het begeleidingsteam en in de afzonderlijke mentorenteams. Elk mentorenteam valt onder één mentorcoach; daaraan is het mentorenteam verantwoording verschuldigd. Verder heeft elke docent één direct-leidinggevende; in de cyclus leggen zij verantwoording af aan die functionaris. Het OOP valt rechtstreeks onder de directeur en vult de functioneringscyclus dus met hem in. 3.7.3 Rooster en lestijden Eén van de onderscheidende zaken van De Dyk zijn de vaste lestijden gecombineerd met de opvang in de StilteStudieRuimte. De lessen zijn geroosterd van 08.30 uur tot en met 14.45 uur. Bij lesuitval door bijvoorbeeld ziekte wordt de klas begeleid opgevangen in de SSR. Van leerlingen wordt verwacht dat ze (extra) werk bij zich hebben en in staat zijn zelfstandig aan het werk te gaan. 10 4 Onderwijs 4.1 Opbrengstgericht Onderwijs Context In december 2011 is door de VO-raad en het ministerie van OC&W het bestuursakkoord VO ondertekend. In dit bestuursakkoord zijn afspraken gemaakt over speerpunten waaraan de VO scholen de komende jaren aandacht moeten besteden en zichtbare resultaten die behaald moeten worden. De afspraken in het bestuursakkoord moeten er toe leiden dat de professionaliteit van scholen en de kwaliteit van het onderwijs verbeteren. Op De Dyk zijn we de afgelopen twee jaar hard bezig geweest de speerpunten te realiseren. We zijn op de goede weg, maar er is nog werk te verzetten. Aanpak Naar aanleiding van het inspectiebezoek van oktober 2013 is een verbeterplan opgesteld. Dit plan is leidraad en richtlijn voor de weg die we gaan. In oktober 2014 is er opnieuw inspectiebezoek; mogelijk moeten we naar aanleiding van dat bezoek het plan bijstellen. Ook in september 2016 plannen we een eigen tussenevaluatie. Daarnaast start er in augustus 2014 een zogenaamd Data-team. Onder (bege)leiding van het APS en de UTwente wordt een groep docenten getraind in het verzamelen en analyseren van data. Resultaat eerlingen behalen goede prestaties op de kernvakken n worden breed gevormd. Alle leraren werken systematisch aan het maximaliseren van prestaties van leerlingen, ze werken opbrengstgericht. Leraren signaleren (cognitieve) verschillen tussen leerlingen en stemmen hun onderwijs hierop af. De opbrengsten zijn op alle niveaus voldoende. 4.2 Taal en rekenen Context OCW en VO-raad onderstrepen het belang van basisvaardigheden als Nederlands en rekenen voor de onderwijsloopbaan van jongeren. Hoewel het ingezette beleid onmiskenbaar vruchten afwerpt, blijven de resultaten van de rekentoets in het onderwijs nog achter. Om zicht te krijgen op de oorzaak hiervan wordt momenteel een onderzoek uitgevoerd door de commissie Bosker. Wanneer het advies en de resultaten van de rekentoets 2014 beschikbaar zijn, zullen VO-raad en OCW opnieuw met elkaar in overleg treden en vaststellen op welke wijze de verdere invoering van de rekentoets op verantwoorde wijze kan plaatsvinden. Uitgangspunten daarbij zijn dat de toets stimuleert tot het verbeteren van het niveau en dat de rekenvaardigheden van elke instromende student in het vervolgonderwijs en voor de arbeidsmarkt transparant en op niveau zijn. Vanaf het schooljaar 2014 – 2015 worden de referentieniveaus taal en rekenen voor het VO getoetst in het eindexamen VO. De Dyk dient dus te voldoen aan de criteria die door de Inspectie worden gehanteerd voor taal en rekenen. In het afgelopen schooljaren is door De Dyk een start gemaakt: enerzijds door het taal- en rekenprogramma SCORE en afgelopen schooljaar door te starten met de volgtoetsen van het CITO en het afstemmen van het onderwijsaanbod naar aanleiding van de toetsresultaten. Daarnaast is begonnen met het meetellen van taal bij alle toetsen waarbij taal een rol speelt. De implementatie hiervan blijkt nog niet eenvoudig. In het afgelopen schooljaar hebben de reken coördinatoren een rekenbeleidsplan opgesteld voor de komende jaren. Dit plan heeft de goedkeuring van het steunpunt rekenen. Er is een beperkte groep docenten benoemd tot rekendocent; deze docenten worden getraind in een eenduidige rekendidactiek. De eerste training in rekendidactiek is achter de rug. Aanpak In de komende jaren gaan we door met de Cito-toetsen en het afstemmen van het onderwijsaanbod naar aanleiding van de resultaten van die toetsen. Daarnaast ontwikkelen we een eenduidige aanpak voor het rekenonderwijs, geïntegreerd in die vakken waar gerekend wordt. De docenten van die vakken worden geschoold in een eenduidige didactiek. Het team toetsing zal de opdracht krijgen om de aandacht voor het taalgebruik goed in de school te laten landen. 