JAARVERSLAG 2013 pagina 1 jaarverslag 2013 Jaarverslag 2013 Goedgekeurd in de vergadering van de raad van commissarissen op 12 juni 2014 pagina 2 jaarverslag 2013 Inhoudsopgave 1Voorwoord 4 2Bestuursverslag Europa: nieuwe normen Nederland: heffingen en plannen Limburg Lokaal: nieuwbouw en afspraken Intern: organisatieverandering Bestuursverklaring 6 3 Wonen en kwaliteit Onze regionale opdracht Woningbezit Verhuur Onderhoud Vastgoedbeheer Gerealiseerd vastgoed Vastgoed in voorbereiding 10 4 Goed Wonen doen we samen BuurtTeams Huurdersbelangenvereniging BRES Communicatie KWH-Huurlabel Klachtenafhandeling Huurachterstanden 24 pagina 3 jaarverslag 2013 5 WoonGoed 2-Duizend in de samenleving 29 Prestatieafspraken Convenanten Samenwerkingsovereenkomsten Dorp- en wijkontwikkelingsplannen Brede maatschappelijke voorziening Bijzondere doelgroepen Sponsoring 6 Personeel en organisatie Reorganisatie Personele ontwikkelingen Overleg binnen de organisatie Juridische organisatiestructuur Bezoldiging topfunctionarissen conform Wet Normering Topinkomens (WNT) Ondernemingsraad 7Financiën Waardering sociale vastgoed Waardering commercieel vastgoed Overige afwaarderingen Deelnemingen en verbindingen Studentenhuisvesting en het WIF Treasury Financiële continuïteit Kengetallen 33 8 Verkorte jaarrekening 43 Geconsolideerde balans per 31 december 2013 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2013 9 Officiële registratie 46 10 Verslag van de raad van commissarissen Taken en bevoegdheden Ontwikkelingen in de sector De werkwijze van de RvC in 2013 Governance en onafhankelijkheid Samenstelling raad van commissarissen Profielschets Vergoedingen en faciliteiten Financiële commissie en aandachtsgebied Ondernemingsraad HBV BRES Tot slot 48 39 Interviews • Hans Hendriks, voorzitter huurdersbelangen vereniging BRES • Huub Heijman, projectleider maatschappelijke projecten gemeente Echt-Susteren • Jacques Wulms, manager zorgondersteuning en vastgoedontwikkeling PSW • Madelon Wuts, beleidsmedewerker wonen gemeente Leudal • René Hamers, lid raad van commissarissen WoonGoed 2-Duizend 23 28 32 47 54 1 | Voorwoord In het jaarverslag van 2012 schreef ik dat historici na ons het jaar 2012 wel eens zouden kunnen typeren als een overgangsjaar voor woningcorporaties, als stilte voor de storm. De storm is in 2013 inderdaad gekomen. Er waait zelfs een compleet andere wind, het kabinet Rutte II heeft duidelijk een andere visie op de rol van woningcorporaties dan voorgaande kabinetten. Zoals gezegd, er waait een andere wind. Het kabinet wil dat corporaties weer gaan doen waartoe ze op aarde zijn: het verzorgen van betaalbare en kwalitatief goede huisvesting voor mensen met een smalle beurs. pagina 4 jaarverslag 2013 Via de verhuurderheffing moeten corporaties fors bijdragen aan de bezuinigingen. Het gaat om bijna anderhalve maandhuur per woning. Een aantal collegacorporaties moet geholpen worden om te kunnen blijven bestaan (de zogenaamde saneringsheffing). Het werkgebied van de corporaties wordt verkleind. En er komt een parlementaire enquête naar het functioneren van de corporaties. In het verleden hebben woningcorporaties teveel projecten gefinancierd die niet in het belang waren van hun primaire doelgroep. Ook WoonGoed 2-Duizend heeft dat gedaan. De gevolgen van de ingrepen zijn groot. Om de rekening van het kabinet te kunnen betalen - 2,7 miljoen verhuurderheffing en 1 miljoen saneringsheffing - hebben we in 2013 diverse maatregelen genomen. Zo hebben we projecten afgeblazen of op een laag pitje gezet en intern een reorganisatie voorbereid die een kostenbesparing van 20% tot 25% moet opleveren. Helaas kunnen we de rekening niet helemaal zelf betalen en blijft onze huurder niet buiten schot. In 2013 hebben we een stevige, inkomensafhankelijke huurverhoging doorgevoerd, in 2014 volgt een nieuwe. Om de stijging van woonlasten te beperken, proberen we bij groot onderhoud te investeren in duurzaamheidsmaatregelen, zodat de energielasten kunnen dalen en de totale woonlasten toch nog acceptabel blijven. Maar ook op onderhoud zullen we moeten bezuinigen door (nog) efficiënter te gaan werken. En bij kleine reparaties en onderhoud van de directe woonomgeving gaan we meer en meer een beroep doen op huurders. In 2013 zijn we daartoe een pilot begonnen met BuurtTeams. In de dienstverlening is het eerste resultaat bereikt: we hebben het KWH-Huurlabel voor excellente dienstverlening over het kalenderjaar 2013 ontvangen. Daar zijn we trots op! pagina 5 jaarverslag 2013 Zoals gezegd, er waait een andere wind. Het kabinet wil dat corporaties weer gaan doen waartoe ze ooit opgericht zijn: het verzorgen van betaalbare en kwalitatief goede huisvesting voor mensen met een smalle beurs. Op zichzelf vind ik dat een prima ontwikkeling. Met de wijze waarop dit kabinet deze koerswijziging vormgeeft, heb ik meer moeite. Hopelijk betekent het niet dat corporaties straks ook niet meer mogen investeren in het revitaliseren van kleine dorpen en kernen. Als Plattelandscorporatie-Plus vinden wij het nadrukkelijk onze taak om gemeenschappen leefbaar te houden. Dit is uitdrukkelijk in het belang van onze huurders. Samen met andere partijen willen wij blijven investeren in voorzieningen op het gebied van welzijn, onderwijs en zorg. Zo werken we in diverse gemeenten samen met De Drie Notenboomen aan Thomashuizen en Herbergiers voor mensen met een verstandelijke beperking respectievelijk geheugenproblemen en investeren we in gemeenschapshuizen en gezondheidsvoorzieningen. In 2013 hebben we onze koers verlegd met als doel om de veranderde wind in de rug te krijgen. De reorganisatie gaat gepaard met een andere manier van werken. Dit moet leiden tot een betere samenwerking met andere partijen, gemeenten en bedrijven en een betere dienstverlening aan onze huurders. In de dienstverlening is het eerste resultaat bereikt: we hebben voor het eerst het KWH-Huurlabel voor excellente dienstverlening over het kalenderjaar 2013 ontvangen. Daar zijn we trots op. De komende jaren willen we onze kwaliteit verder verbeteren. Hoe WoonGoed 2-Duizend in 2013 gepresteerd heeft, leest u in dit jaarverslag. Ik deel graag met u wat we het afgelopen jaar bereikt hebben! Karel Boonen Directeur-bestuurder WoonGoed 2-Duizend 2 | Bestuursverslag Back to basic. Dat is kort gezegd de opdracht voor woningcorporaties de komende jaren. Alleen doen waarvoor je in het leven geroepen bent: bouwen, beheren en verhuren van goede, betaalbare woningen voor de sociale sector. Als gevolg daarvan zijn in 2013 diverse maatregelen getroffen. Voor WoonGoed 2-Duizend leidde dit o.a. tot een herinrichting van de organisatie en voor huurders tot een stevige huurverhoging. In Nederland maakte in 2013 de verhuurderheffing veel los. De heffing maakt deel uit van de kabinetsmaatregelen om de woningmarkt beter te laten functioneren. pagina 6 jaarverslag 2013 Europa: nieuwe normen Een uitvloeisel van Europese wetgeving is de Tijdelijke regeling diensten van algemeen economisch belang toegelaten instellingen volkshuisvesting, die op 1 januari 2011 is ingegaan. Deze regeling houdt in dat van de woningen met een huurprijs tot € 681,02 (prijspeil 2013) minstens 90% aan huurders wordt toegewezen met een inkomen tot € 34.229. In 2013 lag het percentage bij WoonGoed 2-Duizend op 94,3%. Wij voldoen dus ruimschoots aan de norm, daardoor kunnen we een beroep blijven doen op geborgde leningen bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Nederland: heffingen en plannen In Nederland maakte in 2013 de verhuurderheffing veel los. De heffing maakt deel uit van de kabinetsmaatrege- len om de corporaties te laten meedragen in de rijksbezuinigingen. Na lang wikken en wegen stemden de corporaties in oktober 2013 in met de verhuurderheffing. De corporaties moeten zich richten op de sociale huurwoningen, maar als compensatie mogen zij onder strikte voorwaarden actief blijven in het duurdere huursegment. Tegelijkertijd is een motie aangenomen om extra aandacht aan de betaalbaarheid van huurwoningen te geven. De heffing moet het Rijk in 2014 ruim € 1,1 miljard opbrengen, in 2017 is dit bedrag opgelopen tot € 1,7 miljard. De bijdrage van WoonGoed 2-Duizend in 2013 bedroeg € 82.000,- en in 2014 is dit € 2 miljoen. Dit bedrag zal stijgen tot € 2,7 miljoen in 2017. Om de verhuurderheffing te betalen, hebben we in aanvulling op de interne bezuinigingen helaas een huurver- hoging moeten doorvoeren die hoger lag dan de inflatie. Deze bedroeg 4% tot 6,5%, afhankelijk van het inkomen. Het kabinet heeft de inkomensafhankelijke huurverhoging in 2013 mogelijk gemaakt om het scheefwonen - huurders met een relatief hoog inkomen die in een goedkoop huurhuis wonen - tegen te gaan en de doorstroming te bevorderen. Deze extra huurverhoging staat op gespannen voet met de betaalbaarheid. Wij zullen er scherp op blijven letten. In 2014 komt Aedes, de vereniging van woningcorporaties, met een advies over hoe corporaties moeten omgaan met de betaalbaarheid van de woningen. Een extra kostenpost in 2013 was de saneringsheffing voor woningcorporaties. Het geld van deze heffing gaat naar een fonds dat corporaties redt die in de problemen zijn gekomen. Directe aanleiding voor de saneringsheffing zijn de problemen die ontstaan zijn door onbeheersbare financiële risico’s en een onverantwoorde derivatenportefeuille van woningcorporaties als Vestia en WSG. WoonGoed 2-Duizend heeft in 2013 circa €1 miljoen in het fonds moeten storten. Kabinet Rutte II presenteerde in 2013 diverse andere plannen. Zo bleef het verlaagde btw-tarief op arbeidskosten voor renovatie en onderhoud in de bouw van kracht. In 2014 kunnen we voorstellen tegemoetzien om het woningwaarderingsstelsel te vereenvoudigen en komt er een herziening van de Woningwet, met onder meer regels voor het werkterrein van corporaties en de versterking van het interne toezicht. 2014 is ook het jaar van de parlementaire enquête naar de opzet en het func- pagina 7 jaarverslag 2013 tioneren van het stelsel van woningcorporaties. In juni 2014 beginnen de openbare verhoren, het eindrapport wordt in oktober 2014 verwacht. In 2030 zijn 1,25 miljoen mensen ouder dan 80 jaar. Een groot gedeelte van deze mensen is huurder bij een woningcorporatie. Deze groep moet steeds langer zelfstandig blijven wonen. De komende jaren zal dit nader uitgewerkt worden in het strategisch voorraadbeleid. De scheiding van wonen en zorg voor mensen met een lichte zorgvraag is per 2013 ingevoerd. Ook de gemeenten krijgen meer taken in deze materie, echter zonder dat daar extra budget aan is gekoppeld. De verwachting is dan ook dat er in de toekomst nog meer een beroep op de corporaties zal worden gedaan. In 2030 zijn 1,25 miljoen mensen ouder dan 80 jaar. Deze groep moet steeds langer zelfstandig blijven wonen. Limburg: 1) stagnerende woningmarkt Limburg heeft nog altijd te maken met een stagnerende woningsmarkt. Koopwoningen worden moeizaam verkocht en er is spraken van aanzienlijke druk op de huurwoningenmarkt. Daarnaast krijgen we te maken met een andere samenstelling van de bevolking. 2) sterke demografische wijziging Midden-Limburg verandert de komende jaren: het aantal inwoners en op termijn ook het aantal huishoudens daalt en de bevolkingssamenstelling wijzigt door ontgroening en vergrijzing. Provincie en gemeenten willen vanuit eenzelfde visie toewerken naar een blijvend krachtige regio, waarbij tijdig wordt geanticipeerd op de veranderingen. Daarbij zoeken ze de samenwerking met het bedrijfsleven en het maatschappelijk veld, zoals woningcorporaties, zorg- en welzijnsorganisaties, onderwijs- en culturele instellingen. In 2013 is begonnen met de ontwikkeling van de structuurvisie Wonen, Zorg en Woonomgeving Midden-Limburg. Deze structuurvisie moet in 2014 door de afzonderlijke gemeenteraden worden vastgesteld. In het kader van deze visie heeft WoonGoed 2-Duizend, samen met 6 MiddenLimburgse collega-corporaties, een verklaring opgesteld waarin de noodzaak van regionale samenwerking op de woningmarkt wordt onderschreven. Lokaal: nieuwbouw en afspraken Met de gemeente Beesel werken we intensief samen aan de invulling van het terrein Molenveld-Zuid in Reuver. Op 27 juni 2013 is de intentieovereenkomst getekend om dit gebied te (her)ontwikkelen tot een nieuwe duurzame wijk. WoonGoed 2-Duizend realiseert er huurwoningen die helemaal aan de eisen van deze tijd voldoen. Hierdoor kunnen woningen van het project Rustoord in Reuver gesloopt worden. Huurders krijgen de mogelijkheid om door te stromen naar Molenveld-Zuid. Woningcorporaties in Roermond hebben in 2013 gezamenlijk prestatieafspraken gemaakt met de gemeente. Het betreft duidelijke afspraken over wat de gemeente en de corporaties van elkaar kunnen verwachten. Daarnaast is het convenant Kwetsbare burgers ondertekend door de gemeente Roermond, de corporaties en diverse zorgverleners. Met de gemeente Echt-Susteren zijn voorbereidingen getroffen voor diverse bouwprojecten die in 2014 van de grond moeten komen. Voorbeelden zijn het plan Heerweg en LTS in Echt en de Herbergier in Sint Joost. Ook is met de gemeente Echt-Susteren en de gezamenlijke corporaties het convenant getekend inzake de Wet maatschappelijke ondersteuning. pagina 8 jaarverslag 2013 Intern: organisatieverandering Binnen WoonGoed 2-Duizend stond 2013 in het teken van de voorbereiding op de organisatieveranderingen die op 1 januari 2014 zijn ingegaan. De nieuwe organisatie en bijbehorende functies zijn beschreven, coördinatoren zijn benoemd om invulling te geven aan hun eigen cluster en medewerkers hebben een ontwikkelassessment ondergaan om ontwikkelpunten helder te maken. Ook is gewerkt aan een betere ICT-ondersteuning. De operatie heeft enerzijds als doel om de personeelskosten in 2017 met 20% te verlagen, anderzijds om de organisatie verder te professionaliseren en een betere samenwerking te realiseren. Op die manier willen we onze dienstverlening verder