Focus ! - Fier.fm

Focus !!
Magazine van Fier.fm over facilitaire activiteiten | jaargang 3 – nr 2 2014
6e editie! .
Digitale versie?
Scan hier:
“Een organisatie
waar met mensen
voor mensen wordt
gewerkt.” Klaas van der Valk
In dit nummer:
NEN 15221
€ 12.734
in een notendop
Deel 3 en 4
Facilitaire kosten
/werkplek /jaar
Uit: Facilitaire Kengetallen
Gemeenten boekjaar 2013
Sociale
Kleefkracht
congres 7 november 2014
Focus! Magazine | Pagina 2
VAN DE REDACTIE
Kleefkracht!
Alweer de zesde editie van de Focus! Vol met informatie over o.a. de nieuwe facilitaire norm en kengetallen uit een aantal van onze benchmarkonderzoeken. Tevens een interview met Klaas van der
Valk over de scheidslijnen tussen primair en secundair bij Van der Valk Avifauna. En veel over kleefkracht: de eerste uitkomsten van het door Fier.fm
uitgevoerde onderzoek en een artikel over Semco.
Het Braziliaanse bedrijf dat met veel succes een
verfrissende manier van managen en het betrekken
van medewerkers en anderen er op na houdt.
Kleefkracht, de sociale samenhang binnen de
organisatie tussen medewerkers, ingehuurde
derden en alle andere betrokkenen houdt ons bezig.
Dat het niet alleen een HR-zaak betreft, is helder.
Dat kleefkracht onder u leeft, blijkt uit de reacties,
vragen en ideeën die wij van velen van u mochten
ontvangen. Wat FM kan bijdragen, blijft een interessant vraagstuk, waar inmiddels een paar puzzelstukjes van zijn gelegd. Op 7 november, tijdens ons
jaarlijkse congres (deze keer te Utrecht!) volgen de
ontbrekende stukken. Wij zien u graag dan en
wellicht al eerder, tijdens één van onze andere
bijeenkomsten!
Veel leesplezier met deze nieuwe editie van Focus
Magazine!
Fier.fm
------------------------------------------------------------
COLOFON
Focus! Magazine is een uitgave van Fier.fm uit Amsterdam. Heeft u
opmerkingen of vragen over (de inhoud van) dit magazine? Neem
dan contact met ons op via: [email protected] of Fier.fm, Postbus 424, 2400
AK Alphen a/d Rijn of 020-6713120. Redactieteam: Sheryl Limburg,
Froukje Terpstra en Pieter Buis. Medewerking van: Anna van der
Jagt, Remko Oosterwijk, Klaas van der Valk, Alliander en Avifauna.
Druk: Multicopy Alphen a/d Rijn. Oplage: 400 exemplaren.
Focus! Magazine | Pagina 3
INHOUD
“Een organisatie waar met mensen voor mensen wordt gewerkt.” 4
Klaas van der Valk
NEN 15221
11
Deel 3 en 4 in een notendop
4x onderzoek
18
Sociale Kleefkracht
12
Resultaten boekjaar 2013
Vooraankondiging congres 7 november 2014
EN VERDER
Colofon
Gastcolumn Anna van der Jagt
Op naar een volwaardige ICT-benchmark!
Kan de facilitaire organisatie een steentje bijdragen? – sociale kleefkracht
Liever goede koffie dan een lekkere lunch
Semco – verbeterde kleefkracht
16
22
22
23
Werkkostenregeling - Wat is het– en wat moet de facility manager hiermee?
Cursus- Eerste hulp bij toepassing van de NEN-EN-15221
Benchmarkcongres – Werk aan de winkel!
Laatste Nieuws
2
7
7
8
10
14
Focus! Magazine | Pagina 4
Derde editie van een serie interviews met mensen die geen FM functie hebben maar wel met alle
aspecten van ons vakgebied te maken hebben. Deze keer een interview met Klaas van der Valk, directeur
Horeca Van der Valk Avifauna Alphen a/d Rijn
Scheidslijn primair en secundair
proces niet altijd helder
Van der Valk - “Een organisatie waar met
mensen voor mensen wordt gewerkt.”
De nieuwe definitie voor het begrip facility management (red: NEN-EN-15221-1) sinds 2012 is
redelijk scherp. Vrij vertaald stelt deze dat alle activiteiten om het primaire proces te
ondersteunen en te bevorderen gezien moeten worden als facilitair. Hiertoe wordt een breed
scala aan activiteiten, van huisvesting tot catering en van ICT tot administratie gerekend. Dat
dit in sommige organisaties niet opgaat, blijkt wel uit het interview dat wij hadden met Klaas
van der Valk, directeur van de Van der Valk vestiging in Alphen aan den Rijn waar zeer nauw
wordt samengewerkt met het eveneens op het terrein gevestigde Vogelpark Avifauna. In het
kader van bijzondere gesprekken met personen die puur facility management bedrijven maar
zich niet als facility manager zien of benoemen, viel Klaas dit keer de eer. Wij zijn hem dankbaar
voor het open en plezierige gesprek.
vestigingsdirecteur is verantwoordelijk voor zijn
eigen onderneming, die meestal is overgegaan van
vader op zoon/ dochter. De afgelopen vijf jaar zijn
turbulent geweest en in deze periode hebben de
meeste vestigingen ingrijpende veranderingen doorgemaakt. Zo ook de vestiging waar wij nu zijn. Daar
is besloten om het vogelpark los te koppelen van de
hotellerie, het restaurant en de rederij en onder te
brengen in een afzonderlijke stichting. Niet alleen
om de corebusiness te onderstrepen maar ook om
Avifauna een zekere toekomst te bieden. In feite van
een uit de hand gelopen particuliere hobby naar een
omgeving waar met een bredere financiering recht
wordt gedaan aan de ontwikkelingen in deze
branche. “Wij zijn nu anderhalf jaar bezig met de
ontvlechting en dit blijkt toch een ingrijpende zaak
te zijn. Een stichting aansturen en inrichten is iets
heel anders dan een bv runnen. En onze nabijheid
noopt ons tot veel facilitair getinte keuzes. Denk
bijvoorbeeld aan de technische dienst. Gaan we uit
van één organisatie die voor beide bedrijven gaat
werken, of gaan we er juist twee inrichten. Worden
Het Van der Valk concern kent zo’n 90 vestigingen kantoren en technische ruimten gedeeld of juist
die als zelfstandige organisaties opereren. Iedere niet. Administratief
Focus! Magazine | Pagina 5
en organisatorisch is de ontvlechting in volle gang
en zijn de nieuwe lijnen uitgezet. Avifauna vraagt
om een aparte plek en heeft zijn sporen verdiend.
En wie de afgelopen tijd niet is geweest, raad ik aan
nog eens te komen en zelf te aanschouwen welke
veranderingen hebben plaatsgevonden. U zult
versteld staan.”
Met het begrip facility management en de geldende
definitie kan hij niet zo veel. leren. Zij hebben het voordeel dat er geen
concurrentie is en dat de klanten wel terug
(moeten) komen. Bij ons moet iedereen, van
directie tot de werkvloer, hard werken en die
dingen goed doen om de gasten te ‘pleasen’ zodat
deze op een later tijdstip weer terug willen komen.
