Wij zijn vragende partij voor een vereenvoudiging (trends) - 13

VISIE INNOVATIE
HET IW T STAAT VOOR EEN VERNIEUWINGSJAAR
‘Wij zijn vragende partij
voor een vereenvoudiging’
Het IWT kreeg in het parlement kritiek op zijn kmo-beleid. Uit een recent tevredenheidsonderzoek bleek bovendien dat een op de drie bedrijven de procedures
voor innovatiesteun te ingewikkeld vinden.
ROELAND BYL, FOTOGRAFIE PAT VERBRUGGEN
D
e subsidies voor innovatie
bij de juiste spelers laten
terechtkomen zodat Vlaanderen zijn kennisecono mie kan uitbouwen. Dat is
samengevat de opdracht van het IWT.
Ruim twintig jaar na zijn oprichting is het
agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT) uitgegroeid
tot een organisatie met 120 medewerkers
die een toenemend innovatiebudget van
310 miljoen euro verdeelt onder universiteiten, hogescholen en bedrijven.
Het IWT-geld zou vooral vloeien naar
academische instellingen en grote multinationals, terwijl kmo’s in de kou blijven
staan. Dus vraagt Agoria om de industrie
meer inspraak bij het IWT te geven. Administrateur-generaal Veerle Lories is niet
akkoord. “Onze opdracht is bij uitstek een
taak voor de overheid. Juist om de onafhankelijkheid te garanderen.”
In uw nieuwjaarsboodschap zegt u dat
2014 een jaar van interne vernieuwing
wordt. Waarom was het IWT aan reorganisatie toe?
VEERLE LORIES. “Onze wetenschappelijke adviseurs waren aan de ene kant georganiseerd volgens wetenschappelijke
domeinen — IT of life sciences bijvoorbeeld — en aan de andere kant werkten ze
volgens onze verschillende investeringsprogramma’s. Dat betekende dat ze het
ene moment bezig waren met grote projecten in intensief basisonderzoek, om
daarna een meer toegepast project bij een
kleine kmo te begeleiden. De flexibiliteit
was erg groot. We hebben vorig jaar onze
strategie doorgelicht en gekozen voor een
meer doelgroepgerichte aanpak.
“We hebben nu een directie voor de typische kmo-projecten. Die staat dichter bij
de markt, is kleiner in omvang en meer
toepassingsgericht. Een tweede directie
houdt zich bezig met de meer onderzoeksintensieve zaken. Die gebeuren op
verzoek van grote bedrijven, bij hightechkmo’s en bij start-ups. Tot die groep horen
ook de academische programma’s.
“Een andere directie richt zich op Europese samenwerkingen en op beleidsinitiatieven. We hebben de beschikking over
ruim 300 miljoen euro subsidies. Daarvan is 250 miljoen voor typische IWTprogramma’s die onze raad van bestuur
goedkeurt. Er is ongeveer 50 miljoen euro
om nieuwe initiatieven van de Vlaamse
regering te ondersteunen. Daaronder vallen bijvoorbeeld de zogenaamde lichte
structuren, de proeftuinen en cofinancieringen ad hoc. Tot op heden zochten we
voor zulke vragen ad-hocoplossingen.”
Innovatiesubsidies zijn in Vlaanderen
te versnipperd, klinkt de kritiek. De
reorganisatie lijkt daaraan weinig te
veranderen.
LORIES. “De versnippering zit niet zozeer
bij het IWT. Je kunt elke dag vanuit elke
sector met een innovatieproject bij IWT
terecht. Daar zijn geen beperkingen in
timing en iedereen krijgt gelijke kansen.
Er zijn intussen ook veel intermediaire
organisaties om innovatie te ondersteunen en er worden geregeld nieuwe opgericht. Soms is het IWT daar zijdelings bij
betrokken, maar ook vanuit de bedrijfswereld worden nieuwe faciliterende structuren opgezet. Dat werd een complex landschap. De overheid speelt daarbij wel een
rol, maar de complexiteit is niet alleen
haar verantwoordelijkheid. Wij zijn vragende partij om het aanbod intermediaire
structuren te vereenvoudigen.”
Bij een externe audit vorig jaar kreeg
de IWT-werkwijze kritiek. Een gebrek
aan transparantie was de conclusie.
LORIES. “Je moet dat in zijn context zien.
