Motivatie richting loopbaanoriëntatie

Samenvatting onderzoek Motivatie & LOB
Auteur:
Opdrachtgever:
Loes Hoefnagels – toegepast psycholoog
Profiel ASL BV
Er zijn verschillende redenen die loopbaanbegeleiding in het kader van de
studiekeuze tegenwoordig belangrijk maken. Studiekeuzes zijn hedendaags vele malen complexer in vergelijking
met decennia geleden. Niet alleen het aanbod van studies blijft groeien, ook de mogelijkheden van de scholieren
worden steeds groter. Daarbij komt ook nog dat studeren in de toekomst waarschijnlijk duurder wordt (dankzij het
sociale leenstelsel).
Er kan gezegd worden dat het maken van een studiekeuze een belangrijke stap in de loopbaan van het individu is.
Gezien de gemiddelde leeftijd waarop de studiekeuze gemaakt wordt (ong. 17jr.) komt daarbij dat de
identiteitsontwikkeling nog in volle gang is. Loopbaanbegeleiding en ondersteuning bij het maken van deze keuze
is daarom ontzettend belangrijk.
Om zoveel mogelijk scholieren te kunnen bereiken is het belangrijk om te weten wat hen motiveert om zich te
verdiepen in hun studiekeuze. Daarom is er voor gekozen om te onderzoeken wat factoren zijn die HAVO/VWObovenbouwscholieren ertoe zetten om deel te nemen aan loopbaanactiviteiten. Hierbij is de Xplore your
Future workshop van Profiel ASL centraal gezet.
Vanuit deze informatie is er begonnen met een
literatuuronderzoek met als vraag: ‘Welke factoren beïnvloeden de intrinsieke motivatie van scholieren in het kader
van deelname aan loopbaanactiviteiten?’. Op basis van de literatuur kan er gesteld worden dat er negen factoren
zijn die hierbij een rol zouden kunnen spelen, namelijk: autonomie, interactie & verbondenheid, mate van uitdaging,
mate van haalbaarheid, waarde die aan een activiteit wordt gehecht, attitude ten opzichte van een activiteit,
enthousiasme en aanmoediging van de loopbaanadviseur, leerdoelen en taakgerichte feedback.
Om te zien of deze factoren ook daadwerkelijk een rol spelen in het motivatieproces van HAVO/VWObovenbouwscholieren hebben er verschillende interviews plaatsgevonden met scholieren van meerdere scholen.
Tijdens deze interviews is er een poging gedaan tot het achterhalen van de factoren die volgens de scholieren
een grote rol spelen bij hun intrinsieke motivatieproces. Er is gebleken dat de volgende factoren het meest
belangrijk zijn:
1. Enthousiasme van de loopbaanadviseur
Autonomie
2. Mate van uitdaging
3. Waarde die er gehecht wordt aan LOB
4. Attitude ten opzichte van LOB
Ook de factoren autonomie, interactie & verbondenheid
en haalbaarheid bleken enigszins invloedrijk, maar
minder dan de voorgenoemde.
Interactie en…
Uitdaging
Respondenten
die dit
belangrijk
vinden
Haalbaarheid
Waarde*
Attitude**
Effect op
intrinsieke
motivatie
Enthousiasme
*De respondenten vinden in dit geval de waarde niet
Aanmoediging
belangrijk, maar hechten veel waarde aan LOB
**De respondenten vinden in dit geval de attitude niet
belangrijk, maar hebben een positieve attitude t.o.v. LOB
Taakgerichte…
Leerdoelen
0
5
10
Naast de informatie met betrekking tot de negen factoren hebben de interviews nog meer opgeleverd. Zo is het
duidelijk geworden dat de scholieren verschillende behoeftes hebben tijdens LOB op basis van hun vertrekpunt.
Met het vertrekpunt wordt de huidige situatie met betrekking tot de studiekeuze bedoeld. Scholieren die hun keuze
al gemaakt hebben willen graag persoonlijke aandacht en echt richting de inschrijving toewerken. Scholieren die de
keuze nog niet hebben gemaakt, maar wel al een richting aan weten te geven, zijn toe aan exploratie en
begeleiding. Zij willen zich oriënteren door middel van activiteiten in die bepaalde richting. De scholieren die nog
geen enkel idee hadden waren ook toe aan persoonlijke aandacht, maar dan wel in combinatie met veel en brede
informatie.
Ook de informatievoorziening tijdens de workshops erg belangrijk onderdeel. Een loopbaanadviseur heeft daarvoor
kennis en deskundigheid nodig. Deze factoren zijn misschien nog wel het meest belangrijke voor de voortgang in
de studiekeuze van de scholieren. Ook deze belangrijke factor wordt zeer goed ingevuld door de
loopbaanadviseurs van Profiel ASL.
De conclusie die uit het voorgaande stuk getrokken kan worden is dat de workshops die door Profiel ASL worden
aangeboden al deze belangrijke factoren bezitten. Wanneer Profiel ASL een workshop uitvoert wordt er altijd voor
enthousiasme en uitdaging gezorgd. Ook wordt er aandacht besteed aan de waarde van LOB en attitude van de
scholieren tijdens de inleiding (oftewel het gezamenlijke deel). Wat betreft informatievoorziening en deskundigheid
zorgt Profiel ASL ervoor dat de loopbaanadviseurs op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen op het gebied
van studies en studeren en ze weten op een effectieve wijze koppelingen te maken tussen de scholier, vragenlijstresultaten en studies. Verder is er tijdens de workshops ruimte voor zowel zelfstandigheid als interactie en worden
de scholieren zo goed begeleid dat de verschillende opdrachten voor hen haalbaar zijn.