Economisch Kwartaalbericht - maart 2014

Kennis en Economisch Onderzoek
Economisch Kwartaalbericht - maart 2014
Nederlandse economie trekt harder aan dan verwacht
gedaalde huishoudinkomens en woningprijzen zal de economische groei echter
niet veel versnellen. Tenzij het zeer sterk
gestegen consumentenvertrouwen voor
een positieve verrassing zorgt.
jaar nog iets verder, om in 2015 weer
beperkt te dalen. Gemiddeld bedraagt zij in
beide jaren naar verwachting 7¼%. In 2015
zal de particuliere consumptie voor het
eerst in vijf jaar weer eens positief bijdragen. Gezien de in de afgelopen jaren
De Nederlandse economie is vorig jaar
eerder opgeveerd dan halverwege 2013
was voorzien. Komende twee jaar staan in
het teken van herstel. Naar verwachting
groeit onze economie in 2014 met 1% en in
2015 met 1½%. De werkloosheid stijgt dit
Nederlands BBP-volume, seizoensgecorrigeerd, werkelijke ontwikkeling en Rabobank voorspelling
BBP-volume kwartaal op kwartaal
%
1,5
BBP-volume geïndexeerd (2004K1=100)
115
0,5
110
-0,5
105
-1,5
-2,5
100
2004
2005 2006 2007
2008
2009
2010 2011
2012
2013
2014
2015
2004
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Saldo optimisten en pessimisten, seizoensgecorrigeerd
%
40
20
0
Economisch klimaat
Consumentenvertrouwen
Koopbereidheid
-20
-40
-60
-80
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Kerncijfers Internationaal
2013
2014
2015
Verenigd Koninkrijk
EMU
1,8
2,5
-0.4
1
1,25
2
Japan
Verenigde Staten
2
1,6
0,75 1,25
2,5 2,75
Blik op de wereld
In de meeste geïndustrialiseerde economieën
lijkt het herstel dit en volgend jaar door te
zetten. De wereldwijde economische groei trekt
echter slechts mondjesmaat aan, vooral omdat
de belangrijkste mondiale groeimotor –de
opkomende markten- te maken hebben met
lichte tegenwind. Hierdoor verandert de
samenstelling van de groei: iets meer groei uit
de landen die de financiële crisis te verwerken
kregen, iets minder groei uit de rest van de
wereld. Tapering, het afbouwen van de
monetaire verruiming in de VS, speelt daarbij in
directe mate slechts een geringe rol. Voor de
eurozone wordt 2014 weer het eerste jaar met
positieve groeicijfers.
6
Mondiale BBP-groei naar bijdrage van regio’s
(gecorrigeerd voor koopkrachtverschillen)
%
5
4
3
2
1
0
-1
-2
1995
2000
2005
2010
2014
Rest van de wereld
Azië
Midden-Oosten en Afrika
Eurozone
Latijns-Amerika
Noord-Amerika
Centraal en Oost-Europa
CIS en Mongolië
Eurozone: Geduld is een schone zaak
BBP-volume kwartaal op kwartaal
Hogere schulden drukken groeiprestatie
De omvang van de bellen hangt af van de gemiddelde 10-jaars staatsrente, 2008-2013
1
0
-1
-2
-3
2006 2007 2008
2009 2010
2011 2012
2013 2014 2015
Gemiddelde groei BBP-volume 2008-2013
1,0
2
DE
0,5
AT
BE
FR
0,0
-EZ
NL
-0,5
FI
-1,0
ES
-1,5
PT
IE
IT
-2,0
150
200
250
300
350
400
450
Bruto schuld private en publieke sector (% BBP), 12 K2/13K3
en deels daarmee samenhangend een
onder druk staand beschikbaar inkomen.
Hoewel de geraamde groei na twee jaren
van krimp positief stemt, zal het onvoldoende zijn om de substantiële eurozone
output gap (het verschil tussen de
potentiële en werkelijke productie) in de
Het economische herstel in de eurozone
zoals zich dat in de laatste drie kwartalen
van 2013 heeft afgetekend, zal ook de
komende tijd doorzetten. Maar de groei zal
dit en volgend jaar nog niet versnellen. Het
herstel wordt onder meer gehinderd door
aanhoudend balansherstel in alle sectoren
komende twee jaar op de gewenste manier
te sluiten. Met gewenst bedoelen we
hierbij dat niet het potentiële productieniveau omlaag komt, maar dat de werkelijke productie dichter bij de potentieel
mogelijke productie komt te liggen.
Rente en valuta:
Dagdroom of écht een nieuw begin?
Lagere Duitse rente, maar ook lagere spreads voor de periferie
basispunten
420
%
2,2
2,0
370
1,8
320
1,6
270
1,4
220
1,2
1,0
170
2013
Het jaar is begonnen met een grotere
beweeglijkheid in de financiële markten,
vooral van opkomende landen. Maar
vooralsnog heeft de ‘besmetting’ zich
vooral beperkt tot de fundamenteel
zwakkere landen in die groep. De financiële
Meer weten? Kijk op www.rabobank.com/economie
Ongewogen spread Spanje / Italië over Duitsland
Duits staatspapier 10-jaars rendement
2014
markten in de eurozone hielden zich
buitengewoon goed in deze turbulentie.
Risicopremies op perifeer overheidspapier
namen verder af. Een zich verbredend
economisch herstel in de eurozone en een
ruim ECB-beleid droegen daaraan bij.
Zitten de Europese markten in een
dagdroom waaruit zij uiteindelijk ruw
zullen ontwaken? Nee, maar dat wil niet
zeggen dat de weg voor de financiële
markten dit jaar zonder hobbels zal zijn.