Cao-seizoen van start

Cao-seizoen van start
Nullijn? Nee,
AOb komt
met looneis!
Blijft er een seniorenregeling bestaan, komt
er misschien toch een loonsverhoging? In alle
onderwijssectoren wordt stevig onderhandeld over de
arbeidsvoorwaarden voor 2014. Een overzicht van de
stand van zaken bij vijf hoofdpunten en de accenten in
vier sectoren.
Tekst Robert Sikkes Beeld Typetank
25 januari 2014
Onderwijsblad02
29
Op de onderhandelingstafels ligt een bont
1 Werkdruk
pakket van stukken, die elkaar soms tegenspreken en dan weer versterken. Het dictaat van de nullijn, het onderwijsakkoord
dat een streep zet door de bapo zonder dat
De afgelopen jaren is de
er een alternatief is, het herfstakkoord met
werkdruk in het onderwijs
650 miljoen euro extra, meevallers bij het
toegenomen. Het perso-
ministerie, rapporten over de torenhoge
neelsbestand is harder afge-
werkdruk en burn-outpercentages in de
nomen dan het leerlingen-
onderwijssector.
aantal, wat leidt tot vollere
De onderhandelaars van de AOb zijn op
klassen of meer uren lesge-
pad gegaan met duidelijke uitgangspun-
ven. “Meer doen met minder
ten. De werkdruk moet omlaag, de zeggen-
mensen, dat zien we overal”,
schap van personeel over het eigen werk
constateert Hoogenboom.
moet verbeteren, meer ruimte voor profes-
Per sector wordt er gestreefd
sionalisering en werken in het onderwijs
naar maatregelen om die
moet aantrekkelijker worden.
trend te keren. Op dat punt
Aanvankelijk leken de onderhandelingen
zijn er voorlopig nog verken-
uit te draaien op een flinke clash tussen
nende gesprekken.
bonden en werkgevers. Die laatsten waren
behoorlijk klemgezet omdat het ministerie
hen met nog eens een jaar nullijn en nauwelijks serieuze investeringen op pad had
gestuurd.
2 Seniorenregeling
“Het herfstakkoord heeft met de 650 miljoen die vrijkomt in de meeste onderwijssectoren voor een positieve verandering
in het onderhandelingsklimaat gezorgd”,
Pijnpunt voor de AOb is dat in het onderwijsakkoord is afgesproken dat de
merkt Ben Hoogenboom, cao-coördina-
bapo verdwijnt, zonder dat vooraf een nieuwe regeling is bedacht. “Omdat de
tor en onderhandelaar voor het voortge-
pensioenleeftijd naar 67 gaat en iedereen langer doorwerkt, zouden in het
zet onderwijs. Over vrijwel alle thema’s die
bestaande systeem steeds meer mensen langer van de bapo gebruikmaken.
de AOb belangrijk vindt, kan weer gepraat
Dat maakt de bapo duur en dwingt tot aanpassingen. Maar voor ons staat
worden.
voorop: een seniorenregeling blijft”, zegt Ben Hoogenboom.
“Daar valt ook met de AOb over te praten. Maar wat het onderwijsakkoord
deed was de boel op zijn kop zetten. Eerst de bapo afschaffen zonder dat er
een goed alternatief is afgesproken. Heel onverstandig. Het gevolg is desastreus. Vrijwel iedereen die aanspraak kan maken op de bapo zal nu zijn rechten verzilveren, wat kostenverhogend werkt. Reden voor de AOb om het
onderwijsakkoord niet te tekenen.”
Wel praat de AOb nu weer mee over aanpassingen. “Want er blijft een seniorenregeling. Ons uitgangspunt is simpel. Daar komen voor ouderen herkenbare afspraken over individueel recht op tijd in. Zonder dat dat werkdrukverhogend werkt voor andere groepen. Plus een goede overgangsregeling.”
Voorlopig is er – afhankelijk van de sector – gekissebis over wat de huidige
bapo kost en hoe groot het budget daarvoor eigenlijk is. “Het bapo-budget zit
in de lumpsum, maar hoeveel precies is door de werkgevers niet goed terug
te halen. Zolang we het over het beschikbare budget voor een nieuwe regeling nog niet eens zijn, kunnen we nog niet over de invulling praten.”
Uiteindelijk moet daar wat de AOb betreft een model uitkomen voor leeftijdsfasebewust personeelsbeleid. Met taakverlichting voor het inwerken van starters en een seniorenregeling om gezond doorwerken tot
67 jaar mogelijk te maken.
30
Onderwijsblad02
25 januari 2014
3
Zeggenschap en
professionalisering
De AOb heeft een wetsvoorstel gemaakt voor een professioneel statuut, maar de minister aarzelt om dat over te nemen.
Hoogenboom: “Wat ons betreft leggen we die afspraken daarom vast in de cao.” In de cao’s moeten ook betere afspraken
komen over tijd en geld voor de nascholing. “Veel van het professionaliseringsbudget blijft nu ongebruikt liggen”, constateert Hoogenboom. In de cao’s moeten afspraken komen over
de hoogte van het individuele budget, zowel als het gaat om
tijd als geld.