verbeteren. Tijdens ‘de verbouwing’ is op dit terrein al resultaat geboekt: begin 2014 hebben we - op basis van onze dienstverlening in 2013 - het KWHHuurlabel ontvangen, het keurmerk voor corporaties dat staat voor excellente dienstverlening en onze klanten de garantie geeft dat ze zorgeloos huren. In de tweede helft van 2013 is ook het strategisch voorraadbeleid vastgesteld, dat duidelijkheid geeft over hoe wij ons vastgoed de komende jaren beheren. Ruim 80% van de woningen heeft het label doorexploiteren gekregen, 13% het label verkoop en de rest de labels sloop, renovatie, doelgroepwijziging of studie. Ook zijn sublabels als het verbeteren van het energielabel aangegeven. Bestuursverklaring Het bestuur van Stichting WoonGoed 2-Duizend verklaart dat alle uitgaven van Stichting WoonGoed 2-Duizend in het boekjaar 2013 zijn gedaan in het belang van de volkshuisvesting. Daarnaast gebruiken we batige saldi uitsluitend voor werkzaamheden op het gebied van de volkshuisvesting. Het bestuur heeft de jaarrekening en het volkshuisvestingsverslag over 2013 op 10 juni 2014 vastgesteld. Het bestuur en de raad van commissarissen van Stichting WoonGoed 2-Duizend onderschrijven het belang van een deugdelijk ondernemingsbestuur. Onderdelen daarvan zijn integriteit en transparant handelen van de bestuurder, goed toezicht op het ondernemingsbestuur en het afleggen van verantwoording over het gevoerde beleid en het toezicht daarop. Het bestuur levert alle benodigde informatie die de raad van commissarissen nodig heeft om haar rol als toezichthouder te kunnen vervullen. De door Stichting WoonGoed 2-Duizend gehanteerde corporate governance principes zijn gebaseerd op de Governancecode Woningcorporaties en de Aedescode. Het bestuur en haar directe omgeving hebben in 2013 conform deze beginselen gehandeld. Er was derhalve geen sprake van tegenstrijdige belangen. Onze missie WoonGoed 2-Duizend zorgt voor passende woningen voor mensen met een smalle beurs. Kwaliteit en woongenot staan daarbij hoog in het vaandel. Daarom ook zijn we een plattelandscorporatieplus: we investeren in de leefbaarheid en voorzieningen in de dorpen, buurten en straten waar we actief zijn. Daarbij hebben we extra aandacht voor ouderen en mensen die zorg nodig hebben. Onze visie Iedereen heeft recht op een goede, betaalbare en duurzame woning in een fijne omgeving. Samen met bewoners en andere partijen realiseren wij dit. Onze kernwaarden Maatschappelijke verbondenheid en betrokkenheid vormen de rode draad in ons handelen. Wij zijn professioneel, flexibel en open. We luisteren goed naar onze klanten en staan open voor verbeteringen. We bieden een goede service, tonen daadkracht en leveren kwaliteit. pagina 9 jaarverslag 2013 3 | Wonen en kwaliteit De kerntaak van WoonGoed 2-Duizend is om voldoende, betaalbare, passende en duurzame sociale huurwoningen aan te bieden. Daarbij hebben we bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen zoals starters, ouderen en mensen die zorg nodig hebben. In 2013 zijn diverse projecten op dit gebied gerealiseerd én gestart. Onze regionale opdracht In ons werkgebied - Echt-Susteren, Roermond, Beesel, Maasgouw, Roerdalen en Leudal - voelen we ons verantwoordelijk voor de kwaliteit van wonen en leven. Daarom willen we een Plattelandscorporatie-Plus zijn. Concreet betekent dit dat we een goede dienstverlener zijn, passende woningen aanbieden van bovengemiddelde kwaliteit en samen met onze huurders en partners bijdragen aan een fijne woonomgeving. In ons werkgebied voelen we ons verantwoordelijk voor de kwaliteit van wonen en leven. Daarom willen we een Plattelandscorporatie-Plus zijn. pagina 10 jaarverslag 2013 Betaalbaarheid van wonen De betaalbaarheid van woningen staat onder druk als gevolg van de door Den Haag opgelegde verhuurderheffing en de financiële steun die we moeten geven aan collega-woningcorporaties die zijn omgevallen. Door de eigen bedrijfskosten zo laag mogelijk te houden - een belangrijke doelstelling van de reorganisatie die in 2013 is doorgevoerd -, door de sobere investeringen in nieuw- bouw en door een prijsbewust onderhoudsbeleid willen we de betaalbaarheid voor onze huurders garanderen. De noodzakelijke huurverhogingen vangen we deels op door de energielasten van de woningen te verlagen. In de nabije toekomst investeren we daartoe in een beter energielabel voor onze woningen. Hiermee dragen we ook bij aan een duurzame toekomst. Een passend woningaanbod Ons woningaanbod van vandaag moet inspringen op de wensen van morgen. Daarom kijken we nadrukkelijk naar demografische ontwikkelingen, verduurzaming van ons woningbezit en de wensen van huurders en kopers. Concreet betekent dit onder meer een aanbod van levensloopbestendige woningen, van woningen met een zo gunstig mogelijk energielabel en appartementen waar nu of in de toekomst zorg geboden kan worden. Aan traditionele gezinswoningen zal steeds minder behoefte zijn. Woningbezit Woningvoorraad De voorraad van WoonGoed 2-Duizend per 31/12/2013: Gemeente Aantal Gewogen woningenverhuureenheden Een leefbare woonomgeving Een leefbare woonomgeving gaat verder dan een mooie voortuin en een schone straat zonder zwerfvuil. Een levendige gemeenschap met (maatschappelijke) voorzieningen hoort hier ook bij. Met name in de kleinere kernen proberen we bij te dragen aan het in stand houden van maatschappelijke structuren. Bijvoorbeeld door, samen met partners, een nieuwe bestemming te zoeken voor leegstaande panden en te investeren in brede, maatschappelijke voorzieningen. Beesel 1751 1878 Delft 267 267 Echt-Susteren 1651 1722 Leudal 70 73 Maasgouw 99 99 Nederweert 1 1 Roerdalen 31 31 Roermond 1042 1077 Bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen Jonge starters op de woningmarkt krijgen vaak geen hypotheek en hebben tegelijkertijd al een te hoog inkomen om in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning. Ze vallen zo tussen wal en schip. Wij spelen daarop in door jaarlijks zo’n 60 huurwoningen te verkopen waarbij starters een belangrijke doelgroep zijn. Daarnaast zijn enkele woningen in plan Rustoord in Reuver, die op termijn gesloopt worden, onder de regels van de leegstandwet verhuurd aan jongeren onder de 23. Ook ouderen hebben onze speciale aandacht door de komst van meer levensloopbestendige woningen. Daarnaast werken we met zorgpartners samen aan een goede huisvesting van mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking ’s Gravenhage 617 617 pagina 11 jaarverslag 2013 Huurklassen Op basis van de verdeling naar huurklasse (kale huurprijs per maand) van de zelfstandige woningen ontstaat het volgende beeld (op basis van prijspeil 2013): Venlo1 1 Totaal55305766 11% 17% goedkoop bereikbaar duur 72% Goedkoop is de woningvoorraad met een maandhuur tot € 374,44, betaalbaar de voorraad tussen € 374,44 en € 574,35 en boven de € 574,35 wordt de voorraad als duur getypeerd. 89% van de woningvoorraad van WoonGoed 2-Duizend is beschikbaar voor de primaire doelgroep (inkomen tot € 34.229,- . Dat er nog een groot verschil is tussen de verschillende gemeenten blijkt uit onderstaande figuur: 100% goedkoop bereikbaar duur 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% E D AG N H N O M ’S G RA VE DA LE N ER RO UW O ER RO RE N UD AL M AA SG LE FT EL EC H TSU S D TE EL 0% ES Naast woningen bezit WoonGoed 2-Duizend diverse bedrijfsruimten, parkeerplaatsen, garages en andere commerciële ruimtes. Deze ruimtes zijn via een wegingsfactor omgerekend, zodat ze bij de woningen kunnen worden opgeteld. Ze staan in de kolom gewogen verhuureenheden. BE Samenwerken met huurders In toenemende mate betrekken we huurders bij het onderhoud van de woningen en de directe omgeving.Voorbeelden zijn kleine reparaties in en om het huis. Daarnaast nemen we de wensen en adviezen van onze huurders ter harte om onze woningen en onze klantenservice te verbeteren. Nederweert en Venlo zijn buiten deze tabel gebleven (elk 1 woning). Verhuur Woningtypen Verdeling van het woningbezit naar type per 31 december 2013: Laagbouw • Tussenwoning/eindwoning • Hoekwoning 2167 779 • Vrijstaande woning 24 Gestapelde bouw • Appartement begane grond Nieuwe verhuringen De 332 toewijzingen zijn als volgt over de huishoudgrootte, leeftijdscategorieën en huurprijs verdeeld. Uit de volgende tabellen blijkt dat WoonGoed 2-Duizend bij de toewijzingen de relatie tussen huur en inkomen scherp in de gaten houdt. 395 • Appartement 1e etage met lift 351 • Appartement 1e etage zonder lift 285 • Appartement 2e etage met lift 285 • Appartement 2e etage zonder lift 55 • Appartement 3e etage en hoger met lift 97 • Appartement 3e etage zonder lift WoonGoed 2-Duizend heeft in het jaar 2013 in totaal 332 woningen nieuw verhuurd, waarvan 3 woningen in het geliberaliseerde segment (duurdere woningen, boven € 681,02). Volgens de voorwaarden moet 90% van de vrijkomende woningen worden toegewezen aan huishoudens met een inkomen onder de € 34.229,- (prijspeil 2013). Van de 332 woningen zijn er 313 verhuurd aan woningzoekenden onder dit toetsingsinkomen. Dit is 94%. Wij voldoen dus ruimschoots aan de norm van 90%. 6 1 persoon Leeftijd InkomenGoedkoop Betaalbaar (€) <=374,44 >374,44 en <=574,35 Duur >574,35 • Duplexwoning beneden 11 tot 65 jaar < 21.025 15 48 8 • Duplexwoning boven 12 > 21.025 8 26 6 482 onbekend 1 0 0 • Onzelfstandige eenheden (verzamelcontract) 581 vanaf 65 jaar < 21.100 1 32 3 Totaal5530 > 21.100 0 8 0 0 1 0 • Zelfstandige eenheden (verzamelcontract) onbekend pagina 12 jaarverslag 2013 2 personen Leeftijd Inkomen (€) Goedkoop <=374,44 Betaalbaar >374,44 en <=574,35 Duur >574,35 tot 65 jaar < 28.550 1 54 20 > 28.550 0 10 7 vanaf 65 jaar < 28.725 0 20 7 > 28.725 0 3 3 0 1 0 Goedkoop <=374,44 Betaalbaar >374,44 en <=574,35 Duur >574,35 onbekend 3 of meer personen Leeftijd Inkomen (€) tot 65 jaar < 28.550 0 17 24 > 28.550 0 1 1 vanaf 65 jaar < 28.725 0 0 0 > 28.725 0 0 1 3 2 0 onbekend pagina 13 jaarverslag 2013 Mutatiegraad De mutatiegraad laat zien hoeveel verhuizingen er plaatsvinden binnen de bestaande woningvoorraad. De mutatiegraad wordt bepaald door het aantal nieuwe verhuringen van bestaande woongelegenheden uit te drukken in een percentage van het totaal aantal woongelegenheden, exclusief de nieuwgebouwde of aangekochte woongelegenheden. WoonGoed 2-Duizend kende in 2013 332 nieuwe verhuringen. Exclusief nieuwbouw en aankopen waren het 312 verhuringen. De mutatiegraad in 2013 kwam daardoor uit op 6,7% (2012: 7,1%). Toewijzingen en reacties 263 van de 332 woningen zijn toegewezen aan woningzoekenden die gereageerd hebben op advertenties van de vrijkomende woningen. De meeste reacties per woning kwamen vanuit het rayon Echt. De druk op de markt is daar het grootst. Leegstand Woningen kunnen om uiteenlopende redenen leegstaan. Meestal gebeurt dit als een woning voor de verkoop wordt aangeboden. Technische leegstand staat op de tweede plaats. Hierbij gaat het om woningen waar (ingrijpende) werkzaamheden plaatsvinden. Hoewel we streven naar een aansluitende verhuur lukte dat in 2013 slechts bij een derde van de mutaties. Dat blijkt ook uit onderstaande tabel. Dit is een belangrijk aandachtspunt voor de komende jaren. pagina 14 jaarverslag 2013 eactiegraad per Rayon per kwartaal R Echt e.o. Kwartaal Aantal VHE’s AantalAantalAantal Reactiegraad geadverteerd reacties foute reacties goede reacties 01 1 2 3 4 114 33 29 22 30 2645 761 727 531 626 14 6 1 2 5 2631 755 726 529 621 25,5 22,9 25,0 24,0 20,7 Swalmen e.o. Kwartaal Aantal VHE’s AantalAantalAantal Reactiegraad geadverteerd reacties foute reacties goede reacties 02 1 2 3 4 84 24 18 21 21 1185 402 301 222 260 4 4 1181 398 301 222 260 15,3 16,6 16,7 10,6 12,4 Beesel-Reuver Kwartaal Aantal VHE’s AantalAantalAantal Reactiegraad e.o. geadverteerd reacties foute reacties goede reacties 03 1 2 3 4 81 25 18 28 10 1456 422 359 481 194 20 10 4 4 2 1436 412 355 477 192 18,9 16,5 19,7 17,0 19,2 Onbekend Kwartaal Aantal VHE’s AantalAantalAantal Reactiegraad geadverteerd reacties foute reacties goede reacties 2 4 7 263 6 1 21 5307 16 5 38 21 5269 16 5 3,0 20,0 2,7 5,0 Huurprijsbeleid WoonGoed 2-Duizend heeft per 1 juli 2013 voor de eerste keer de inkomensafhankelijke huurverhoging doorgevoerd. De basishuurverhoging bedraagt het inflatiepercentage van het jaar daarvoor plus 1,5%. De inflatie in 2012 bedroeg 2,5%, dus de basishuurverhoging bedroeg 4%. Afhankelijk van het inkomen is hierop een extra percentage geheven: 1.inkomens boven € 43.000,- per jaar kregen een extra verhoging van 2%, dus in totaal 6,5% 2.voor inkomens tussen € 33.614,- en € 43.000, bedroeg de verhoging 4,5% (0,5% extra) 3.voor inkomens tot € 33.614,- gold de basis huurverhoging van 4% De huren van garages en parkeerplaatsen zijn in 2013 met het inflatiepercentage van 2,5% verhoogd. Huurtoeslag Ruim 900 huurders van WoonGoed 2-Duizend krijgen huurtoeslag. Tot november 2013 was er sprake van een geclusterde betaling door de belastingdienst. Dat betekende dat wij de huurtoeslag rechtstreeks van het ministerie ontvingen en in mindering brachten op de te betalen huur.Vanaf november heeft de overheid deze systematiek veranderd. De huurder ontvangt nu de huurtoeslag, van ons krijgt hij een factuur voor het volledige huurbedrag van de woning. Wij monitoren of dit tot problemen zal leiden, omdat de verantwoordelijkheid nu geheel bij de huurder ligt. pagina 15 jaarverslag 2013 Overzicht leegstand van woningen met een derving van meer dan € 0,- in 2013. Woningen die leeg staan, maar geen derving hebben worden niet meegenomen. Reden leegstand woningen in 2013 i.v.m. verkoop Technische leegstand i.v.m. sloop Aantal dagen leegstand op jaarbasis Bedrag brutohuurderving op jaarbasis Huurderving in % bruto jaarhuur 10.540 172.554 0,60% 11.907 93.429 0,32% 4.064 43.371 0,15% Verhuur leegstand 1.879 34.694 0,12% Mutatie-leegstand 2.585 24.941 0,09% Leegst inz projectont 1.000 19.279 0,07% 161 2.711 0,01% 69 1.130 