de bond · 24 januari 2014 tot uw dienst / beseft dat ze op die manier helemaal aan de grond komen te zitten. Vaak trekken vrouwen als eerste aan de alarmbel. Zij doen de administratie en zien hoe slecht de toestand is, maar vinden geen gehoor bij hun man, die vlucht in zijn werk. Soms zien ze geen uitweg en grijpen naar zelfdoding. Terwijl iedereen moet weten dat ze bij Boeren op een Kruispunt of andere hulpverlening terechtkunnen.” Stapels ongeopende post ”Ook nu zijn er uiteraard landbouwers die wel ’goed boeren’, maar via Boeren op een Kruispunt krijgen we te maken met de problemen, en die zijn groot in die sector. De beroepskrachten van ’Boeren op een Kruispunt’ doen de eerste opvang, helpen knopen doorhakken en oplossingen zoeken. Eens de belangrijkste zaken geregeld zijn, is het de beurt aan de vrijwilligers. Bij de man waar ik al een paar jaar als vrijwilliger kom, waren ’de papieren’ een puinhoop. In de gang, bij de voordeur die nooit openging, lagen de ongeopende enveloppen. Facturen werden niet betaald, premies al jarenlang niet aangevraagd en ik ontdekte dat hij door een fout dubbel betaalde voor het vilbeluik. Als vrijwilliger moet je voorzichtig te werk gaan, geen belerende vinger opsteken. Het is immers voor hen een hele overwinning om hulp te vragen. In het begin heb ik veel zelf gedaan. In een tas van zijn moeder zaten papieren waar hij niet meer was aangekomen sinds haar dood. Sommige premies ben je kwijt als je ze een paar jaar op rij niet aanvraagt, andere kon ik nog redden. Uitzoeken welke verzekeringen hij had, was een karwei. De tractor die al jaren stuk op het erf stond, bleek wel verzekerd, het exemplaar waarmee hij rondreed niet. Hij liep vorig jaar dan ook nog een GASboete op omdat zijn dieren een paar keer waren uitgebroken en zijn omheining niet stevig genoeg was, iets waar hij dan weer het geld niet voor had. De stallen waren goed verwarmd, in huis daarentegen… Hij heeft een lapje grond verkocht en binnenkort kan hij met pensioen. Financieel was het dus relatief gemakkelijk op orde te krijgen. Intussen kan hij de administratie zelf bijhouden. Al blijf ik beschikbaar voor vragen of als luisterend oor zo af en toe. Want ook dat is een belangrijke taak van vrijwilligers. En als het schapenregister moet ingevuld worden, bel ik hem op om daarop te wijzen. Vertrouwen opbouwen vraagt tijd. Als vrijwilliger begeleid je ook nooit iemand uit de eigen buurt. Mensen schamen zich voor hun problemen en delen die liever met een vreemde dan met iemand die je nadien in de winkel of aan de schoolpoort tegenkomt. Dat klankbord is heel belangrijk, want aan hun eigen familie durven ze het niet vertellen. ’Vader begrijpt het niet’, zeggen ze, hij heeft nooit een lening afgesloten en vindt dat de zoon te veel schulden aangaat. Maar vader boerde in een andere tijd, zonder leningen kan het nu niet meer.” Meer dan bemesten en dieren voederen ”Toen mijn vader boer was, heeft hij de opkomst van de BTW meegemaakt. Daarvoor moest elk jaar een lijst worden opgemaakt. En dat was het. De papierwinkel is met de jaren beetje bij beetje gegroeid. Een landbouwer vertelde me: ’Op de landbouwschool leerden we hoe we moeten bemesten, welk en hoeveel voer je aan de varkens geeft enzovoort, maar over administratie of zorgen dat je bedrijf rendabel is, hebben we daar niets geleerd.’ Nu maakt dat gelukkig wel deel uit van de opleiding. Het is nodig, maar geen garantie dat je niet in de problemen zal komen. Alles is nu zoveel groter geworden. Dat moet om rendabel te zijn, maar het maakt ook kwetsbaar. Vroeger bouwden ze stallen voor vijftig hooguit honderd zeugen. 020_DB_12345_04.indd 2 We kregen bij de bank dossiers voor anderhalf tot twee miljoen frank. Nu zijn het diezelfde bedragen maar in euro’s. Vroeger was er ook meer spreiding: een boer had enkele koeien, een beetje varkens en kippen, wat vlas of suikerbieten. Zo was het risico ook gespreid. Maar om een goeie prijs te krijgen, moet je veel voeder afnemen en afmesters willen alleen grote loten met jonge dieren. Toen ik een jonge gast was, kreeg je voor een big omgerekend 60 euro. Nu is dat ongeveer 30 euro en er zijn periodes geweest van 20 euro. Voor voedsel worden geen eerlijke prijzen meer betaald. Vandaar dat de grootste problemen waarmee we te maken krijgen financieel zijn. Soms steken ouders geld in het bedrijf van hun kinderen om aan de buitenwereld niet te moeten toegeven dat het niet meer lukt. Je kan dat een keer doen, om een moeilijke periode te overbruggen, maar vaak is het alleen maar uitstel. Boeren met 200.000 euro voederschulden zijn geen uitzonderingen. Als ze twee keer per week een vrachtwagen voeder leveren dan loopt het snel op.” Van zes naar meer dan honderd koeien ”Er zijn altijd wel goeie en slechte jaren geweest voor landbouwers, afhankelijk van de weersomstandigheden. Maar dat was minder problematisch. Leveranciers begrijpen gelukkig wel dat je soms uitstel nodig hebt. Als er over een maand dieren verkocht zullen worden, moet je praten met de leverancier, maar dat doen sommigen niet. Ze steken hun kop in het zand, antwoorden niet op aanmaningen en krijgen uiteindelijk een deurwaarder over de vloer. Boeren op een Kruispunt kan in zulke gevallen helpen om een betalingsplan af te spreken. Tuinbouwers kunnen eveneens terecht bij de organisatie. Ook in die sector is de druk erg toegenomen. Vroeger hadden preitelers 5 hectare grond die man en vrouw samen bewerkten. Als de prijs te laag was, wachtten ze met oogsten tot die weer wat hoger was. Nu pachten ze veertig tot vijftig hectare om prei op te planten. Oogsten gebeurt met Poolse arbeiders. Uitstellen in functie van de prijs kan niet meer. En met het hoge aanbod duiken de prijzen nog verder naar beneden. Vroeger leefden boeren van zes koetjes, nu komen ze niet rond met honderd koeien. Omdat de marges zo klein zijn. En de consument is veeleisend en de reglementeringen zijn strikt… Azaleakwekers verkochten vroeger groene planten, die werden in het tweede jaar in bloei getrokken in Frankrijk en Spanje waar het warmer is dan bij ons. Nu moet het allemaal kleurtonend zijn bij verkoop, dat betekent: in bloei trekken in verwarmde kassen. Maar het ene jaar is wit in de mode en het andere jaar is er vraag naar een andere kleur, terwijl je twee jaar aan zo’n plant kweekt. Als je op de verkeerde kleur hebt gegokt, ben je eraan voor de moeite. De kweker komt met 2,5 euro per pot, voor twee jaar kweken, haast niet uit de kosten. Maar ze worden wel verkocht voor 7 euro per pot. De tijd dat je al bijna je bedrijf moest verwaarlozen om in de problemen te komen, ligt ver achter ons. Er zijn zoveel factoren die het landbouwers moeilijk maken. Als organisatie en als vrijwilliger proberen we te helpen waar het kan.” An Candaele  Boeren op een Kruispunt is te bereiken op het gratis nummer 0800.99.138. Meer info op www.boerenopeenkruispunt.be of op facebook http://www.facebook.com/boerenopeenkruispunt. De hulpverlening is gratis. 