Bart van Emmerik SJ - Krijtberg PREEK ZONDAG 26eDHJA 28 September 2014 “Ik deed alsof ik Tarzan was. Een verbazende uitspraak van Paus Franciscus in een interview met twee Argentijnse journalisten in de tijd dat hij nog kardinaal Bergoglio van Buenos Aires was. Hij vertelt hen over een gebeurtenis tijdens de jaren dat hij hulpbisschop van zijn voorganger was. Op een dag stond Bergoglio op het punt uit zijn kantoor naast de kathedraal te vertrekken om zich naar het treinstation te haasten. Juist op dat moment belde een jongeman aan met de vraag of hij kon biechten. Bergoglio zag direct dat de man psychisch niet helemaal in orde was en een verwarde indruk maakte, vermoedelijk vanwege medicijnen die hij daarvoor slikte. Omdat hij in tijdnood zat, antwoordde Bergoglio: “Ik moet mijn trein halen, om 16u komt er een priester om biecht te horen.” De bisschop dacht dat de man in zijn verwarde toestand niet zou beseffen dat hij nog lang zou moeten wachten tot de andere priester zou komen. Eenmaal onderweg naar het station voelde Bergoglio zich zo beschaamd over zijn weigering, dat hij terugging en tegen de jongen zei: “De priester komt later, ik zal je biecht horen”. Zelfs een Paus ervaart dat de twee zonen in Jezus’ parabel in ons eigen hart zitten. We zijn natuurlijk geneigd een stevig ‘ja’ op de vraag van de vader te geven: “Ja, natuurlijk wil ik in uw wijngaard werken.” Spontaan voelen we een edelmoedigheid en generositeit om ons deel bij te dragen aan de komst van het Koninkrijk Gods. We willen meewerken met Christus in de wereld van vandaag. We zeggen ‘ja’ en we menen dat ook. Voor Jezus is dit genereuze en stevige ‘ja’ niet genoeg. Omdat ons ‘ja’ het gevaar loopt te zelfbewust, te veel gevuld met ons ‘ego’ en kracht. Het ‘ja’ moet door ‘broosheid’ heengaan, door ons besef van zondigheid of mislukking, voordat je open komt voor een andere dimensie. Dat is: aanvaarden dat je aanvaard wordt, ondanks alles wat je onacceptabel vindt in jezelf. Voor die dimensie komt de eerste zoon open die aanvankelijk ‘nee’ zegt op zijn vaders verzoek. Maar hij voelt berouw en gaat alsnog naar de wijngaard. Misschien met lood in z’n schoenen en een zelfbeeld geschonden door zijn botte weigering. In hem zullen de prostituees en de tollenaars zich herkennen. Bewust van hun fragiliteit accepteren ze Jezus’ ‘welkom’ en uitnodiging om maaltijd met hem te houden. Maar ook Simon Petrus zal zich in het gekwetste ego van de zoon herkennen, toen hij Jezus tot 3 maal toe verloochend had. Maar diezelfde Petrus voelt zich verzoend in de blik van de verrezen Christus die zijn vrienden zijn wonden toont en tegelijk hun zijn vrede geeft. 1 Bart van Emmerik SJ - Krijtberg Ons ‘ja’ aan Christus vereist van ons een vermogen iets te ontvangen dat niet voortkomt uit onze eigen kracht en goodwill. Natuurlijk zijn ook onze talenten belangrijk in de navolging van de Heer. Als Jezus Petrus en de ander vissers roept, ziet hij hun vaardigheden als visser. Maar tegelijk zet Jezus die in een nieuw perspectief: “Ik zal jullie vissers van mensen maken.” Tijdens hun weg met Jezus, moesten zijn vrienden ook in verbinding komen met hun zwakheid, en zien dat zonden en mislukking voor God geen eindpunt zijn, maar mogelijkheden voor groei. Ons ‘ja’ op Jezus kan alleen maar sterker worden als het gerijpt wordt in ons besef van kwetsbaarheid. Is dat ook niet zo op menselijk vlak? Dat ons ‘ja’ op elkaar soms sterker kan worden door de confrontatie met broosheid? Zo vertelde een bevriend koppel hoe ze na een pijnlijke ruzie met grote woorden over een klein voorval elkaar weer opzochten om het bij te leggen. Ze moesten hun ‘ego’ opgeven om terug te keren naar de wijngaard van hun huwelijk, die de Heer hen had toevertrouwd. Door dit te doen voelde ze dat hun liefde nog aan kracht gewonnen had. Dat was ook de ervaring van Paulus in zijn relatie met de Heer. Met zijn sterke persoonlijkheid had Paulus de neiging om Gods liefde vooral op eigen kracht te verdienen door een stikte navolging van de Joodse Wet en de talrijke bijkomende regeltjes die sommige vrome Joden daar nog bij namen. De verkondiging van de eerste Christenen dat God in Christus redding en liefde aanbood, ondanks zijn onvolkomenheden kwam bij hem aanvankelijk niet binnen. Maar zijn religieus systeem dat op eigen kracht was gebaseerd, werd op z’n kop gezet in een intense ontmoeting met Christus. In de tweede lezing deelt Paulus zijn nieuwe houding mee, geïnspireerd door Christus die het pad van de nederigheid koos om Zijn goddelijke rijkdom met ons te delen. Die houding zou ook ons samenleven met elkaar moeten bepalen, schrijft Paulus aan de Filippenzen. “Laat jullie ego’s toch los! Laat Christus je gedrag bepalen!” Dat was ook Bergoglio’s ervaring. Terugkijkend op zijn aanvankelijk ‘nee’ op de jongeman die wilde biechten, zegt hij: “Op dat moment deed ik alsof ik tarzan was….mijn baas, de kardinaal was op reis en als zijn plaatsvervanger was ik verantwoordelijk voor het bisdom. … Ik was zelfgenoegzaam, dat was mijn zonde op dat moment. Maar ik had het niet in de gaten. Eigenlijk zei ik tegen mezelf: “Kijk hoe goed en belangrijk ik ben en wat ik allemaal aankan.” De schaamte om zijn weigering de biecht af te nemen confronteerde hem met zijn onvolmaaktheid. 2 Bart van Emmerik SJ - Krijtberg Tegelijk opende het voor hem de deur naar een diepe ervaring voor Gods liefde, wat hem ook een toegankelijkere en mildere priester maakte. Van Tarzan veranderde hij in een gezel van Jezus en van de jongeman. Een uitnodiging aan ons allemaal: om alle Tarzans en Janes los te laten om meer gezellen van Jezus te worden, elkaar dragend in onze imperfectie en kwetsbaarheid. 3