Mei-Juni 2014

Scheutnieuws
België-Belgique
P.B.
Brussel X
1/2619
Missiehuis van Scheut
Ninoofsesteenweg 548 • 1070 Brussel • tel. 02 526 14 00 • fax 02 521 21 63
Administratie en Redactie : [email protected] • www.scheut.be
Tweemaandelijks – 44ste jaargang Nr. 3 – MEI - JUNI 2014 - Afgiftekantoor Brussel X
Er is leven na de dood
Vier jaar na de aardbeving in Haïti geeft
Scheutist Jan Hoet (Lier °1942), in 1967 als
missionaris daarheen vertrokken, jongeren een
toekomst.
Om de jongeren te bereiken en hun vertrouwen
te winnen, organiseerde Jan allerlei activiteiten, zoals
kaarten, film kijken en vooral sporten beoefenen.
“Studenten moeten een uitlaatklep hebben.” Zelf ooit
een fervent sporter, richtte hij zeventien jaar geleden
voor jongeren de sportbond Banzaï op. “We startten
met vijftien meisjes. Vandaag telt onze club maar liefst
vierhonderd leden, jongens en meisjes, en zes ploegen
in competitie”, zegt hij niet zonder trots. Daarnaast
organiseert hij drukbezochte sportkampen tijdens de
vakantie. In de nasleep van de aardbeving die Haïti
vier jaar geleden trof is hij momenteel druk doende
met een nieuw project. “Het was een ramp die dood en
vernieling zaaide, maar ook nieuw leven voortbracht.”
Kaartenhuisjes
“Zo’n tachtig procent van de bevolking is jonger dan
achttien. Maar in dit nagenoeg armste land ter wereld
hebben zij niet alleen weinig of niets te eten, ze krijgen
ook weinig of geen kansen”, schetst Jan. Om gedreven
te vervolgen: “Een kind dat niet naar school kan, kan
nooit uit de vicieuze cirkel van armoede geraken.
Studie is de hefboom voor een betere toekomst.”
Sinds 2005 werd hij door zijn oversten vrijgesteld
om zijn droom waar te maken: in Port-au-Prince een
onthaaltehuis voor studenten runnen zodat kinderen
na hun lagere school verder kunnen studeren.
Inmiddels passeerden al meer dan zestig jongeren via
huis Mamosa – zo genoemd naar de plaatsen Marmont,
Mombin-Crochu en Saltadère waar Jan vroeger als
pastoor werkte – en baanden ze hun weg in het leven.
“Het was ongeveer tien voor vijf in de namiddag,
net voor het donker werd”, herinnert Jan zich de
bewuste dag, 12 januari 2010. “Het hele huis danste.
Ik holde naar buiten, struikelend over brokstukken die
naar beneden donderden. Ik was gewond, maar voelde
het niet. Jasmin, een van de kinderen, zat gekneld
met zijn voet onder een brokstuk muur. We konden
hem bevrijden, maar zijn voet was verpletterd.” Het
Belgische B-Fast team zou die later amputeren.
Het hele gebeuren speelt zich nog steeds af als een
film in zijn hoofd: “Er was veel paniek want er waren
voortdurend naschokken. Het werd snel donker. Er was
geen elektriciteit, geen telefoon. Hulp moest wachten.
Met de buren trokken we naar een open plek waar we de
nacht doorbrachten onder de sterren. We verwarmden
ons aan de onderlinge solidariteit, die heel groot was.”
Nadien leefde hij vier maanden met zijn studenten
in een tent op het voetbalveld van het vormingshuis van
Scheutnieuws mei - juni 2014
1
de paters van Scheut in Haïti om uiteindelijk naar het
huidige pand te verhuizen. “Cunina, een organisatie die
kansarme kinderen lager onderwijs aanbiedt en waarmee
ik samenwerk, kocht het huis aan. Met sponsorgelden van
weldoeners uit België en Mamosa bouwde ik een tweede
gebouw met extra kamers op de binnenplaats. Nu vinden
hier 33 studenten tussen 12 en 30 jaar onderdak.”
het voor, nu eens met muziek, dan weer met voorbeden
die ze zelf opstellen. Ik sta er versteld van hoe vaak zij
daarin hun dankbaarheid verwoorden en bidden voor
anderen die minder kansen hebben dan zij.”