11 Resultaat Bij alle vakken is aandacht voor een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. De school ontwikkelt en implementeert een aanbod ter voorbereiding op de referentieniveaus voor Nederlandse taal dat past bij haar leerlingen. Idem voor rekenen. De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen op het gebied van taal en rekenen. Door de aanpak op het gebied van taal- en rekenen moeten alle leerlingen het examen taal- en rekenen op het referentieniveau passend bij hun niveau halen. 4.3 Leermiddelen en digitalisering Context Nieuwe generaties leerlingen en studenten zullen, méér dan vorige generaties, een aantal ict-toepassingen vanzelfsprekend vinden en ook verwachten dat deze worden gebruikt in het onderwijs. Deze toepassingen sluiten nauw aan op de wijze waarop de huidige generaties leerlingen bepaalde zaken leren en bepaalde informatie verwerken. En, belangrijker, leerlingen kunnen dankzij dergelijke toepassingen oefenen met wat ze in de toekomst bij uitstek moeten kunnen, namelijk gezamenlijk werken aan het oplossen van complexe problemen ondersteund door digitale technologie. Ten slotte stelt de huidige, sterk gedigitaliseerde samenleving ook eisen aan de ict-kennis en vaardigheden van leerlingen. Als leerlingen en studenten geconfronteerd worden met onderwijs dat de mogelijkheden van ict onvoldoende benut, is de kans groot dat zij hierdoor gedemotiveerd raken. Ict-arm onderwijs zal ook nadelig zijn voor hun toekomstige participatie aan het arbeidsproces. Werken met ict, het zelf arrangeren van leerstof doet een sterk beroep doen op de vakinhoudelijke en didactische professionaliteit van de leraar. Het onderwijs kan hierdoor meer ‘op maat’, motiverender, interactiever en actueler worden gemaakt. Leermiddelen moeten hierbij passen: ze moeten ruimte bieden voor eigen didactisch handelen door de docent. De leermaterialen moeten opbrengstgericht werken ondersteunen, door het bieden van flexibilisering van de leerlijn en differentiatie naar leerkenmerken (zoals leerstijl of beeld/tekst oriëntatie). Op De Dyk hebben we nu twee jaar ervaring met de tablet en ervaren we naast risico’s ook benutte kansen. Het in 2013 ingevoerde vak digitale geletterdheid heeft ons geleerd dat het ontwikkelen van digitale vaardigheden en digitaal bewustzijn zeer van belang is. In de komende twee jaren wordt de implementatie van de tablet in ons onderwijs voortgezet en zijn alle leerlingen voorzien van dit apparaat. Het onderwijs op De Dyk zal meer en meer gebruik maken van de mogelijkheden die de tablet biedt. Aanpak Vanaf april 2014 zijn we lid van de stichting VO-content en bieden we op die manier alle docenten de mogelijkheid te experimenteren met digitale content. Op kleinere schaal worden twee platforms (een platform is een ict-oplossing die gepersonaliseerd leren of differentiatie mogelijk maakt) onderzocht. Het team digitalisering heeft een duidelijke opdracht: wat is er nodig om de verschuiving van folio naar digitaal mogelijk te maken? Daarnaast dient PJ-breed goed georganiseerd te worden hoe de financiering van de tablets voor ouders en school aantrekkelijk blijft. Verder zal moeten worden ingezet op scholing van het personeel. De secties onderzoeken de mogelijkheden van diverse leermiddelen en –materialen en leggen hierover verantwoording af in het vakwerkplan. Resultaat Het onderwijs gaat beter aansluiten bij de belevingswereld van leerlingen. Er wordt meer maatwerk aangeboden; leerlingen volgen vaker individuele leerroutes. Het leren sluit beter aan bij de verschillende leerstijlen. Leren wordt gedeeltelijk onafhankelijk van plaats en tijd. Het aantal boeken dat wordt gebruikt vermindert ten faveure van de inzet van de (sterk vergrote) inzet van digitale leermiddelen: de tablet, het digibord en de ELO. Leerlingen en docenten hebben begrip van de medialisering en digitalisering van de maatschappij, kunnen media verantwoord gebruiken en kunnen reflecteren op dat gebruik. Eind schooljaar 2014-2015 hebben we de keuze voor een leerplatform gemaakt. 