0,- % Wisselwoning WAP GrOh Geriefsverb Totaal: # VHE’s die leegstonden Gem. dagen leeg per VHE Gem. derving per VHE 32.205392.110 369 87 1.063 1,35% Onderhoud Duurzaamheid Overheid, verhuurders en Woonbond hebben in het convenant Energiebesparing Huursector afspraken gemaakt over energiebesparing in de huursector: in 2020 hebben corporatiewoningen gemiddeld energielabel B. Dat levert huurders een lagere energierekening op en draagt bij aan het terugdringen van CO2-uitstoot. De beperkte investeringsruimte als gevolg van de verhuurderheffing zet deze doelstellingen onder druk. In 2013 hadden onze woningen een gemiddeld energielabel D, ruim een derde (34,9%) had een C-label. WoonGoed 2-Duizend zal haar uiterste best doen om de komende jaren energiebesparingsmaatregelen door te voeren. In 2013 zijn de eerste stappen gezet, onder meer met het project Groene Vogel in Reuver. Dit is het plan van de gemeente Beesel om in 2030 energieneutraal te zijn. Als onderdeel van de pilot heeft WoonGoed 2-Duizend twee voorbeeldwoningen aangepast van energielabel D naar een A-label. Het energiegebruik van deze woningen wordt gemonitord. Met behulp van de proef kunnen we zowel technische als financiële keuzes maken om ons woningbezit te verduurzamen. Groene vogel is door het ministerie van Binnenlandse Zaken uitgeroepen tot beste energiebesparingsidee van Nederland. pagina 16 jaarverslag 2013 In 2013 zijn ook diverse HR+ ketels geplaatst, isolerende maatregelen als dubbelglas uitgevoerd en de eerste zonnepalen geplaatst. Bij planmatig onderhoud bekijken we steeds hoe het we het energieverbruik kunnen verminderen. In het verslagjaar hebben we in onze communicatie ook aandacht geschonken aan een bewust energieverbruik door huurders en medewerkers. De verdeling van de energielabels over ons woningbezit is als volgt: 10,97 % 14,45 % 34,90 % 19,93 % 11,06 % A B C D E 6,76 % F 1,93 % G Gedeputeerde Dhr. Bert Kersten (links) en Wethouder gemeente Beesel Dhr.Ton Verlijsdonk (rechts) openen de modelwoning in de wijk Heyencamp. Dagelijks (niet-planmatig) onderhoud Een belangrijke graadmeter voor de klanttevredenheid is de snelheid en kwaliteit waarmee we reparatieverzoeken uitvoeren. Voor spoedeisende reparaties zijn we 24 uur per dag bereikbaar. Sinds 2012 stimuleren we actief de zelfredzaamheid van huurders; we vragen hun om zelfstandig kleine reparaties op te lossen. Kan de huurder het niet zelf, dan pakken onze buitendienstmedewerkers de klus op. Grotere reparatieverzoeken worden door een opzichter beoordeeld en aan gespecialiseerde bedrijven uitbesteed. In 2013 zijn 7451 reparatieverzoeken ingediend (gemiddeld 1,9 verzoek per adres), iets minder dan in 2012 (7803). De totale kosten bedroegen € 1,2 miljoen, € 316,- per adres. Dit is gelijk aan het landelijke cijfer van 2012 (€ 320,-). De in de tabel genoemde bedragen zijn exclusief de kosten die in rekening zijn gebracht bij de huurder en de kosten die aan de huur worden toegevoegd. Mutatieonderhoud Mutatieonderhoud vindt plaats nadat een woning is opgezegd. Na het vertrek van de huurder wordt de woning klaar gemaakt voor de nieuwe huurder. Zaken worden gerepareerd en opgeknapt.Vanaf 2014 bekijken we structureel of op een prijsbewuste wijze energiemaatregelen mogelijk zijn. De mutatiekosten bedroegen in 2013 € 339.881,- (2012: € 290.000,-), gemiddeld € 1.227,- per woning (2012: € 874,-). Ook hier geldt dat de in deze tabel genoemde bedragen exclusief de kosten zijn die in rekening zijn gebracht bij de huurder en kosten die aan de huur worden toegevoegd. pagina 17 jaarverslag 2013 Reparatieverzoeken Echt e.o. Swalmen e.o. Beesel-Reuver Overig Totaal Aantal rep. verzoeken 2590 1572 3279 10 7451 Aantal opdrachten 3043 1811 3950 14 8818 435.133 258.299 549.684 3.600 1.246.715 1505 849 1586 5 3945 Aantal per adres 1,7 1,9 2,1 2,0 1,9 Kosten per adres 289 304 347 720 316 Kosten per opdracht (fin. gereed) 157 163 149 300 155 Echt e.o. Swalmen e.o. 110 76 96.837 102.214 101.352 339.881 880 1.344 1.113 1.227 Geregistreerde kosten Aantal adressen met rep. verzoek Mutatieonderhoud (per rayon) Aantal nieuwe verhuringen Kosten mutaties Kosten per nieuwe verhuring Beesel-Reuver 91 Totaal 277 Planmatig onderhoud en renovatie Huurders mogen van ons verwachten dat hun woning goed onderhouden wordt en voldoet aan de veranderende eisen van huurders. Daarom investeren we in planmatig (groot) onderhoud en renovatie. Huurders mogen in de meeste gevallen zelf beslissen of bepaalde werkzaamheden in hun woning worden uitgevoerd. Om kosteneffectief te werken, stimuleren we huurders wél om mee te doen. Ook geven we keuzemogelijkheden bij het uitzoeken van tegelwerk en sanitair. Waar mogelijk combineren we groot onderhoud, zodat bewoners niet elke paar jaar met overlast te maken hebben. De totale kosten voor planmatig onderhoud bedroegen in 2013 € 4,5 miljoen (2012 € 3,8 miljoen). Dit hogere bedrag is deels te verklaren omdat we vanwege het tijdelijk verlaagde BTW-tarief op arbeid onderhoud naar voren hebben gehaald. De genoemde bedragen in de tabel zijn exclusief de kosten die in rekening zijn gebracht bij de huurder en kosten die aan de huur worden toegevoegd. Planmatig onderhoud 2013 Rayon Planmatig onderhoud 1 Echt e.o. 1.764.242 2 Swalmen e.o. 1.406.175 3 Beesel-Reuver e.o. 1.362.269 9Overig 6.139 Eindtotaal4.538.825 pagina 18 jaarverslag 2013 Wmo-aanpassingen In de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is het streven om bewoners zoveel mogelijk zelfstandig te laten wonen. Hiervoor zijn soms aanpassingen in de woning nodig. De bewoner kan zich hiervoor bij de gemeente melden. Keurt de gemeente de aanvraag goed, dan laten wij een offerte maken door een gespecialiseerd bedrijf. De gemeente en de aanvrager - als een eigen bijdrage geldt - betalen de kosten van de aanpassing. In 2013 heeft WoonGoed 2-Duizend 24 aanvragen begeleid. De investering die hiermee gemoeid was betreft € 14.000,-. Dat is aanzienlijk minder dan de € 51.000,- die in 2012 is uitgegeven aan aanpassingen in het kader van de Wmo. Vastgoedbeheer Strategisch voorraadbeleid In 2013 hebben we het strategisch voorraadbeleid vastgesteld. Door de veranderende markt - ontgroening, vergrijzing en aanstaande krimp van de bevolking - is per complex een strategie vastgesteld. Dit is gebeurd na een uitgebreide marktanalyse, een analyse van ons woningbezit en met de input van ons personeel. Het gros van de complexen heeft de strategie doorexploiteren gekregen (84%). Daarnaast kent 13% van de bestaande voorraad het label verkopen. 3% valt onder de categorie sloop/ nieuwbouw, renovatie of studie. Ieder jaar zullen we de strategieën monitoren en waar nodig aanpassen. Aankoop In 2013 heeft WoonGoed 2-Duizend 3 eengezinswoningen aan de Sint Antoniusstraat te Heythuysen overgenomen van de gemeente Leudal. De gemeente vindt het verhuren van woningen geen kerntaak en heeft haar partners in de volkshuisvesting daarom gevraagd de woningen over te nemen. Omdat ze in ons werkgebied liggen en gunstig geprijsd waren, hebben wij deze aankopen gedaan. Verkoop Als corporatie hebben we twee belangrijke bronnen van inkomsten: huurinkomsten en opbrengsten van verkochte woningen. Met de verkoopopbrengst financieren wij de tekorten in de nieuwbouw. Per jaar stellen wij vast hoeveel woningen we willen verkopen. In 2013 bedroeg dit aantal 55 woningen. Met de verkoop van 54 woningen pagina 19 jaarverslag 2013 in 2013 is deze doelstelling net niet bereikt. Naast de woningen hebben we 5 commerciële ruimtes, 11 percelen grond en 1 nieuwbouwwoning verkocht. De gemiddelde verkoopprijs van een woning (incl. grond) bedroeg € 107.523,-. Sloop Er zijn in 2013 geen woningen gesloopt. Sloopplannen zijn er wel, in Rustoord in Reuver en op de Graaf/ Bernhardstraat in Echt wordt met huurders gesproken over een verhuizing. Concrete plannen worden in 2014 verwacht. Gerealiseerd vastgoed Gemeente Beesel • Centrum voor de gezondheidszorg Pro Vita Dit is een verzamelgebouw voor dienstverleners in de zorg, zoals een ziekenhuispoli, apotheek, huisartsenpraktijk, Wmo-loket, diverse thuiszorgorganisaties. Het gebouw is opgeleverd in september 2013. Gemeente Echt-Susteren • Hospice Mariaveld Susteren waren om de sfeer van het gebouw te behouden, maar vooral te zorgen voor woon- en leefcomfort van de cliënt. Dit is gerealiseerd door toepassing van moderne technische voorzieningen en de integratie van medische apparatuur in de bouw. Het hospice is fraai ingericht en straalt een huiselijke sfeer uit; het is toegankelijk en uitnodigend. De 8 cliëntenkamers zijn modern, kleurrijk en functioneel ingericht. Vanuit deze veilige omgeving beginnen cliënten hun laatste reis. De woorden van Godfried Bomans, op een plaquette naast de ingang, illustreren dit: ‘Men gaat op reis om thuis te komen’. • Gemeenschapshuis Oos Heem Koningsbosch: De opwaardering van het gemeenschapshuis, een samenwerking tussen de stichting SBGK (Stichting Beheer Gemeenschapsvoorziening Koningsbosch), Scoutinghome, de provincie en de gemeente Echt-Susteren, is onderdeel van het Dorp Ontwikkelings Plan Koningsbosch. Op 1 november 2013 zijn de werkzaamheden afgerond. Dit betrof groot onderhoud, energetische maatregelen en een gedeeltelijke nieuwe ruimte indeling. Ook is de infrastructuur rondom het gebouw vernieuwd. • Gemeenschapshuis Nieuwstadt WoonGoed 2-Duizend heeft de regie gevoerd op het noodzakelijke grootonderhoud van het gemeenschapshuis te Nieuwstadt. De werkzaamheden zijn afgerond op 30 juli 2013. Gemeente Leudal • Thomashuis Grathem In Grathem hebben we basisschool de Klink verbouwd tot Thomashuis met ondernemerswoning en huisvesting voor 8 volwassen bewoners met een verstandelijke beperking. Het project is in november 2013 opgeleverd. In april 2013 is het Hospice Mariaveld te Susteren voor een termijn van 30 jaar verhuurd aan Orbis Thuis. Het pand, een voormalig klooster, is door WoonGoed 2-Duizend verbouwd tot een hospice dat plaats biedt aan 8 cliënten die palliatieve zorg (zorg in de laatste levensfase) nodig hebben. De belangrijkste verbouwopdrachten pagina 20 jaarverslag 2013 Gemeente Nederweert • Thomashuis Ospeldijk In Nederweert is basisschool ‘t Kienhout omgebouwd tot Thomashuis met ondernemerswoning en huisvesting voor 8 volwassen bewoners met een verstandelijke beperking. Opgeleverd in juli 2013. Vastgoed in voorbereiding Gemeente Beesel • Plan Aaj Mert, Beesel Café de Aaj Mert in Beesel wordt gesloopt. In 2013 is een plan gemaakt voor een museum met daarboven vier appartementen. Bouwprognose 2015. Het museum dient voor het Draaksteken in de zomer van 2016 in gebruik te zijn. • Nieuwbouwproject Molenveld-Zuid, Reuver WoonGoed 2-Duizend heeft met de gemeente Beesel in 2013 een intentieverklaring afgesloten voor de ontwikkeling van sociale huurwoningen op de voormalige bedrijventerreinen Wienerberger en Wavin in Reuver. In de nieuwe wijk Molenveld-Zuid, die volgens de huidige prognose in 2020 klaar is, zijn onder meer 105 huurwoningen gepland. Een gedeelte hiervan dient als compensatie voor de woningen die niet in Rustoord terugkomen. • Rustoord, Reuver In de tweede helft van 2013 zijn in het kader van de leegstandswet 5 seniorenwoningen in Rustoord in de verhuur gegaan aan jongere woningzoekenden. De leegstaande woningen worden te zijner tijd gesloopt. Nieuwbouw is gepland vanaf 2017. pagina 21 jaarverslag 2013 Gemeente Leudal • Herbergier Heythuysen Basisschool de Beukenhof wordt verbouwd tot Herbergier met ondernemerswoning en huisvesting voor 15 bewoners met geheugenproblemen. Oplevering mei 2014. • 3 levensloopbestendige woningen Magdalenastraat, Heythuysen Deze woningen komen op de voormalige speelplaats van basisschool de Beukenhof, de toekomstige Herbergier. Bouwperiode 2014. • 13 woningen Reppelveld, Roggel In Roggel bouwen we 12 twee-onder-een-kapwoningen en 1 vrijstaande woning in bestemmingsplan Reppelveld. De twee-onder-een-kapwoningen worden met SvN starterslening op de markt aangeboden. Gemeente Venlo • Thomashuis Blerick In Blerick bouwen we een ondernemerswoning en huisvesting voor 8 volwassen bewoners met een verstandelijke beperking. Het gaat om een verbouwing van boerderij Boekenderhofweg, inclusief nieuwbouw. De stallen en schuren worden gesloopt, het woonhuis wordt gerenoveerd tot ondernemerswoning. Het Thomashuis vormt één complex met Herbergier Blerick. Bouwperiode november 2013 tot en met juli 2014. • Herbergier Blerick De bouw van een ondernemerswoning en huisvesting voor 15 bewoners met geheugenproblemen. Stallen van boerderij Boekenderhof worden gesloopt. Herbergier wordt nieuwbouw, en vormt één complex met Thomashuis Blerick. Bouwperiode november 2013 tot en met juli 2014. Gemeente Echt-Susteren • Gemeenschapshuis Sint Joost De voorbereiding van de realisatie van een nieuw gemeenschapshuis in Sint Joost is onderdeel van het Dorpsontwikkelingsplan Sint Joost. Het gaat om een gezamenlijk project van stichting gemeenschapsbelangen Sint Joost, gemeente Echt-Susteren en WoonGoed 2-Duizend, waarbij WoonGoed 2-Duizend de regie voert. De verwachte oplevering is december 2014. • Thomashuis en Herbergier Sint Joost Onderdeel van het Dorpsontwikkelingsplan Sint Joost. Het gaat om een ondernemerswoning en huisvesting voor 15 bewoners met geheugenproblemen (Herbergier) en een ondernemerswoning en huisvesting voor 8 volwassen bewoners met een verstandelijke beperking (Thomashuis). De stallen van de Kloosterboerderij worden gesloopt. De oplevering is eind 2014. • Nieuwbouw woningen Graaf Bernardstraat, Echt Dit betreft de sloop van 20 bestaande, verouderde woningen. Ervoor in de plaats komt nader te bepalen nieuwbouw. De oplevering zal gefaseerd verlopen (2014/2015). • LTS Locatie, Echt Het project bestaat uit de herontwikkeling van het leegstaande schoolgebouw en de gymzaal van de LTS in Echt. Uitgangspunt is een deel nieuwbouw en een deel vernieuwbouw met behoud van karakteristieke beeldbepalende elementen. Er worden