Sneeuwbal
“Dit hier is mijn leven”, vat de 71 jaar geworden Jan
samen, met een wijds handgebaar naar huis Mamosa.
“Ik put hier veel voldoening uit. Ik ben trots op mijn
Een boost
studenten. Het verheugt me dat ze contact houden.
Omwille van de aardbeving keek de wereld naar
Veel oud-studenten komen geregeld langs. Ze noemen
Haïti en zag de rampzalige situatie van het land. “Ik
zich ‘la famille Mamosa’.”
wou de handdoek in de ring gooien. Alles was vernield”,
bekent Jan. “Maar ik kreeg zoveel steun uit België dat het
Toch zinkt de moed hem soms in de schoenen als hij
kinderen moet weigeren omdat hij geen bed meer vrij
project een nieuwe impuls kreeg. Toen rijpte het plan
heeft. “Vaak heb ik geldzorgen”, erkent hij. “Onderwijs
om een terrein aan te kopen waar de sportbond Banzaï
kost handenvol geld in
met zijn jeugdwerking een
“Ik sta er versteld van hoe vaak mijn studenten Haïti. Geregeld komen mijn
thuishaven zou vinden, waar de
zomerse sportkampen kunnen hun dankbaarheid verwoorden en bidden voor studenten extra geld vragen
voor schoolmateriaal, een
plaatsvinden, waar culturele anderen die minder kansen hebben dan zij.”
computer of dergelijke. Met
activiteiten kunnen georgadertig studenten in huis loopt dat soms aardig op. Ja, ik
niseerd worden, met logies en een bar enzovoort.”
heb wel eens slapeloze nachten.”
Inmiddels kocht hij een terrein en werd dit al ommuurd.
Ondertussen blijft hij kinderen van alle leeftijden
Toch blijft hij niet bij de pakken neerzitten. “Dit
handjevol kinderen dat ik help, is geen druppel op een
kansen geven om te studeren. In ruil daarvoor verwacht
gloeiende plaat. Het is meer dan dat. Dat handjevol
pater Jan goede schoolresultaten van de kinderen.
creëert een sneeuwbaleffect, want op hun beurt zetten
Ook op andere vlakken is hij veeleisend. “Ik verlang
deze studenten zich in voor anderen die minder
dat alle studenten aan wie ik onderdak geef in een
geluk hebben in het leven. Zo startte Floraine, een
goede verstandhouding samenleven. Ik vind het ook
oud-studente die nu als landbouwingenieur werkt, in
belangrijk dat ze contact houden met hun familie.”
haar geboortestreek een project om kansarme jongeren
Jan houdt ook aan een avondgebed. “Het is zowat een
een technische opleiding te geven. Zo wordt het meer
moderne versie van de vespers. De studenten bereiden
dan een druppel. Het wordt een stroom die leven geeft.”
Ilse Van Halst, uit ‘Relevant’,
tijdschrift Bisdom Antwerpen
Het bezoek aan Jan Hoet vond plaats in de marge
van een reportage in Haïti met Caritas International
om een balans op te maken van de situatie vier
jaar na de verwoestende aardbeving. De documentaire Tèt Ansamm, Creools voor Samen werken,
kun je bekijken op http://www.caritas-int.be/
nl/land/haiti.
www.cicm/global/nl
De titel van deze bijdrage zal je wellicht op het
verkeerde been zetten. Ga vooral niet surfen op
het “world wide web”. In dit geval moet je lezen:
“wie werkt waar?” of “wie woont waar?”
Uit welke landen zijn de Scheutisten afkomstig en
waar werken of wonen ze? Als bron voor deze informatie gebruiken wij de jaarlijkse ledenlijst, in de
scheutistenmond Elenchus genoemd, afkorting van
Elenchus Sodalium. Dit boekje, formaat B5, geeft de
stand van zaken weer per 1 januari van het betreffende
jaar.
