Drukker door triage

Sjoerd Hobma, Luc Ruers, Jochen Cals
T
Inleiding
Toegankelijke zorg zonder wachttijden werd door de LHV be-
Imp o rt
Drukker door triage
zorg. Ook in ziekenhuisopnames, SEH-bezoeken en zorgkosten was er geen verschil tussen de groepen.
noemd als eerste doel van onze beroepsgroep voor de periode
2010-2014.1 Maar lukt ons dat anno 2015? Patiënten worden in
Interpretatie
toenemende mate getrieerd om huisartsenzorg op ‘het juiste
In praktijken die triage toepasten was de werkbelasting bij ge-
moment’ en ‘de juiste plaats’ te leveren. Als je ‘triage’ googelt,
trieerde patiënten aanzienlijk hoger. Die resultaten zijn toch
stuit je vooral op praktijkwebsites van huisartsen. Daarop
op het minst verrassend. In de praktijk moeten we dagelijks
wordt uitgelegd dat triage nodig is, door de assistentes gedaan
de zorgvraag en het beschikbare aanbod zo goed mogelijk op
wordt en dat zij daarvoor speciaal een cursus gevolgd hebben.
elkaar afstemmen. Triage is nodig wanneer de vraag het aan-
Diezelfde assistente is daarmee feitelijk de poortwachter in de
bod overstijgt. Het toepassen van triage leidt in dit onderzoek
zorg geworden. Maar wat zijn eigenlijk de effecten van triage
paradoxaal genoeg tot een toename van de werkbelasting
op de zorg die we leveren in de huisartsenpraktijk, op patiënt-
en is daarmee geen structurele oplossing voor dit probleem.
tevredenheid en op de kosten? Daarover is weinig bekend.
Andere vaak genoemde voordelen zoals patiëntveiligheid en
kosten worden door dit onderzoek niet bevestigd. Dit onder-
Onderzoek
zoek was echter niet opgezet om een harde uitspraak over de
Design In Engeland is triage eerder zeldzaamheid dan ge-
patiëntveiligheid te kunnen doen. Het feit dat patiënten die
meengoed. Om de effectiviteit van verschillende vormen van
triage door een verpleegkundige ondergingen minder tevre-
triage in de dagelijkse huisartsenpraktijk te onderzoeken wer-
den zijn, is interessant omdat dit uiteindelijk ook de groep
den daar 42 praktijken – die alle nog geen triage gebruikten
was met de meeste patiëntcontacten in de maand na hun te-
– gerandomiseerd in 3 groepen: in 13 praktijken werd triage
lefoontje om een afspraak te maken.
door de huisarts gedaan, in 15 praktijken werd triage door een
Natuurlijk verschilt de eerstelijnszorg in Engeland aan-
verpleegkundige gedaan, ondersteund door een computersys-
zienlijk van de onze. Toch is dit onderzoek ook voor de Neder-
teem, en 14 praktijken bleven hun gebruikelijke zorg bieden.
landse huisarts van belang, want de resultaten van dit goed
Gedurende 2 jaar werden 16.211 patiënten die een consult aan-
opgezette onderzoek zouden de kritische blik op invoering en
vroegen voor diezelfde dag, ingesloten in het onderzoek en
ontwikkeling van triage in onze dagelijkse praktijk moeten
volledig opgevolgd.2
prikkelen.
Resultaten Primaire uitkomstmaat was de werkbelasting voor
De kernvraag blijft daarbij: waarom neemt de werkbelas-
de praktijk: het aantal patiëntcontacten in de maand na het
ting voor de praktijk toe na telefonische triage? Is dit, zoals de
bewuste telefoontje van de patiënt. De onderzoekers legden
auteurs en commentatoren vermoeden, omdat de zorgvragen
ook patiënttevredenheid, SEH-bezoeken, ziekenhuisopna-
te complex zijn om telefonisch goed in te schatten? Dat zou
mes, overlijdensgevallen en zorgkosten vast als secundaire
goed kunnen, want meer dan de helft van de patiënten had
uitkomstmaten.
chronische gezondheidsproblemen. Daarnaast denken wij dat
Conclusie van de auteurs In de triagepraktijken nam het aantal
met de invoering van triage in de huisartsenpraktijk onge-
huisartsconsulten (face-to-face contacts) weliswaar af, maar
merkt een belangrijke maar essentiële verandering optreedt:
de werkbelasting voor de praktijken nam juist toe. Vergeleken
van drempelloos toegankelijke zorg waarin door huisartsen
met praktijken die reguliere zorg leverden (waar patiënten
in persoonlijke consulten een hulpvraag wordt beantwoord,
gemiddeld 1,91 contacten in de maand na het triagecontact
is zorg nu getrapt toegankelijk op basis van klachten en al-
hadden) waren er in de huisarts-triage-praktijken 33% meer
gemene richtlijnen. De effecten hiervan op patiënttevreden-
patiëntcontacten (2,65 contacten) en 48% meer contacten (2,81
heid, werkbelasting en kosten op langere termijn verdienen
contacten) in de groep waarin verpleegkundigen de triage de-
daarom ook bij ons nader onderzoek en veel meer terughou-
den. Voor een deel vond in de triagepraktijken een verschui-
dendheid bij brede invoering van triage in onze praktijken. ▪
ving van patiëntcontacten plaats, doordat meer telefonische
contacten plaatsvonden. Patiënten die door verpleegkundigen
werden getrieerd waren minder tevreden. Het aantal ongewenste incidenten verschilde niet tussen de drie groepen.
Het aantal doden was 5 in de huisartstriagegroep, 2 in de ver-
Literatuur
1
2
Position paper. Huisartsenzorg 2010-2014. www.lhv.nl.
Campbell JL, Fletcher E, Britten N, Green C, Holt TA, Lattimer V, et al. Telephone triage for management of same-day consultation requests in general practice (the ESTEEM trial): a clusterrandomised controlled trial
and cost-consequence analysis. Lancet online 4 aug 2014.
pleegkundigetriagegroep en 1 in de groep met gebruikelijke
Capaciteitsgroep Huisartsgeneeskunde, Postbus 616, 6200 MD Maastricht en Huisartsenpraktijk
Ruers Hobma Cals & Machielsen, Sittard: dr. S. Hobma, huisarts; dr. J.W.L. Cals, universitair docent
ĎėđĞĒĜĊěĝĜȔĞĒĜĊěĝĜĎėęěĊĔĝĒēĔĞĎěĜĘċĖĊĊĕĜȬĊČđĒĎĕĜĎėȓĒĝĝĊěčȖȔĞĎěĜȓđĞĒĜĊěĝĜɍĘěrespondentie: [email protected]
57(12) december 2014
huisarts & wetenschap
663