op deze schoollocatie 14 nieuwbouwappartementen en 20 vernieuwbouw appartementen gerealiseerd. In de gymzaal met bestaande aanbouwen worden 10 groepswoningen ondergebracht voor zorgaanbieder Mensana. Bij de verbouwing/nieuwbouw gebruiken we duurzame materialen, daarnaast is het gebouw zeer energiezuinig (EPC-waarde is 0). De oplevering is eind 2014. pagina 22 jaarverslag 2013 • Schoollocatie, Nieuwstadt Onderdeel van het Dorpsontwikkelingsplan Nieuwstadt. Het betreft de ontwikkeling van woningbouw passend bij de schaal van Nieuwstadt en bij de kwalitatieve en kwantitatieve woningbehoefte. • Locatie Heerweg, Echt Een voormalige schoollocatie in Echt wordt herontwikkeld tot 3 x 7 groepswoningen (woonbegeleidingscentrum voor (jong)volwassenen met overwegend verstandelijke beperking) voor zorgaanbieder PSW en 7 levensloopbestendige woningen. Uitvoering en oplevering in 2014. Kritisch ‘Als huurdersbelangenvereniging zien wij het als een van onze belangrijkste taken om ervoor te zorgen dat huren betaalbaar blijven.We zijn dan ook kritisch over de maximaal door de minister toegestane huurverhogingen die WoonGoed 2-Duizend doorvoert. We betwijfelen de noodzaak daarvan. Op ons verzoek gaat onze landelijke organisatie de Woonbond dit in 2014 onderzoeken. Blij zijn we dat WoonGoed 2-Duizend het percentage van de maximale huur niet verhoogd heeft van 70% naar 75%. Omdat dit voor een groot aantal woningen op den duur nog eens een extra verhoging van 5% zou betekenen, hebben wij hierover een negatief advies gegeven. WoonGoed 2-Duizend heeft daarop van deze verhoging afgezien. Ook blij zijn we met de reorganisatie, alhoewel we ons afvragen of deze ver genoeg gaat om de interne kosten voldoende omlaag te brengen: de bedrijfslasten per woning blijven te hoog.’ pagina 23 interview ‘Onze relatie met WoonGoed 2-Duizend is prima sinds het aantreden van Karel Boonen als bestuurder. De corporatie doet het goed en heeft de zaken prima op orde. Dat blijkt onder meer uit het gering aantal klachten dat bij ons terecht komt. Wij blijven echter kritisch, want er is altijd ruimte voor verbetering. Zo zouden wij het prettig vinden om beter betrokken te worden bij nieuwe projecten, groot onderhoud en renovaties. Ook willen wij graag weten of huurders meebetalen aan projecten van WoonGoed 2-Duizend, die niet tot de sociale huursector horen. Ook dit weer in het kader van de betaalbaarheid van huren: daarvoor blijven wij ons sterk maken.’ Hans Hendriks, voorzitter huurdersbelangenvereniging BRES 4 | Goed Wonen doen we samen Huurders moeten fijn wonen en zich thuis voelen bij WoonGoed 2-Duizend. Daarom staat de huurder bij ons centraal en besteden we veel aandacht aan communicatie en de kwaliteit van de dienstverlening. We zijn er dan ook trots op dat we het KWH-Huurlabel voor excellente dienstverlening hebben ontvangen. Ook vinden we het belangrijk om huurders te betrekken, om samen te werken aan een prettige leefomgeving. Want goed wonen, dat doen we samen. Huurders zijn terecht kritisch als het gaat om hun eigen leefomgeving.Wij horen graag van huurders hoe ze willen wonen en wat ze van ons verwachten. Ook stimuleren we hen om zelf met suggesties voor verbeteringen te komen. Hiervoor overleggen we met individuele huurders en belangengroeperingen en betrekken we huurders in een vroegtijdig stadium bij planmatig onderhoud en renovaties, om te horen wat zij belangrijk vinden. In 2013 zijn we begonnen om bewoners actiever te betrekken bij het beleid en beheer. BuurtTeams Participatie is geen toverwoord maar zondermeer belangrijk om onze straten en wijken te verbeteren. Een huurder wil comfortabel en goed wonen: hij vindt het pagina 24 jaarverslag 2013 belangrijk dat de woning in goede staat is en blijft en zorgt voor een opgeruimde tuin. Vaak wil hij ook helpen om de straat en buurt netjes te houden. In 2013 zijn we begonnen met het formeren van BuurtTeams, een in Echt en een in Swalmen. Een BuurtTeam bestaat uit vrijwilligers die in hun buurt een oogje in het zeil houden, kleine werkzaamheden verrichten en eventuele onveilige situaties melden. De leden van het BuurtTeam zullen medebewoners bovendien van tijd tot tijd benaderen om aan een project mee te werken. Op die manier willen we tweerichtingsverkeer creëren. Want bewoners vinden het vaak lastig om wensen kenbaar te maken. Met een BuurtTeam hopen we dit makkelijker te maken. Op die manier zetten we de eerste stappen om de betrokkenheid van bewoners bij hun buurt te vergroten en mee te doen en te denken in hun wijk. De twee teams gaan in een proef in het eerste kwartaal van 2014 aan de slag. Huurdersbelangenvereniging BRES Huurdersbelangenvereniging BRES behartigt de belangen van alle huurders van WoonGoed 2-Duizend. In 2013 hebben we twee keer formeel overlegd met BRES en waren we aanwezig bij de jaarvergadering. In het kader van de Overlegwet zijn in 2013 diverse formele adviesaanvragen bij BRES neergelegd: door te voeren.WoonGoed 2-Duizend heeft in 2013 een bedrag van € 18.850,- ter beschikking gesteld voor de dekking van de organisatiekosten van HBV BRES. Bij de uitkering van de voorschotten is aangegeven dat het om voorwaardelijke financiering gaat om de reguliere activiteiten te kunnen betalen. • Asbestbeleidsplan • Huurbeleidsplan 2013 • Inbreng huurders in een vve • Prestatieafspraken Roermond • Schotelantennebeleid • Beleid scootmobielen en elektrische fietsen • Tijdelijke verhuur woningen Rustoord • Wijziging statuten en Reglement raad van commissarissen • Strategisch voorraadbeleid • Uitvoeren huuradviesgesprekken •Regels voor het toewijzen van sociale huurwoningen per 1-1-2013 Communicatie De communicatie met onze huurders en partners moet helder, eenduidig en waar nodig proactief zijn. Onze website speelt een centrale rol in de communicatie met huurders; hier vinden huurders en woningzoekenden alle informatie rondom wonen bij WoonGoed 2-Duizend. Sinds december 2012 is een vernieuwde website in de lucht die voor een deel interactief is. Dit interactieve deel, in de vorm van een klantenportaal, zullen we verder uitbreiden. Naast de informatie via de website hebben bewoners in 2013 vijf keer ons Goed Wonen Magazine ontvangen. Een belangrijk aspect van communicatie is dat deze tweezijdig is. De persoonlijke gesprekken, telefonisch of in de wijk, en de persoonlijke kennismaking met nieuwe huurders zijn dan ook van groot belang. Vanaf 2014 wordt aan deze tweezijdigheid verder vorm gegeven door de inzet van onder meer Facebook en Twitter. De huurdersbelangenvereniging heeft met uitzondering van het huurbeleid 2013 in alle gevallen een positief advies afgegeven. Binnen het huurbeleid 2013 is de HBV BRES niet akkoord gegaan met het harmoniseren van de huurprijs van 70 naar 75 procent tijdens een mutatie. Daarop hebben wij besloten deze verandering niet KWH-Huurlabel Feedback over de geleverde diensten en de kwaliteitsperceptie is van groot belang voor een dienstverlenende organisatie. Sinds 2012 wordt de kwaliteit van onze dienstverlening periodiek gemeten en geëvalueerd door het Kwaliteitscentrum Woningcorporaties (KWH). In pagina 25 jaarverslag 2013 2013 hebben we op basis van eerdere bevindingen gewerkt aan de verbetering van onze telefonische dienstverlening, de informatie op de site en in brieven en de communicatie rondom klachtenafhandeling. Met succes, want begin 2014 hebben we het KWH-Huurlabel ontvangen, het keurmerk voor corporaties dat staat voor excellente dienstverlening en onze klanten de garantie geeft dat ze zorgeloos huren. Met een gemiddeld cijfer van 7,6 staan we stevig in de middenmoot van de in totaal 145 corporaties waarvan de prestaties in 2013 door KWH zijn gemeten. 2013 Totaal score 7,6 Klantcontact Contact nvt Bereikbaarheid 7,3 Communicatie en 7,5 Informatie Verhuizen Woning zoeken 7,7 Nieuwe woning 8 Huur opzegging 8,3 Onderhoud Reparaties 7,5 Onderhoud 7,7 Klachten behandelen Klachten behandelen 6,6 Klachtenafhandeling In onze visie zijn klachten kansen om de dienstverlening te verbeteren. Het naar tevredenheid afhandelen van klachten is dan ook een speerpunt. In 2013 hebben we een aantal klachten via HBV BRES ontvangen. Deze zijn na goed overleg met de huurders en de huurdersbelangenvereniging afgehandeld. Daarnaast hebben wij vier klachten gehad die uiteindelijk doorgestuurd zijn naar de regionale geschillencommissie. Twee klachten hebben geleid tot een zitting van de geschillencommissie, beide klachten zijn on- gegrond verklaard. De andere twee zijn alsnog opgelost na een gesprek met de betreffende huurders. Huurcommissie De huurcommissie is een door de overheid ingestelde onafhankelijke organisatie. Huurders kunnen de commissie inschakelen om uitspraak te doen of advies uit te brengen over bijvoorbeeld de hoogte van de huurprijs, over servicekosten en over onderhoudsgebreken in ver- houding tot huurprijzen. In 2013 hebben 12 huurders de huurcommissie ingeschakeld naar aanleiding van de inkomensafhankelijke huurverhoging. In 11 gevallen oordeelde de huurcommissie dat het voorstel tot huurverhoging redelijk was. In 1 geval heeft de huurcommissie geen uitspraak gedaan, omdat het om een geliberaliseerde woning ging. Daarnaast zijn er 3 zaken doorgestuurd naar de huurcommissie inzake de servicekosten. De uitspraak daarvan komt in 2014. Tot slot waren er 2 zaken met betrekking tot gebreken in de woning. Bij 1 zaak is WoonGoed 2-Duizend in het gelijk gesteld, bij de andere zaak volgt de uitspraak in 2014. Klachten voorkomen Uiteraard willen we klachten zoveel mogelijk voorkomen. Dat doen we door proactief met huurders in gesprek te gaan. Onze klantconsulenten spreken dagelijks tientallen huurders, hetzelfde geldt voor buitendienstmedewerkers/huismeesters. Zij kennen de huurders, horen en zien wat zich in de buurten afspeelt en kunnen zo eventuele problemen voor zijn. Daarnaast besteden de medewerkers sociaal beheer een aanzienlijk deel van hun tijd aan huisbezoeken om situaties te bespreken en tips en adviezen te geven. De meeste fricties tussen huurders ontstaan als gevolg van ergernissen aan elkaars gedrag. Geluidsoverlast staat op nummer één. In onze geschreven en mondelinge communicatie met klanten leggen we grote nadruk op het eigen handelen; maak ergernissen zelf bespreekbaar en probeer zo samen tot een oplossing te komen. pagina 26 jaarverslag 2013 Huurachterstanden Het aantal huurders met een betalingsachterstand is in 2013 toegenomen. Dit komt vooral door de slechte economische positie van deze huurders. WoonGoed 2-Duizend besteedt veel aandacht aan huurders met een (dreigende) betaalachterstand. Speciaal daarvoor hebben we een medewerker van Asylos Incasso Service in huis, die al in een vroeg stadium huurders met een dreigende achterstand helpt met (financieel) advies. Deze medewerker legt ook contacten met externe partijen als schuldhulpverlening, om te zorgen dat achterliggende problemen worden opgepakt. Vaak worden op die manier de problemen opgelost. Helaas lukt dat niet altijd: in 2013 hebben we 10 huurders uit hun woning moeten zetten, een verdubbeling ten opzichte van 2012. Huurachterstanden in 2013 Huurachterstand woningen/niet-woningen zittende huurders per gemeente: Gemeente aantal achterstand in % brutojaarhuur in € (gewogen per gemeente) Beesel 112 104.968* 1,01% Echt-susteren 83 55.817 0,58% Leudal 4 4.912 1,17% Maasgouw 8 2.991 0,50% Roermond 4 41.450 0,69% 262 210.237 0,75% Achterstand in € (x 1.000) *Ca. 40% van de huurachterstand in Beesel wordt veroorzaakt door één bedrijfsruimte in deze gemeente. pagina 27 jaarverslag 2013 120 100 80 60 40 20 0 Beesel Echt-Susteren Leudal Maasgouw Roermond Leefbaar ‘Net als in veel andere plattelandsgemeenten heeft EchtSusteren de komende jaren te maken met verdergaande vergrijzing en krimp. Een jaar of zes geleden zag het er heel anders uit. In Koningsbosch bijvoorbeeld stond toen nog de bouw van starterswoningen in de planning, nu hebben we seniorenwoningen nodig die zo ingericht zijn dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Onze belangrijkste opgave is om op die behoefte in te spelen. Met passende woningen en goede voorzieningen zoals een gemeenschapshuis voor sociale en wellicht ook zorggerelateerde activiteiten. Ook participatie van burgers is belangrijk. Je kunt daarbij denken aan het onderhouden van de buurt of een boodschappendienst. Op die manier houden we de kernen samen leefbaar.’ ‘Dat is wel een mega-opdracht. WoonGoed 2-Duizend is daarbij een belangrijke partner. Ook voor hen is een pagina 28 interview leefbare omgeving belangrijk: een prettige woonomgeving zorgt voor een betere verhuurbaarheid en stijgende woningwaarde. WoonGoed 2-Duizend denkt met ons mee, komt met creatieve oplossingen en durft te investeren. Samen hebben we in het verleden een aantal mooie en goede maatschappelijke projecten van de grond gekregen.Wat dat betreft maak ik me grote zorgen om de toekomst. Nu de regering de rol van corporaties flink inperkt, wordt het moeilijk om nog te investeren in projecten die niet tot de sociale huursector behoren. Gelukkig hebben we in het verleden al afspraken gemaakt en overeenkomsten gesloten voor toekomstige ontwikkelingen in bijvoorbeeld Nieuwstadt en Susteren.’ Huub Heijman, projectleider maatschappelijke projecten gemeente Echt-Susteren 5 | WoonGoed 2-Duizend in de samenleving Als woningcorporatie staan we midden in de samenleving. Logisch, onze 5.500 huurders maken er deel van uit. Daarom werken we met partners samen om wijken en kernen leefbaar te houden en bijzondere doelgroepen te huisvesten. In 2013 hebben we diverse convenanten, samenwerkingsovereenkomsten en prestatieafspraken gemaakt op het gebied van leefbaarheid. Mede op die manier maken we onze ambitie als Plattelandscorporatie-Plus waar. Doel van het convenant is te voorkomen dat huurders met een problematische huurschuld de woning worden uitgezet. pagina 29 jaarverslag 2013 Prestatieafspraken In 2013 hebben wij samen met collega-corporaties Wonen Limburg, Wonen Zuid en Domus nieuwe meerjarige prestatieafspraken gemaakt met de gemeente Roermond. Hierin is vastgelegd wat we over en weer van elkaar mogen verwachten. De prestatievelden uit het Besluit beheer sociale huursector vormen de basis van de afspraken, aangevuld met specifieke zaken die in de gemeente Roermond spelen. De prestatieafspraken worden meerdere keren per jaar gemonitord om te kijken of partijen de afspraken ook nakomen. In de gemeenten Beesel en Leudal zijn in 2012 meerjarige afspraken gemaakt, in Maasgouw hebben in 2013 de eerste gesprekken over nieuwe prestatieafspraken plaatsgevonden. In 2014 worden hier de definitieve prestatieaf- spraken getekend. De prestatieafspraken in de gemeente Echt-Susteren staan voor 2014 op de agenda. Convenanten Met de gemeente Echt-Susteren is in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) een nieuw convenant getekend. Hierin zijn duidelijke richtlijnen en kaders vastgelegd, zodat huurders die een Wmo-aanpassing nodig hebben die snel kunnen krijgen. Het convenant is samen met de woningcorporaties Wonen Limburg en ZO Wonen opgesteld. Het convenant voorkomen huisuitzettingen met de gemeente Roermond is in 2013 verlengd. Doel van het convenant is te voorkomen dat huurders met een problematische huurschuld de woning worden uitgezet. Samenwerking met ketenpartners is hierbij cruciaal. Een soortgelijk convenant loopt ook in de gemeenten Leudal en Maasgouw. Samenwerkingsovereenkomsten Ketenpartners in Roermond die te maken hebben met het zorgcasusoverleg hebben in 2013 met de gemeente een samenwerkingsovereenkomst getekend. Naast de corporaties gaat het met name om maatschappelijke instellingen. Door de samenwerking ontstaat een sluitende zorgketen die maatschappelijke uitval van personen en/of gezinnen kan voorkomen. In 2013 hebben we samen met de gemeente Roermond, de Provincie Limburg en alle ketenpartners de samenwerkingsovereenkomst Project passende huisvesting & begeleiding kwetsbare burgers Roermond getekend. Hierin is vastgelegd dat we met zijn allen zorgen voor voldoende passende huisvesting en begeleiding voor kwetsbare burgers. Doel is dat de burger na een periode van maximaal 2 jaar in staat is om zelfstandig te wonen. Dorp- en wijkontwikkelingsplannen Als Plattelandscorporatie-Plus zien we het als belangrijke taak om plattelandskernen in ons werkgebied leefbaar te maken en te houden. Dat doen we door te werken aan ons bestaande bezit en door vastgoed te (her)ontwikkelen. Daar ligt onze kracht. Vanuit dit vastgoed kunnen bewoners, verenigingen en andere belanghouders hun bijdrage aan de samenleving leveren. Een vitaal dorp is voor iedereen belangrijk. In een vitaal dorp is er volop sociaal-maatschappelijk leven in de vorm van verenigin- pagina 30 jaarverslag 2013 gen, buurtactiviteiten, eerstelijnsvoorzieningen, peuterspeelzaal, buitenschoolse opvang en primaire levensvoorzieningen. In samenwerking met gemeenten initiëren wij dorps- en wijkontwikkelingsplannen; planstudies om te bekijken hoe een kern of een deel van een kern het beste aangepakt kan worden binnen het (re)vitalisatiekader. Zo zijn in de gemeente Echt-Susteren dorpsontwikkelingsplannen opgesteld voor Koningsbosch en Sint Joost. De komende jaren worden die uitgevoerd. Hierin is vastgelegd dat we met zijn allen zorgen voor voldoende passende huisvesting en begeleiding voor kwetsbare burgers. Brede maatschappelijke voorziening In Roggel is als onderdeel van het Centrumplan Roggel in 2013 de BMV Roggel afgerond. Dit project is een mooi voorbeeld van de integratie van meerdere maatschappelijke functies in één gebouw: onderwijs, samenwerken en ontmoeten zijn op één centrale plaats in het dorp bij elkaar gebracht. Het gebouw speelt daarmee een grote rol in de ontwikkeling van jong en oud in Roggel. Het ontwikkelen van een brede maatschappelijke voorziening gebeurt in nauwe samenwerking met de gemeente. In de plannen worden demografische en economische ontwikkelingen meegenomen. Dit heeft er toe geleid dat plannen voor een brede maatschappelijke voorziening in bijvoorbeeld Koningsbosch en Sint Joost zijn bijgesteld. Hier komt geen volledige brede voorziening, maar worden wel bepaalde onderdelen aangepakt, zoals het opwaarderen van het lokale gemeenschapshuis. Bijzondere doelgroepen Mensen met een zorgbehoefte Een belangrijke doelgroep van onze corporatie vormen ouderen en mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking. Het aantal ouderen zal de komende jaren sterk blijven toenemen. De vergrijzingspiek valt rond 2040, als een kwart van de Nederlandse bevolking 65 jaar of ouder is. Limburg loopt samen met de provincie Zeeland voorop in vergrijzing. Een groeiend deel van de ouderen en zorgbehoevenden zal zelfstandig blijven wonen. Naast geschikte woningen zijn voorzieningen op welzijnsgebied en goede en voldoende zorg belangrijke voorwaarden om dit te realiseren. De drie componenten wonen, welzijn en zorg vragen om een goede samenwerking tussen de betrokken partijen. Deze samenwerking komt in onze projecten duidelijk naar voren. De nieuwe gezondheidscentra in Roggel en Reuver en de realisatie van Thomashuizen en Herbergiers zijn daarvan goede voorbeelden. Bij bestaande bouw anticiperen we samen met bewoners op de zorgvraag door woningen aan te passen tot levensloopbestendige woningen. Op het gebied van ouderenhuisvesting en/of wonen en zorg werken we intensief samen met een breed palet aan zorgaanbieders in onze werkgebieden. Statushouders Als asielzoekers in een opvangcentrum een verblijfsvergunning ontvangen, gaan ze op zoek naar eigen woonruimte. Gemeenten moeten hen passende woonruimte aanbieden. WoonGoed 2-Duizend werkt voor de huisvesting van statushouders (vluchtelingen met een verblijfsvergunning) nauw samen met de gemeenten. In goed overleg en op basis van beschikbaarheid leveren we ons aandeel in het huisvesten van statushouders. Per half jaar krijgen de gemeenten voorgeschreven hoeveel statushouders ze moeten helpen: de taakstelling. Uit de tabel blijkt bijvoorbeeld dat de gemeente Beesel eind 2013 nog 4 statushouders moest helpen om aan de taakstelling te voldoen. Statushouders 2013 Woonwagenbewoners WoonGoed 2-Duizend heeft op dit moment geen woonwagenstandplaatsen en woonwagens. Wel zijn we samen met collega-corporatie Wonen Zuid participant in de Stichting Bijzonder Beheer en Dienstverlening. In 2013 zijn met de gemeente Roermond en Wonen Zuid afspraken gemaakt om een woonwagenkamp in Swalmen te verplaatsen van de Witte Koeweg naar de Sportparklaan. Status Taakstelling Taakstelling Status taakstelling per 1e half jaar 2e half jaar taakstelling per 01-01-2013 2013 201331-12-2013 Gemeente Beesel -2 4 6 4 Gemeente Roermond -3 15 22 14 Gemeente Echt-Susteren -2 9 13 -3 pagina 31 jaarverslag 2013 Sponsoring Maatschappelijke verbondenheid is een van de kernwaarden van WoonGoed 2-Duizend. De kwaliteit van de leefomgeving in de dorpen en kernen is voor ons dan ook erg belangrijk. Via ons sponsorbeleid steunen wij initiatieven die bijdragen aan de verbetering van de leefomgeving van onze huurders of van de gehele gemeenschap. In 2013 hebben we 11 sponsorverzoeken ontvangen. Deze zijn getoetst aan het beleid. 5 aanvragen zijn gehonoreerd, omdat deze verzoeken een duidelijke relatie hadden met ons werkgebied en/of de leefbaarheid binnen een buurt. Versterken ‘PSW ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking. Thuis, maar ook in woonbegeleidingscentra waar mensen wonen en zorg krijgen. Deze centra staan midden in de wijk, dichtbij voorzieningen en dichtbij de familie van de bewoners. Op die manier kunnen de cliënten zoveel mogelijk onafhankelijk functioneren en sociale contacten met de buurt opbouwen. We nodigen de buurt ook nadrukkelijk uit om kennis te maken met de bewoners van onze centra. Zo is er meestal een gemeenschappelijke ruimte waar mensen een kopje koffie kunnen drinken of waar de wijkvereniging kan vergaderen.’ ‘Zo’n vijf jaar geleden bracht een ouderinitiatief in Reuver ons in contact met WoonGoed 2-Duizend. Samen hebben we een prachtige huisvesting voor hun kinderen gecreëerd in en naast de oude meisjesschool in Reuver. De samenwerking was zeer goed, qua visie en cultuur passen beide partijen goed bij elkaar. Sindsdien hebben pagina 32 interview we vier andere projecten gezamenlijk gerealiseerd, op dit moment werken we in Roermond en Echt samen aan twee nieuwe woonbegeleidingscentra. De kracht van WoonGoed 2-Duizend zit in de slagvaardigheid en de kwaliteit van de woningen. Bovendien kunnen we zaken als aanbesteding en financiering met een gerust hart aan hen uitbesteden. De corporatie weet inmiddels wat wij nodig hebben, wat onze wensen zijn. Zorg en ondersteuning is onze kerntaak, het onderhoud en de ontwikkeling van vastgoed leggen we graag neer bij deskundige partijen als WoonGoed 2-Duizend. Ik wil de samenwerking in de toekomst dan ook graag voortzetten en als het kan versterken.’ Jacques Wulms, manager zorgondersteuning en vastgoedontwikkeling PSW 6 | Personeel en organisatie Intern stond 2013 in het teken van de organisatieveranderingen die op 1 januari 2014 zijn ingegaan. Met een groot aantal nieuwe functies willen we met minder mensen een betere dienstverlening leveren. Het aantal fte’s daalt en dit gebeurt zonder gedwongen ontslagen. De hele corporatiesector is behoorlijk onder vuur komen te liggen. De overheid eist een scherper toezicht en legt een stevige financiële druk op in de vorm van een verhuurderheffing. Daarmee dienen corporaties een bijdrage te leveren aan de bezuinigingen vanuit Den Haag. Daarnaast moeten wij meebetalen aan de saneringskosten van een aantal corporaties die het hoofd niet boven water hebben kunnen houden. Een drastische verlaging van de bedrijfskosten is dan ook noodzakelijk, in combinatie met aanvullende maatregelen. Tegelijkertijd willen we onze dienstverlening verbeteren en onze ambities als Plattelandscorporatie-Plus realiseren. Met de invoering van clusters willen we de interne samenwerking bevorderen en de kwaliteit van de dienstverlening verbeteren. pagina 33 jaarverslag 2013 Reorganisatie In 2013 hebben we de grote organisatieveranderingen voorbereid die op 1 januari 2014 zijn ingevoerd. De veranderingen bestaan enerzijds uit een andere structuur en een nieuwe manier van werken, anderzijds uit een besparingsoperatie. Tot 2017 dalen de personele kosten met 20%. Concreet betekent dit een daling van het aan- tal fte’s van 50,6 naar 42. Dit gaat zonder gedwongen ontslagen. De organisatie bestaat sinds 1 januari 2014 uit vier clusters: Wonen, Leefbaarheid, Vastgoed en Bedrijfsvoering, ondersteund door een staf en een concerncontroller. Met de invoering van clusters willen we de interne samenwerking bevorderen en de kwaliteit van de dienstverlening verbeteren. In de eerste helft van 2013 zijn vier clustercoördinatoren aan de slag gegaan met de invulling van hun eigen cluster. Eind 2013 hebben alle medewerkers een ontwikkelassessment gedaan, vervolgens zijn ze in een cluster geplaatst. Per medewerker is een opleidingsplan opgesteld om in de toekomst aan de eisen van de nieuwe functie te voldoen. Dit moet resulteren in een geolied team met goed geschoolde medewerkers. Personele ontwikkelingen Het personeelsbestand in 2013 is met 0,09 fte toegenomen tot 50,6 fte’s. Het aantal formatieplaatsen woningen bedroeg 10,8 formatieplaatsen per 1000 woningen (de studentenhuisvesting in Delft en Den Haag is daarbij bui- ten beschouwing gelaten). Waar het aantal fte’s licht toegenomen is, is het aantal medewerkers met 1 gedaald tot 57. Eind 2013 werkten er 24 vrouwen en 33 mannen bij WoonGoed 2-Duizend. Het gemiddeld aantal dienstjaren daalde met 0,31 jaar tot 13,67 jaar, de gemiddelde leeftijd steeg met 0,48 jaar tot 49,88 jaar: < 30 jaar : 1,75 % 30-40 jaar : 8,77 % 40-50 jaar : 38,60 % wordt het personeel geïnformeerd via intranet, email en de website over bijvoorbeeld beleid, nieuwbouwontwikkelingen, personele nieuwtjes en cao-ontwikkelingen. Juridische organisatiestructuur WoonGoed 2-Duizend bestaat juridisch uit Stichting WoonGoed 2-Duizend en de Holding VastGoed 2-Duizend B.V., waarvan Stichting WoonGoed 2-Duizend bestuurder en enig aandeelhouder is. De keuze voor deze structuur is enerzijds ingegeven door de (toen- malige) fiscale situatie, anderzijds was de omvangrijke en sterk groeiende projectenportefeuille aanleiding om dit vanuit risicomanagement transparant te structureren. De holding heeft vier 100% dochterondernemingen: VastGoed 2-Duizend Projecten B.V., VastGoed 2-Duizend Reppelveld B.V., VastGoed 2-Duizend ‘t Thaal B.V. en VastGoed 2-Duizend Groenewoud B.V. Het toezicht op de totale organisatie vindt plaats door de raad van commissarissen van Stichting WoonGoed 2-Duizend. Schematisch: > 50 jaar : 50,88 % Ziekteverzuim Het ziekteverzuim is in 2013 gedaald van 4,92% naar 4,63%. De hoogte van het ziekteverzuimpercentage is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan een aantal langdurig zieken. De meeste daarvan waren niet werk-gerelateerd. Overleg binnen de organisatie In 2013 was er wekelijks directieraadoverleg op strategisch en tactisch niveau. In dit overleg werd het beleid vastgesteld en de voortgang van de nieuwbouwprojecten bewaakt. Het directieraadoverleg is op 1 januari 2014 vervangen door een managementoverleg. Afdelingen hebben structureel overleg op operationeel niveau. Daarnaast is er iedere eerste maandag van de maand een personeelsbijeenkomst. De bestuurder informeert medewerkers hierin over ontwikkelingen in de sector en de organisatie. Ook medewerkers leveren bijdragen met presentaties over uiteenlopende onderwerpen. Verder pagina 34 jaarverslag 2013 Stichting WoonGoed 2-Duizend Holding VastGoed 2-Duizend B.V. VastGoed 2-Duizend Projecten B.V. VOF Agnetenberg (50%) VastGoed 2-Duizend Reppelveld B.V. VastGoed 2-Duizend ’t Thaal B.V. VOF ’t Thaal (50%) VastGoed 