Kinderen op spoed triëren

kinderen op spoed triëren
VVVS 4/02/2014
INHOUD
Kinderen op spoed
triëren


Problemen en valkuilen bij kinderen
Bestaande triage systemen
Hoe doen wij dat ?
Hoe doen jullie dat ?
Dr. Gerlant van Berlaer & Vera Van Mulders
Kinder- en Spoedarts
adj. Hoofdverpleegkundige

Toename vooral pediatrie/geriatrie
Triage ook bij kinderen nodig

70000

60000


50000
40000
Totaal
Volwassenen
Pediatrie
30000
20000



hardste roepers zelden ernstig ziek
gevaar zit vaak in een klein hoekje…
risico slecht pijnmanagement
verminderde alertheid zorgverleners
meer fouten
meer agressie
10000
0
1985
1990
2000
2008
2013
Problemen !

Kinderen:
 Boezemen angst in
PROBLEMEN EN VALKUILEN


Onbekend is onbemind
Emotionele betrokkenheid
 Werken niet altijd mee
Bij het triëren van kinderen



Parameters nemen is tijdrovend
Soms onmogelijk
Interpretatie is anders
 Hebben ouders/begeleiders mee


dr Gerlant van Berlaer & Vera Van Mulders
Die ongerust zijn
Niet kunnen wachten
1
kinderen op spoed triëren
VVVS 4/02/2014
Valkuilen!



Problemen !
Tijd
Tijd
Tijd





 Apart systeem is veel gevraagd
 Bestaande systemen niet aangepast
Uitkleden en aankleden
Hetero-anamnese ouders
Lichamelijk spartelend onderzoek
Saturatiemeting: + 2 minuten
Probleem met START

Triagesystemen en Kinderen:
aangevuld triage systeem
Vitale parameters bij kinderen zijn…
 anders
leeftijd
<1j.
1-2j.
2-5j.
5-12j.
>12j.
pols (/min)
110-160
100-150
90-100
80-120
60-100
leeftijd
<1j.
1-2j.
2-5j.
5-12j.
>12j.
leeftijd
<1j.
1-2j.
2-5j.
5-12j.
>12j.
ademhaling (/min)
30-40
25-35
25-30
20-25
15-20
bloeddruk (mmHg)
70-90
80-95
80-100
90-110
100-120
Manchester Triage Systeem
BESTAANDE TRIAGE SYSTEMEN
dr Gerlant van Berlaer & Vera Van Mulders
2
kinderen op spoed triëren
VVVS 4/02/2014
Manchester Triage systeem



Manchester Triage systeem
Identificeren van het probleem
Verzamelen van gegevens
Discriminatoren

 52
categorieën
 7 specifiek
voor kind
(13%)
 Algemene
Levensgevaar, Pijn, Bloeding, Bewustzijn,
Temperatuur, Acuutheid
 specifieke
op basis van de categorie

Automatisch toekennen kleur
Manchester Triage systeem

Identificeren
van het
probleem
Identificeren
van het
probleem
 52
categorieën
 7 specifiek
voor kind
(13%)
 4 niet
geschikt (8%)
Kortademigheid bij kinderen
Astma
Kortademigheid bij volwassenen
Mankend kind
Bezorgde ouder(s)
Maxillo-faciale problemen
Bijtwonden, beten en steken
Mishandeling
Bloeding per vaginam
Nekpijn
Braken en diarree
Onwel geworden kind
Brandwonden
Onwel geworden volwassene
Buikpijn bij kinderen
Oogproblemen
Buikpijn bij volwassenen
Oorproblemen
Chemische verbranding
Overdosis en intoxicatie
Collaps volwassene (flauwvallen)
Palpitaties
Corpus alienum
Pijn op de borst
Diabetes mellitus
Prikkelbaar kind
Dronken (mogelijk)
Psychisch probleem
Extremiteitenprobleem
Rompletsel
Geslachtsziekten, SOA
Rugpijn
GI (maag-, darm-) bloeding
Tandproblemen
Hoofdletsel / trauma capitis
Testispijn
Hoofdpijn
Trauma groot
Huiduitslag
Urinewegproblemen
Huilend kind
Valincident
Infectie en abcedering, lokaal
Vreemd gedrag
Insult / trekkingen
Wonden
Keelpijn
Zwangerschap
Waar komen kinderen mee ?
Allergie
Kortademigheid bij kinderen
Astma
Kortademigheid bij volwassenen
Automutulatie
Mankend kind
Bezorgde ouder(s)
Maxillo-faciale problemen
Bijtwonden, beten en steken
Mishandeling
Bloeding per vaginam
Nekpijn
Braken en diarree
Onwel geworden kind
Brandwonden
Onwel geworden volwassene
Buikpijn bij kinderen
Allergie
Automutulatie