In de bijgaande grafiek staan de landen van
herkomst op de horizontale lijnen, en de landen
van presentie in de verticale kolommen. Scheut is,
als Scheutprovincie, niet aanwezig in landen als
Tsjaad, Nigeria, de Centraal-Afrikaanse Republiek
(CAR), Mozambique, Canada, Honduras en China.
In Nigeria, de CAR, Mozambique en Canada zijn
er wel individuele confraters werkzaam met een
speciale opdracht of met een speciaal statuut. Er zijn
geen confraters in Tsjaad, Honduras en China, maar
Honduras leverde tot nu toe 1 confrater, China 5,
Wie? We hebben bewust
niet geselecteerd op basis
van nationaliteit, maar op
het land van geboorte of van
opvoeding. Er zijn immers
Belgische confraters die
geboren zijn in Frankrijk
tijdens de oorlog, en Belgische of Nederlandse confraters die geboren zijn
in Kongo of in Indonesië
tijdens de koloniale tijd.
Er zijn confraters die, om
diverse redenen, de nationaliteit van hun missieland
hebben aangenomen. Om het
beeld niet te vertekenen,
vertrekken we dus niet van
de nationaliteit.
Waar? Hier nemen we het land waar de confrater
op 1 januari 2014 verbleef. Dat kan bv. een Filippino
zijn die in Kongo werkzaam is maar op dat moment
studeerde in Amerika om volgend jaar novicemeester
te worden; of een jonge Haïtiaan die bestemd is voor
Senegal en theologie studeert in Yaoundé, Kameroen;
of een Kongolees die kerkelijk recht studeert in
Rome, of een Belgische confrater die daar werkt in
het kader van het algemeen bestuur van de congregatie. Confraters die toevallig tijdens de jaarwisseling
op verlof zijn worden in hun missieland meegerekend.
Tsjaad 1, en Canada 3. Aan de hand van de grafiek
kan je nagaan waar zij werkzaam zijn: in Nigeria werkt
Jean-Patrice Ngoyi, een Kongolees, als een van de
verantwoordelijken voor de Afrikaanse commissie
voor Gerechtigheid, Vrede, en Heelheid van de Schepping.
In de CAR werkt, in zeer moeilijke omstandigheden,
ook een Kongolees: Edouard Tsimba, onze vroegere
algemeen overste, die speciaal door het Vaticaan werd
aangezocht om de leiding te nemen van het grootseminarie in de hoofdstad Bangui. In Mozambique werkt
Rodolfo Montaño, een Mexicaanse broeder-dokter,
Scheutnieuws mei - juni 2014
3
in het kader van
Health Action International (HAI),
een NGO die zijn
hoofdzetel heeft
in Amsterdam.
Er zijn ook
relatief grote concentraties van confraters van eigen
bodem, vooral in
België (242 op de
347), Nederland
(26/38), Kameroen (17/33), Kongo
(65/201), de U.S.A.
(5/8), Indonesië
(20/58) en de Filippijnen (54/112).
België, Nederland
en de U.S.A. waren
vroeger hoofdzakelijk uitzendende Scheutprovincies,
maar wegens het ontbreken van roepingen zijn ze
uitsluitend ontvangers van eigenlandse confraters
geworden. Kongo, Indonesië en de Filippijnen
nemen ook oudere confraters van eigen bodem terug,
maar blijven nog uitzenden, wat ook wil zeggen
dat ze jongere landgenoten uit hun missie moeten
terugroepen voor vorming, opleiding en diensten.
Engelstalige eindopleiding (theologie) wordt verzekerd door Maryhill School of Theology (MST) in
Manila, opgericht door Scheut op de Filippijnen;
Franstalige eindopleiding (theologie) wordt verzorgd
door de École Théologique Saint Cyprien (ETSC),
een consortium waarin ook Scheut zetelt en dat is
gevestigd in Yaoundé, Kameroen.
Dé kampioen van “eigen bodem” is Japan (1/1
ofte 100%). De Japanse Scheut-provincie heeft nooit
geijverd om Japanse leden aan te werven, maar wel
om inlandse diocesane priesters te helpen rekruteren en vormen. Shigeru Naoki, onze enige Japanse
confrater, wilde per se Scheutist worden. Hij kreeg
zijn opleiding in de U.S.A., werkte een tijdje in Japan
zelf, en werd dan geroepen om in de Filippijnen voor
Radio Veritas te werken, een zender die de boodschap
verspreidt over gans Zuidoost Azië. Na zijn term bleef
hij daar in de pastoraal, en werd later aangesteld in de
vorming van jonge Scheutisten. Sedert mei 2010 is hij
definitief terug in zijn thuisland.