De afgelopen recessie heeft ons nog meer doen
beseffen hoe belangrijk dit is. Met passie en trots
gasten bedienen waardoor zij met een goed gevoel
naar huis gaan en later nogmaals een bezoek
brengen, is het credo bij ieder personeelslid.”
“In onze branche lopen de secundaire en primaire
processen door elkaar. Het hotel en restaurant zijn
Het thema van ons congres is dit jaar ‘sociale
onze corebusiness. Daar maken wij geen onderkleefkracht’. Wij zijn nieuwsgierig naar de definitie van
scheid tussen de processen zoals die in uw vakKlaas van der Valk.
gebied worden gehanteerd. Het schoonmaken van
“Zonder te googelen wil ik “sociale kleefkracht”
de kamers bijvoorbeeld en het afwassen in de
keuken zijn verweven met onze primaire activiteit. omschrijven als ‘het binden van je gasten zodat
deze terug komen’. En elke vestiging van ons doet
Laten wij ‘achter de schermen’ een steek vallen,
dat anders. De één richt het pand in met mooie luie
dan ondervindt de klant daar direct last van. Bij
fauteuils, de andere focust zich op de zakenman en
een publieke organisatie ligt dat anders. De priweer een ander vindt het faciliteren van vergademaire dienstverlening aldaar heeft minder ‘last’
ringen en bijeenkomsten belangrijk. Maar alle bevan een lagere secundaire kwaliteit. Hoewel ook
daar de klant veel meer centraal zou moeten staan. trokkenen zijn het over één ding eens: de gast staat
Wat dat betreft kunnen ze nog veel van onze sector centraal want die zorgt voor ons dagelijks brood.”
Focus! Magazine | Pagina 6
uiteraard naar externe ontwikkelingen en delen
kennis binnen het concern. Maar steeds maak jij
zelf een afweging voor je eigen onderneming wat je
“Wij hebben geen moeite om mensen te vinden die gaat toepassen of niet. Kosten en kwaliteit zijn
bij ons passen. Van een aantal van de jongeren die uiteraard erg belangrijk. Wij hanteren ook onze
nu bij ons werken, blijken de ouders vroeger ook bij kengetallen. Maar centraal, ik herhaal het, staat
ons gewerkt te hebben. Wat ik van hen hoor is toch toch onze gast.”
wel bijzonder. Als je wilt leren werken, moet je bij
Dit stelt ook eisen aan de partners waar jullie mee
Van der Valk aan de slag gaan. En dat is zo. Wij
samenwerken.
houden van aanpakken; ikzelf, als directeur, loop
dagelijks op de vloer en was af als het nodig is en
“Zij maken onderdeel uit van ons proces en moeten
steek een handje toe waar dat gevraagd wordt.
met ons aanvoelen waar het om gaat en dat de gast
Maar er is ook tijd voor ontspanning. Samen een
centraal staat. Wij stellen daarom terecht een
drukke dag evalueren onder het genot van een
aantal eisen aan de samenwerking. Problemen
drankje, ja dat moet ook kunnen. Onze ervaring is
moeten bijvoorbeeld snel opgelost worden. Mijn tip
dat je nieuwe medewerkers niet in het diepe moet
is dan ook om leveranciers deelgenoot te maken
gooien, maar aan de hand moet nemen en stapje
van jouw primaire
proces. Dit helpt de kwaliteit en
voor stapje het vak moet leren. En gelukkig zijn wij
dus
de
beleving
vergroten.”
9en
april in staat de juiste jongeren met een facilitair hart
instelling binnen te halen. Het is een zwaar
vak
en
17 september
Tot slot. Wat kan een facility manager of facilitaire
het is veel meer dan de koffie, thee en de
organisatie in een andere sector leren van uw
biefstukken.”
organisatie?
Dit betekent nogal wat voor uw personeel.
Trainingsdata
Volgens ons is de ‘meewerkende’ facility manager
in veel branches not done. Volgens Klaas onderscheidt de echte manager zich juist door op de
werkvloer aanwezig te zijn en voeling te hebben
met hetgeen daar plaatsvindt. “Zij zijn naar mijn
mening te veel aanbodgericht bezig en verdiepen
zich onvoldoende in de klantwensen. Wij krijgen
ook wel eens klachten van gasten , maar schenken
daar ter plekke heel veel aandacht aan. Dit voorkomt veel gedoe achteraf en geeft de gast toch veel
voldoening waardoor deze niet afhaakt maar juist
weer wil komen. Daar kan de publieke sector veel
van leren.”
“Wat ik zie van bijvoorbeeld overheden is dat zij
zeventien miljoen mensen tevreden willen stellen.
Dit gaat naar mijn mening niet lukken. Maar wij
kunnen op onze schaal wel veel individuele gasten
tevreden stellen. Met een gevoel voor de gasten,
inlevingsvermogen, creativiteit (wij hebben
uiteraard niet zo veel regels als de overheid) en
flexibiliteit. Wat dit laatste betreft, kan de overheid
zeker veel leren. Gelukkig worden wij als
ondernemer of als burger steeds meer in een
vroegtijdig stadium betrokken bij planontwikkeling
en dergelijke. Dat is een goede zaak en zo werk je
samen aan oplossingen die breder geaccepteerd
worden. En dat was vroeger wel anders. Maar dit
Wij zijn nieuwsgierig naar de wijze waarop Klaas de
kan nog meer gedaan worden op meer terreinen
ontwikkelingen volgt en welk referentiekader hij
dan ruimtelijke ordening. En een tip aan de facility
hanteert. Fier.fm staat bekend als de benchmark
organisatie. Hoe kijkt hij aan tegen dit sturingsmiddel? manager. Kom uit je stoel en voel wat de klant wil.
Ook binnen bestaande budgetten kan de
Voor het begrip benchmarken heeft Klaas van der dienstverlening en dus de kwaliteit best wel
omhoog. Niet alles kost geld, het levert juist geld
Valk een heldere definitie: “De gast is onze
benchmark’. “Wij leren onze mensen te kijken naar op. Onze klantbenadering is daar een goed
mensen, hoe deze reageren en eventueel ageren. Zij voorbeeld van.”
moeten tevreden de deur verlaten, dat staat centraal. Je kunt je ogen wel sluiten voor de Zoovers
en zo maar het is toch fijn als je goede cijfers en
referenties krijgt. En Van der Valk is Van der Valk
niet meer. Wij hebben ook La Place concepten
doorgevoerd, Avifauna heeft dit al jaren. Wij kijken
Wij danken Klaas van der Valk voor zijn bereidheid mee
te werken aan deze artikelreeks. Aan hem is ook de
vraag gesteld met wie wij de volgende keer een gesprek
zouden moeten hebben. Zijn suggestie: Gijs Linthorst
(Linthorst Installatietechniek in Apeldoorn). Of Hans
van der Poll van Kenneth Smit Training.
NEN 15221 | Deel 1
‘Facility Management: termen en definities’ Focus! Magazine | Pagina 7
1e delen van NEN15221 in een notendop gemist? Memo’s zijn te downloaden via GASTCOLUMN
Wordt mijn
broodje in
2020 digitaal
geprint?
www.fier.fm/publicaCes.html Volg ons op Op naar een volwaardige
ICT-benchmark!