12 In de vakwerkplannen verantwoorden de secties jaarlijks de stappen die zij maken in de digitale ontwikkeling. Einde schooljaar 2017-2018 maakt elke sectie zo optimaal mogelijk gebruik van ict. 4.4 Talentontwikkeling Context De Dyk is vier jaar geleden gestart met twee talentstromen: een sportklas en een theaterklas. Er is door de betrokken docenten een aantrekkelijk programma ontwikkeld; in 2014 deden 25 leerlingen het LO2 examen en 4 leerlingen hebben examen gedaan in het kunstvak drama. Daarnaast vervullen deze leerlingen meer en meer een rol in de school en er zijn aantrekkelijke samenwerkingsvormen ontstaan, bijvoorbeeld met het Rode Kruis en met Tryater. Mede onder druk van prestatiedwang en een rendabel diploma (kans op werk) zien we in klas 3 en 4 een uitstroom uit deze klassen. Tegelijkertijd zien we de vraag naar gediplomeerde leerlingen in de sector techniek stijgen. In dat kader is in 2013 gestart met een techniekstroom. In klas 1 en 2 wordt in carousselvorm een combinatie van de vakken techniek, natuurkunde en scheikunde aangeboden, met als doel sluimerende techniekbelangstelling te stimuleren en te ontwikkelen. Meisjes worden nog extra gestimuleerd voor een keuze in de richting techniek via het 3 jarig traject “meisjes en techniek”. Verder is het zowel in het derde als het vierde leerjaar mogelijk extra vakken te volgen. Aanpak De docenten van de sport- en theaterstroom verhogen de aantrekkelijkheid van hun programma. Hier liggen kansen in de samenwerking met partners in de regio. De sportstroom onderzoekt verdere samenwerking met sportverenigingen; de theaterstroom gaat meer samenwerken met Tryater. Daarnaast moet onderzocht of het aanbieden van keuzestromen zó georganiseerd kan worden, dat de ene keuze de andere niet verdringt en dat het aantrekkelijk is een keuzeprogramma (extra) te volgen. Bij het vorm en inhoud geven aan de techniekstroom zal nadrukkelijk worden samengewerkt met partners in het mbo. Het team onderwijsontwikkeling onderzoekt nadrukkelijk de mogelijkheden om leerlingen de ruimte te bieden hun persoonlijke ontwikkelingsbehoefte in te vullen. Resultaat In 2018 zijn de sport- en theaterstroom volledig geworteld in de school en haalt een substantiële (betaalbare) groep de eindstreep. In de bovenbouw heeft de samenwerking met het mbo geleid tot keuzeprojecten in klas 3 en 4. Deelname aan die projecten ondersteunt niet alleen het keuzeproces van de leerling, maar leidt ook tot een succesvoller traject in het mbo. De organisatie van het onderwijsaanbod biedt ruimte voor individuele trajecten. Er is een excellent aanbod voor de 20% beste leerlingen. 4.5 Vaardigheden en 21st century skills Context Op De Dyk is in de afgelopen jaren geen expliciete, vakoverstijgende aandacht besteed aan algemene vaardigheden als samenwerken, informatie verwerven en verwerken, plannen en organiseren en presenteren. Ook brengen we niet in kaart hoe leerlingen scoren op deze vaardigheden, terwijl ze wel belangrijk zijn voor een succesvolle (school)carrière. Actueel zijn ook de zogenaamde 21st century skills, vaardigheden en competenties die horen bij de moderne kennissamenleving: samenwerken, probleemoplossend vermogen, ict-geletterdheid, creativiteit, kritisch denken, communiceren en sociale en culturele vaardigheden. Aanpak Het onderwijs op De Dyk zal ruimte in het curriculum maken voor het aanleren van en het oefenen in deze vaardigheden. Vanwege het vakoverstijgende karakter ligt het voor de hand een vakoverstijgend team aan het werk te zetten. Resultaat Een doorlopende, vakoverstijgende leerlijn in de genoemde vaardigheden. Een systeem (portfolio?) van volgen en waarderen (met behulp van rubrics?) van deze vaardigheden. Vanaf schooljaar 2015-2016 geven we de leerlingen naast een schooldiploma en cijferlijst een document waarop staat welke (andere) resultaten/vaardigheden deze leerling heeft laten zien in het VO (een zogenoemd ‘plus-document’). 