4 Werkgelegenheid
Op dit moment komen jongeren moeilijk aan het werk. In het onderwijsakkoord zit een tijdelijk budget voor extra banen in basis- en voortgezet onderwijs. Ook hebben de arbeidsmarktplatforms van die sectoren een voorstel
ingediend bij minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid voor
banenplannen. Hoogenboom: “De arbeidsmarkt zit op slot door de bezuinigingen op personeel van de afgelopen jaren. Straks zijn er tekorten, dus we
moeten jongeren nu binnenhalen. Werkgevers en bonden zijn het daar wel
over eens en werken aan extra banen voor starters.”
5 Salaris
Het kabinet besloot de nullijn voor 2014 te handhaven, tot woede van de AOb. Dat scheelt het
onderwijspersoneel samen 331 miljoen, becijferde minister Dijsselbloem van Financiën in de
Tweede Kamer. En dat terwijl door een jarenlange nullijn de koopkracht van onderwijspersoneel toch al vele procenten was gezakt.
Inmiddels ziet de nettoloonontwikkeling er weer iets gunstiger uit. Door de premieverlaging van het ABP plus de veranderingen in de belastingtarieven gaat onderwijspersoneel er
gemiddeld zo’n zeventig euro netto per maand op vooruit. In het onderwijsakkoord werd ook
een heel klein beetje extra loon (+0,2%) beloofd om de nullijn iets te verzachten. Dat komt
neer op gemiddeld ongeveer vier euro netto per maand. Dat bedrag wordt pas uitgekeerd als
bonden en werkgevers het over de cao eens zijn.
“Maar nu er 650 miljoen extra is door het herfstakkoord, leggen wij ook in alle sectoren een
inkomensclaim op tafel”, verzekert Hoogenboom. “Ik verwacht eigenlijk dat de werkgevers
daar wel in meegaan. Ze moeten concurreren op de arbeidsmarkt en zien dat het salarisverschil tussen onderwijspersoneel en andere beroepen verder uiteen is gaan lopen. Dat moeten
we rechttrekken.” n
25 januari 2014
Onderwijsblad02
31
o
po
p
o
o
p
p
o
o
o p po po po po po p o po p
p
o
p
o onderwijs
oo p o hovb
po po poVoortgezet
p
o
o
b
Primair onderwijs
p
opoo
o
v
p
p
m
o
o
o
p
o
v
o
p
v
o
p
p
b
o
o
o
p
o
o p ohvbpoovhpbo vohpboo
m
po po po vpo vpoov po vom
o
p
o
o
b
o
p
p
o
o
bvopo voph
obpoom hpob
v
o
m
o
p
o
po p po po popo po po voopovopov pvom
o
p
b
o o
oob
pb
vobooh
m
vo
p
b
m
h
o
o
p
o
po po po po po p voovpoovopo pvoopm
v
o
p
o
p
b
b
o
b
o
o
vp vobpovoohpm
o
m
b
o
o
h
o
o
v
o
o
o
p
b
o
p
p
v
p
o
p
oph
o vopm
po vboh
om
po po po po po p vo opovop o vopm
o
v
p
b
b
o
o
oobp
p
b
o
m
h
o
o
p
po po po po po pvoovpoovopo vo m
v
o
p
o
o
b
o
p bvopoovp
hob voobvo m
o
p
o
o
o
p
v
o
p
p
o
m
p
o
o
p
o
o po po
p vohbvoh mb
v po m
p
o
p
o
o
b
v
o
p
o
p
o
p
o po po p
po po po
p
po po
po po
Het project Mijn werk onze scholen van
De VO-raad wil af van het entreerecht
vakbonden en werkgevers heeft in 2013
in schaal LD voor leraren die meer
al een stevige inhoudelijke basis voor
dan 50 procent in de bovenbouw van
een compleet nieuwe cao gelegd. “Door
havo/vwo werken. Wat onderhande-
die intensieve gesprekken is de sfeer
laar Ben Hoogenboom betreft gaat
goed en zijn de thema’s duidelijk”, zegt
dat niet gebeuren. “In het Conve-
onderhandelaar Liesbeth Verheggen.
nant Leerkracht is afgesproken om
PO-raad en bonden willen af van de
de aantrekkelijkheid van het wer-
werktijdfactor tot op vier cijfers achter de komma. “We willen
ken voor academici in havo en vwo te vergroten. Wie meer
toe naar een heldere aanstellingsomvang van een of twee cij-
wilde verdienen moest een managementbaan zoeken. Nu is
fers achter de komma. En een weektaak waardoor duidelijk is
de doorstroom naar LD eindelijk weer op gang gekomen en
wat er verwacht wordt. Op die manier willen we ook af van de
kan onderwijs iets beter concurreren op de arbeidsmarkt
eeuwigdurende discussie over terugkomdagen op momen-
voor academici, ook met een baan voor de klas. Dat willen we
ten dat je eigenlijk niet werkt. En mocht dat onverhoopt toch
overeind houden. Zeker als je kijkt naar de huidige discussie
nodig zijn, dan moet dat gecompenseerd worden.”