Net als in de NEN 2748, is in de nieuwe
facilitaire norm, de NEN EN 15221, ICT als
facilitaire activiteit opgenomen. Echter, in de
praktijk bleek dat in diverse benchmarks ICTgegevens maar beperkt werden aangeleverd.
Met name doordat facilitaire en ICT-afdelingen
veelal gescheiden werelden zijn. En doordat de
NEN-opzet van het ICT-onderdeel niet aansloot
bij de ‘belevingswereld’ van ICT-ers.
Vandaar dat in 2013 de gehele indeling/
classificatie van ICT-kosten door Fier.fm in
samenwerking met de ICT-afdelingen van een
aantal deelnemers op de schop is gegaan.
Vervolgens worden in 2014 aan deze indeling
kwaliteitsvragen gekoppeld, zodat de kosten
van een aantal ICT-activiteiten afgezet kunnen
worden tegen de kwaliteit. Dit gebeurt door
een werkgroep samengesteld uit Fier.fm-ers en
ICT-ers van een aantal deelnemers aan het
benchmarkonderzoek MKFA in een drietal
sessies. Zo kan begin 2015 een volwaardige
ICT-benchmark van start gaan, als onderdeel
van de bestaande benchmarkonderzoeken of op
individuele basis. Wijst u ook uw collega’s eens
op deze mogelijkheid van het vergaren van ICTkengetallen?
Automatisering. Het gaat tegenwoordig steeds sneller. En ja
begrijp mij niet verkeerd ook ik behoor tot de nieuwe
generatie welke zich bezig houdt met iPad, iPhones en de
nieuwste apps. En ja ook ik heb de presentatie van de Google
Glass bij mij op kantoor met belangstelling bekeken. Toch
vraag ik mij steeds meer af hoe ver het kan gaan. Dat besefte
ik mij laatst toen ik bij onze catering mijn lunch nuttigde.
Gaat straks alles digitaal waarbij ik mijn lunchbestelling
doorgeef aan een robot? Wordt mijn broodje digitaal
geprint? En hebben wij straks nog wel menselijk contact? Ik heb als de generatie Y ook behoefte aan menselijk contact;
die echte verbinding met de mens. Mijn opdrachtgever heeft
een cateringconcept van The Colour Kitchen waarbij
jongeren met een achterstand op de arbeidsmarkt of
jongeren die de aansluiting missen in de maatschappij een
kans krijgen om te participeren in het arbeidsproces. Hierbij
leidt The Colour Kitchen de leerlingen vakinhoudelijk op
binnen hun commerciële omgeving en worden de leerlingen
intensief sociaal begeleid. Het is fantastisch te zien hoe deze
jongeren opleven in een dergelijk concept. De medewerkers
koken en bereiden eten in het zicht van de gehele
organisatie. Ook serveren ze bij speciale gelegenheden het
eten in het kader van hun opleiding. Ik vind het mooi te zien
hoe het binnen onze organisatie leeft. Medewerkers gaan
speciaal voor het menselijk contact bij onze cateraar
lunchen en hebben het gevoel een directe bijdrage te leveren
aan onze sociale verantwoordelijkheid. Ook is het totaal niet
erg als het eens wat langer duurt of als er iets net niet
helemaal goed loopt. Dit is een unieke beleving voor zowel de
medewerkers van de cateraar als van mijn opdrachtgever.
Hospitality. Gastvrijheid. Het verlenen van service, iemand
welkom heten, een ervaring creëren. En hier gaat het naar
mijn idee om bij catering, nou eigenlijk het hele facilitaire
vlak. Automatisering is wellicht een efficiënte en effectieve
oplossing maar weegt naar mijn idee niet altijd op tegen de
beleving. Anna van der Jagt
Senior medewerker facilitair bij Rabobank Breda (via Yask)
Focus! Magazine | Pagina 8
S O C I A L E
K L E E F K R A C H T
Kan de facilitaire
organisatie een
steentje bijdragen? In de eerste editie van de Focus! van dit jaar heeft u kunnen lezen over
‘sociale kleefkracht’, het centrale thema van Fier.fm dit jaar. Sociale
kleefkracht gaat over de samenhang tussen mensen in een organisatie.
Verbondenheid en solidariteit in en tussen groepen is een meerwaarde
voor een organisatie. Er zijn verschillende manieren om dit te
bewerkstelligen. Initiatieven vanuit de facilitaire organisatie kunnen aan
kleefkracht bijdragen. In een kort onderzoek onder onze klanten hebben
vijftig organisaties, waaronder onderwijsinstellingen, gemeenten en
provincies, aangegeven hoe zij tegen sociale kleefkracht aankijken, en op
welke manier de facilitaire organisatie hieraan kan bijdragen. SOCIALE KLEEFKRACHT… IS HET RELEVANT?
Stijging van de
gemiddelde leeftijd van
medewerkers herkenbaar
Alhoewel de gemiddelde
leeftijd in de beroepsbevolking iets boven de
40 jaar ligt, ligt deze bij
deelnemers op 48. Mede
door vergrijzing en
reorganisaties verliet in
2013 6% van de medewerkers de organisatie.
Hier staat echter een
toename van 4% tegenover. Het aantrekken en
behouden van jong talent
is vandaag de dag al een
relevant thema. Meerdere
responenten geven aan
dat zij graag een aantrekkelijke werkgever willen
zijn en op die manier
potentiële medewerkers
willen boeien en binden.
Thuiswerken voor meeste
organisaties al heel
gewoon
Uit onderzoek bij
Microsoft blijkt dat
mensen die thuiswerken
effectief 28 minuten per
dag extra werken.
Bovendien neemt het
autogebruik af met 6%.
Het bieden van faciliteiten
zodat mensen thuis
kunnen werken is ook
onder onze groep respondenten populair. Bij 94%
is het mogelijk om thuis te
werken. Voldoende argumenten
om sociale cohesie hoog
op de agenda te zetten.
Aan alle respondenten is
gevraagd hoe belangrijk
sociale cohesie op dit Focus! Magazine | Pagina 9
moment in de organisatie is en
hoeveel belang er de komende
jaren aan sociale cohesie wordt
gehecht. De huidige sociale
cohesie wordt door respondenten
op een schaal van 1-5 beoordeeld
met een 3,5. Opvallend is dat
bijna alle respondenten minimaal
een zelfde- of een hogere sociale
cohesie wensen in hun organisatie. Deze bedraagt gemiddeld
3,9 op een schaal van 1-5. SOCIALE KLEEFKRACHT… DE ROL VAN FACILITAIR?
Belangrijkheid sociale cohesie
(schaal 1-5)
3,5
Huidig
Bijdrage facilitair zit volgens
afgestemd op de doelstellingen
deelnemers vooral aan de harde van de organisatie. Het
kant
overgrote deel van de
respondenten geeft aan dat bij
Er worden door deelnemers
de lay-out van het gebouw
verschillende ruimten ingericht rekening is gehouden met
waar medewerkers en gasten
informele ontmoetingen tussen
informeel samen kunnen komen. personen.
