0 ACHTERGROND ONDERZOEK: PRAKTIJK BLIJFT ACHTER BIJ AMBITIES ik uan 't Woud/ANP Internationaliseren in eigen land kan beter Vrijwel alle hogeronderwijsinstellingen in Nederland noemen vormen van internationalisation at home in hun beleidsstukken, bleek eerder dit jaar uit onderzoek van de Nuffic. In een vervolgstudie wordt nu de praktijk geschetst. Er zijn veel mogelijkheden om de resultaten en het bereik te vergroten, constateren de onderzoekers. Het kan eigenlijk niet anders dan dat je over voldoende internationale en interculturele vaardigheden beschikt als je bij ons een diploma haalt. De auteurs van Studenten internationaliseren in eigen land, deel II: De praktijk, tekenden woorden van gelijke strekking op uit de mond van een geïnterviewde aan een universiteit. Hiermee illustreren ze dat sommige instellingen internationalisering zien als iets wat alom aanwezig is of vanzelf gaat, en dus geen extra aandacht behoeft. Waar in het eerste deel van deze Nuffic-studie bleek dat in het centrale beleid van hogescholen en universiteiten veel aandacht is voor internationalisation at home, zien de onderzoekers dat niet terug in de NOVEMBER/DECEMBER 20141 TRANSFER praktijk. De meeste instellingen hebben geen overzicht van activiteiten en wat die opleveren, schrijven ze. "Daarnaast zijn er signalen uit documenten en interviews dat de uitvoering van activiteiten vooralsnog achterblijft bij de ambities die instellingen in hun beleid formuleren. Er is soms zelfs sprake van ad-hocactiviteiten die uiteindelijk tot beleid leiden in plaats van andersom." Meer initiatieven Internationalisation at home biedt studenten die niet naar het buitenland gaan, de mogelijkheid om toch internationale en interculturele competenties te ontwikkelen. Ook voor mobiele studenten lijkt het van groot belang, zo benadrukken de onderzoekers, voorbeeld is Link Class, een keuzemodule bij Tilburg bijvoorbeeld bij de voorbereiding van hun buitenUniversity waarbij — na enkele voorbereidende landverblijf. Daarom doen ze de aanbeveling aan lessen - in virtuele teams wordt samengewerkt universiteiten en hogescholen om het aantal initiamet studenten van een Peruaanse universiteit. De onderzoekers merken hierbij op tieven te vergroten, vooral die met dat slechts een minderheid van de een groot bereik. Zoals het uitnostudenten wordt bereikt met een Rapport noemt kansen in digen van docenten uit het buitenvirtuele mobiliteit, stages keuzevak. land en internationalisering van het bij internationale bedrijven Dat is niet het geval bij het derde curriculum. voorbeeld: internationaliseen curricula samen met Andere concrete voorbeelden waar ring van het curriculum bij het volgens het rapport nog winst valt buitenlandse partners Instituut voor Sociale Studies aan te behalen, zijn virtuele mobiliteit, de Hogeschool van Arnhem en stages bij internationale bedrijven Nijmegen. Het college van bestuur in Nederland en curricula die samen stelde daarvoor middelen beschikbaar en er werd met buitenlandse partners worden ontwikkeld. een externe deskundige aangetrokken om teams van Van de mogelijkheid om internationale joint degrees docenten te begeleiden. Die internationaliseerden de aan te bieden zonder mobiliteit, wordt nu nog geen bestaande eindcompetenties. Daarna werden de leergebruikgemaakt. Verder merken de onderzoekers doelen en toetsing daarvan per semester en module op dat summerschools, in Nederland bezig aan een uitgewerkt. gestage opmars, in de eerste plaats gericht zijn op het aantrekken van buitenlandse studenten. Stel ze open Meten voor (meer) Nederlandse studenten, opperen ze. Het rapport adviseert instellingen en opleidingen Zo'n summerschool, met veel buitenlandse deelnedie internationale en interculturele leeruitkomsten mers, leent zich bij uitstek voor onderwijs waarbij gebruik wordt gemaakt van de verschillende culturele nastreven, deze daadwerkelijk te formuleren en vast achtergronden: international classroom. Verschillende te stellen hoe de bijbehorende kennis, vaardigheden en houding worden gemeten. Het structureel moniinstellingen gebruiken de term international classtoren van internationalisation at home-activiteiten en room bij het beschrijven van hun internationalide opbrengsten daarvan komt nog maar sporadisch sation at home-activiteiten. Deze vorm kan echter voor, al zijn veel hogescholen wel van plan om dat de niet op grote schaal worden ingezet, zo concluderen komende jaren te doen. Methoden als feedback van de onderzoekers. De totale studentenpopulatie in medestudenten, docenten of begeleiders worden nog Nederland bestaat immers slechts voor gemiddeld weinig gebruikt. Toetsing door zelfevaluatie is niet 8 procent uit internationale studenten. Terwijl een altijd volledig betrouwbaar, waarschuwen de ondergoede mix van nationaliteiten essentieel is voor de zoekers. Het lijkt er namelijk op dat afgestudeerden international classroom. hun eigen interculturele competenties nogal eens overschatten. Informele basis Het rapport doet eveneens een aanbeveling aan Ook goede begeleiding door de docent is van belang minister Bussemaker, die het vorige deel als input om een international classroom en andere activiteiten gebruikte voor haar internationaliseringsvisie van voor het ontwikkelen van internationale en interculafgelopen zomer. Zij zou met de instellingen kunnen turele competenties optimaal te laten functioneren. afspreken dat die hun opleidingen stimuleren Die docent moet dan wel de juiste capaciteiten om leeruitkomsten te formuleren en de behaalde hebben. Instellingen bieden hun docenten daartoe cursussen Engels en trainingen in interculturele resultaten in kaart te brengen. De informatie uit dit tweede deel van de studie, ook uitgevoerd in vaardigheden aan. Daarnaast komt intervisie voor, opdracht van OCW, wordt gebruikt bij het opstellen bijvoorbeeld bij Avans en de Hanzehogeschool. Maar vrijwel altijd gebeurt dit op vrijwillige en informele van de strategische agenda voor het hoger onderwijs. basis, en maken de competenties geen deel uit van Die verschijnt volgend jaar. het personeelsbeleid. Een van de drie praktijkvoorbeelden die in het ANNELIEKE ZANDVLIET rapport zijn uitgewerkt, gaat over deskundigheidsbevordering van docenten bij de opleiding Bouwkunde Studenten internationaliseren in eigen land, deel II: De praktijk is te vinden op www.nujfic.n1 van de Hogeschool van Amsterdam. Een heel ander NOVEMBER/DECEMBER 20141TRANSFER 1