13 4.6 Projecten: samenhang en betekenisgeving Context Op De Dyk wordt het onderwijs vooral in vakken gegeven. Met uitzondering van Burgerschap in klas 1 en technologie in klas 2 zijn er geen vakken die op een natuurlijke manier de samenhang tussen de vakken overbruggen. De DykDoorbraakWeken bieden hiervoor wel de ruimte, maar deze ruimte kan beter benut worden. Ook buiten de DDW zijn er geen secties die zich bezighouden met het opzetten of organiseren van vakoverstijgende projecten onder een verbindende noemer. Bestaande projecten als bijvoorbeeld Serious Request zijn niet of nauwelijks verbonden met vakken en lesdoelen. Aanpak Er komt een team projecten, dat zich bezig houdt met de ontwikkeling van vakoverstijgende projecten of projecten die een maatschappelijke relevantie hebben. De secties zijn met ingang van 2014-2015 georganiseerd in teams met verwante vakken. Vanuit deze teams worden ook projecten geïnitieerd. Resultaat Het ontwikkelen van vakoverstijgende projecten, waardoor het onderwijs tussen vakken verbonden wordt en/of waardoor het onderwijs maatschappelijke betekenis krijgt. Ook buiten de DDW worden door secties de samenhang tussen vakken of de verbinding met de wereld om ons heen vormgegeven in vakoverstijgende projecten. Per leerjaar zijn er in 2018 ten minste vier vakoverstijgende projecten per jaar. Dat betekent in 2014-2015 ten minste één project, in 2015-2016 twee, enzovoort. 5 Begeleiding 5.1 Mentoraat Context Het mentoraat heeft vanaf de start van De Dyk een stevige plaats ingenomen. Hoewel het aantal mentorlessen in de afgelopen vier jaar is afgenomen (van 5 lessen per week naar 3) is de hoeveelheid tijd (van 150 minuten per week naar 155 minuten) iets toegenomen. De positie die de mentoren innemen en de verantwoordelijkheid die zij dragen in de begeleiding van de mentorleerling in het onderwijsleerproces is nog steeds groeiend. De manier waarop De Dyk invulling geeft aan het mentoraat wordt door leerlingen en ouders over het algemeen ruim voldoende gewaardeerd. Aanpak In de komende jaren worden diverse mentortrainingen aangeboden. In 2014-2015 is vooral aandacht voor de basisvaardigheden: het coachen van de leerling in het onderwijs- en keuzeproces, het monitoren van de voortgang, het communiceren met collega’s en het onderhouden van contacten met de ouders. In latere jaren zal de kennis en vaardigheid op het gebied van LOB meer en meer aandacht krijgen. Ook in het kader van Passend Onderwijs zullen trainingen en bijscholingen worden aangeboden. Ten slotte wordt (een aantal mentoren) de mogelijkheid geboden tot het opdoen van een meer verdiepte kennis van de puberteitspsychologie. Resultaat Elke mentor heeft de kennis en vaardigheden in huis om de volgende activiteiten en taken te verrichten: Het begeleiden van de leerling gedurende de schoolloopbaan, het bewaken van de prestaties, het begeleiden en stimuleren van de sociaal-emotionele ontwikkeling, het signaleren van verstoring in de gewenste ontwikkeling en het stimuleren van zelfreflectie en –regie; Het begeleiden van de leerling bij het keuzeproces van schoolniveau, sectorkeuze, vakkenpakket en vervolgopleiding i.s.m. de decaan; Het tijdig in contact treden met collega’s en/of ouders wanneer gedrag of leerprestaties daartoe aanleiding geven; Het in overleg treden met de pedagogisch medewerker/zorgfunctionaris als de basisbegeleiding niet toereikend is en andere, meer specialistische hulp geboden moet worden; Een bijdrage leveren aan de handelingsplannen; Samenwerken met de andere mentoren in het mentorteam; Het opstellen van een plan van aanpak voor leerlingen die dat nodig hebben en dat plan bespreken met de betrokken collega’s; Zorgdragen voor een veilig en onderwijskundig werkbaar klimaat in de mentorgroep. In 2018 is er op De Dyk een geschoold, ervaren en kundig mentorenteam. 