Wij hebben ook nog een Elenchus Defunctorum
(van de overledenen). Die groeit elk jaar aan met
20 tot 30 namen. Sedert het begin van dit jaar zijn 8
confraters ons ontvallen: 6 Belgen en 2 Nederlanders.
Aan de andere kant tellen we in een aparte rubriek
van de Elenchus Sodalium 5 novicen op de Filippijnen
en 20 in Kongo. Van de overledenen zijn we zeker dat
ze het gehaald hebben, van onze novicen niet. Blijf
met ons hopen en bidden dat ons ledenaantal op zijn
minst ongeveer stabiel blijft.
Werner Lesage, cicm
Scheutnieuws mei - juni 2014
5
Nederland
Frankrijk
Italië
Senegal
Tsjaad
Nigeria
NL
FR
IT
SEN
TSJ
NIG
256 26
1
0
1
5
1
1
2
2
65
1
3
1
1
1
4
1
1
11
1
1
9
17
1
13
61
102
5
2
43
8
Filipijnen
FIL
5
Indonesië
IND
1
Japan
JP
5
Singapore
SG
6
Taiwan
TW
10
Hong Kong
HK
8
China
CH
1
Mongolië
MG
5
Brazilië
BRA
5
Rep. Dominic.
RD
4
2
Haïti
HA
1
1
3
1
1
GUA Guatemala
HON Honduras
Mexico
1
30
2
2
19
MEX
1
1
17
1
5
Zuid-Afrika
RSA
7
3
1
U.S.A.
Mozambique
MOZ
6
1
3
USA
Zambia
ZAM
9
26
5
1
Kongo
KON
5
242
CAN Canada
Centr. Afr. Rep.
CAR
KAM Kameroen
België
BL
0
8
1
1
1
1
2
1
1
5
4
1
1
1
1
2
20 15
3
5
7
5
32
6
2
9
1
1
7
6
10
2
1
4
3
0
10
1
3
6
18
1
2
9
6
6
3
2
1
42
6
4
1
11
2
18
28
4
20
1
3
112
58
1
2
0
0
5
0
6
1
30
1
1
1
8
3
0
0
4
201
0
33
0
1
0
0
0
38
347
117 853
54
11
2
6
4
2
17
3
1
17
BL NL FR IT SEN TSJ NIG KAM CAR KON ZAM MOZ RSA CAN USA MEX HON GUA HA RD BRA MG CH HK TW SG JP IND FIL
Heb je hem gekend?
Mgr. Carlo Van Melckebeke, de bisschop met de pijp
Toen zijn
overste hem in
1927 naar één
van de meest
woeste streken
van Mongolië,
Si-ki-t’an, zond,
had deze hem
op het hart gedrukt ervoor te
zorgen zeker
niet in de handen van rovers
te vallen.
Rovers, een
typische term
uit die jaren.
En inderdaad,
hij was nog maar 8 dagen ter plaatse of hij moest
vluchten, de bergen in, samen met heel de lokale
bevolking, want 800 op de vlucht geslagen soldaten
waren komen opdagen. Mgr. Carlo zelf vertelt :
“Wij hebben onze toevlucht gezocht in de bergen.
Elke familie heeft zich in de zachte bergwand van een
ravijn een holte gegraven. In die precaire omstandigheden heb ik kennis kunnen maken met heel veel
mensen, even gemakkelijk als op een passagiersschip.
Zo heb ik op twee weken tijd mijn schapen leren kennen
en zelfs vriendschap kunnen sluiten met heidenen.
Een ervaring waarvoor ik, in normale omstandigheden, minstens twee jaar zou nodig hebben.”