Het bedrijfsrestaurant veran
dert van een plek waar je kunt
Een logo symboliseert het
eten in een plek waar je kunt
karakter van de organisatie,
vergaderen en bijpraten.
maar draagt ook bij tot een
Opkomend zijn woonkamers en herkenbare uitstraling. Veel
game rooms. Slechts 8% van de facilitaire hulpmiddelen lenen
respondenten heeft haar kunst
zich hiervoor.
Mogelijkheden om informeel samen te komen
11%
23%
32%
72%
98%
3,9
Toekomst
De facilitaire organisatie richt
zich minder op de zachte kant
#
Opvallend is dat de meeste
respondenten aangeven zich te
richten op de eigen medewerkers
binnen de afdeling. Veel
organisaties noemen hierbij
samenwerking als speerpunt om
sociale cohesie in de organisatie
te bevorderen. Het gaat hier
bijvoorbeeld om samenwerking
tussen afdelingen. Hiervoor
worden soms letterlijk muren
weggehaald. Top 5 gebruik logo in facilitaire producten:
1. Bedrijfskleding facilitair
personeel eigen dienst (85%)#
2. Informatieborden in het
gebouw (83%)#
3. Aan het gebouw –
buitenkant (81%)#
4. Aan het gebouw –
binnenkant (55%)#
5. Servies (40%)
89%
77%
68%
28%
2%
Bedrijfsrestaurant Koffiecorner /
kiosk
Casual zitjes
Van toepassing
Woonkamer
Niet van toepassing
Game of relaxation
area
‘Alliander ontwikkelt zich
meer en meer naar een
flexibel werkplekconcept. Hier
binnen zal het traditionele
afdelingsgebeuren minder
worden en zal het contact met
directe collega's veel meer
georganiseerd moeten worden
dan dat dit organisch
ontstaat.’ Focus! Magazine | Pagina 10
SOCIALE KLEEFKRACHT… AFHANKELIJK VAN DE CONTEXT VAN DE ORGANISATIE Het type leidinggevende en de
ambitie ten aanzien van sociale
cohesie. Alle deelnemers is gevraagd hoe
het gedrag van de leiding in de
organisatie het best getypeerd
kan worden. Wanneer gekeken
wordt naar de relatie met de
ambitie ten aanzien van sociale
kleefkracht blijkt dat
ondernemende leiders, die
risico’s durven te nemen ook een
sterker belang hechten aan de
sociale cohesie. Het is geen
verrassing dat leiders die
gekenmerkt kunnen worden als
stimulerend, sociale kleefkracht
hoog in het vaandel hebben
staan.
Ontwikkeling van sociale cohesie
vooral gericht op eigen
organisatie Opvallend is dat de ambities van
de organisatie vooral gericht zijn
op de eigen medewerkers. Zo
blijkt dat bijvoorbeeld slechts
11% van uitbesteed personeel
bedrijfskleding met logo draagt
van de organisatie waar hij of zij
werkzaam is. Ook geldt dat bij
organisaties die een actieve
personeelsvereniging hebben,
nog geen kwart van het extern
ingehuurde personeel de
mogelijkheid heeft om lid te
worden. Sociale cohesie wordt door
deelnemers vooral gezien als een
ontwikkeling die nauw te maken
heeft met het boeien en binden
van mensen. Trends als het
nieuwe werken en vergrijzing
maken het extra uitdagend om
sociale cohesie in een organisatie
te behouden- en uit te breiden.
Gesteld wordt dat de facilitaire
organisatie hieraan bij kan
dragen. Deze bijdrage zit ‘m
vooral in de stenen. Het steentje
bijdragen kan bijna letterlijk
worden aangenomen. Tijdens ons
jaarlijkse congres op 7 november
zullen wij uitgebreid stilstaan bij
dit thema. Wij danken alle
deelnemers aan dit minionderzoek voor hun bijdrage.
Onderzoek onder Nederlandse
werknemers
!
!
Liever goede koffie dan
een lekkere lunch Ruim 60 procent van Nederlandse
werknemers geeft de voorkeur aan
goede koffie. Het wordt hiermee
belang rijker gevonden dan een
lekkere lunch, een laptop van de zaak
of een jaarlijks bedrijfsuitje. Dit blijkt
uit onderzoek van PanelWizard dat
deze week verscheen. Bovendien
stellen werknemers dat koffie het
visitekaartje is van een bedrijf. Wilt u
uw medewekers echt blij maken?
Zorg dan dat het mogelijk is voor
werknemers om cappuccino met
stevig melkschuim (33%) of goede
filterkoffie (28%) te verkrijgen.
Opvallend: slechts 17,5% is bereid zelf
een steentje bij te dragen om betere
koffie te krijgen. En wist u dat het in
het buitenland heel normaal is om op
je werk voor de koffie te betalen? Uit: Nestle koffiemonitor, juni 2014
De NEN 15221
in een notendop
Focus! Magazine | Pagina 11
In deze reeks leest u een door Fier.fm opgestelde samenvatting van
iedere keer een ander deel van de facilitaire norm (NEN 15221).
Hierin zijn de hoofdlijnen opgenomen. Het doel is om u te
informeren over de inhoud van de norm zodat u kan bepalen of
deze van toegevoegde waarde kan zijn voor uw organisatie.
Bestellen van de norm kan via het NEN, meer
informatie of toepassingsmogelijkheden kunt
u via Fier.fm verkrijgen. Deze norm heeft als doel om de kwaliteit binnen Facility
Management te organiseren, verbeteren
en meten zodat de toegevoegde waarde
voor het primaire proces wordt
geoptimaliseerd. De handleiding is
aanvullend op de EN ISO 9000 en EN ISO
9001. De managementprincipes, PDCAcirkel van Deming en de waardeketen
van Porter, zijn sterk vertegenwoordigd.
Kwaliteit
Kwaliteit wordt omschreven als ‘de mate
waarin de gepercipieerde prestaties
voldoen aan eisen/ verwachtingen’. Deel
Prestaties kunnen beïnvloed worden door
tastbare (bijvoorbeeld uiterlijk,
techniek), ontastbare (bijvoorbeeld
beschikbaar, prijs), gedrags- (bijvoorbeeld
eerlijk, veilig) en zintuigelijke
(bijvoorbeeld geur, smaak)
eigenschappen.
Indicatoren
Voor het meten van de kwaliteit worden
de volgende indicatoren onderscheiden:#
3
Key performance indicator (KPI) heeft
betrekking op de leveringsprestaties van
facilitaire services.
Client key performance indicator (C-KPI)
heeft betrekking op de prestaties van de
klantorganisatie.
FM-indicator (FMi) heeft betrekking op
de kwaliteit van facilitaire producten.
FM-key performance indicator (FM-KPI)
heeft direct invloed op de prestatie van
het primaire proces, voegt waarde toe
aan C-KPI.
FM-top indicator (FMti) heeft betrekking
op belangrijke FM activiteiten niet zijnde
FM-KPI.
Figuur 2:
processchema
kwaliteitmanagement
Figuur 1: onderdelen en
beïnvloedende factoren
m.b.t. kwaliteit
NEN 15221 | Deel 3
‘Facility Management: leidraad voor
de kwaliteit van FM ’ VOORAANKONDIGING
CONGRES
U t r e c h t Sociale Kleefkracht
7
NOVEMBER
2 0 1 4
9 : 3 0 u u r
E i n d e 1 6 : 3 0 u u r
Inloop
V r i j d a g
VOORAANKONDIGING
WANNEER?