Tot dan werden onze jaarrekeningen altijd
gecontroleerd door het Rekenhof. Sinds
vorig jaar zijn we verplicht om een externe
revisor in te schakelen voor een controle
van de rekeningen. Dat is in een korte tijdspanne ook gebeurd. Het grootste probleem dat zich voordeed en waar de revisor dan relatief zware conclusies aan heeft
gekoppeld, is een kwestie van communicatie tussen ons beheersysteem en de boekhouding. Heel onze werking draait om de
Icaros-databank met de gegevens over de
gesubsidieerde projecten. Er is nooit een
substantiële fout gedetecteerd, maar wel
vertraging van de overheveling van die
gegevens uit ons beheerssysteem naar de
boekhouding.”
Dat probleem is van de baan?
LORIES. “Het is niet zo simpel om al die
gegevens automatisch te koppelen. Wij
32 13 FEBRUARI 2014 | WWW.TRENDS.BE
Mediargus met docroom pdf
tegenover 2009 gestegen met 17 procent.
Er komen ook nieuwe arbeidsintensieve
vragen van de Vlaamse overheid. Dat zijn
vaak kleinere projecten met relatief veel
overhead. In het totaal van onze projecten vorig jaar viel toch wel één op de tien
buiten onze reguliere programma’s.”
Misschien is de missie gewoon te breed?
LORIES. “Nee, een brede expertise is juist
onze sterkte. De helft van de mensen is
wetenschappelijk adviseur. Zij hebben
kennis opgebouwd in de evaluatie en het
objectief werken met deskundigen voor
de evaluatie van projectaanvragen. Daar
wordt gretig gebruik van gemaakt. Ik denk
wel dat een nieuwe Vlaamse regering
nieuwe initiatieven zo veel mogelijk moet
enten op wat er al is.”
Hoe komt het dat IWT zijn geld niet op
krijgt?
LORIES. “Dat is een misverstand. We hebben in onze begroting beleidsmiddelen
waarmee we nieuwe dingen kunnen
opstarten en er zijn de betaalmiddelen die
het gevolg zijn van wat al was beslist in
het verleden. Onze beleidsmiddelen zijn
elk jaar helemaal op. Voor nieuwe projecten was ook vorig jaar geen ruimte meer,
maar er waren begin december nog wat
betaalmiddelen over. Dat is een kwestie
van timing en het gevolg van het vertraagd
uitvoeren van projecten door de begunstigden. Die middelen gaan gewoon naar
het volgende jaar.”
VEERLE LORIES
“Vorig jaar ging
41 procent van de
140 miljoen steun voor
bedrijven naar kmo’s.”
voeren nu elke maand manueel de wijzigingen in. We hebben een actieplan afgesproken met het auditcomité, de raad van
bestuur en de ministerraad. En dat wordt
regelmatig opgevolgd, maar het zal nog
tot midden dit jaar duren voor we er helemaal mee rond zijn.”
U zegt ook dat het IWT meer moet doen
met minder middelen. Nochtans is het
innovatiebudget van de Vlaamse regering niet gedaald?
LORIES. “Wij zitten mee in de besparingen van de werkingsmiddelen. En dat is
slechts een stuk van het IWT-budget. Het
budget kende een dip in 2010-2011, maar
is nu ruim 11 procent hoger dan in 2009.
In onze werkingsmiddelen hebben we in
opdracht van minister Geert Bourgeois
(N-VA) 6 procent bespaard. Dat hebben
we gedaan door ondersteunende administratieve krachten die vertrokken, niet
te vervangen. En we doen ook vaker een
beroep op centrale diensten van de
Vlaamse overheid. Dat is bijvoorbeeld het
geval met onze loonadministratie.
“We hebben uitdrukkelijk gekozen om
het bestand van wetenschappelijke adviseurs op peil te houden. Die worden steeds
meer gevraagd. Het aantal aanvragen is
Dat geld vloeide hoofdzakelijk naar
grote bedrijven. Onlangs kondigde
minister Ingrid Lieten aan het IWTbudget voor kmo’s dit jaar op te trekken naar 30 miljoen. Blijven kmo’s te
vaak in de kou staan?
LORIES. “We hebben vorig jaar een recordbedrag van 28 miljoen toegekend aan kmoprogramma’s. Dat was een vijfde meer dan
een jaar eerder. Eigenlijk is er twee jaar
na elkaar een forse stijging. Maar kmo’s
kunnen ook buiten het kmo-programma
deelnemen. Vorig jaar ging 41 procent van
de 140 miljoen steun voor bedrijven naar
kmo’s. En dat is positief, want het Vlaamse
economische weefsel bestaat voor een
groot stuk uit kmo’s. Die moeten we dus
zeker mee hebben.” z
WWW.TRENDS.BE | 13 FEBRUARI 2014 33
Mediargus met docroom pdf