The graves are nice this time of year

28 EXPO
‘The graves are nice this time of year’
Een fototentoonstelling van Jimmy Kets in de gebouwen van het Vlaams Parlement in Brussel
Een bijdrage tot de herdenking van 100 jaar Eerste Wereldoorlog
Het herinneringslandschap van de Eerste Wereldoorlog in Vlaanderen
in beeld brengen ter gelegenheid van de herdenking van 100 jaar Eerste
Wereldoorlog en het tegelijk openen en bevragen. Dit was de opdracht die
de fotograaf kreeg van het Vlaams Vredesinstituut, het Vlaams Parlement
en de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Jimmy Kets trok
door Vlaanderen, Brussel en enkele locaties in Wallonië om er zowel plaatsen als mensen en activiteiten die een verband hebben met deze Grote
Oorlog in beeld te brengen. Hij kreeg, ondanks deze kaderopdracht, een
bijna absolute vrijheid om aan de slag te gaan.
Het resultaat van de opdracht zijn honderden beelden waarvan er slechts 35
op groot formaat te bekijken zijn tijdens de tentoonstelling in de Loketten van
het Vlaams Parlement. Tien extra beelden zijn te bekijken in de lokalen van
de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Een reeks van 75 foto’s
is opgenomen in een gelijknamig en mooi verzorgd grootformaatfotoboek,
uitgegeven door Hannibal. Het werkstuk is voorzien van een essay van Joost
Vandecasteele en wordt ingeleid door Jan Peumans, Nelly Maes en Carla
Dejonghe.
Jimmy Kets geeft uitleg bij zijn werk: “Mijn uitgangspunt was het 'landschap'
waarin sporen aanwezig zijn of zaken die verwijzen naar WO I. Bijna 2 jaar heb
ik aan het project gewerkt. Initieel ben ik aan de slag gegaan met een lijst van
het Vlaams Vredesinstituut met locaties en herdenkingsplechtigheden. Maar door
aan het project te werken zijn er uiteraard veel nieuwe plaatsen bijgekomen door
ogen en oren open te houden en door met mensen te praten over het project.
Gaandeweg ga je meer de locaties opzoeken die binnen je reeks passen. De finale
invulling van het geheel blijft uiteraard een persoonlijke keuze. Het heeft daarbij
zeker niet de pretentie een allesomvattend geheel te zijn, integendeel.”
Wat hem vooral interesseerde was een soort stand van zaken op te maken,
van het hier en nu. “Het heeft geen enkele zin om aan de hand van idiote trucs
in je beelden te trachten om het verleden op te roepen, want dat is lang voorbij
en daar bestaat genoeg beeldmateriaal van. Ik ben op zoek gegaan naar hoe
er met het verleden wordt omgegaan. Soms is het niet lichtjes verwaarloosd en
soms wordt het overgecommercialiseerd, begeleide rondreizen en bankjes om de
herdenkingstoerist toch niet te lang op zijn eigen benen te laten staan incluis en…
zeker ook een vuilbak om diens drankflesje of etensverpakking in te dumpen.
Je kunt gewoon niet naast sommige monumenten lopen, terwijl andere volledig
zijn opgezogen door hun omgeving zodat ze zelfs niet meer opvallen en aan het
oog ontsnappen.
Alle beelden zijn gemaakt met een Phase One camera van 60 of 80 miljoen pixels.
De reden hiervoor is dat bij dit project het landschap, de omgeving, centraal staat,
en niet de mens die soms wel aanwezig is maar lang niet altijd.
Om een optimale scherpte te krijgen heb ik alle foto’s ook vanop een statief
gemaakt. Ik vind het verschrikkelijk als mensen een landschap fotograferen en
presenteren dat niet scherp is. Een landschap beweegt niet en dus is er geen
enkel excuus om een onscherp beeld te maken. De details zijn belangrijk. Als je
dichterbij komt, kan je nog altijd zaken blijven ontdekken. De meeste opnames
gebeurden overdag en doorheen de seizoenen en in kleur omdat ik in het hier en
nu heb gewerkt en op geen enkele manier of moment wou
wegdromen door dit verleden te romantiseren.
Vaak was er een stagiaire bij me die soms ook mijn ladder
hielp vasthouden, want er zijn toch wel wat beelden die
vanuit een hoger standpunt zijn gemaakt. Voor landschappen werkt dit vaak beter.
Het moet gezegd dat ik sinds de start van het project veel
meer stil heb gestaan bij alles wat met WO I te maken
heeft en ik absoluut niet hou van het vaak geromantiseerde beeld dat er soms van wordt opgehangen op televisie
of in idiote musicals.”
De krachtverhouding tussen heden en verleden is
inderdaad zeer zichtbaar. Dit “herinneringslandschap”
is niet gespaard gebleven van de voortgang van het
dagelijks leven. Een mesthoop, een hondenhok, een
afvalbak, een omheining, een tankstation, een beignetkot, …alles komt mee in beeld. Net als bij een foto van
een ruïne waarop zeker de lichtknop of het loshangend
snoer net aan de rand niet mag ontbreken.
Voor deze tentoonstelling trek je best een uur uit.
De bezoekers worden namelijk uitgenodigd de tijd te
nemen om de grote en zeer gedetailleerde beelden in
alle rust te bekijken. Er is een verzorgde ‘Ten Geleide’
beschikbaar waarin de locaties van het beeldmateriaal
worden toegelicht. (rdm)
n
De expo loopt in de Loketten van het Vlaams Parlement,
Ijzerenkruisstraat 99, 1000 Brussel, nog tot 24 december 2014. In de
gebouwen van de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie
zijn in diezelfde periode 10 extra beelden uit de reeks te zien.
The graves are nice this time of year, Jimmy Kets,
29,5 x 29,5 cm, p. 168, hardcover, isbn 978 94 9137 696 2, € 45
(www.uitgeverijhannibal.be)
EXPO 29
Beide foto's:
© Jimmy Kets / The graves are nice this time of year