Het is daar, ten zuiden van de Ortos-woestijn, dat
zijn missiedroom vorm begon te krijgen : een leven
dicht bij de gewone mensen, delend in de moeilijkheden van het leven : dievenbendes, ziektes, oorlog,
hongersnood …
Maar stilaan werden uitgestrekte stukken woestijn
in Mongolië, dankzij vele bevloeiingswerken,
omgevormd tot vruchtbare landbouwgrond. De
technieken om dat werk uit te voeren kwamen van
bij ons, uit de Polders en uit Nederland. Zo kon
de bevolking stilaan de regelmatig terugkerende
hongersnood overwinnen.
Gedurende de drie jaar van zijn opsluiting tijdens
de Japanse bezetting, heeft hij een boek geschreven
met als titel “Sociale bewogenheid van de Kerk in
Mongolië”. Het boek verscheen in 1947 maar werd
aanstonds vernietigd door de communisten want in
dit boek werd sociaal werk beschreven dat, volgens
hun ideologie, alleen door communisten verricht kon
worden.
In 1946 werd Carlo heel onverwachts bisschop
benoemd van het bisdom Ning-Hsia. Bewust van
het dreigende gevaar van het oprukkende revolutionaire leger van Mao, vreesde het Vaticaan dat het
weldra onmogelijk zou worden de afgelegen christengemeenschappen nog te animeren. Daarom werden
er in allerijl bisschoppen benoemd in de hoop dat
zij ter plaatse zouden kunnen blijven, ook onder een
communistisch regime.
Maar bisschop Carlo ontsnapte niet aan de
algemene volkstribunalen en werd naar een werkkamp
gestuurd, gekleed in de fameuze rode communistische
werkkledij. Kort daarna veroordeelde een volkstribunaal hem om ‘vrijwillig’ uit China verbannen te
worden.
In 1953 werd hij Apostolisch Visitator benoemd
voor de 12 of 13 miljoen Chinezen verspreid over
heel de wereld. Hij vestigde zijn hoofdkwartier te
Singapore. Zo heeft hij vele jonge seminaristen
kunnen helpen om hun priesterstudies af te maken in
andere landen.
Zijn lang en gevarieerd missionarisleven heeft
hij vredevol beëindigd in Singapore, te midden
van zijn trouwe vrienden : zijn pijp en zijn Chinese
thee.
Jean-Pierre Bénit, cicm, uit ‘Scheut en famille’
Het “Missiehuis van Scheut Leuven” wordt
“Chinees College-Leuven”
In ‘Scheutnieuws’ van november-december 2013
lieten wij jullie weten dat het huis van Leuven, vroeger
bestemd voor de opleiding van missionarissen Scheutisten, zou verkocht worden. De “Verbiest Stichting”
heeft het huis gekocht en maakt ervan het “Chinees
College-Leuven”. In een deel van het gebouw worden
nu al door het Chinees College bedienaars (priesters
en religieuzen) opgeleid voor de Kerk in China.
Momenteel heeft de Verbiest Stichting 20 beursstudenten die in België een dergelijke opleiding volgen.
Nog deze zomer komen 14 nieuwe beursstudenten uit
China aan. Zo wordt een merkwaardige oude traditie
van Scheut voortgezet en aangepast, beantwoordend
aan de noden van vandaag. In het Chinees College
wordt vanaf 1 juni 2014 ons ‘Vormingsprogramma en
de Pastorale Samenwerking met de Kerk in China’ ondergebracht.
Voor de Verbiest Stichting in België is de aankoop
van het huis van Scheut in de Vlamingenstraat een
belangrijke mijlpaal. Het gaat gepaard met een duide-
lijke groei van de activiteiten binnen China waaraan
wij meewerken zowel voor academisch onderzoek als
voor samenwerking op pastoraal vlak.
Jeroom Heyndrickx cicm,
uit ‘Verbiestkoerier’ maart 2014
SOS Scheut – kennismaking met een aanvaard project
Project ‘Watervoorziening’
P. Antoon Tanghe is de verantwoordelijke van dit
project. Hij werkt in Kongo op de ‘Plateau des Bateke’,
40 km van Kinshasa. Dit plateau, 600 meter boven de
zeespiegel, is een uitgestrekt gebied, bewoond door
de stam van de ‘Bateke’. Zijn parochie St.-Eugène
bevat 56 dorpen in een straal van 50 km rond zijn
parochiekerk. Drinkwater is er het groot probleem.