WAAR?
7 november 2014 19de Eeuwse kerk @ Utrecht
Ieder jaar wordt ons congres op de
eerste vrijdag van november georganiseerd. Dit jaar is dat op 7 november.
Vanaf 9.30 uur staat de koffie klaar.
Blijft u na afloop nog even plakken?
Vanaf 15:30 uur borrelen en praten we
na. Rond 16:30 uur zullen wij de
laatste ronde inluiden zodat iedereen
op tijd weekend kan vieren.
Een inspirerende locatie midden in
het centrum van Utrecht. In een
onopvallend straatje schuilt een zeer
mooie 19de Eeuwse kerk. Daar heten
wij u van harte welkom. Met het
openbaar vervoer prima te bereiken,
daarnaast zorgen wij voor
uitrijkaarten van een parkeergarage
in de buurt.
WAT?
WELKOM!
‘Sociale kleefkracht’
www.fier.fm/congres.html
Doordat organisaties steeds diverser
en de verschillen tussen generaties
steeds groter worden, maar ook door
de toename van de flexibele schil en de
mate van uitbesteding en regie zijn de
huidige omgangsvormen en
verhoudingen vaak niet houdbaar voor
de toekomst om de benodigde
samenhang te realiseren. De uitdaging
is daar om ervoor te zorgen dat de
krachten die ervoor zorgen dat
individuen tot een groep behoren en
dat groepen in samenhang succesvol
kunnen zijn, worden ontdekt en benut.
Binnenkort zullen wij het definitieve
programma communiceren. Mocht
uw belangstelling op basis van deze
vooraankondiging al zijn gewekt, dan
kunt u zich alvast inschrijven.
WIE?
Annette van Waning e.a.
Inspirerende verhalen vanuit
diverse invalshoeken zullen op het
programma staan. Onder andere
Annette van Waning, directeur bij
Vebego en MVO manager van het
jaar 2012 hebben wij bereid
gevonden haar enorme ervaring op
dit gebied te delen! Tevens is er
voldoende mogelijkheid om andere
gasten te spreken tijdens de pauzes
die altijd samen gaan met heerlijke
versnaperingen en wordt regelmatig
de interactie met de zaal gezocht
tijdens het plenaire gedeelte.
In september sturen wij al onze benchmark- en netwerkdeelnemers een
uitnodiging met nadere informatie over het congres. Bent u geen
deelnemer maar wenst u deze wel te ontvangen? Mail ons via
[email protected] dan zorgen wij dat u ook post ontvangt!
Focus! Magazine | Pagina 14
SEMCO
Verbeterde kleefkracht
Semco is in Brazilië het meest geliefde bedrijf om voor te werken: zonder
vaste werktijden en andere verplichtingen. Werknemers bepalen zelf
hoeveel vakantie ze hebben, hoeveel ze verdienen, kiezen en beoordelen
zelf de mensen met wie ze werken, de financiële informatie is beschikbaar
voor iedereen. Zelfs de belangrijkste besluiten worden genomen op een
democratische manier, waarbij iedereen zijn zegje kan doen en kan mee
beslissen. De groei en rendementen zijn ook nog eens ver boven gemiddeld.
De innovatieve methoden van
Semco wekken terecht wereldwijd veel interesse op. En
hoewel, vanzelfsprekend, niet
alles gegeneraliseerd kan
worden en wellicht vele ‘beren
op de weg’ worden gezien,
vormen de beschrijvingen van
methoden en opgedane inzichten verplichte kost voor
managers. En dienen ze ter
inspiratie voor iedereen die
ziet dat organisaties vaak zijn
vastgeroest in hedendaagse
besturingsparadigma’s en
daar verandering in wil
aanbrengen. De besturing van organisaties
zal in veel gevallen gaan
veranderen. Waarbij onder
andere de vraag belangrijk
wordt hoe om te gaan met al
diegenen die een steentje
bijdragen aan het succes, de
doelen van de organisatie. Hoe
we gaan zorgen voor een
bepaalde mate van verbondenheid, betrokkenheid,
kleefkracht tussen al die
mensen met korte en lange
dienstverbanden, met inzet
van een paar of juist zestig
uur per week; tussen
ingehuurde krachten, eigen
medewerkers, zzp’ers,
eigenaren en andere belanghebbenden? En hoe groot
moet die kleefkracht zijn?
Immers, er moet ook weer
afscheid genomen kunnen
worden, vernieuwing kunnen
plaatsvinden als de
omstandigheden daarom
vragen. Focus! Magazine | Pagina 15
Ricardo Semler begon eind jaren zeventig
te werken in het bedrijf van zijn vader
waarmee hij echter al snel in conflict
kwam. Die steunde op een traditionele
autocratische managementstijl terwijl de
jonge Semler een gedecentraliseerde
participatieve stijl verkoos. Bovendien gaf
Ricardo de voorkeur aan diversificatie
van de productie buiten de zieltogende
scheepsbouw dat zijn vader wilde
behouden.
Na vele verhitte confrontaties dreigde de
zoon om het bedrijf te verlaten. In plaats
van dat te laten gebeuren besloot Antonio
Semler echter om zijn zoon de baas te
laten worden. Dat gebeurde in 1980 toen
Ricardo 21 jaar was. Bij zijn eerste dag
als CEO ontsloeg Ricardo Semler zestig
procent van alle topmanagers. Hij begon
te werken aan een diversificatieprogramma om het bedrijf te redden.
Echter nadat hij op zijn 25ste door de
werkdruk was flauwgevallen besloot hij
voor een beter evenwicht tussen vrije tijd
en werk voor zichzelf en zijn werknemers
te gaan. Veranderingen werden ingevoerd om
medewerkers op een zelfstandige manier,
in zelfstandige satellieteenheden nieuwe
zaken en productlijnen te laten
ontwikkelen. Binnen korte tijd werden
vele nieuwe mogelijkheden geïdentificeerd
en krabbelde de gehele organisatie op. Als
gevolg van dit succes werden
satellieteenheden van Semco
aangemoedigd. Tijdens een dramatische crisis in de
Braziliaanse economie gingen vele
bedrijven failliet. De werknemers van
Semco gingen echter akkoord met
loonsverlagingen op voorwaarde dat hun
aandeel in de winst met 39 procent
verhoogd werd, managementvergoedingen
met 40 procent verlaagd werden en de
werknemers het recht kregen om alle
uitgaven goed te keuren.
Doordat de werknemers tijdens de crisis
meerdere rollen uitoefenden, verwierven
ze een beter inzicht in de werking van
het bedrijf waardoor er meer suggesties
kwamen voor het verbeteren van de
business. Naarmate het economisch
klimaat weer aantrok, verbeterden de
omzet en winsten van Semco zeer sterk.
Naarmate Semco groeide verwierf
Ricardo Semler steeds meer erkenning.
