De nieuwe rol van de IT-professional Van operationele specialist naar strategische businesspartner Het beeld van de IT’er die hele dagen op zijn zolderkamer zit te programmeren, lijkt langzaam te verdwijnen. IT-professionals spelen immers in toenemende mate een belangrijke rol in de besluitvorming en hebben een stem gekregen in het management team. Dat betekent ook dat keiharde technische skills alleen niet meer afdoende zijn; van de IT-professional worden nu ook soft skills verlangd. Maar word je daar wel voldoende voor opgeleid? Waar IT voorheen in de meeste bedrijven een aparte afdeling was met helder omschreven en afgekaderde functies, is het tegenwoordig verweven door het hele bedrijf. Medewerkers gebruiken hun pc, laptop en tablet niet alleen om hun werk uit te voeren, maar ook om hun planning door te geven, hun (zakelijke) socialmedia-accounts te onderhouden en te overleggen met collega’s of klanten. IT is daardoor niet alleen meer een functie van de IT-professionals, maar ook van bijvoorbeeld de marketingmanager die verantwoordelijk wordt voor de corporate website en zich daarom meer bezighoudt met zaken als big data en analytics. VUCA De onvoorspelbaarheid en snelheid van alle veranderingen, de onzekerheid over wat er staat te gebeuren, de complexiteit van hedendaagse vraagstukken en onduidelijkheid over oorzaken en gevolgen (en het verband tussen beide) worden aangeduid met VUCA. Volatility, Uncertainty, Complexity, Ambiguity; ze hebben ervoor gezorgd dat de rol van IT-professionals aan sterke verandering onderhevig is. Meer dan ooit moeten bedrijven zichzelf heruitvinden. Want hoe zorg je er als organisatie voor dat je met de tijd mee blijft veranderen? Hoe kies je de juiste koers en blijf je vernieuwend? Het antwoord daarop is een ander VUCA-acroniem: Vision, Understanding, Clarity, Agility. Geef visie, probeer de context te begrijpen, verschaf helderheid en bouw flexibiliteit in. Schakel tussen werkvloer en boardroom Als gevolg van de nieuwe wereld die VUCA heet, worden IT’ers meer verantwoordelijk voor het inkoopproces, krijgen ze een strategische functie en fungeren ze meer en meer als schakel tussen werkvloer en boardroom. De laatste jaren is de roep om hoogopgeleid IT-personeel steeds luider geworden. De vacatures nemen qua aantal zienderogen toe. Uit onderzoekscijfers van het UWV (september 2014) blijkt dat het aantal vacatures over heel 2014 zal oplopen naar 34.000; een stijging van 20 procent vergeleken met vorig jaar. Wanneer maatregelen uitblijven, wordt een flink tekort aan voldoende (geschoold) personeel verwacht. Maar tegelijkertijd wordt dus ook de functie-inhoud steeds zwaarder. Nu de ITprofessional steeds meer als business partner moet optreden, wordt het gevraagde profiel als vanzelfsprekend steeds breder. De kandidaat dient onder meer te beschikken over adviesvaardigheden, maar ook diplomatieke skills en ervaring op het gebied van conflicthantering worden steeds meer gevraagd. Dat klinkt misschien overdreven, maar het wordt tijd dat het bedrijfsleven beseft wat de impact van IT op het dagelijkse functioneren is en meer nog, op de innovatiekracht. Innovatie en IT gaan immers hand in hand. Weloverwogen beslissingen omtrent rekrutering van nieuw personeel, de aanschaf van nieuwe software, het outsourcen van bepaalde activiteiten of juist het in huis halen van kennis en activiteiten kunnen feitelijk niet meer genomen worden zonder daar bijvoorbeeld de IT-manager of de CIO over te raadplegen. Hij of zij zorgt voor alignment tussen IT en de business, moet een juiste inschatting weten te maken over de noodzaak van nieuwe voorstellen en kosten en baten tegen elkaar afwegen. Tegelijkertijd dienje dit te kunnen vertalen naar de boardroom. Behalve de juiste taal spreken, betekent dat ook dat je moet kunnen adviseren, argumenteren en onderhandelen. En soms ook conflicten kunnen oplossen. Mismatch vraag en aanbod Hoewel HRM’ers en marketing managers de strategische slag al hebben gemaakt, lijken IT-managers daarin nog achter te lopen. Dat komt voor een groot deel doordat het opleidingsaanbod onvoldoende aansluit op de wensen op de arbeidsmarkt. Het wemelt weliswaar van de cursussen en trainingen, maar slechts weinige besteden daarbij ook aandacht aan strategische vaardigheden. Er is in zijn algemeenheid dus sprake van een mismatch tussen vraag en aanbod. Als gevolg daarvan moeten bedrijven tijdens een wervingstraject in het land der blinden op zoek naar eenoog. Een bijzonder tijdrovend proces. Maar voor de slimme IT-professional schept het ook kansen. De informatieprofessional 3.0 laat zich nu omscholen en zet vol in op vakmanschap en sociale en strategische vaardigheden. Nu is de tijd om uit te blinken. Stilstand is achteruitgang Ook binnen het bestaande personeelsbestand zijn de IT-kennis en -ervaring (de zogeheten e-skills) in veel bedrijven beneden het gewenste niveau. Niet in de laatste plaats komt dat doordat bedrijven de laatste jaren de hand op de knip hebben gehouden en niet hebben geïnvesteerd in het bijscholen en trainen van personeel. Begrijpelijk, gezien de crisis, maar als in één sector stilstand achteruitgang betekent, is het de IT-sector. Opleiding, de juiste opleiding, is dan ook broodnodig. E-skills zijn immers direct te koppelen aan het innovatief vermogen van een organisatie. Dat betekent dat ITprofessionals én het bedrijfsleven daar nu vol op moeten inzetten, maar ook voldoende aandacht dienen te besteden aan social skills en strategische vaardigheden. Een opleiding of training op dat gebied is zeker geen overbodige luxe. Met beter en breder opgeleid personeel vergroot je het innovatieve vermogen van een organisatie. En het moge duidelijk zijn: wie niet innoveert, mist de boot. Verliest zijn concurrentiepositie en kan zich uiteindelijk in het rijtje van Kodak en OAD scharen. De Ubers en Airbnb’s van morgen hebben gisteren het roer omgegooid. Over Anita Bosman Anita Bosman is projectleider op de Hogeschool Utrecht bij de Master of Informatics en bestuurslid bij branchevereniging Ngi-NGN. Het Ngi-NGN is de Nederlandse beroepsvereniging van en voor ICTprofessionals en –managers, een onafhankelijk platform waar leden hun kennis verdiepen en hun netwerk onderhouden. De vereniging biedt dé mogelijkheid om alle ontwikkelingen op ICT-gebied goed bij te houden, kennis te verdiepen en je netwerk te onderhouden. De leden van het Ngi-NGN hebben toegang tot inhoudelijke evenementen, zoals lezingen, seminars en congressen.