Op deze hoogte zijn er geen waterbronnen. De mensen
drinken regenwater of water van de moerassen. Antoon
organiseert vele vergaderingen op de plaats waar hij
woont. De mensen komen van ver naar deze vergaderingen (of vormingssessies) en blijven er enkele dagen.
Daarom wil hij citernes bouwen om regenwater op te
vangen van de daken. Deze citernes zijn vooral nodig
gedurende het droog seizoen. Zo kan hij de mensen
beter ontvangen en hen het allernoodzakelijkste
geven. Deze citernes zijn niet alleen noodzakelijk voor
deze vergaderingen, maar zijn er ook nodig voor de
400 kinderen van de lagere school en leerlingen van
het middelbaar onderwijs. De mensen willen graag
meewerken voor het bouwen van deze waterputten,
maar meer dan hun tijd en handenarbeid kunnen ze
niet geven. Met uw hulp kunnen wij cement en andere
benodigdheden aankopen om dit project te verwezenlijken. Nu reeds van harte dank voor uw hulp.
Wie dit project wil steunen, kan storten op
SOS Scheut – Ontwikkelings – Samenwerking –
Brussel: IBAN: BE82 0000 9019 7468,
BIC BPOTBEB1. Bij iedere storting het
projectnummer vermelden: 04 243 005 en
de naam van het project: ‘watervoorziening’.
Er kan een attest verkregen worden.
Scheutnieuws mei - juni 2014
7
Onze overledenen
Onze overledenen
Prosper Renson
Geboren in Waregem op 2 april 1928.
Eerste geloften op 8 september 1948.
Priester gewijd op 2 augustus 1953.
Missionaris in Japan van 1954 tot 2005 en daarna in België.
Overleden in Halle op 12 maart 2014.
Jozef Sinnesael
Geboren in Moorslede op 14 maart 1927.
Eerste geloften op 8 september 1947.
Priester gewijd op 3 augustus 1952.
Missionaris in Kongo van 1954 tot 1978 en daarna in België.
Overleden in Torhout op 13 maart 2014.
Egied Van Riet
Geboren in Steenhuffel op 24 januari 1926.
Eerste geloften op 1 mei 1947.
Missionaris vanaf 1951, in Kongo gedurende 12 jaar,
en voor de rest in België en Nederland.
Overleden in Torhout op 25 maart 2014.
Overleden familieleden van confraters
Kessel-Lo, 01.03.14: Dhr Victor Rijmen, broer van Louis (Schilde).
Loenhout, 02.04.14: Dhr Piet Berghmans, broer van Jozef (†2002) en Jan (†1998).
Deurle, 04.04.14: Dhr Eddy Vermeersch, broer van Robert (Kongo).
Oedelem, 14.04.14: Dhr Paul Tanghe, schoonbroer van Maurits en Robert Carlier (Torhout).
Torhout, 18.04.14: Dhr Herman Lodrioor, broer van Daniël (Kortrijk).
Eine-Oudenaarde, 25.04.14: Dhr Adiel De Ruyck, broer van Daniël (Kortrijk).
Komen en gaan
(lijst afgesloten op 30 april 2014)
Kwamen op verlof :
Coenraerts Herman (Kongo) - Das Jos (Kongo) - Lesage Mark (Filippijnen) - Wyndaele Bill (U.S.A.).
Keerde terug naar zijn missie :
Vermeersch Robert (Kongo).
Redactie : Romain Clement, Guido Everaert, Werner Lesage, Erik Maes, Marcel Peeters, Julien Vandevoorde, Frans Van Oudenhove, Nand Verhoeven
Verantwoordelijke uitgever : Erik Maes, Missiehuis van Scheut, Ninoofsesteenweg 548, 1070 Brussel
Bankrekening : Missiehuis van Scheut - Brussel, IBAN-code : BE34 4392 1002 4190, BIC-code : KREDBEBB, met de vermelding : “voor Scheutnieuws”
Drukkerij-Uitgeverij Jan Verhoeven nv - Sint-Pieters-Leeuw

Download Report