14 In samenwerking met het zorgteam wordt Passend Onderwijs geboden aan de leerlingen van De Dyk. 5.2 Zorg en passend onderwijs Context Het zorgteam op De Dyk functioneert sinds de start uitstekend. Dat wordt zowel door betrokkenen ervaren en uitgesproken, dat blijkt uit de enquêtes op dit thema en het blijkt uit de inspectieoordelen in 2011 en 2013. Of het nu gaat om ondersteuning van de mentoren of docenten, de begeleiding van leerlingen met een speciale vraag, de contacten met instanties buiten de school: het is op orde. In de afgelopen jaren was ook een flink aantal docenten betrokken bij de begeleiding van LGF- en LWOO-leerlingen. Omdat van docenten in toenemende mate inspanningen worden verwacht in directe relatie met het primair proces, hebben we besloten een aantal activiteiten te verschuiven naar het zorgteam. Aanpak Met ingang van 1 augustus 2014 is de zorgformatie substantieel uitgebreid, van 1,3 fte naar 2,0 fte. In september 2014 zal in overleg de scholingsbehoefte worden vastgesteld en naar aanleiding van deze behoefte zal een passend aanbod worden gefaciliteerd. Resultaat De Dyk kan in de komende jaren die zorg aanbieden die vanuit Passend Onderwijs gevraagd wordt. Leerlingen die op De Dyk ondersteuning nodig hebben die niet binnen het normale takenpakket van de docent of de mentor passen, krijgen die ondersteuning van het zorgteam. Dat kan gaan om ondersteuning op het gebied van sociaal-emotionele problematiek, dyslexie, dyscalculie, autisme, planningsproblemen, faalangst, enz. 5.3 LOB Context Op De Dyk is in 2010 gestart met de ontwikkeling van een LOB-programma. In dat kader zijn in vier jaar diverse activiteiten ontwikkeld, die vooral aan 3e en 4e klassers worden aangeboden. Een mooi voorbeeld is de zogenaamde Careerday, een dag waarop leerlingen van klas 3 en 4 kennismaken met allerlei beroepen. Daarnaast is in het mentorprogramma in klas 1 t/m 4 aandacht voor LOB-zaken. Toch is er nog onvoldoende sprake van een samenhangend LOB-programma. Aanpak De LOB-coördinator van De Dyk werkt in de komende jaren aan de doorontwikkeling van het LOBprogramma. Hij doet dat in samenwerking met diverse partijen: ouders, ROC’s en bedrijfsleven. Hij betrekt hier de mentoren bij, zodat het LOB-programma geïmplementeerd wordt in het mentorprogramma. Resultaat In 2018 is er een aansprekende LOB-leerlijn van klas 1 t/m 4, onderdeel van het mentorprogramma, waarin leerlingen leren kiezen en het keuzeproces leren doorgronden, inzicht leren krijgen in hun eigen kwaliteiten en motieven en zo voorbereid worden op een leven waarin steeds weer opnieuw keuzes voor opleiding en arbeid gemaakt moeten worden. Het doel van dit programma is het ontwikkelen van zogenaamde loopbaancompetenties: Capaciteitenreflectie Motievenreflectie Werkexploratie Loopbaansturing Netwerken De leerling leert zichzelf kennen, onderzoekt wat zijn capaciteiten zijn en krijgt zicht op zijn eigen wensen en (on)mogelijkheden. De leerling onderzoekt wat zijn interesses en motieven zijn en ontdekt wat hij belangrijk vindt in het leven. De leerling onderzoekt wat voor beroeps- en opleidingsmogelijkheden er zijn en ontdekt wat hem wel en niet interesseert en waarom. De leerling ontdekt wat hij (nog) nodig heeft aan kennis, houding en vaardigheden om zijn doelen te realiseren en oefent daarop invloed uit; hij maakt keuzes en verantwoordt keuzes. De leerling ontdekt dat anderen van betekenis kunnen zijn voor zijn toekomst: hij legt contacten en onderhoud contacten. 