2-Duizend Groenewoud B.V. Toelichting: •Binnen Stichting WoonGoed 2-Duizend vindt de exploitatie en het beheer plaats van sociale huurwoningen en gebouwen met een maatschappelijke functie. •Holding VastGoed 2-Duizend B.V. is een houdstermaatschappij; hierin worden geen activiteiten ontplooid anders dan het houden van 100% van de aandelen van de dochtermaatschappijen. •De projectontwikkelingsactiviteiten zijn ondergebracht bij VastGoed 2-Duizend Projecten B.V. Deze vennootschap ontwikkelt en realiseert projecten in opdracht van Stichting WoonGoed 2-Duizend. •Voor het project Reppelveld is gezien de lange doorlooptijd gekozen om een afzonderlijke juridische entiteit op te richten. Ook voor de grondexploitatie van het plangebied ’t Thaal in Echt-Susteren is een afzonderlijke vennootschap opgericht. Deze vennootschap participeert voor 50% in VOF ’t Thaal. Samen met de andere firmant (Bouwontwikkeling Jongen B.V.) is deze VOF verantwoordelijk voor de grondexploitatie. •In VastGoed 2-Duizend Groenewoud B.V vond de exploitatie plaats van het gelijknamige conferentiecentrum in Swalmen. Deze activiteiten zijn in 2011 afgebouwd en per 1 januari 2012 beëindigd. Het Landgoed Groenewoud is in inmiddels in 2013 verkocht. In deze B.V. vinden geen activiteiten meer plaats. •Ten behoeve van de exploitatie en ontwikkeling van het Agnetenberg kloostercomplex in Sittard is een vennootschap onder firma opgericht. Firmanten zijn Stichting WoonGoed 2-Duizend en Woningstichting VitaalWonen. De werkzaamheden binnen de holdingstructuur worden verricht door medewerkers van Stichting WoonGoed 2-Duizend; dit werk wordt doorbelast aan de betreffende B.V of project. In de vennootschappen is geen sprake van dienstverbanden. pagina 35 jaarverslag 2013 Bezoldiging topfunctionarissen conform Wet Normering Topinkomens (WNT) Onderstaand een overzicht van de bezoldiging van de topfunctionarissen conform WNT: Bedragen luiden in euro’s Bestuurders en commissarissen De raad van commissarissen stelt de beloning van het Bestuur vast. De beloning van de directeur-bestuurder is gebaseerd op het advies van de Commissie Beloningscode Bestuurders Woningcorporaties. Op basis hiervan is de functie van de directeur-bestuurder geplaatst in functieklasse E. WoonGoed 2-Duizend heeft over boekjaar 2013 een verplichting tot het betalen van de zogenaamde crisisheffing voor medewerkers met een loon hoger dan € 150.000. Deze crisisheffing over boekjaar 2013 bedraagt voor de directeur-bestuurder nihil. Voor de directeur Vastgoed bedraagt deze € 1.807. Overigens is de zienswijze van WoonGoed 2-Duizend dat deze crisisheffing niet tot de bezoldiging van het Bestuur dient te worden gerekend, aangezien hierin geen beloningselement is begrepen. Daarom is de crisisheffing in onderstaande bezoldigingsgegevens niet opgenomen. De duur van beide bovenstaande dienstverbanden in het jaar 2013 hebben elk betrekking op 1 fte. Zowel de directeur-bestuurder als de directeur Vastgoed vallen in het kader van de WNT onder de noemer topfunctionaris. pagina 36 jaarverslag 2013 Naam Functie K.J.P.A. Boonen P.J.H. Beeks Aantal dagen Huidige beloning Beloning op termijn Onkosten Totaal Directeur-Bestuurder 365 133.024 25.133 0 158.157 Directeur VastGoed 365 149.234 29.804 17.585 196.623 Commissarissen van WoonGoed 2-Duizend worden conform de WNT beloond. Dit betekent dat de voorzitter maximaal 7,5% van het toepasselijke bezoldigingsmaximum mag ontvangen en leden maximaal 5%. De crisisheffing over boekjaar 2013 is voor de gezamenlijke toezichthouders nihil. Hieronder volgt een overzicht van de in 2013 genoten bezoldiging van de leden van de raad van commissarissen (RvC). De getoonde bedragen zijn exclusief BTW. Vanaf 2013 is de vergoeding aan de voorzitter en leden van de RvC inclusief BTW tenzij een vrijstelling is toegekend. Bedragen luiden in euro’s Naam Functie Aantal dagen Beloning Onkosten Totaal Voorzitter RvC 365 9.682 0 9.682 M.G. Stevens Lid RvC, plaatsvervangend voorzitter RvC 365 8.607 0 8.607 P.R.M. Hamers Lid RvC 365 8.607 0 8.607 G.H.E.G. Derks Lid RvC 365 8.607 0 8.607 H.J.G. Slenter Lid RvC 365 8.607 0 8.607 M.G.H.C. Oomen-Ruijten Wet Normering Topinkomens Bij de samenstelling van bovenstaande verantwoording uit hoofde van de WNT zijn de Beleidsregels toepassing WNT d.d. 27 februari 2014 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties als uitgangspunt gehanteerd. WoonGoed 2-Duizend herkent de door de Minister van BZK in zijn kamerbrief d.d. 27 februari 2014 onderkende uitvoeringsproblemen met betrekking tot externe niet-topfunctionarissen, en heeft deze categorie in lijn met de door de minister voorgestelde gedragslijn niet in de WNT- verantwoording betrokken. Tot en met 2013 is de directeur Vastgoed belast geweest met de aansturing van de afdeling Vastgoed. De aansturing van het WoonGoed gedeelte vond plaats door het sectorhoofd WoonGoed 2-Duizend. Dit alles onder de verantwoordelijkheid van de directeur-bestuurder, die bovendien de overige afdelingen aanstuurde.Vanaf 2014 is de volledige aansturing in handen van de directeurbestuurder. In het formatieplan voor 2014 zijn nog wel twee leidinggevenden opgenomen ter ondersteuning van de directeur-bestuurder. Het hoogste uitvoerend orgaan bij WoonGoed 2-Duizend is het Bestuur. Het Bestuur van WoonGoed 2-Duizend bestaat, zoals ook blijkt uit het uittreksel van de Kamer van Koophandel, uit één persoon. De directeur-bestuurder is belast met de dagelijkse leiding van de gehele organisatie, hetgeen blijkt uit het Bestuursreglement, en stuurt in die hoedanigheid pagina 37 jaarverslag 2013 met ingang van 2014 de leidinggevende aan. Er is per januari 2014 sprake van 1 leidinggevende die de afdelingscoördinatoren direct en individueel zal aansturen. De coördinatoren zijn belast met de dagelijkse leiding van hun afdeling. In artikel 8 van het Bestuursreglement is geregeld dat het Bestuur bij kortdurende afwezigheid voorzieningen treft die gericht zijn op een ongestoorde voortgang van werkzaamheden in de organisatie, onder verantwoordelijkheid van het Bestuur. Het managementteam van WoonGoed 2-Duizend vormt een adviserend orgaan voor de directeur-bestuurder. Ondernemingsraad De ondernemingsraad is in 2013 intensief betrokken bij reorganisatieplanen. Zowel in de overlegvergaderingen met de directeur-bestuurder als in tussentijdse vergaderingen stond het onderwerp prominent op de agenda. In totaal zijn er in 2013 vijf overlegvergaderingen geweest. Daarin zijn de volgende onderwerpen besproken: •De instelling van een werkgroep financiële bezuinigingen die beoordeelt op welke niet-personele zaken WoonGoed 2-Duizend kan bezuinigen. •RvC-lid Tiny Slenter is aangewezen als contactpersoon tussen OR en raad van commissarissen. •De aanstelling van Pieter Kas van FNV Formaat als adviseur van de OR in het traject van de reorganisatie. •Effectory (medewerkersonderzoek) is op advies van de OR uitgesteld tot 2014. Vanuit een nulmeting wordt dan de ontwikkeling van de organisatie gemeten. Hiervoor is een werkgroep samengesteld. •In het kader van leeftijdsbewust personeelsbeleid zijn afspraken gemaakt met medewerkers van 60 jaar en ouder. •Ziekteverzuim 2012. •Preventief medisch onderzoek. Deelname aan dit onderzoek was 50%. • Jaarverslag 2012. Op 18 oktober 2013 heeft een overleg met de raad van commissarissen plaatsgevonden waarbij hoofdzakelijk over de nieuwe organisatie is gesproken. Samenstelling OR Op 19 maart 2013 hebben OR-verkiezingen plaatsgevonden. Yvonne Linssen, Wim Derix en Alie Vaesen zijn herkozen tot 2017. Hierdoor blijft de samenstelling ongewijzigd: René Geurts (voorzitter), Alie Vaesen (secretaris), Annie Frielink,Yvonne Linssen en Wim Derix. Op 1 januari 2014 neemt Yvonne Linssen het voorzitterschap van René Geurts over. Annie Frielink besluit te stoppen, waardoor er per 1 januari 2014 een vacature ontstaat. Reorganisatie WoonGoed 2-Duizend | een gezamenlijk traject pagina 38 jaarverslag 2013 Op 31 januari 2013 ontvangt de OR de adviesaanvraag voor de reorganisatie van de bestuurder. Daarin wordt gesproken over een reductie van de bedrijfslasten met 20% en een nieuwe organisatiestructuur. De OR, bijgestaan door een extern adviseur, is het met de bestuurder eens over de kwaliteitsslag, maar plaatst vraagtekens bij de financiële noodzaak tot een dergelijk forse reductie en uit haar zorgen over het mogelijk grote aantal ontslagen. Na een overleg tussen bestuurder, OR en adviseurs wordt de adviesaanvraag opgesplitst in een advies over de hoofdstructuur en een advies over de fijnstructuur. Intussen gaan de vakbonden aan de slag met een sociaal plan. Zij zijn duidelijk: wat hun betreft komen er geen gedwongen ontslagen omdat de noodzaak ontbreekt. Er wordt ingezet op natuurlijk verloop en het stimuleren daarvan. Dat heeft succes: tien medewerkers - de meesten met het pensioen in zicht - vertrekken vrijwillig. voor de nieuwe functies. De OR weet zich hierin gesteund door de achterban: collega’s zijn voor verandering en een kwaliteitsslag, maar tegen gedwongen ontslagen. De OR zet dan ook scherp in op een sociaal plan waarin dit staat. De vakbonden nemen dit over. Toch gaat het knellen. De discussie gaat over boventalligheid. Volgens de bestuurder kan er boventalligheid ontstaan doordat medewerkers niet geschikt zijn voor een nieuwe functie. Dit zou kunnen leiden tot gedwongen ontslagen. Na enige twijfel staat de OR op het standpunt dat gedwongen ontslagen niet nodig zijn en dat mensen door een leertraject geschikt gemaakt kunnen worden Door een open houding waarin standpunten op tafel kwamen, twijfels en zorgen geuit werden en emoties soms hoog opliepen, is er samen een resultaat bereikt waarin iedereen zich kan vinden. De OR kijkt samen met de bestuurder, adviseurs en achterban dan ook terug op een succesvol traject. In augustus 2013 ontvangt de OR de adviesaanvraag over de fijnstructuur. De druk wordt groter. Het moment van advisering -vóór 1 oktober- komt dichterbij en er ligt nog geen akkoord over het sociaal plan. In september is er uitvoerig overleg over een oplossing die tegemoet komt aan beide partijen. Die oplossing komt er: alle medewerkers worden geplaatst in een functie in de fors aangepaste organisatie, krijgen een persoonlijk ontwikkelingsplan en een training in het actief voeren van gesprekken. Iedere medewerker krijgt twee jaar de tijd om zichzelf te bewijzen in de nieuwe of gewijzigde functie. 7 | Financiën Het eigen vermogen van WoonGoed 2-Duizend is in 2013 met € 40 miljoen afgenomen, o.a. door de invoering van de verhuurderheffing. Wijzigingen in waarderingsregels hebben ook impact gehad op de zogenoemde onrendabele toppen van projecten die in 2013 in gebruik zijn genomen of de komende jaren in gebruik zullen worden genomen. Sinds 2013 laten we minimaal een derde van het commercieel vastgoed taxeren; ieder pand komt dus minimaal eens in per drie jaar aan de beurt. pagina 39 jaarverslag 2013 Waardering sociale vastgoed WoonGoed 2-Duizend kwalificeert haar sociale vastgoed - woningen met een huurprijs tot aan de huurliberalisatiegrens - als bedrijfsmiddel. Daarom waarderen we deze woningen op grond van de bedrijfswaarde. In 2013 zijn de uitgangspunten voor de berekening van de bedrijfswaarde geactualiseerd. Daarbij hebben we aansluiting gezocht bij de herziene richtlijn van de raad voor de jaarverslaggeving, de uitgangspunten van de meerjarenbegroting 2014-2023 en de meerjarenonderhoudsbegroting 2014-2023, het strategisch voorraadbeleid en de best practice in de sector. In de bedrijfswaardeberekening is rekening gehouden met de inkomensafhankelijke huurverhoging in 2013 en 2014. De verhuurderheffing is in overeenstemming met de vigerende regelgeving met ingang van het boekjaar 2013 voor de volledige levensduur van het vastgoed in de bedrijfswaarde ingerekend. Waardeverminderingen van het sociale vastgoed zijn zichtbaar in de post ‘Overige waardeveranderingen materiële vaste activa en vastgoedportefeuille’, waardevermeerderingen worden rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt. Op het sociaal vastgoed wordt afgeschreven op basis van de lineaire methode. Waardering commercieel vastgoed Het commercieel vastgoed omvat de woningen met een huurprijs boven de huurliberalisatiegrens (huurtoeslaggrens), het bedrijfsmatig vastgoed (niet zijnde maatschappelijk vastgoed) en het overig commercieel vastgoed. We waarderen commercieel vastgoed in het eerste jaar tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs en daarna tegen de actuele, reële waarde. Deze waarde is gebaseerd op de actuele marktsituatie en stellen we onder meer vast aan de hand van verkoopprijzen van recent verkocht, vergelijkbaar vastgoed. In alle gevallen houden we reke- ning met de contractuele verplichtingen van WoonGoed 2-Duizend, zoals lopende huurcontracten. De waardebepalingen worden uitgevoerd door externe taxateurs. In 2013 is ruim een derde van het bedrijfsmatig vastgoed getaxeerd, ook een deel van de woningen die tot commercieel vastgoed behoren, is in 2013 getaxeerd. Op basis hiervan zijn de overige woningen gewaardeerd. Sinds 2013 laten we minimaal een derde van het commercieel vastgoed taxeren; ieder pand komt dus minimaal eens in per drie jaar aan de beurt. Mutaties in de reële waarde van commercieel vastgoed in exploitatie worden in de winst- en verliesrekening verantwoord onder de post ‘Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille’. Binnen het eigen vermogen worden ze bijgehouden onder de noemer ‘niet-gerealiseerde herwaardering’. Deelnemingen en verbindingen De geconsolideerde jaarrekening van Stichting WoonGoed 2-Duizend zijn de financiële gegevens opgenomen van de stichting zelf en haar groepsmaatschappijen. Volledig opgenomen zijn de cijfers van de Holding Vastgoed 2-Duizend BV, VastGoed 2-Duizend Projecten BV, VastGoed 2-Duizend Reppelveld BV en VastGoed 2-Duizend ’t Thaal BV. V.O.F. ’t Thaal en V.O.F. Agnetenberg zijn ieder