De rol van de patiënt bij de onderzoeksagenda 2014 - 2018 Herman Sixma – NIVEL Soesterberg, 11 juni 2014 Waar is/blijft de patiënt? Indeling van de presentatie • Patiëntperspectief: wat is het en waarom is het belangrijk? • Toepassingen onderzoeksagenda 2014 – 2018; hoe patiënten hierbij te betrekken? • Obstakels en suggesties voor oplossingen • Case studie: EHGV • Hoe verder? Discussie…….. Intermezzo (1) “ Die mevrouw van de meldkamer was wel erg aangebrand. Op mijn vraag wanneer de ambulance uiterlijk zou komen, kreeg ik als antwoord ‘gaan we klokken??’ Die reactie vond ik erg onprofessioneel ...” “Door hun snelle komst en handelen is mijn dochtertje met haar hoofdje op de brancard en de rest in de verloskamer geboren. Ik ben ze super dankbaar. Klasse! “ Waar gaat bij spoedvervoer om wat de patiënt betreft ? - Communicatie en bejegening - Snelheid - (professionele) deskundigheid Wat is patiënten (of cliënten) perspectief? “….de cliënt vormt het uitgangspunt waarbinnen zorg wordt verleend. Zorg is een middel, kwaliteit van leven het uiteindelijke doel…. Cliëntenparticipatie of cliënteninbreng is een belangrijke randvoorwaarde om een gelijkwaardige positie in te nemen tussen de partijen en invloed uit te oefenen op de inrichting van de zorg.” Notitie ‘Cliënteninbreng en het Kwaliteitsinstituut’. ZiNL, juni 2013 Gezondheidsmarkt in NL Ministerie IGZ •insurer •insurer Zorgverzekeraar • Zorgverzekeringsmarkt •consumer •consumer Patiënt • Zorginkoopmarkt • Zorgverleningsmarkt •consumer •consumer Zorgverlener Hoe patiënten te betrekken bij uitvoering onderzoeksagenda? “Enable consumers to focus their energy on what they can do and what they wish to do, as you do with other members of the research team. You could involve consumers at any stage in the R & D process. But we recommend you start by involving consumers as early as possible and then follow the process through ….” (Consumers in NHS Research Support Unit, p.15, 2000) Benut informatie uit afgerond (en lopend) onderzoek • ‘Verlanglijstjes’ van patiënten zijn af te leiden uit recent afgerond en lopend onderzoek - onderzoek onder melders RAVU - CQI onderzoek bij 16 RAV’s - onderzoek naar ervaringen met B-vervoer - andere vormen van cliëntenraadplegingen bij RAV’s Wat vinden patiënten belangrijk bij spoedvervoer? De top -10 1 Snelheid waarmee ambulance arriveert 2 Samenwerking ambulancedienst – SEH 3 Informatieoverdracht ambulancedienst - SEH 4 Onderlinge samenwerking ambulancepersoneel 5 Ambulancepersoneel werkt hygiënisch 6 Ambulancepersoneel neemt patiënt serieus 7 Ambulancepersoneel gaat kordaat te werk 8 Begrijpelijke uitleg + informatie centralist 9 Adequate pijnbestrijding 10 Begrijpelijke uitleg ambulancepersoneel Waar zien patiënten hiaten bij spoedvervoer? De top - 10 1 Samenwerking huisarts - ambulancedienst 2 Gezamenlijke besluitvorming (bijv. keuze SEH) 3 Informatie centralist hoe te handelen na melding 4 Bij EHGV >> oplossen van het probleem 5 Begrijpelijke uitleg door centralist 6 Bij EHGV >> zorg na vertrek ambulance 7 Snelheid waarmee ambulance arriveert 8 Bij EHGV >> uitleg door ambulancepersoneel 9 Mate van pijnbestrijding door ambulancepersoneel 10 Aandacht voor familie, omstanders Waarom kijken naar feitelijke ervaringen i.p.v. tevredenheid? ”Questions asking for ‘reports’ tend to reflect better the quality of care and are more interpretable and actionable for quality improvement purposes than ratings of satisfaction or excellence.” (Cleary & Edgman-Levitan, JAMA 1997; 278: 1608-1612) Case study : Eerste Hulp, Geen Vervoer (EHGV)  Bijna 300 respondenten van 16 RAV’s  EHGV-patiënten zijn meer negatief over bejegening en professioneel handelen  Overall waardering EHGV-patiënten is (significant) lager, maar nog steeds ‘hoog’  Van EHGV-patiënten geeft 20% aan dat probleem niet is opgelost Verdere patiëntenparticipatie in onderzoeksprojecten      Kiezen en uitwerking onderzoeksmethode Dataverzameling Opstellen rapportage, implementatieplan Follow-up activiteiten (inclusief QI) Evaluatie van het project Mogelijkheden patiënten te laten participeren Via koepelorganisaties (NPCF, Zorgbelang) Via groepsgesprekken, interviews Via patiëntenpanels op RAV-niveau Via patiëntenparticipatie in focusgroepen LNAZ regio’s  Via aandoeningsspecifieke organisaties in combinatie met inrichting zorgpaden     Aandachtspunten bij patiëntenparticipatie in AZN-projecten  Bij spoedvervoer >> éénmalige contacten, waarbij patiënt moeilijk zicht heeft op wat er allemaal gebeurt  Bij besteld vervoer >> populatie van kwetsbare ouderen  Bij melders >> slechts zicht op een klein deel van het zorgtraject (MKA) Samenvattende conclusies  Inzicht in patiëntenperspectief en het bevorderen van patiëntenparticipatie loont, ook bij de acute zorg  Met name patiëntenparticipatie is lastig te organiseren, maar lijkt niet onmogelijk  Resultaat >> meer ruimte voor ‘stem van de patiënt’, meer inzicht in wat er (gezien door ogen van de patiënt) speelt Tot slot: Intermezzo (2) “ Misschien moet je me eerst vragen of ik nog ‘bij’ was. Nee dus, ik was hartstikke dronken. Al mijn antwoorden moet je dus met een korreltje zout nemen. Maar ik ben wel tevreden….” “ Waarom het zo lang duurde voor de ambulance kwam?? Nou, ze hadden de afslag bij Vleuten gemist…” Contactinformatie Herman Sixma Putterlaan 189 3722 WT Bilthoven Tel : 06 2086 4454 [email protected]