15 6 Burgerschap Context Goed onderwijs speelt ook een rol bij de ontwikkeling van de leerling als persoon, als actief deelnemer in de maatschappij, kortom als zelfbewuste en verantwoordelijke burgers. Bij burgerschapsvorming staan drie domeinen centraal: democratie - kennis over de democratische rechtstaat en politieke besluitvorming; democratisch handelen en de maatschappelijke basiswaarden participatie - kennis over de basiswaarden en mogelijkheden voor inspraak en vaardigheden en houdingen die nodig zijn om op school en in de samenleving actief mee te kunnen doen identiteit - verkennen van de eigen identiteit en die van anderen; voor welke (levensbeschouwelijke) waarden sta ik en hoe maak ik die waar? Op De Dyk wordt aan deze domeinen inhoud gegeven door middel van het programma BSI in klas 1, de maatschappelijke stage in klas 2 en 3, de lessen geschiedenis en maatschappijleer, in het mentoraatsprogramma en door participatie van leerlingen in feestcommissie, leerlingenraad en medezeggenschapsraad. Over het algemeen is er tevredenheid over deze activiteiten. Het onderdeel participatie in de school heeft ruimte voor verbetering. Uit leerlingenquêtes blijkt dat leerlingen zich onvoldoende betrokken voelen bij De Dyk. Aanpak In augustus 2014 start een team burgerschap. Dat team houdt zich bezig met het ontwikkelen van activiteiten waardoor leerlingen worden betrokken op diverse niveaus van participatie. Denk hierbij niet alleen aan het organiseren van feesten en het regelen van inspraak, maar ook aan activiteiten op het gebied van voorlichting, peer-mediation, ondersteuning bij ict-activiteiten e.d. Resultaat In 2018 zijn leerlingen betrokken bij de gang van zaken op school, dragen zij verantwoordelijkheid voor diverse activiteiten. Uit de leerlingenquêtes blijkt dat leerlingen zich voldoende betrokken voelen bij De Dyk. Er heerst een schoolcultuur die leerlingen uitnodigt mee te doen: actief deelnemer te zijn van de mini-maatschappij die de school is, een bijdrage te leveren aan die mini-maatschappij en daar waar mogelijk al een bijdrage te leveren aan de wereld buiten de school. 7 Personeel 7.1 HRM en de cyclus functioneren en beoordelen Context Onderwijs is mensenwerk. Op Piter Jelles en dus ook op De Dyk is professionaliteit een vanzelfsprekendheid waar iedereen op aanspreekbaar is. Zoals gezegd verbinden we onszelf aan leren en ontwikkelen en vinden we het vanzelfsprekend dat we beter willen worden. In de afgelopen jaren is een traject van scholing en ontwikkeling ingezet dat in de komende jaren wordt doorgezet. De Dyk biedt schoolbrede trainingen aan en faciliteert individuele initiatieven. De cyclus van functioneren en beoordelen is de afgelopen jaren ontwikkeld en gestart. Inzetvoortgangs-, functionerings- en beoordelingsgesprekken maken deel uit van die cyclus. Aanpak Door de uitbreiding van het aantal leden van de schoolleiding is het mogelijk de benodigde gesprekken met personeelsleden vaker en beter te voeren. De ontwikkeling kan beter gevolgd en begeleid. Resultaat Medewerkers hebben inzicht hun functioneren en worden ondersteund in hun ontwikkeling. Voor het einde van het schooljaar 2014-2015 is elke medewerker van De Dyk formeel beoordeeld. De bekwaamheidsdossiers zijn op orde. De docenten zijn geregistreerd in het lerarenregister. De competenties en de ontwikkeling van alle medewerkers is duidelijk in beeld. 16 7.2 Professionalisering OP & OOP Context In het ontwikkelingsproces van onze organisatie willen wij werken volgens de principes van de ‘lerende organisatie’. In een dergelijke organisatie kunnen medewerkers vanuit hun gemeenschappelijke gerichtheid op de doelstellingen van de organisatie ook hun persoonlijke doelstellingen en ambities realiseren. Uitgangspunt voor de lerende organisatie zijn de gemeenschappelijke visie en koers zoals die verankerd zijn in documenten. Een gemeenschappelijke visie inspireert meer naarmate de medewerkers van de organisatie vanuit deze gemeenschappelijke visie willen opereren. Daardoor kan hun betrokkenheid en motivatie toenemen en krijgen zij omgekeerd het vertrouwen en de ruimte van de organisatie om zelf initiatieven en creativiteit in te brengen. Geïnspireerde mensen kunnen inspireren. Daartoe willen we meer ruimte bieden aan de talentenontwikkeling van onze medewerkers door een stimulerende werkomgeving te scheppen. Daarbij geldt