voor 50% geconsolideerd. Met de meeste deelnemingen heeft Stichting WoonGoed 2-Duizend ook een zakelijke relatie. Producten en diensten worden tegen marktconforme condities van de deelnemingen afgenomen. Samen met Vitaal Wonen is in 2013 de joint venture V.O.F. Agnetenberg opgericht voor de ontwikkeling van het kloostercomplex Agnetenberg in Sittard. De bijschrijving voor de rente 2013 bedroeg € 11.299, hetgeen onze totale deelname brengt op € 522.349. Het WIF staat sinds 2012 onder verscherpt toezicht. Vanuit het zogenoemde voorzichtigheidprincipe hebben we besloten onze deelname in WIF volledig af te waarderen. Overige afwaarderingen In de jaarrekening 2013 is een afwaardering van vastgoed opgenomen van € 936.536. Dit bedrag heeft betrekking op de grondbank bij het klooster Mariaveld te Susteren (€ 223.846), klooster Agnetenberg te Sittard (€ 447.690) en grondbank ’t Thaal te Pey (€ 265.000). Daarnaast zijn voor een totaalbedrag van € 439.516 diverse voorbereidingskosten afgeboekt voor projecten die in 2013 definitief zijn stopgezet. Hieronder bevinden zich onder meer het project huurwoning ’t Spick te Beesel (€ 243.842), het centrumplan te Koningsbosch (€ 60.293) en het project koopwoningen aan de Beeklaan te Roggel (€ 41.908). Studentenhuisvesting en het Woon InvesteringsFonds WoonGoed 2-Duizend heeft de afgelopen jaren een aantal studentenflats in Delft en Den Haag gebouwd voor studentenhuisvestingsorganisatie DUWO. Ook hebben we een belang van € 0,5 miljoen genomen in het WoonInvesteringsFonds (WIF). WIF verschaft liquide middelen voor de huisvesting van bijzondere doelgroepen van minder daadkrachtige corporaties. Beide investeringen hadden tot doel om maatschappelijk rendement uit ons vermogen te halen en dit geld te gebruiken voor de sociale huisvesting. Door de economische situatie behaalt WIF haar minimale rendementen niet en wordt er geen rente meer uitgekeerd maar bijgeschreven bij de certificaten. Treasury De treasurycommissie (bestaande uit de directeurbestuurder, de concerncontroller en de treasurer) van WoonGoed 2-Duizend heeft in 2013 5 maal vergaderd in het bijzin van een extern deskundige. Het treasurystatuut is geactualiseerd, extra aandacht was er voor de afgeleide financiële instrumenten (derivaten) om de financiële risico’s te beperken. Op grond van ons treasurystatuut is het gebruik van derivaten slechts toegestaan voor zover er een materieel verband met de financieringspositie of het belegde vermogen is. We gebruiken derivaten niet om te speculeren. Voor derivaten aangegaan na 1 oktober 2012 geldt dat we ons houden aan de Beleidsregels gebruik financiële derivaten door toegelaten instellingen. pagina 40 jaarverslag 2013 De investeringen hadden tot doel om maatschappelijk rendement uit ons vermogen te halen en dit geld te gebruiken voor sociale huisvesting. De totale schuldpositie aan overheid en kredietinstellingen bedroeg ultimo 2013 € 236.237.492 (2012 € 237.591.669). In 2013 is er in totaliteit een bedrag van € 17.500.000 aan nieuwe leningen aangetrokken en is er € 18.854.177 afgelost. De gemiddelde rentevoet van de per ultimo 2013 lopende leningenportefeuille bedraagt 4,08%. Daarbij is rekening gehouden met het derivaat in plaats van roll-over lening indien deze als dekking voor een roll-over is afgesloten. In verband met toezichtbelemmerende bepalingen in derivatencontracten heeft WoonGoed een plan van aanpak ingediend bij het Centraal Fonds Volkshuisvesting waaruit blijkt dat zij aan de inspanningsverplichtingen heeft voldaan om te komen tot het schrappen van de toezicht belemmerende bepalingen in de derivatencontracten inclusief een voorstel hoe WoonGoed 2-Duizend voornemens is hier verder mee om te gaan. Financiële continuïteit Het Centraal Fonds Huisvesting (CFV) en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) hebben beide een nieuwe en scherpere methode ontwikkeld om de risico’s te beoordelen die individuele woningcorporaties lopen. Op basis van de jaarrekening 2012 en de begrotingscijfers 2013 – 2022 zijn zowel het CFV als het WSW van mening dat Stichting WoonGoed 2-Duizend een acceptabele financiële positie heeft. Maar waakzaamheid is geboden: in het audit-alert van NBA zijn we aangemerkt als type II corporatie. Type II betreft corporaties die wezenlijke aanpassingen moeten doen in hun bedrijfsvoering (personeel, organisatie, onderhoud en pagina 41 jaarverslag 2013 investeringsvolume) en gebruik moeten maken van het verhuurbeleid om de operationele kasstroom op het vereiste niveau te kunnen houden en zo te blijven voldoen aan de normen van de financiële kengetallen. In de begroting 2014 – 2023 hebben we hierop geanticipeerd door voor 2014 gebruik te maken van de inkomensafhankelijke huurverhoging en sterk in te zetten op lastenbesparingen. Dit betreft deels onderhoudslasten en deels efficiencymaatregelen, zoals een inkrimping van het aantal personeelsleden. In de bedrijfswaardeberekening zijn deze besparingen verwerkt. Tot voor kort was de norm voor het WSW ten aanzien van de Loan to Value 50% (op basis van WOZ-waarde). Nieuwe (extra norm) wordt 75% op basis van bedrijfswaarde. De daling van de bedrijfswaarde (ten gevolge van de verhuurderheffing) resulteert in een Loan to Value van 81%. WoonGoed 2-Duizend zal een actieplan uitwerken om de Loan to Value terug te brengen tot minimaal de gestelde norm van 75%. Kengetallen 20132012201120102009 Woningen in exploitatie 5.530 4.904 4.730 4.799 4.470 Garages en parkeerplaatsen 491 490 482 482 436 Overige objecten 104 88 157 151 140 Totaal aantal verhuureenheden 6.125 5.482 5.369 5.432 5.046 Totale verzekerde waarde (x 1 miljoen euro) € 500 € 525 € 502 € 442 € 424 Mutatiegraad woningen 6,7 7,1 8,2 7,5 8,0 Financiële continuïteit Solvabiliteit 29,85% * 36,46% * 32,92% * 26,21% 27,20% Liquiditeit (current ratio) 1,39% 1,92% 2,96% 2,26% 2,34% Rentabiliteit eigen vermogen -23,09% * 0,11% * -8,70% * 6,06% 2,19% Rentabiliteit totale vermogen -4,71% * 1,61% * -0,72% 3,91% 3,27% Personeelsbezetting Voltijds, ultimo jaar 50,6 51,6 51,0 53,0 55,0 Voltijds, per 1.000 woningen in exploitatie 9,2 10,5 10,8 11,0 12,3 Balans en winst- en verliesrekening Weerstandsvermogen per woning in exploitatie € 2.486* € 8.457 * € 8.356 * € 16.689 € 16.444 Salarissen en sociale lasten per woning in exploitatie € 691 € 749 € 770 € 704 € 699 Bedrijfsresultaat per woning in exploitatie -/- € 3.408* € 1.441* -/- € 564 * € 2.389 € 1.887 Rentebaten per woning in exploitatie € 127 € 206 € 26 € 98 € 91 Rentelasten per woning in exploitatie € 1.707 € 1.610 € 1.706 € 1.475 € 1.617 Jaarresultaat per woning in exploitatie -/- € 4.987* € 37 * -/- € 2.243 * € 1.012 € 838 (voor belasting en resultaat deelneming) Tabel: kengetallen 2009-2013 (op basis van de geconsolideerde jaarrekening) *Omdat in 2012 de herziene richtlijn RJ 645 van kracht is geworden, zijn de cijfers van zowel 2013, 2012 als 2011 hierdoor op een andere waarde gebaseerd. Dit verklaart de grote afwijkingen t.o.v. de jaren 2009 en 2010 pagina 42 jaarverslag 2013 8 | Verkorte jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december 2013 (na voorgestelde resultaatbestemming) Ref. 31 december 2013 31 december 2012 VASTE ACTIVA Materiële vaste activa 10.1 Sociaal vastgoed in exploitatie 302.476.529 296.800.237 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie 6.286.143 38.133.572 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie 9.045.104 8.455.859 317.807.776 343.389.668 Vastgoedbeleggingen 10.2 Commercieel vastgoed in exploitatie 27.746.911 27.998.280 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 26.899.188 21.763.211 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie 1.130.868 2.653.371 55.776.967 52.414.862 Financiële vaste activa 10.3 Deelnemingen in groepsmaatschappijen 0 55.000 Latente belastingvorderingen 2.905.334 2.141.388 Leningen u/g 683.188 1.136.237 Te vorderen BWS-subsidies 0 173.928 3.588.522 3.506.553 Som der vaste activa 377.173.265 399.311.083 VLOTTENDE ACTIVA Voorraden 10.4 Vastgoed bestemd voor de verkoop 435.169 1.396.249 Onderhanden werken 14.471.394 14.143.049 14.906.563 15.539.298 Vorderingen 10.5 Huurdebiteuren 687.746 212.812 Gemeenten 45.921 66.754 Overige debiteuren 690.308 334.958 Vorderingen op maatschappijen waarin wordt deelgenomen 232.722 57.168 Belastingen en premies sociale verzekeringen 794.690 2.328.004 Overige vorderingen 210.985 367.866 Overlopende activa 88.383 901.052 2.750.755 4.268.614 Liquide middelen 10.6 5.291.985 20.197.604 Som der vlottende activa 22.949.303 40.005.516 TOTAAL ACTIVA 400.122.568439.316.599 pagina 43 jaarverslag 2013 Ref. 31 december 2013 31 december 2012 GROEPSVERMOGEN 10.7 Eigen vermogen 119.444.210 160.165.591 VOORZIENINGEN 10.8 Voorziening onrendabele investeringen en herstructureringen 5.716.624 4.885.000 Voorziening negatieve bedrijfswaarden 1.596.546 0 Voorziening latente belastingverplichtingen 380.028 422.775 7.693.198 5.307.775 LANGLOPENDE SCHULDEN 10.9 Schulden/leningen overheid 7.497.136 7.567.640 Schulden/leningen kredietinstellingen 228.740.356 230.024.029 Terugkoopverplichting onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 19.331.936 14.512.746 Vruchtgebruik onroerende zaken 547.806 513.355 Waarborgsommen 61.085 61.085 Overige schulden 337.500 337.500 256.515.819 253.016.355 KORTLOPENDE SCHULDEN 10.10 Schulden aan leveranciers 2.707.795 6.906.545 Schulden aan gemeenten 27.000 27.000 Belastingen en premies sociale verzekeringen 8.595.820 8.288.310 Overige schulden 233.071 236.396 Overlopende passiva 4.905.655 5.368.627 16.469.341 20.826.878 TOTAAL PASSIVA 400.122.568439.316.599 pagina 44 jaarverslag 2013 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2013 Ref.2013 2012 Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten 11.1 31.117.856 28.487.285 Opbrengsten servicecontracten 11.2 743.659 627.991 Erfpachtcanons 11.3 379.126 267.630 Wijzigingen in vastgoed bestemd voor de verkoop en onderhanden werken 11.4 -1.376.052 -5.430.032 Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille 11.5 2.882.245 2.374.218 Overige bedrijfsopbrengsten 11.6 84.119 101.950 33.830.953 26.429.042 Bedrijfslasten Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille 11.7 11.456.978 9.414.539 Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille 11.8 27.165.737 -1.992.724 Lonen en salarissen 2.853.899 2.712.427 Sociale lasten 419.700 414.447 Pensioenlasten 550.072 545.547 Onderhoudslasten 11.9 5.828.905 6.683.519 Leefbaarheid 11.10 460.277 813.958 Overige bedrijfslasten 11.11 7.407.848 5.400.178 56.143.416 23.991.891 Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille 11.12 -3.488.124 976.941 Uit de overige reserves gerealiseerde herwaardering 11.13 6.956.262 3.651.803 Bedrijfsresultaat voor financiële baten en lasten en voor belastingen -18.844.325 7.065.895 Rentelasten en soortgelijke kosten 11.14 -9.437.403 -7.895.800 Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 11.14 702.106 1.010.499 Saldo financiële baten en lasten -8.735.297 -6.885.301 Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen -27.579.622 180.594 Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 11.15 806.693 -354.259 Resultaat deelnemingen 11.16 0 -145.805 Resultaat na belastingen-26.772.929 -319.470 pagina 45 jaarverslag 2013 9 | Officiële registratie pagina 46 jaarverslag 2013 Statutaire naam Statutaire vestigingsplaats stichting WoonGoed 2-Duizend Beesel Postadres Postbus 4789 5953 ZK Reuver Kantooradres Pastoor Vranckenlaan 4 5953 CP Reuver Datum laatste fusie 1 januari 2000 Datum en nummer van het Koninklijk Besluit waarin de Toelating is opgenomen Datum en nummer van inschrijving in het Handelsregister Kamer van Koophandel te Venlo De laatst gewijzigde statuten zijn vastgesteld op Website www.woongoed2-d.nl E-mail [email protected] 7 februari 1969 nr. 92 18 juni 1968 13017362 26 november 2013 Prettig ‘WoonGoed 2-Duizend is de kleinste corporatie in onze gemeente, maar wel de meest actieve. Ik vind dat ze hun ambitie als Plattelandscorporatie-Plus waarmaken. Ze zijn namelijk niet alleen actief in de sociale huursector, maar investeren ook nadrukkelijk in maatschappelijke projecten. Goede voorbeelden daarvan zijn het Thomashuis in Grathem voor jongeren met een verstandelijke beperking en de Herbergier in Heythuysen voor ouderen met geheugenverlies. Met die projecten is duidelijk in een behoefte voorzien. Bovendien hebben leegstaande gemeentelijke gebouwen daarmee een prachtige herbestemming gekregen.’ ‘Ook in Roggel steekt WoonGoed 2-Duizend haar nek uit. In het nieuwbouwplan Reppelveld zijn 180 woningen gepland. Maar door de economische omstandigheden stagneert de verkoop. Een commerciële partij zou stoppen met bouwen, maar de corporatie bouwt in een rustig tempo door en pagina 47 interview verhuurt de woningen die eigenlijk voor koop bedoeld zijn. Zo komt het plan toch van de grond. WoonGoed 2-Duizend is slagvaardig, weet waar de problemen zitten en denkt mee over oplossingen. Dat is prettig. Wij voorzien in onze gemeente een sterke verandering in woningbehoefte. Er zijn minder woningen nodig, maar meer levensbestendige seniorenwoningen. Ook verwachten we een groei van arbeidsmigranten. Die wonen nu nog vaak op campings of bij agrariërs, maar als gemeente willen graag dat ze naar reguliere woningen verhuizen. Voor het eerst liggen er nu prestatieafspraken met de woningcorporaties. Door die afspraken en het driemaandelijks overleg met corporaties weten we elkaar steeds beter te vinden. Ik ga er dan ook vanuit dat de samenwerking verder zal verbeteren.’ Madelon Wuts, beleidsmedewerker wonen gemeente Leudal 10 | Verslag van de raad van commissarissen De raad van commissarissen (RvC) heeft tot primaire taak toezicht te houden op het beleid van de directie en op de algemene gang van zaken bij Stichting WoonGoed 2-Duizend en de met haar verbonden ondernemingen. Taken en bevoegdheden Volgens de wet heeft de raad van commissarissen de navolgende taken: • Benoeming en ontslag van bestuurders •Goedkeuring verlenen aan een aantal belangrijke besluiten van het bestuur De huidige raad van commissarissen beschikt over de mix van ervaring, kennis en competenties die noodzakelijk is in het hedendaagse toezicht op corporaties. pagina 48 jaarverslag 2013 Volgens de code Tabaksblat houdt de raad van commissarissen toezicht op de navolgende aandachtsgebieden: •De realisatie van de door het bestuur geformuleerde doelstellingen •De strategie en de risico’s verbonden aan de ondernemingsactiviteiten •De opzet en de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen • Het financiële verslaggevingsproces •De naleving van de wet- en regelgeving De raad van commissarissen doet verslag in de jaarrekening en ondertekent de jaarrekening mede met de bestuurder. De raad vervult in haar functioneren een drietal rollen. Die van werkgever voor het bestuur, de rol van toezichthouder op de algemene gang van zaken en de rol van klankbord voor het bestuur. In de rol van werkgever is de raad van commissarissen bezig met het selecteren, benoemen, schorsen, beoordelen, belonen en ontslaan van de bestuurder. In zijn rol van toezichthouder is de raad verantwoordelijk voor: •Het toezichthouden op het beleid van de bestuurder, de realisatie van de strategische doelstellingen en de wijze waarop de bestuurder het geformuleerde beleid uitvoert •Het toezichthouden op de algemene gang van zaken binnen de corporatie •Het goedkeuren van belangrijke bestuursbesluiten uit hoofde van de wet of voortvloeiende uit de statuten In zijn rol van klankbord is de raad van commissarissen verantwoordelijk voor het adviseren van het bestuur bij omvangrijke strategische beslissingen en het geven van gevraagd en ongevraagd advies aan de bestuurder. Het kader waarbinnen toezicht wordt gehouden betreft onder meer: • De relevante wet- en regelgeving •De Statuten en het Reglement raad van commissarissen en Bestuur van WoonGoed 2-Duizend • De Woonvisie • De begroting en de meerjarenbegroting Onze primaire doelstelling: het zijn van een Plattelandscorporatie-Plus die zich primair richt op het beschikbaar stellen van voldoende gekwalificeerde sociale huurwoningen in haar verzorgingsgebieden. pagina 49 jaarverslag 2013 Ontwikkelingen in de sector Een aantal financiële ontsporingen in de sector, de door het kabinet gelanceerde verhuurdersheffing en de nieuwe zienswijze van het Ministerie van Wonen op de rol en taak van de corporaties hebben een zware claim gelegd op de exploitatie van de woningcorporatie. WoonGoed 2-Duizend heeft de ingrijpende gevolgen tijdig in beeld gebracht en maatregelen genomen om ook in de toekomst (financieel) in staat te zijn invulling te geven aan haar primaire doelstelling: het zijn van een Plattelandscorporatie-Plus die zich primair richt op het beschikbaar stellen van voldoende gekwalificeerde sociale huurwoningen in haar verzorgingsgebieden. De werkwijze van de raad van commissarissen in 2013 De raad van commissarissen heeft zich mondeling en schriftelijk laten informeren over actuele ontwikkelingen, over de voortgang van de realisatie van de plannen en de algemene gang van zaken, door middel van overlegvergaderingen met de bestuurder en leidinggevenden, de externe accountant, de huurdersorganisatie BRES en de ondernemingsraad. De voltallige raad van commissarissen kwam in 2013 tien keer in vergadering bijeen. In deze vergaderingen kwamen de navolgende belangrijke onderwerpen aan de orde. • De vaststelling van de begroting 2013 • De meerjarenbegroting 2014-2017 • Het afstoten van het belang in Viaglas • De claim op vakantie-uren • De verkoop van Groenewoud te Swalmen • De ontwikkeling van Molenveld-Zuid te Reuver • Het Treasurystatuut • De selectie van de externe accountant • De herbestemming van het Klooster in Koningsbosch •De managementletter en het plan van aanpak n.a.v. de accountantscontrole 2012 • De kwartaalrapportages • De (voorlopige)jaarcijfers •De reorganisatie, het formatieplan, het daarbij behorende sociale statuut en de OR adviesaanvraag •Het HRM beleid, de ontwikkeling van de organisatie en de opbouw van het functiehuis • Het strategisch voorraadbeleid • Het rooster van aftreden van de RvC • Het reglement vergoedingen voor de RvC • Het jaarverslag 2012 van de klachtencommissie • Het huurbeleid en de huurverhogingen 2012-2013 • Het beleid inzake woonwagenlocaties • De Toezichtbrief 2013 •De aangepaste statuten en het vernieuwde huishoudelijk reglement • Het functioneren en de remuneratie van de bestuurder •Het verstrekken van een volmacht tot hypotheek vestiging aan het WSW • Het concept-investeringsstatuut • De verslagen van de financiële commissie •De actuele ontwikkelingen in de volkshuisvesting en de gevolgen daarvan op het te voeren beleid door WoonGoed 2-Duizend Naast de reguliere vergaderingen werden er in het verslagjaar twee themadagen belegd waar de navolgende thema’s werden besproken en verdiept: • Taken, bevoegdheden en rol van de RvC • Evaluatie functioneren RvC • Statuten en Huishoudelijk Reglement • Organisatieontwikkeling • Akkoord tussen Aedes en minister Blok. Governance en onafhankelijkheid De raad van commissarissen functioneert in een open sfeer met onderling respect en wederzijds vertrouwen. Zij organiseert zorgvuldig beraad en beschikt over voldoende informatie. Zij weegt in haar besluitvorming de maatschappelijke en bedrijfseconomische aspecten bij te nemen besluiten. De raad van commissarissen hanteert de Governance Code Woningcorporaties. Op een enkel punt wijkt WoonGoed 2-Duizend hier nog van af. De Governance Code gaat uit van een benoemingsperiode van 4 jaar voor een directeur/bestuurder. Onze directeur/bestuurder is benoemd voor onbepaalde tijd. pagina 50 jaarverslag 2013 De onafhankelijkheid van de commissarissen is in het verslagjaar niet in strijd geweest met de bepalingen uit de Governance Code 2012, het Huishoudelijk Reglement dan wel de intern vastgestelde integriteitscode, welke op het bestuur en de raad van commissarissen van toepassing is. Samenstelling raad van commissarissen mevr. M.G.H.C. Oomen - Ruijten Geboren: 6 september 1950 Werkzaam bij: Europees Parlement Functie: Lid Functie in RvC: lid o.v.v. huurdersorganisatie m.i.v. 1 maart 2012 voorzitter Lid van de RvC sinds: 1 januari 2012 Aftredend: 1 januari 2016 Nevenfuncties: Voorzitter Overlegorgaan Park de Maasduinen/ De Hamert; Diverse bestuurlijke activiteiten in sociale en culturele instellingen; Raad van Advies Mars Mr. P.R.M. Hamers Geboren: 13 februari 1946 Werkzaam bij: n.v.t. Functie: n.v.t. Functie in RvC: Lid, aandachtsgebied financiën Lid van de RvC sinds: 1 juli 2012 Aftredend: 1 juli 2016 Nevenfuncties:Commissaris Jalema bv en IFourC Commissaris Rabobank Maastricht eo Ing. H.J.G. Slenter Geboren: 22 juli 1954 Werkzaam bij: Royal Haskoning DHV Maastricht Functie:Strategisch adviseur Businessunit Regionale en Stedelijke Ontwikkeling Zuid Functie in RvC: Lid, aandachtsgebied P&O Lid van de RvC sinds: 1 januari 2013 Aftredend: 1 januari 2017 Nevenfuncties: n.v.t. pagina 51 jaarverslag 2013 M.G. Stevens MBA Geboren: 15 mei 1952 Werkzaam bij: n.v.t. Functie: n.v.t. Functie in RvC: Vice-voorzitter, lid o.v.v. huurdersorganisatie, aandachtsgebied financiën Lid van de RvC sinds: 1 juli 2012 Aftredend: 1 juli 2016 Nevenfuncties: Erebestuurslid Koninklijke Harmonie Sainte Cecile Eijsden Drs. G.H.E. Derks MPA Geboren: 25 augustus 1976 Werkzaam bij: Gemeente Maastricht Functie: Directeur Beleid en Stedelijke Ontwikkeling Functie in RvC: Lid, aandachtsgebied volkshuisvesting Lid van de RvC sinds: 1 januari 2013 Aftredend: 1 januari 2017 Nevenfuncties: Bestuurslid Hudig Stichting Drs. P.H. Spruijt Geboren: 9 maart 1962 Werkzaam bij: Gemeente Helmond Functie: Senior projectmanager Functie in RvC: Lid o.v.v. huurdersorganisaties Lid van de RvC sinds: 1 april 2005 Aftredend: 1 april 2013 Nevenfuncties: n.v.t. Profielschets De voltallige raad van commissarissen is in de periode 2012-2013 vernieuwd. Dit vanwege het overschrijden van de zittingstermijn van de leden van de vorige raad. Leden van de raad van commissarissen zijn geselecteerd op basis van het profiel dat voorafgaande aan de procedure werd geactualiseerd. In de profielschets is onder meer aangegeven dat elk lid •In staat moet zijn de hoofdlijnen van het totale beleid te beoordelen •Beschikt over specifieke deskundigheid die noodzakelijk is voor de vervulling van zijn/haar taak •Kennis heeft van de volkshuisvesting en de ontwikkelingen bijhoudt o.a. door middel van scholing en vakliteratuur •Bereid is qua tijdsbesteding en beschikbaarheid te kunnen waarborgen dat de RvC in staat is voortdurend toezicht uit te oefenen •Bereid is tot een minimale zittingsperiode van vier jaar. Naast deze kenmerken zijn in de profielschets relevante beleidsterreinen en kennisgebieden gedefinieerd op basis waarvan de individuele commissarissen zijn geworven. Vergoedingen en faciliteiten De honorering van de raad van commissarissen is gekoppeld aan de zwaarte van de functie en voldoet aan de door de wetgever vastgestelde kaders. De vergoeding voor een lid van de bedraagt € 8.607,00 per jaar. De voorzitter ontvangt € 9.682,00 per jaar. pagina 52 jaarverslag 2013 Bijlage Financiële commissie en aandachtsgebied In 2013 is binnen de raad van commissarissen de financiële commissie actief geweest. Het betreft in feite de auditcommissie zoals bedoelt in de Governance Code, waaraan WoonGoed 2-Duizend haar eigen invulling heeft gegeven. De commissie doet voorbereidend werk, rapporteert haar bevindingen aan de voltallige raad en adviseert de raad over te nemen besluiten waarvoor de voltallige raad van commissarissen verantwoordelijk is. De Financiële commissie bestond uit de René Hamers en Martien Stevens namens de commissarissen en Karel Boonen en Karel van Montfort namens het bestuur. Naast de financiële commissie zijn de aandachtsgebieden Personeel & Organisatie en Volkshuisvesting toebedeeld aan respectievelijk Tiny Slenter en Guido Derks. Ondernemingsraad In de rol van werkgever zag de raad van commissarissen toe op bestuurder Karel Boonen, die in het verslagjaar speciaal belast was met de ontwikkeling van de organisatie. Namens de raad van commissarissen is er periodiek contact geweest met de Ondernemingsraad door commissaris Tiny Slenter die Personeel & Organisatie als aandachtsgebied in haar portefeuille heeft. HBV BRES De bestuurder en de leden van de raad van commissarissen die namens de huurdersorganisatie zijn benoemd in de raad van commissarissen hebben periodiek overleg gevoerd met het bestuur van de huurdersbelangenvereniging BRES. In een open dialoog werd informatie uitgewisseld over relevante thema´s binnen WoonGoed 2-Duizend. De raad van commissarissen ondersteunt het bestuur in haar streven om de interactie tussen HBV Bres en WoonGoed 2-Duizend te intensiveren. Tot slot 2013 was een bewogen jaar. De vele veranderingen, die nodig zijn om ook in de toekomst aan onze primaire doelstelling te kunnen blijven voldoen, zijn inmiddels voelbaar. De uitkomst van de noodzakelijke ingrepen in de organisatie, de personele reductie en de extra huurverhoging in de periode 2013-2015 zorgen er voor dat wij met de huidige inzichten kunnen blijven voldoen aan onze primaire doelstelling; het beschikbaar hebben van voldoende passende sociale huurwoningen. De raad van commissarissen dankt de bestuurder en de medewerkers voor de vele extra inspanningen die tijdens de verbouwing van de organisatie werden geleverd en spreekt haar vertrouwen uit dat de komende jaren voortvarend verder gebouwd zal worden op dit goede fundament. Namens de raad van commissarissen Mevrouw M.G.H.C.Oomen-Ruijten. pagina 53 jaarverslag 2013 Bijlage 2013 was een bewogen jaar. De vele veranderingen, die nodig zijn om ook in de toekomst voldoende passende sociale huurwoningen beschikbaar te hebben, zijn inmiddels voelbaar.... Interessant ‘Het lidmaatschap van de raad van commissarissen is bijzonder interessant. Samen met je collega’s, het bestuur en medewerkers van WoonGoed 2-Duizend lever je een wezenlijke bijdrage aan de maatschappij. In de sociale huursector, maar ook op het gebied van leefbaarheid in dorpen en kernen. Commerciële partijen trekken zich daar steeds vaker terug, corporaties helpen om deze woongemeenschappen leefbaar te houden. Dat is een dankbare taak, het past ook bij de ambitie van WoonGoed 2-Duizend om Plattelandscorporatie-Plus te zijn. Maar de vraag is of de minister deze taak blijft ondersteunen. Er is veel onduidelijkheid gecreëerd, ik ga ervan uit dat de parlementaire enquêtecommissie daarover uitspraken gaat doen.’ ‘De taak van een commissaris is aanzienlijk verzwaard de afgelopen jaren. Het lidmaatschap vereist meer expertise en tijdsinvestering. Je moet veel lezen en je goed laten informeren. pagina 54 interview Dit gebeurt in overlegvergaderingen met de bestuurder en leidinggevenden, maar ook in bijeenkomsten met de externe accountant, de ondernemingsraad en huurdersorganisatie BRES. In 2012 en 2013 is de raad van commissarissen volledig vernieuwd. De huidige raad beschikt over de mix van ervaring, kennis en competenties die noodzakelijk zijn in het hedendaagse toezicht op corporaties. Ik heb vertrouwen in de toekomst. WoonGoed 2-Duizend heeft goede stappen, 2014 is het jaar waarin de organisatieverandering definitief zijn beslag krijgt. Er moet meer gedaan worden door minder mensen. Intern is daarvoor een betere ICT-ondersteuning en interne samenwerking nodig, extern ligt de nadruk op slimme samenwerkingsverbanden en een verhoging van de zelfzorg van huurders.’ René Hamers, lid raad van commissarissen WoonGoed 2-Duizend WoonGoed 2-Duizend Pastoor Vranckenlaan 4 5953 CP Reuver Openingstijden: maandag t/m donderdag: 08.30 - 16.30 uur vrijdag: 08.30 - 12.30 uur Telefoon: (077) 476 77 77 [email protected] www.woongoed2-d.nl
© Copyright 2024 ExpyDoc