Oogproblemen
Buikpijn bij volwassenen
Oorproblemen
Chemische verbranding
Overdosis en intoxicatie
Collaps volwassene (flauwvallen)
Palpitaties
Corpus alienum
Pijn op de borst
Diabetes mellitus
Prikkelbaar kind
Dronken (mogelijk)
Psychisch probleem
Extremiteitenprobleem
Rompletsel
Geslachtsziekten, SOA
Rugpijn
GI (maag-, darm-) bloeding
Tandproblemen
Hoofdletsel / trauma capitis
Testispijn




Koorts
Hoesten
Diarree
Buikpijn
Braken
Val
Wonde
Eet niet
Allergie
Kortademigheid bij kinderen
Astma
Kortademigheid bij volwassenen
Automutulatie
Mankend kind
Bezorgde ouder(s)
Maxillo-faciale problemen
Bijtwonden, beten en steken
Mishandeling
Bloeding per vaginam
Nekpijn
Braken en diarree
Onwel geworden kind
Brandwonden
Onwel geworden volwassene
Buikpijn bij kinderen
Oogproblemen
Buikpijn bij volwassenen
Oorproblemen
Chemische verbranding
Overdosis en intoxicatie
Collaps volwassene (flauwvallen)
Palpitaties
Corpus alienum
Pijn op de borst
Diabetes mellitus
Prikkelbaar kind
Dronken (mogelijk)
Psychisch probleem
Extremiteitenprobleem
Rompletsel
Geslachtsziekten, SOA
Rugpijn
GI (maag-, darm-) bloeding
Tandproblemen
Hoofdletsel / trauma capitis
Testispijn
Hoofdpijn
Trauma groot
Huiduitslag
Urinewegproblemen
Huilend kind
Valincident
Huilend kind
Valincident
Infectie en abcedering, lokaal
Vreemd gedrag
Infectie en abcedering, lokaal
Vreemd gedrag
Insult / trekkingen
Wonden
Insult / trekkingen
Wonden
Keelpijn
Zwangerschap
Keelpijn
Zwangerschap

Over- en ondertriage
Hoofdpijn
Trauma groot
Huiduitslag
Urinewegproblemen
Bestaande vormen

V
X
34
66
4
96
35
65
48
52
38
62
34
66
Meest gebruikte wereldwijd
 Nurse triage
 Getrainde verpleegkundige
 Trieert volgens algoritmen
 Kan behandelen (pijn, koorts) vlg standing orders

Stilaan ook
 Medical advanced triage
 Urgentiearts + triage nurse
 Trieert op ervaring, volgens algoritmen
 Kan bijkomend onderzoek inzetten, behandelen, ontslaan
Van Veen, Steyerberg et al. MTS in ped emergency care BMJ 2008
dr Gerlant van Berlaer & Vera Van Mulders
3
kinderen op spoed triëren
VVVS 4/02/2014
Medico - legaal

Eerste opvang en oriëntatie
 KB 21 april 2007 (wijziging KB 18/06/1990)


Spoedartsen (honorarium voorzien)
Enkel verpleegkundigen BBT spoed & IZ
HOE DOEN WIJ DAT ?
 B1 handeling
 onthaal, evaluatie, triage en oriëntatie ptn

Gebruik van bestaand systeem
 Liefst gevalideerd (alleen MTS)
UZ Brussel spoedgevallendienst







67000 patiënten/jaar
18000 kinderen
Triage team: arts + verpleegkundige
24/7
Manchester Triage Systeem
Gedigitaliseerd binnen eigen KWS
3 aangepaste triage ruimten
DOEL TRIAGE:





kanaliseren overaanbod
toekennen urgentiegraad (kleur)
behandelen pijn
informatie
inzetten bijkomende onderzoeken
4 standaard startzinnen
 Goeiendagbonjour
 Wat kunnen wij voor u doen?
 Hoe lang is dat al bezig?
 Wat zegt de huisarts/pediater daarvan?



dr Gerlant van Berlaer & Vera Van Mulders
Is niet-agressieve vraag
Maakt duidelijk hoe ons zorgsysteem werkt
Geeft aan welke stappen al ondernomen werden
4
kinderen op spoed triëren
VVVS 4/02/2014
toekennen urgentiegraad (kleur)