echter wel de beperking dat wat mensen willen, moet passen binnen de koers van de organisatie, binnen de afgesproken kaders. We verwachten namelijk dat ons personeel onze gezamenlijke missie uitdraagt en mee inhoud geeft. Het Sektorakkoord spreekt duidelijke taal. Samen met de invoering van Passend Onderwijs per 1 augustus 2014 en wat is gezegd in paragraaf 4.3 over digitalisering zijn de kaders voor de professionalisering gezet. Het inspectieoordeel van oktober 2013 benadrukt de urgentie, het Verbeterplan De Dyk heeft het afgelopen half jaar de richting bepaald. Aanpak OP De professionalisering onder begeleiding van ECNO wordt voortgezet. Daarnaast start het inductietraject voor beginnende docenten en het traject VZNS (Van Zwak Naar Sterk); beide trajecten staan onder begeleiding van de RUG. In het kader van de digitalisering worden in company diverse trainingen voor het tablet gebruik georganiseerd. In het kader van de functiemix wordt een aantal docenten aangeboden zich verder te ontwikkelen in een LC- of LD-functie. Aanpak OOP Aan de basis van de professionalisering van het OOP staat de gesprekkencyclus. Door het voeren van gesprekken, bijvoorbeeld het functioneringsgesprek, krijgen leidinggevende en medewerker inzicht in het welzijn, functioneren en de ontwikkelingsbehoefte. Tijdens het functioneringsgesprek worden per medewerker afspraken gemaakt over de professionalisering van de medewerker. Dit zijn individuele afspraken. De professionalisering bestaat uit daarom uit maatwerk. Tijdens de gesprekken wordt gebruik gemaakt van de functiebeschrijving, het competentieprofiel en het format functioneringsgesprekken. Voor het functioneringsgesprek is input nodig die wat zegt over de invulling/uitvoering van de taken en competenties. Het is aan leidinggevende en medewerker om samen, vroegtijdig, af te spreken welke instrumenten worden ingezet. Een voorbeeld van een instrument is de competentiescan of, bij het OOP met leerlinggebonden taken, een leerling enquête. Resultaat OP & OOP Ieder jaar wordt er een actueel plan voor scholing en ontwikkeling opgesteld. Ieder personeelslid legt jaarlijks verantwoording af over de gevolgde scholing aan de directleidinggevende. Dit geldt zowel voor de schoolbrede scholingen als voor individuele scholingen. Alle docenten werken aantoonbaar aan hun basisvaardigheden en complexe vaardigheden. Alle docenten werken aantoonbaar aan hun basiskennis en -vaardigheden op het gebied van ICT en e-didactiek. Alle OOP-ers werken aantoonbaar aan hun basisvaardigheden voortvloeiend uit de functiebeschrijving, het competentieprofiel en de ervaren kwaliteit van de werkzaamheden. Eind schooljaar 2014-2015 heeft ieder personeelslid minimaal een keer de cyclus van functioneren en beoordelen doorlopen. In die cyclus komen alle competenties uit de betreffende functieomschrijving aan de orde. De school wordt meer en meer een lerende organisatie, waarin collegiale consultatie, intervisie en begeleiding van nieuwe docenten en nieuw OOP deel uitmaken van de ‘dagelijkse’ gang van zaken. In 2018 is De Dyk een lerende organisatie: Elke medewerker werkt vanuit de gemeenschappelijke waarden en normen van de organisatie; Medewerkers werken samen om de resultaten van een vooraf geformuleerd niveau te bereiken (vakwerkplan, afspraken vanuit het begeleidingsteam, afspraken vanuit de lesobservaties); 17 8 Elke medewerker richt zich op het steeds verbeteren van de resultaten; Elke medewerker ontwikkelt zijn eigen professionaliteit, getoetst aan de hand van de vastgestelde competenties; Elke nieuw benoemde medewerker krijgt een uitgebreid begeleidingsprogramma. Kwaliteitszorg Context Kwaliteitszorg is nodig om te waarborgen dat de school deze cyclus iedere keer goed doorloopt. De school past daarbij de zogenaamde PDCA-cirkel toe: Plan – Do – Check – Act. Wanneer het gaat om kwaliteit, kan niet uitsluitend aan leerprestaties worden gedacht. Het gaat om het totale pedagogische en didactische klimaat van de school. De Dyk is aangesloten bij Kwaliteitscholen en neemt