Risico en risicobeheer in de landbouw

Risico en risicobeheer in de
landbouw
Onvoorspelbare risico’s ‘beheren’.
Riccy Focke
Vzw Boeren op een Kruispunt
Op basis van 1.500 bedrijven gezinnen (vd 24.000 (in 2014))
Powerpoint staat op onze website http://www.boerenopeenkruispunt.be
1
Beperkt beeld (met foutenmarge)
Vzw Boeren op een Kruispunt bezocht
• >5% van alle bedrijven in Vlaanderen (°meitelling)
• Vooral bij grotere bedrijven
•
•
•
•
•
•
20% van glastuinbouwbedrijven > 1 ha
11% van de zeugenbedrijven
> 250 zeugen
9% van de vleesvarkensbedrijven > 1500 vleesvarkens
8% van de kalver bedrijven
> 500 kalveren
6% van de leghennenbedrijven > 10.000 leghenne
6% van de melkveebedrijven
> 80 melkkoeien
2
Perceptie en realiteit (les 5)
• We interpreteren wat we (denken te) zien
•
•
•
•
Op basis van eigen ervaring (les 2: verleden geeft geen toekomstvoorspelling)
Op basis van wat vertrouwenspersonen zien (of zeggen te zien)
Met een positieve houding (succes, slagen, …)
Op lange termijn (maar op de korte termijn kan het al fout lopen).
• Hoe vertalen we dit dan? In eigen belang of belang van de doelgroep?
• Zorgen van de boer zijn niet altijd de zorgen van de adviseur / onderzoeker (les 6)
• Wie alle risico’s ziet, krijgt een trauma.
• Bedreigend, risicovol, niet eerlijk, niet veilig.
• Wie weet hoe je daar praktisch mee moet omgaan?
(Vacature bij Boeren op een Kruispunt)
3
Als leveranciers / afnemer
• Richt men zich op productie, technische cijfers, vooruitgang,
innovatie, investering, toekomst, bouwen, groeien, ….
• De top als referentie (geeft goed gevoel / meest feest)
• Het risico blijft bij de boer (zijn/haar verantwoordelijkheid)
• Wie niet meekan, valt af.
• Liedje van de 10 kleine negertjes.
4
Als financier / belegger
• Risico bewustzijn is hoger, maar risico is noodzakelijk.
• Zelfrespect
• Economische doelstelling van de aandeelhouder. (risico is rendabel)
• Graad van risico is voor ieder verschillend (maatwerk).
• Risicoverschil ~ Waarborgen / Marge op TBC.
• Ondernemer moet risico nemen (Anders is het een “manager”)
5
Als ondernemer
• Moet je daarom over veel competenties, geld en tijd beschikken.
• Je moet het kunnen ( wie leest onze teksten, gebruikt onze tools? ) (zie les 4 en les 10 )
• Je moet er de tijd voor hebben: (boeren vallen in slaap na 12-13 uur hard werken)
• Arbeidsdruk: 200 l melk/uur, 4 biggen/uur, 25 kg aardbeien/uur, 200 kg paprika/uur, 100 kg peren/uur.
• Wat, als je alle risico’s ziet? (Willen we dit wel zien? )
• Omgeving: (les 9 : de omgeving heelt en geselt)
• Wetgever: ruimtelijke ordening (IHD), Vervangingsinkomen (GLB)
• Markt in geglobaliseerde wereld.
• Activiteit onderneming:
• Teelt- en weersrisico: ga bij de verzekeringen gaan vragen wat het kost.
• Uitgangsmateriaal planten en dieren: hoeveel premie moet je betalen voor garanties?
• Exploitatierisico: hoeveel moet ik investeren tegen het risico van de energieblackout?
• Persoonlijk: (les 8: gezin is buffer)
• Gezondheid lichamelijk en geestelijke (stress, arbeidsdruk, depressie, burnout)
• Relatie in gezin en tussen generaties, met leveranciers/afnemers en banken.
• Indekkingen zijn deel van de kostprijs: kan je dit ook doorrekenen?
• Kan Vlaanderen deze risicostudie niet verkopen aan China, India en Zuid-Amerika, die op termijn de
verkoopprijs in de geglobaliseerde markt bepalen?
6
Wie geloofde
in de evolutie van de vorige
40 jaar,
als voorspelling van de
toekomst,
komt bedrogen uit.
7
Doet het er toe
voor de mensen, waar we voor werken?
(of andersom: voor wie werken we eigenlijk? )
• Wie zijn dit? De topklasse vs de mensen, die het moeilijk hebben.
• Wat is hun profiel? Hoe snel evolueert dit?
• Kan je verwachten dat iemand zijn profiel verandert in zijn loopbaan?
• Eigen onderzoek (naar een tool van vdab.be)
• Niet 100% wetenschappelijk, dus neem het voor wat het waard is.
• Wie dit onderzoek wetenschappelijker wil maken, krijgt de tool.
• Principe : 100 taken (wat doe je graag? en wat doe je goed?)
8
Ambachtelijke taken / Management taken.
Niet goed
Matig
goed
Goed
Zeer
goed
Ambacht
teelt
Heel
graag
Ambacht
onderhoud
Graag
Doet het
Risico
Management
Dik tegen
de
goesting
Huishouden
Bedrijfs
management
Niet goed Matig
goed
Goed
Bedrijfs
Management
Heel
graag
Ambacht
onderhoud
Graag
Ambacht
teelt
Doet het
Dik tegen
de
goesting
Zeer goed
Risico
Management
Huishouden
9
Onverwachte verhoudingen: gezin als steun.
Welzijn en welvaart
Onderneming
Ondernemer
Bedrijf
Omgeving
Gezin
10
Risicomanagement is managementvaardigheid.
Er is bijkomende onderzoek nodig.
• Wie heeft de capaciteit om dit te bestuderen?
• Kennis en kunde
• Moed om het risico te beseffen.
• Wie heeft de tijd om dit te bestuderen?
• Arbeidsdruk
• Wie heeft het geld/de middelen om zich te beschermen?
• Dienstverlening (voorschot op dienstverlening = de toekomst)
• Verzekering (SSV, brand, noodweer)
• Bufferopbouw (reserve opbouw)
=> uitnodiging roadshows ‘Uitzicht door inzicht”
11

Download Report