Hij werd gekozen tot Braziliaanse
businessman van het jaar en hij werd
door vooraanstaande instituten genoemd
als één van de leiders van
‘morgen’. Tevens werd Semco verkozen
als één van de meest succesvolle reengineerd bedrijven in de wereld. Uit deze
hele geschiedenis is de ‘The Semco Way’
ontstaan. ‘The Semco Way’ (‘Semco Stijl’) is
gebaseerd op een open geest en een open
managementstijl en is in die zin vrij
verschillend van conventioneel
gemanagede bedrijven. Belangrijk
onderdeel is dat Ricardo Semler door de
jaren heen verschillende managementstijlen overbodig maakte. Bijgevolg werkt
hij tegenwoordig als "parttime" manager
en heeft hij weinig inzicht in het reilen en
zeilen van zijn onderneming. De filosofie van het bedrijf is gebaseerd op
tien principes.
1.  Het zijn van een betrouwbaar en
geloofwaardig bedrijf.
2.  Eerlijkheid en transparantie
waarderen boven alle tijdelijke
belangen.
3.  Een balans zoeken tussen korte- en
lange termijn winsten.
4.  Producten en services leveren die
door de klant erkend worden als de
beste op de markt voor een redelijke
prijs.
Figuur 1: paradigmashift van C3 naar V3 Bricks: systemen en structuren | Bytes : processen en nieuwe technologie | Behaviour: houding en gedrag Command Control CommunicaCon
strategie, beleid, regels toezien opvolging richtlijnen uitleggen, implementeren Vakmanschap
Vertrouwen
Verbinding mensen die echt iets kunnen iets overlaten aan de ander het samen doen Focus! Magazine | Pagina 16
5. 
De klant bedienen met
gedifferentieerde service en
verantwoordelijkheid voorrang
geven op winst.
6.  Creativiteit stimuleren en de
durven ondersteunen.
7.  Iedereen aansporen te participeren
en beslissingen die van bovenaf
worden opgelegd in twijfel te
trekken.
8.  Zorgen voor een informele en
aangename omgeving met een
professionele houding vrij van
vooroordelen.
9.  Zorgen voor een veilige
arbeidsomgeving en controle van de
industriële processen om personeel
en omgeving te beschermen.
10.  De moed hebben de eigen fouten te
erkennen en te begrijpen dat alles
altijd beter kan.
De atmosfeer binnen het bedrijf is zeer
gemoedelijk. Er zijn geen vaste kledings-
voorschriften en werknemers werken in
open kantoren omdat men denkt dat dit
de interne stroom van informatie
optimaliseert. Er zijn bepaalde hiërarchieën, ook bij
Semco, maar ze zijn vlakker dan de
meeste andere. Elke afdeling is verplicht
om elke drie maanden haar financiële
rekeningen kenbaar te maken zodat elke
medewerker de mogelijkheid krijgt er
inzicht in te verwerven. Semco heeft
computertoepassingen ontwikkeld om het
personeel te leren hoe ze de balansen en
cashflowcijfers moeten interpreteren. Alle
vergaderingen met inbegrip van de
directiecomités zijn toegankelijk voor alle
werknemers, waarbij iedereen het recht
heeft om mee te beslissen over elk
onderwerp. De arbeidsuren zijn zeer
flexibel, afhankelijk van het werkterrein.
CEO Ricardo Semler woont buiten de stad
en bezoekt het bedrijf maar nu en dan. Hij
gelooft dat als men de medewerkers
vrijheid geeft, ze met meer verantwoordelijkheidszin gaan handelen. Volgens
hem is het idee van controle een illusie.
In de loop van het voorbije decennium
heeft Semler zijn betrokkenheid in Semco
verminderd om zich met andere activiteiten bezig te houden. Hij schreef het
boek Maverick dat een bestseller werd in
1993. The Seven Day Weekend: Changing
the Way Work Works, volgde in 2003. Hij
is over de hele wereld in de media verschenen en hij spreekt regelmatig in
business-scholen, ondernemingen en
groepen om zijn filosofie van industriële
democratie te promoten. Zo verscheen hij
onlangs nog in een radioprogramma van
BNR om zijn ideeën toe te lichten over
veranderende maatschappij, de toekomst,
en hoe wij daar mee om moeten gaan, op
de Semco manier.
Werkkostenregeling
Wat is het– en wat moet de facility manager hiermee?
Sinds 2011 is het voor organisaties mogelijk om over te stappen op de Werkkostenregeling (WKR). De
regeling heeft als doel het bestaande, complexe systeem van belastingvrije vergoedingen en
verstrekkingen te vervangen. Organisaties hadden tot op heden zelf de keuze of zij deze regeling in
wilden voeren. Tot op heden hebben nog maar weinig organisaties deze ingevoerd. Alhoewel de regeling
bedoeld is om het eenvoudiger te maken
voor organisaties, lijkt het voor veel nog een
grote puzzel te zijn. Nu recent* is
besloten dat de WKR per 1 januari
definitief van start gaat, is er geen
ontkomen meer aan.
Daarom is het, ook als
facility manager, goed te
weten wat de WKR is en
welke impact dit heeft op
uw (facilitaire) organisatie. *Brief van Staatssecretaris
Wiebes van Financiën
over verbetering werkkostenregeling aan
de Tweede Kamer, juli
2014
Focus! Magazine | Pagina 17
WAT IS DE WERKKOSTENREGELING?
De WKR heeft als doel dat vergoedingen en verstrekkingen die in het kader van het dienstverband van
de werknemers, tot het loon van de medewerker worden gerekend. Over bepaalde verstrekkingen
dient dus loonbelasting betaald te worden. Om te voorkomen dat alles in de vrije ruimte valt, zijn een
aantal voorzieningen op nihil gewaardeerd. Deze gaan dus niet ten koste van de vrije ruimte. Het gaat
om gerichte vrijstellingen, intermediaire kosten en nihil waarderingen (exclusief vergoedingen in
geld). De vrije ruimte gaat over alle overige vergoedingen met een max van 1,2% van de totale fiscale
loon. De regeling is weergegeven in het volgende figuur.
Het betekent dat over een groot deel van de vergoedingen en verstrekkingen geen belasting dient te worden berekend. Daarnaast kan
een organisatie zelf nog 1,2% van deze ruimte vrij invullen.
WAAROM IS DIT RELEVANT VOOR DE FACILITAIRE
ORGANISATIE?
De facilitaire organisatie zorgt er vaak voor dat hulpmiddelen
beschikbaar worden gesteld aan medewerkers. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de inkoop en verstrekking van iPads, het faciliteren van
bedrijfsrestaurant en het organiseren van evenementen. Voor het
onderdeel catering geldt bijvoorbeeld dat kleine consumpties op de
werkplek niet belast worden. Het gaat hier bijvoorbeeld om het
verstrekken van koffie/ thee maar ook gebak, fruit en andere tussendoortjes. Wanneer echter sprake is van het aanbieden van een
maaltijd, geldt meestal dat dit valt onder het loon. Er is sprake van
een uitzondering wanneer sprake is van dienstreizen of zakelijke
besprekingen met klanten buiten de werkplek. Ook geldt dat maaltijden die tussen 17:00 en 22:00 worden afgenomen, zijn vrijgesteld. HOE NU VERDER?