21 Op deze en volgende pagina’s vind je een waaier aan diensten en voordelen die de Gezinsbond zijn leden aanbiedt. Plan je de komende maanden een uitstapje met het gezin, dan neem je het best onze kalender met ledenkortingen erbij. Je zult merken dat daar voortaan ook alle spaarkortingen (apart aangeduid) tussen vermeld staan. Op pagina 14 schrijven we over tarieven bij het spoor en dan kunnen we natuurlijk niet om de kortingskaart ’Groot gezin’ en de kortingen op passen heen. En nu het bioscoopbezoek duurder is geworden, kun je ook maar beter weten hoe het zit met de bioscoopcheques. In het verlengde van onze eerdere berichtgeving (DB 10/01 en 20/12/’13) over de relatie tussen het Westen en de islam, laten we het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen vertellen hoe zij dit maatschappelijke thema benaderen. Verder krijg je zoals gewoonlijk wat energienieuws en maakt Bijtanken ons warm voor zijn opvoedaanbod (pag. 8). We hebben het ook nog over de nakende editie van Krokuskriebels op diezelfde pagina, maar voor het volledige aanbod in een apart katern is het wachten op ’De Bond’ van 7 februari. En in dit vakantienummer hoort natuurlijk ook veel nieuws thuis van onze eigen vakantiediensten Gezinsvakantie, Gezinssportfederatie en AFYA. Slim investeren dankzij goedkoop lenen! Nu het kersverse jaar weer nieuwe interessante energiepremies lanceert, vraag je je misschien af of het niet het goede moment is om dat uitgestelde energierenovatieproject nieuw leven in te blazen? Niet iedereen heeft echter slapende spaarcenten op de bank, en ’geld lenen kost ook geld’! Als je het slim aanpakt, vind je daarentegen wel een lening met een lage rente via de gemeente. In heel wat gemeenten kun je namelijk terecht voor een FRGE-lening, een lening van het Fonds der Reductie van de Globale Energiekost. A ls er in jouw gemeente een lokale entiteit van het FRGE actief is, wat momenteel het geval is voor 88 procent van alle Vlaamse gemeenten, kan je bij deze lokale entiteit terecht voor een FRGE-lening met een interest van maximaal 2 procent, en dit voor de realisatie van een aantal belangrijke energiebesparende maatregelen. Welke werken komen in aanmerking? Zo goed als alle energiebesparende maatregelen komen in aanmerking, maar dat kan variëren per gemeente. Het betreft de isolatie van dak, vloeren en muren, het vervangen of plaatsen van ramen door hoogrendementsglas, het vervangen van een oude verwarmingsketel door een condensatieketel of warmtepomp, het plaatsen van een zonneboiler, fotovoltaïsche zonnepanelen, een geothermische warmtepomp, thermostatische kranen of een programmeerbare kamerthermostaat, het onderhoud van de verwarmingsketel en het uitvoeren van een energie-audit. Opgelet! Je kan voor één woning maximaal 10.000 euro lenen en de afbetaling moet binnen een termijn van maximum vijf jaar gebeuren. Bij sommige gemeenten is er een inkomensgrens. Mensen met een zeer laag inkomen, een invaliditeitsuitkering of een inkomensgarantie voor ouderen en voor mensen in schuldbemiddeling of in OCMW-begeleiding, hebben recht op een renteloze lening. Wil je weten of je in aanmerking komt voor dit interessante aanbod? Surf dan naar http://www.frge.be/ contact.php#entiteiten en ontdek of jouw gemeente meedoet! Charlotte Claessens – Energieconsulent  Ook een vraag voor onze energieconsulent? Bel of mail naar tel.02-507.88.60, [email protected]. Of surf naar www.gezinsbond.be/energiebesparen. 21/01/2014 11:19:07