Chemotherapie bij kinderen: mondgezondheid Informatie aan ouders/verzorgenden Onder normale omstandigheden vormt het mondslijmvlies een goede bescherming tegen bacteriën die normaal in de mond aanwezig zijn. Bij de door chemotherapie veroorzaakte weerstandsverlaging kunnen bacteriële, virale en schimmelinfecties in de mond optreden. Ontsteking van het tandvlees en/of mondslijmvlies (blaartjes) kan het gevolg zijn. Chemotherapie heeft ook invloed op de speekselklieren. Dit kan leiden tot een tijdelijk verminderde speekselproductie. Het eten, spreken en slikken worden hierdoor bemoeilijkt.Langdurige chemotherapie heeft bijwerkingen op het in aanleg zijnde blijvende gebit. Er kunnen afwijkingen optreden bij het ‘wisselen’ en het afvormen van de wortels en het glazuur. Meld daarom altijd aan de tandarts dat uw kind chemotherapie heeft gehad. Mondverzorging bij chemotherapie Het is aan te raden vanaf het begin van de chemotherapie meerdere malen per dag te spoelen/sprayen met een zoutoplossing (één eetlepel keukenzout op één liter water; fysiologische zoutoplossing). Dit reinigt de mond en lost bovendien dik speeksel op. Als de mond gevoeliger wordt, kunt u (lauwe) kamillethee geven. Dit werkt verzachtend. Droge lippen kunnen worden ingesmeerd met steriele vaseline uit een tube (liever geen ‘sticks’, hierin hopen de bacteriën zich snel op). Regelmatige controles door de tandarts of mondhygiënist zijn raadzaam. Vraag echter eerst aan de behandelend arts naar een geschikte periode voor een tandartsbezoek. Voeding Voeding is erg belangrijk. Vaak ziet men in periodes van ziekte dat men de hele dag door kleine hoeveelheden eet en drinkt. Het gebit krijgt dan vaker zuurstoten te verduren. Bovendien is er door chemotherapie minder speeksel om deze zuurstoten te neutraliseren. Dit kan leiden tot tanderosie: het tandglazuur lost op. Tanden worden dunner, geler en gevoeliger. Ga dus bewust om met zure voedingsmiddelen als appelsap, (light) frisdrank, vruchtensappen, sportdrank, jam, kiwi, druiven, sinaasappel, mayonaise en sladressing. Dus beter in één keer voldoende eten en drinken dan elk half uur een hapje of slokje! Het gebit kan ongeveer zes tot zeven zuurstoten per dag verwerken. Water en thee zonder suiker (geen vruchtenthee) kunnen de hele dag worden gedronken zonder risico voor het gebit. Een ander risico is het ontstaan van gaatjes in de tanden en kiezen. Hierbij spelen suiker en koolhydraten een rol. Bacteriën zetten deze om in zuren die gaatjes kunnen veroorzaken. Wanneer blijvende tanden en kiezen doorbreken (vanaf ongeveer zes jaar) zijn deze nog niet volledig uitgehard en dus erg gevoelig voor gaatjes (en verlies van glazuur van het oppervlak van de tanden en kiezen). Door een goede mondhygiëne en het beperken van het aantal eetmomenten per dag (maximaal zeven) neemt de kans op gaatjes af. Adviezen • Een- tot tweemaal per dag tandenpoetsen met fluoride-peutertandpasta. • Tweemaal per dag tandenpoetsen met fluoride (junior) tandpasta. •Vier- tot tienmaal per dag de mond spoelen/sprayen met fysiologisch zout (NaCl 0,9%). • Eenmaal daags tussen de tanden reinigen i.o.m. de mondhygiënist. • Op korte termijn tandartsbezoek raadzaam i.o.m. de behandelend arts. Vragen? Als u vragen heeft of als u graag wilt dat de mondhygiënist opnieuw langs komt, vraag dit dan aan de verpleging of neem contact op met een van de aan de afdeling verbonden mondhygiënisten polikliniek mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie receptie T telefoon (020) 444 1009 (b.g.g. 444 1050). VUmc© januari 2014 www.vumc.nl 206020