Ten eerste is het belangrijk te inventariseren welke regelgevingen op
dit moment van toepassing zijn. Welke facilitaire zaken worden op dit
moment vergoed? Inventariseer vervolgens hoeveel jaarlijks
uitgegeven wordt aan deze zaken. MEER WETEN?#
De maatregelen rondom de WKR worden meegenomen in het
wetsvoorstel Belastingplan 2015 welke op Prinsjesdag zullen worden
ingediend. Kunt u hier niet op wachten? Lees dan ‘Aan de slag met de
Werkkostenregeling’ welke u kunt downloaden op rijksoverheid.nl. Wist u dat…
…. voor computers,
smartphones en tablets een
aparte fiscale behandeling
geldt?"
…voor de zakelijke iPad geen
zakelijke gebruikseis geldt?
En dat dit betekent dat
organisaties een iPad
kunnen verstrekken zonder
dat rekening gehouden
hoeft te worden met het
privévoordeel van de
werknemer? …. het verstrekken van
kleine consumpties zoals
koffie, thee en gebak op de
werkplek onbelast is?
…maar het verstrekken van
een kerstpakket wel belast
is?"
… er 1 keer per jaar
vastgesteld moet worden
wat de verschuldigde
belasting is? Focus! Magazine | Pagina 18
Meetmethodiek Kwaliteit
Facilitaire Activiteiten
kantoorhoudende organisaties
Per m2bvo Totaal: € 159 Onderhoud: € 33 Energie: € 17
Per FTE Totaal: € 6.683 ApplicaCes: € 2.304 Technische infra: € 3.258 HU
Huisvesting
Per FTE Totaal: € 3.961 DM
28,45 m2bvo
ConsumpCef: € 712 Documentmanagement: € 1.712 Diensten en
middelen
x
onderzoek
4
per werkplek
En een sneak preview van enkele resultaten
(boekjaar 2013) die daarbij horen. Meer weten
over de onderzoeken die Fier.fm uitvoert en de
mogelijkheden om deel te nemen aan een
groep of een individuele prestatie-meting?
w w w . fi e r . f m / o n d e r z o e k e n . h t m l
27,42 m2bvo
Per m2bvo per werkplek
Totaal: € 130 HU
Onderhoud: € 25 Energie: € 16
Huisvesting
Per werkplek Totaal: € 4.451 DM
ICT
Per FTE ConsumpCef: € 606 Risicobeheersing: € 426 Documentmanagement: € 2.484 Diensten en
middelen
€ 12.683
per werkplek
(totale facilitaire kosten)
Facilitaire Kengetallen Gemeenten
Gemeenten - stadhuizen
Per FTE Totaal: € 616 Informatie en
communicatie
technologie
FM
Facility
management
Focus! Magazine | Pagina 19
MBO Facilitaire Benchmark
€ 14.623
ROC’s en AOC’s
per werkplek
(totale facilitaire kosten)
per gewogen
deelnemer
Informatie en
communicatie
technologie
Per FTE Totaal: € 738 8,5 m2bvo
ICT
Per m2bvo Totaal: € 115 FM
Onderhoud: € 15 Energie: € 14
Facility
management
DM
Per gewogen deelnemer Diensten en
middelen
Totaal: € 510 ConsumpCef: € 51 Risicobeheersing: € 81 Onze database is gevuld met 17
benchmarkjaren en maakt het
mogelijk om trendanalyses te
maken. Jaarlijks presenteren
wij de totale facilitaire kosten
voor gemeenten, provincies,
onderwijs en
kantooromgevingen.
In 2014 is 2.353.471 m2bvo
toegevoegd aan de database met
de vier onderzoeken zoals hier
gepresenteerd. HU
Huisvesting
ICT
Informatie en
communicatie
technologie
Per gewogen deelnemer Totaal: € 457 FM
ApplicaCes: € 129 Technische infra: € 256 Facility
management
Per gewogen deelnemer € 1.986
per gewogen deelnemer
(totale facilitaire kosten)
Totaal: € 62 HBO Facilitaire Benchmark
Hogescholen
HU
Huisvesting
DM
Totaal: € 126 Onderhoud: € 22 Energie: € 16
ICT
Informatie en
communicatie
technologie
Per student Totaal: € 374 ConsumpCef: € 54 Risicobeheersing: € 46 Diensten en
middelen
Per student Totaal: € 433 ApplicaCes: € 121 Technische infra: € 269 FM
Facility
management
€ 1.672
per student
(totale facilitaire kosten)
Per m2bvo Per student Totaal: € 64 6,5
m2bvo per
student
Focus! Magazine | Pagina 20
Dit deel legt de basis voor een eenduidige
specificatie voor het leveren van
diensten waardoor het mogelijk is kosten
eenduidig in te delen, te registreren, toe
te delen en te vergelijken. Deze norm
vervangt de NEN 2748.
FM relatie model
De samenhang van facilitaire producten
wordt beschreven vanuit drie
verschillende dimensies:
§  Activiteiten zijn onderverdeeld in
plan, do, check, act.
§  Facilities zijn onderverdeeld in space
& infrastructure en people &
organisation, waaronder o.a. terrein,
gebouw, techniek, etc.
§  Kostensoorten: kapitaal-, materiaalen personeelskosten en inkomsten.
Figuur 1: FM relatie model
De NEN 15221
in een notendop
In deze reeks leest u een door Fier.fm opgestelde samenvatting van
iedere keer een ander deel van de facilitaire norm (NEN 15221).
Hierin zijn de hoofdlijnen opgenomen. Het doel is om u te
informeren over de inhoud van de norm zodat u kan bepalen of
deze van toegevoegde waarde kan zijn voor uw organisatie.
Bestellen van de norm kan via het NEN, meer
informatie of toepassingsmogelijkheden kunt
u via Fier.fm verkrijgen. Deel
Deze drie dimensies zijn gecombineerd
FM product map
met de drie te onderscheiden niveaus
FM kent de volgende tweedeling: binnen vraag en aanbod; strategisch,
§  ruimte & infrastructuur
tactisch en operationeel, resulteert in
§  mens & organisatie
een FM relatie model. Dit model is in
met daarbij een sub-indeling. Zie hiervoor
onderstaande figuur (1) opgenomen.
figuur 2 op de volgende pagina.
4
Focus! Magazine | Pagina 21
Figuur 2: FM product map
Space & Infrastructure
1000
People & Organisation
2000
Space (accomodation)
1100
HSSE
1100
Building Initial Performance
Asset replacement and refurbishment
Enchacement of initial performance
Property administration
Portfolio management
Maintenance and operation
Utilities
1110
1120
1130
1140
1150
1160
1170
Health & safety
Security
Environmental protection
2110
2120
2130
Hospitality
2200
Outdoors
1200
Reception and contact centre
Catering and vending
Meeting rooms and events
Work wear and other textiles
2210
2220
2230
2240
Cleaning
1300
ICT
2300
Workplace
1400
Occupier fit out and adaptions
Spacemanagement
Furniture *incl. plants)
Art works
1410
1420
1430
1440
Service desk IT
End user services IT
Central and distributed services
Connectivity & telecommunications
Training (ICT)
2310
2320
2330
2340
2350
Primary activities specific
1900
Logistics
2400
Central functions
9000
Office supplies, stationary
Documentmanagement
Moves – people and furniture
Mobility
2410
2420
2430
2440
Sustainability
9100
Business support
2500
Quality standards and guidelines
9200
Risk policy
9300
Identity, innovation
9400
Finance & accounting
HRM
Legal counsel and contracts
Marketing and communication
Procurement
Secretarial services, translations
2510
2520
2530
2540
2550
2560
Organisation specific
2900
NEN 15221 | Deel 4
‘Taxonomie, classificatie en structuren
in Facility Management ’ Focus! Magazine | Pagina 22
BENCHMARK
CONGRES
Werk aan de winkel!