om sowieso meer masters voor de klas te willen hebben. Het
In die weektaak zitten lessen, met een opslagfactor voor
lijkt me dat schoolbesturen dat ook willen: goed opgeleide
voorbereiding en correctiewerk, waarna ruimte overblijft voor
docenten in de bovenbouw van havo en vwo, met een concur-
professionalisering en overige taken. “Die opslagfactor kan
rerend salaris.”
afhangen van bijvoorbeeld de groepsgrootte, het aantal zorg-
Wat de werkdruk betreft, vindt Hoogenboom dat bonden en
leerlingen, combinatieklassen of starters. Hoe dat er precies
werkgevers samen ernaar moeten streven om het maximum-
uit komt te zien wordt nu nog besproken.”
aantal lesuren terug te brengen naar 23. “Volgens de AOb is
Verheggen is positief over de discussie rond één werkgele-
dat goed mogelijk als je voor de leerlingen over hun school-
genheidsbeleid voor de sector. Nu kunnen besturen bij krimp,
loopbaan gemiddeld duizend onderwijsuren plant in 38 les-
fusies of andere reorganisaties nog kiezen tussen ontslag-
weken. Dat kost niets extra. Dus waarom zouden we dat niet
beleid - last in first out - en werkgelegenheidsbeleid - een
afspreken?”
po
o
p
o
o
p
p
o
o
p
p
o
p
po vopo
oMbo
o
o
p
p
b
o
o
p
m
o
o
p
o
v
o
p
o
o p po po pvoovpoovopo vm
o b hbo
m
p
p
o
o
o
b
o
p
p
bo o
m
o
po popo po popo po po vpoopovopovopvoopm
o
p
b
ohb
b
m
o
po po po po po pvoovpoovopo voopm
o
bb
obp bo h
m
o
o
o
p
o
p
v
p
o
p
po po po po po p vo opovopo vopm
oommbohbo
p
b
o
o
p
o
o
o
p
o o h
po po po pvpoovpoov po
b
o p po po
o
p
o
m
p
v
o
o
p
o
o po pHbo
o vopo
obpo po po poo o po po vo vo v mbo mb hb
p
mpo boohpbo p
poo vopovopo pm
o
b
o
opboo mbo hpboophobpo hbo
poovpvoopovopvom
obpoopoombohbooho hbo hbo
oopvopoovopovopm
bb o hbo
ob bo h
m
vpoo vopovopvoopm
hb o
o
b
o
obpoom
vo opooovopovopm
h
b
m hbo hb
o
b
v
p
o
m
o
vpo vo vo v o mbo
b
o
h
o
b
b
vo
m
h
sociaal plan afspreken met de bonden. Dat laatste pakt in de
praktijk veel beter uit: het natuurlijk verloop wordt bevorderd
en mensen vinden sneller ander werk. Uiteindelijk zijn minder gedwongen ontslagen nodig, leert de ervaring.
“Ik denk dat we daar wel uitkomen”, zegt Verheggen. “Zeker
met de krimp die nog aanhoudt, is dat voor het personeel
“Na de eerste inzet van de Mbo-raad
winst. De terugloop van personeel kunnen we als bonden niet
stonden bonden en werkgevers lijn-
tegenhouden, maar met werkgelegenheidsbeleid kunnen we
recht tegenover elkaar”, zegt mbo-
de problemen voor mensen wel zoveel mogelijk voorkomen.”
onderhandelaar José Muijres. Dit
voorstel betekende een forse afbraak
van de arbeidsvoorwaarden. De meest
omstreden plannen lijken nu van tafel.
Er wordt gewerkt aan nieuwe voor-
stellen. “Na de moeizame start praten we nu weer over de
In het hbo moeten de cao-onderhande-
inhoud op basis van argumenten. Maar we zijn er nog lang
lingen nog beginnen, maar veel voor-
niet.”
werk is gestoken in onderzoeken. Naar
Naast een salarisparagraaf en een seniorenregeling wil Muij-
flexwerk, ww en bovenwettelijke ww en
res in elk geval afspraken maken die eraan bijdragen dat de
duurzame inzetbaarheid. “Voor ons is
werkdruk wordt verlaagd. Nu is de werkdruk in de onderwijs-
flexwerk een van de belangrijkste the-
teams te hoog. De leraren moeten meer ruimte krijgen voor
ma’s”, zegt onderhandelaar José Muij-
voorbereiding en nazorg, coaching en begeleiding van stu-
res. “Het kost veel mensen in het hbo
denten, onderwijsontwikkeling, de dialoog in het team en de
moeite om een vaste aanstelling te krijgen. In onze inzet
individuele professionalisering. De werkverdeling in teams is
komt zeker terug dat we flex willen beperken en meer vaste
daarbij uitgangspunt, de cao moet daarvoor duidelijke kaders
banen mogelijk willen maken.”
bieden. Verder wordt er gesproken over versterking van de
positie van de ondernemingsraad en het verminderen van het
aantal flexconstructies. N
32
Onderwijsblad02
25 januari 2014

Download Report