jaarlijks tevredenheidsonderzoeken af onder ouders en leerlingen. In 20202013 is gestart met het systematisch bevragen van leerlingen over de kwaliteit van de leraren, in 2013-2014 is gestart met het systematisch bezoeken van lessen. De kwaliteit van de les is vanzelfsprekend cruciaal en staat zeker sinds het inspectiebezoek van oktober 2013 sterk in de focus. Daarom is een uitgebreid lesobservatieformulier ontwikkeld en worden de resultaten van die lesobservaties overzichtelijk in beeld gebracht. Aanpak Speerpunten in de kwaliteitszorg zijn: de opbrengsten: de resultaten per leerjaar en de examenresultaten tevredenheidsonderzoeken onder leerlingen, ouders en personeel reflectie op professionele ontwikkeling en competenties Teneinde de cyclus beter te verankeren in de organisatie, gaat met ingang van schooljaar 2014-2015 een team van lesobservatoren aan de slag. Zeven docenten brengen eens per twee weken een lesbezoek, zodat elke docent ten minste drie keer per jaar een dergelijk lesbezoek krijgt. Het bezoek wordt altijd vervolgd met een feedbackgesprek; de docent kan hierdoor aan de slag met een verbeterplan. De uitkomsten van ieder onderzoek worden geanalyseerd en leiden tot interventies om te komen tot duurzame verbetering. De schoolleiding van De Dyk stimuleert de medewerkers tot een kritische en ondernemende instelling. De verbeter- en ontwikkelfunctie van kwaliteitszorg is de meest belangrijke. Verbeteracties moeten bij voorkeur een meetbaar resultaat (wanneer en door wie) opleveren, zonder de ruimte voor creativiteit geweld aan te doen. Resultaat In het schooljaar 2017-2018 is de kwaliteitscyclus op orde en geborgd. 9 Verantwoording, Medezeggenschap en Communicatie 9.1 Verantwoording Context De Dyk legt niet alleen verantwoording afleggen aan de inspectie maar ook aan andere belanghebbenden. Dit doen we onder andere door deel te nemen aan Vensters voor Verantwoording. Vensters voor Verantwoording biedt scholen een platform om informatie te delen over de kwaliteit van het onderwijs met belanghebbenden en belangstellenden zoals ouders, basisscholen en gemeenten. Aanpak De schoolleiding verzorgt een zo volledig mogelijke vulling van de Vensters. Resultaat De Vensters worden jaarlijks gevuld. Belanghebbenden en belangstellenden kunnen zich via www.schoolvo.nl informeren over de belangrijkste kengetallen en beleidsplannen van de school. 9.2 Medezeggenschap Context De medezeggenschap is geregeld op een aantal niveaus. Leerlingen praten en denken mee in de leerlingenraad, personeel levert haar bijdrage formeel in het schooloverleg en ouders zijn 18 vertegenwoordigd in de Resonansgroep. De formele medezeggenschap is geregeld in de Raad; daarin is het personeel vertegenwoordigd door twee leden, door twee ouders met één stem en door twee leerlingen, ook met één stem. Het schooloverleg, de Resonansouders en de Raad functioneren naar tevredenheid. De leerlingenraad functioneert matig. Zoals eerder gesteld zal de leerlingparticipatie moeten worden vergroot. Aanpak Het team Burgerschap gaat actief aan de slag met de leerlingparticipatie; mogelijk valt er ook een link te leggen met de lessen Nederlands en het programma Burgerschap. In ieder geval zal het inhoudelijke takenpakket van de leerlingenraad zodanig moeten zijn, dat deelname aantrekkelijk is. Resultaat In de komende jaren gaat de leerlingenraad weer naar behoren functioneren. 9.3 Communicatie Context De Dyk communiceert zeer open en zeer vaak met ouders en andere belanghebbenden. Op de website van de school is alle relevante informatie te vinden; de OuderInfo verschijnt gemiddeld 30 keer per jaar. Uit onderzoek blijkt dat de ouders zich over het algemeen goed geïnformeerd voelen. Aanpak De website heeft ruimte voor verbetering. Met name de nieuwsafdeling kan vaker geactualiseerd en beter gevuld. Binnen het team wordt een aparte functionaris met deze taak belast. Resultaat De oudertevredenheid over de communicatie blijft op het huidige niveau of stijgt; de website wordt actueler. 19
© Copyright 2024 ExpyDoc