CURSUS
Eerste hulp
bij toepassing van de
NEN-EN-15221
De cursus gaat in op de opbouw en reikwijdte van
de NEN EN 15221. Hierbij is kennis van deze
Europese norm of de Nederlandse norm NEN
2748 absoluut geen vereiste. Wel geven we aan
wat de verschillen tussen deze twee normen zijn.
Dit kan behulpzaam zijn indien u de NEN 2748
heeft geïmplementeerd.
In de ochtend staan drie delen van de norm
centraal. We gaan in op het rubriceren van
facilitaire diensten en producten. We leggen uit
welk onderscheid aangebracht kan worden
tussen primaire en secundaire processen. Op
welke wijze u de connectie tussen vraag en
aanbod zo goed mogelijk kunt definiëren. En wat
de verschillen zijn ten aanzien van operationeel,
tactisch en strategisch niveau. Tot slot gaan we in
de ochtend in op benchmarken. Is benchmarken
voor de facilitaire organisatie interessant? En zo
ja, op welke manier en welke onderdelen?
’s Middags bekijken we aan de hand van de norm
welke type facilitaire overeenkomsten er zijn en
wat hierin minimaal dient te worden opgenomen.
Hierbij gaan we in op facilitaire kwaliteit, de
klantwens, servicelevels, KPI’s en facilitaire
processen. Ook bieden we inzicht in de
ruimtenorm, welke onderdeel uitmaakt van de
NEN EN 15221, die informatie biedt over
oppervlaktes van gebouwen. We sluiten de dag af
met een ludieke opdracht waarin de door u
opgedane kennis wordt getoetst.
Deelnameprijs: 490 euro"
Datum: 28 oktober 2014"
Tijd: 09:30 - 17:00"
Plaats: Utrecht
Inschrijven: via [email protected] of www.fier.fm/cursusnenen15221.html
Op 16 september zijn alle deelnemers aan
benchmarkonderzoeken van harte uitgenodigd
deel te nemen aan het eerste benchmarkcongres
'Werk aan de winkel'. Het congres heeft als doel
om deelnemers aan onze benchmarkonderzoeken kennis te laten maken met collega's.
In tegenstelling tot de rondetafelbijeenkomsten
staat juist de uitwisseling tussen sectoren
centraal. Dit betekent dat facilitaire adviseurs- en
managers vanuit het onderwijs, gemeenten,
provincies en nutsbedrijven aanwezig zullen zijn.
Wilt u leren van anderen? En bent u nieuwsgierig
hoe andere organisaties de benchmark
gebruiken? Schrijf u dan vandaag nog in voor dit
congres!
Programma:
§  09:30: inloop
§  10:00: opening
§  10:15: uitreiking rapportage 'Facilitaire Kengetallen Gemeenten 2014’
§  10:45: benchmarksessie huisvesting & risicobeheersing
§  12:30: lunch
§  13:30 benchmarkdeelnemers aan het woord
§  15:00 afsluiting met borrel
Deelnameprijs: kosteloos voor deelnemers Fier.fm
benchmarkonderzoeken
Datum: 16 september 2014"
Tijd: 09:30 – 15:30"
Plaats: Stadhuis, Oudewater
Inschrijven: via [email protected] of www.fier.fm/
benchmarkcongres-werk- aan-de-winkel.html
Focus! Magazine | Pagina 23
Laatste nieuws…
Heeft u het genoteerd?
9 sept
16 sept
12 sept
18 sept
18 sept
25 sept
26 sept
29 sept
2 okt
2 okt
7 okt
10 okt
28 okt
6 nov
7 nov
Kick off DIV benchmark#
Benchmarkcongres (Oudewater)
Platform FM
Cursus Organisatiegericht Huisvesten#
Werkgroep Strategisch Beraad Provincies#
Werkgroep Gelder-Flevoland#
Werkgroep Strategisch Beraad NoordOost#
Werkgroep Limburg#
Werkgroep West/ Utrecht#
Rondetafelbijeenkomst MBO Facilitaire
Benchmark (Nieuwegein) Werkgroep Mobiliteit
Werkgroep Zuid (Venray)
Cursus NEN EN 15221 (Utrecht)
FSR jaarcongres (Ede)
Jaarlijks Fier.fm congres (Utrecht)
Groeten u
Remko Oosterwijk benoemd tot erelid FMN
We zijn heel fier te melden dat Remko, oud vennoot van Fier.fm, is onderscheiden als erelid van FMN. De
benoeming vond in juni plaats tijdens de
algemene ledenvergadering van FMN op
de Provada. Remko heeft gedurende zijn
loopbaan zich zeer actief ingezet op het
gebied van facility management. Niet alleen binnen Nederland, maar ook zeker daarbuiten. Het resultaat is
onder andere de ontwikkeling van de NEN 2748 en heel recent de ontwikkeling
van zeven Europese Normen (NEN–
EN-15221).
it de snee
uw!
Na de strand-, boerderij- kampeer- en zeildagen was het dit jaar tijd voor de
ski-dagen. Oftewel onze Fier.fm heidagen die we iedere zomer organiseren
in een inspirerende omgeving. Het gezamenlijk vaststellen van de visie en
strategie voor de komende jaren staat daarbij centraal. Daarnaast hechten
we veel waarde om het aangename met het nuttige te combineren. Daarom
hebben we dit jaar de latten ondergebonden en onze hersens en benen
gekraakt op de prachtige indoor skibaan van Snowworld Landgraaf.
Maandelijks stellen wij zorgvuldig en met veel plezier onze
nieuwsbrief samen die de leukste nieuwsberichten over Fier.fm en ons
mooie vakgebied vertegenwoordigt. Deze nieuwsbrief gaat de wereld
in als ‘Focus Online’. Wilt u Focus online ook graag ontvangen? Laat
ons dit weten via [email protected] en wij nemen u op als geadresseerde.
GEFELICITEERD Guido met je diploma voor HBO FM #provincie #Gelderland #regieorganisaCe Volg ons op A
KOM HET UITVOGELEN
IN AVIFAUNA!
TIP
Rederij Avifauna vaart
de mooiste tochten door
het Groene Hart!
VOOR UW DAGJE
UIT, WEEKEND WEG
OF BIJEENKOMST
Avifauna beschikt over een viersterren hotel, restaurant, rondvaartboten,
partycentrum, casino, vogelpark en
grote speeltuin. Perfect voor een
dagje uit of weekendje weg en ook
zeer geschikt voor uw zakelijke verblijf. Er is gratis parkeergelegenheid en
VAN DER VALK AVIFAUNA
KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WWW.AVIFAUNA.NL
M a g a z i n e v a n F i e r. f m o v e r f a c i l i t a i r e a c t i v i t e i t e n | j a a r g a n g 3 – n r 2 2 014
4391-Valk-Avifauna 194x134.indd 1
23-07-14 10:03