LEVENSBEDREIGEND
op basis van





doorverwijzing
triage score (kan semi automatisch)
beperkte anamnese & lichamelijk onderzoek
vitale parameters
urgentiegraad
tijd
pijnschaal
levensbedreigend
0
zeer dringend niet levensbedreigend
10
dringend niet levensbedreigend
60
weinig dringend
120
niet dringend
240
BESCHRIJVING
TIJD
VOORBEELD
Onstabiele parameters
met maximale
compensatie
Onmiddellijk
CRA
Maximale inzet van
middelen
Bewustzijnsverlies
Actieve convulsies
Majeur trauma
26
titel
ZEER DRINGEND NIET LEVENSBEDREIGEND
3-2-2014
DRINGEND MAAR NIET LEVENSBEDREIGEND
(EVOLUTIEF KARAKTER)
BESCHRIJVING
TIJD
VOORBEELD
BESCHRIJVING
TIJD
VOORBEELD
Bedreigde vitale
functies
Bedreigd lidmaat
Hoog energetisch
trauma
10 min
Gedaald bewustzijn
Stabiele vitale functies
MAX 60 min
Abdominale pijn
Grote inzet van
middelen
Matigde inzet van
middelen
Thoracale pijn
Dehydratatie
Niet penetrerend
oogletsel
Matige tot ernstige AH
problemen
Matige pijn
Koorts bij kinderen
< 6 weken
27
titel
3-2-2014
28
titel
MATIG DRINGEND
NIET DRINGEND
BESCHRIJVING
TIJD
VOORBEELD
BESCHRIJVING
TIJD
VOORBEELD
Stabiele functies
MAX 2 uur
Eenvoudige wonden
Stabiele functies
MAX 4 uur
Keelpijn
Ongecompliceerde
extremiteit trauma’s
Minimale inzet van
middelen
Lage inzet van
middelen
29
3-2-2014
Oorpijn
Hoofd verwondingen
zonder bijkomende
symptomen
Milde gastro-enteritis
Koorts bij het kind
tussen 3 maand en
3 jaar
Koorts bij kinderen
ouder dan 3 jaar
titel
dr Gerlant van Berlaer & Vera Van Mulders
3-2-2014
30
titel
3-2-2014
5
kinderen op spoed triëren
behandelen van pijn (en koorts)
 Eenvoudige middelen (dus niet IV)





Paracetamol, ibuprofen, spalk, ijs
VVVS 4/02/2014
MEDICAL ADVANCED TRIAGE

inzetten bijkomend onderzoek kind
Alléén indien evident nodig
 RX bij vermoeden breuken
 Labo bij vermoeden appendicitis
 Urine bij vermoeden urineweginfectie
 Beta-HCG bij vermoeden zwangerschap
Volgens protocol en gewicht
AC gel voor snijwonde
Rapydan voor prik
Rectaal indien ingreep mogelijk volgt
(nuchter!)
 Verkorting doorlooptijd met gem 45 min!
 Geruststelling is hier vaak reeds voldoende
INFORMATIE

voorbereiden patiënt en begeleiders
op te verwachten wachttijd
 Informatie over vervolg
 Informatie over triage zelf

HOE KINDEREN TRIËREN
“eerlijke volgorde telt niet meer”
 Informatie over wachttijden

Perception = reality
 Onwetende patiënten “geven niet af”


Ontlasten hele spoed
Vermijden conflicten
Extra aandacht voor







Geduld & zachte benadering
Pijn
Koorts
Angst
Vitale tekenen
Primaire behoeften
Typisch pediatrische pitfalls
Hoe kinderen triëren ?

lichamelijk onderzoek
 Kort doch ontkleed
 Vereist ervaring met kinderen

vitale parameters






Gewicht? (zeer voorname parameter)
Temperatuur (rectaal bij zuigeling!)
Saturatie (beperking techniek)
Bloeddruk (juiste maat manchet) + verwittigen!
Hartfrequentie
Allemaal te interpreteren naar leeftijd !
 Dehydratatie
 Meningitis
dr Gerlant van Berlaer & Vera Van Mulders
6
kinderen op spoed triëren
VVVS 4/02/2014
Niet te missen bij het kind !







Airway
Breathing
Circulation
Disability
Environment
Forgot something?
Glucose maybe?
→
→
→
→
→
geluiden
tirage, satu
shock
pupils / AVPU
temp, skin
Pijnschaal (VAS >8/10 = +1)





Alert
Voice
Pain
Unresponsive
(GCS
(GCS
(GCS
(GCS
14 - 15)
10 - 13)
6 - 10 = intubatie ?)
3 - 5)
Hoe kinderen triëren ?

Bijkomend onderzoek evident nodig?




Restrictief bij kinderen
Evidente breuken
Doorverwezen voor lab, RX
Soms afhankelijk van ander bijkomend onderzoek

Appendicitis: eerst lab of dadelijk echo?
Behandelen koorts vanaf 38,5°C
naargelang wat laatst werd gegeven:
- paracetamol 15 mg/kg
- ibuprofen 10 mg/kg
bijzondere groepen:









Behandelen pijn vanaf VAS 3
Rekening houden met


Eenvoudiger in triage
Staat voor
Koorts



→ one touch!
Hoe kinderen triëren ?

AVPU
Zuigelingen < 4 maand
Verwezen patiënten
Kinderen van collega’s
recidivisten, …
besmettelijke aandoeningen
risicopatiënten (muco, onco, immuno,…)
kindermishandeling
begeleiders
dr Gerlant van Berlaer & Vera Van Mulders
TAKE HOME MESSAGES


Kinderen triëren zoals andere patiënten
Extra aandacht voor







Geduld
Ontkleden
Belang parameters (koorts, saturatie, gewicht)
Belang pijnschaal
ABC approach ook hier
Radar kindermishandeling
Soms is kind blauw, maar ouders niet
7