NZa toetst fusies en overnames zorgaanbieders

NZa toetst fusies en overnames zorgaanbieders
Auteur: Frank Barendrecht
Sinds 1 januari van dit jaar moeten zorgaanbieders voorafgaand aan een fusie of overname
goedkeuring voor die transactie vragen bij de Nederlandse Zorgautoriteit (“NZa”). Deze nieuwe
verplichting is neergelegd in de artikelen 49a-d Wet marktordening gezondheidszorg.
Toepassingsbereik fusietoets NZa
De verplichte fusietoets geldt voor transacties die een zogeheten ‘concentratie’ tot stand
brengen in de zin van de Mededingingswet. Kort gezegd vallen hieronder:
1. Een fusie van voorheen onafhankelijke ondernemingen;
2. Het (direct of indirect, alleen of gezamenlijk) verkrijgen van zeggenschap over een andere
onderneming of onderdelen daarvan; en
3. Het oprichten van een joint venture die duurzaam alle functies van een zelfstandige
economische eenheid vervult.
Omdat het in de praktijk soms lastig is om zelf te beoordelen of een transactie een concentratie
tot stand brengt, adviseren wij om in geval van twijfel bijstand in te schakelen van een specialist
in het mededingingsrecht.
De verplichte fusietoets geldt alleen voor zorgaanbieders die in de regel door 50 personen of
meer zorg laten verlenen. De verplichting geldt ongeacht of een zorgaanbieder samen gaat met
een andere zorgaanbieder of met een niet-zorgaanbieder.
Aanvraag voor goedkeuring NZa
Bij een aanvraag voor het verkrijgen van goedkeuring van de NZa moeten zorgaanbieders een
rapport overleggen over de verwachte effecten van de fusie of overname. Dat rapport moet ten
minste inzicht bieden in:
de doelstellingen van en de redenen voor de transactie;
de structuur van de beoogde organisatie;
de financiële gevolgen van de transactie;
de gevolgen voor de zorgverlening aan de cliënt;
de risico’s voor de kwaliteit en bereikbaarheid van de zorg en de wijze waarop die risico’s
worden ondervangen;
het oordeel en de aanbevelingen van cliënten, personeel en andere betrokkenen over de
voorgenomen transactie, de wijze waarop zij dit oordeel kenbaar hebben kunnen maken en
de wijze waarop hun oordeel en aanbevelingen zijn meegewogen bij het voornemen tot de
transactie;
de wijze waarop en het tijdsbestek waarbinnen de transactie zal worden gerealiseerd.
Op de website van de NZa staat een meldingsformulier. Zorgaanbieders kunnen dit gebruiken
om bij de NZa goedkeuring te vragen.
Inhoud fusietoets
De NZa toetst:
1. of cliënten, personeel en andere betrokkenen op voldoende zorgvuldige wijze bij de
voorbereiding zijn betrokken,
2. of hun oordeel en hun aanbevelingen voldoende overtuigend en beargumenteerd zijn
meegewogen in de besluitvorming,
3. of de continuïteit van cruciale zorg niet in gevaar komt en
4. of het rapport voldoende inzicht biedt in de verwachte effecten van de voorgenomen
transactie.
Als aan één van deze vereisten niet is voldaan, kan de NZa besluiten om geen goedkeuring te
verlenen. In dat geval kan de fusie of overname niet doorgaan. De NZa kan ook besluiten om
aan haar goedkeuring voorwaarden, voorschriften of beperkingen te verbinden.
De NZa beslist op een aanvraag tot goedkeuring binnen vier weken. In spoedeisende gevallen
kan de NZa, als zij een redelijk vermoeden heeft dat zij haar goedkeuring niet zal onthouden, op
verzoek een ontheffing verlenen. Dit betekent dat de transactie zonder goedkeuring kan
doorgaan.
Sancties bij niet naleving
Als een fusie of overname zonder voorafgaande melding bij en goedkeuring van de NZa toch tot
stand wordt gebracht, kan de NZa handhavend optreden. In het meest gunstige geval geeft zij
de zorgaanbieder een aanwijzing om de transactie alsnog te melden. De NZa kan er echter ook
voor kiezen om een last onder dwangsom op te leggen. Als de zorgaanbieder de transactie dan
niet alsnog meldt, moet hij een dwangsom aan de NZa betalen. De NZa kan ook gelijk een boete
opleggen. De hoogte van die boete is maximaal € 500.000 of, als dat meer is, 10% van de omzet
van de zorgaanbieder in Nederland.
Verhouding met fusietoets ACM
De nieuwe ‘fusietoets’ staat los van de al bestaande verplichting om bepaalde fusies en
overnames ter toetsing voor te leggen aan de Autoriteit Consument en Markt (“ACM”). In het
algemeen geldt dat ondernemingen het voornemen tot een fusie of overname aan de ACM
moeten melden als:
1. hun gezamenlijke omzet in het voorafgaande kalenderjaar meer bedroeg dan € 113.450.000
en
2. er door ten minste twee van de betrokken ondernemingen ieder afzonderlijk ten minste
€ 30.000.000 omzet in Nederland is behaald.
Als ten minste twee van de betrokken ondernemingen in het voorafgaande kalenderjaar ieder
afzonderlijk meer dan € 5.500.000 omzet hebben behaald met het verlenen van zorg, gelden
lagere omzetdrempels. Een voorgenomen fusie of overname moet dan aan de ACM worden
gemeld als:
1. de gezamenlijke omzet van de betrokken ondernemingen in het voorafgaande kalenderjaar
meer bedroeg dan € 55.000.000 en
2. er door ten minste twee van de betrokken ondernemingen ieder afzonderlijk ten minste
€ 10.000.000 omzet in Nederland is behaald.
Als zorgaanbieders op grond van de bovenstaande criteria zowel bij de NZa, als bij de ACM
goedkeuring moeten vragen voor een fusie of overname, moeten zij eerst de gang naar de NZa
maken. Dat is zo geregeld in de Mededingingswet. Alhoewel de NZa in die gevallen zelf al een
toets heeft gedaan, kan zij de ACM ook nog haar zienswijze op de fusie of overname geven. Het
is daarbij mogelijk dat de zienswijze van de NZa negatief is, terwijl zij eerder wel goedkeuring
voor de fusie of overname verleende. Dit kan omdat de fusietoets van de NZa vooral ziet op de
zorgvuldigheid van de procedure, terwijl zij in haar zienswijze voor de ACM kijkt naar de
gevolgen voor de publieke belangen.
Meer weten?
Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u zich wenden tot Michel Jacobs of Frank
Barendrecht.
Meer informatie
Website NZa en het meldingsformulier

Download Report