06 SECTORAANPAK De overheid neemt samen met sociale partners maatregelen om de jeugd aan het werk te krijgen, onder meer via een sectorale aanpak. Maar wat levert dit jongeren op? tekst Danielle Mares en Giel Schikhof, Wissenraet van Spaendonck JEUGD aan het werk Jongeren zijn noodzakelijk voor het binnenhalen van nieu-‐ we kennis in bedrijven en organisaties en zij zorgen voor vernieuwing. Dat vraagt om investeringen, ook als het eco-‐ nomisch tegenzit. Gebeurt dat ook? Nederland telt 114.000 werkloze jongeren. Dat is 18% van alle werklozen. Jongeren kunnen vaak geen plek vinden op de arbeidsmarkt, of vin-‐ den werk dat niet aansluit bij hun opleiding. Een diploma is in deze tijd geen garantie meer voor een goede baan. Sterker nog, het behalen van een diploma komt in gevaar doordat het tijdens de opleiding moeilijk is om aan een stageplek of leer-‐ baan te komen. Sectorplannen | Om de hoge werkloosheid terug te dringen en de Nederlandse arbeidsmarkt toegerust te maken voor de toekomst heeft het kabinet met sociale partners in 2013 een sociaal akkoord gesloten. In de plannen die tot nu toe bekend zijn willen de sectoren ruim 23.000 jongeren opleiden, een leerwerkplaats of een baan bieden. Is dit de oplossing? Aan het woord komen Jan van Zijl, voorzitter MBO-‐raad en van de Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven, Michiel Hietkamp, voorzitter CNV Jongeren en Frank Smeets namens MBO Kennisakkoord Logistiek, de samenwerking tussen negentien mbo-‐scholen, ondernemersverenigingen TLN en EVO, het VTL Kenniscentrum Transport en Logistiek en de MBO-‐raad. Niet overschatten | Van Zijl (MBO-‐raad) stelt dat jeugd-‐ werkloosheid weliswaar een probleem is, maar dat dit ook niet mag worden overschat. Uit het verleden blijkt dat het jeugdwerkloosheidspercentage in economische tegenspoed het snelst stijgt, maar ook weer als eerste daalt wanneer het tij keert. Er kunnen wel acties worden ondernomen om tijdens een laagconjunctuur de jeugdwerkloosheid tot een minimum te beperken, maar het jeugdwerkloosheidspercentage hangt niet alleen af van inspanningen van diverse partijen. Het is een goed idee om jongeren die langer dan een jaar werkloos zijn intensief te begeleiden, met als 12 | VM-UPDATE | OKTOBER 2014 Afspraken in sectorplannen gericht op jongeren Logistiek en transport Bouw ϐ Procesindustrie Groen/hoveniers Metaal Installatietechniek ICT Primair onderwijs Zorg (regionaal) Chemie Ambachten Meubel en Interieurbouw Mobiliteitsbranche Carrosserie Kantoorbranche/kantoorvakhandel Luchtvaart Kunst en cultuur Maritiem Opleiden 1250 2500 200 250 200 200 224 750 5574 Leerwerkplekken/ stageplaatsen ͳ͵͵ͷ 750 300 2600 1100 500 5000 750 250 1450 500 700 825 125 16185 Banen 250 840 100 100 1290 23049 doel te voorkomen dat zij hun motivatie verliezen om actief meer ingezet worden op het bewust maken van werkgevers op zoek te gaan naar een geschikte baan. dat er ook voordelen zitten aan het aannemen van een jon-‐ gere. Denk aan de kennisvoorsprong die jongeren hebben in Kunnen leren | Een stage moet primair bijdragen aan het het gebruik van computers en internet. leerproces van een stagiair en niet een werkplek opvullen. De op zich positieve toename van het aantal leerwerkbedrijven Transport en Logistiek | Smeets, boegbeeld van het is geen garantie voor meer stageplaatsen. Van Zijl denkt sectorplan Transport en Logistiek, vindt dat individuele dat scholen meer mogelijkheden moeten krijgen voor het bedrijven hun rol moeten pakken. Zij moeten een goed jon-‐ creëren van stageplaatsen. Ook van jongeren mag iets gerenbeleid ontwikkelen en bedrijven die hier goede resul-‐ realiteitszin worden verwacht.. Vraag ze: ‘Wat wil je later taten bereiken kunnen als voorbeeld dienen voor andere worden?’, in plaats van: ‘Wat is je droom?’ werkgevers. Denk aan goede opleidingsprogramma’s, sa-‐ menwerking met het onderwijs, het hanteren van quota en Studieperspectief | Hietkamp (CNV Jongeren) ziet dat samenwerking met partners voor het creëren van banen. Je jongeren willen deelnemen aan de arbeidsmarkt. Ze laten dit krijgt alleen kwaliteit als je zeer vroegtijdig durft te investe-‐ zien door het verrichten van vrijwilligerswerk of ze starten ren, stelt hij. als zzp’er. Jongeren kiezen inderdaad vaak een studie die zij leuk vinden. Met de website www.studieperspectief.nl O&O horizon | De 23.000 opleidingen, leerwerkplaatsen probeert het CNV het nadenken over de kansen op een baan of banen die in de sectorplannen zijn afgesproken vormen te stimuleren. Ook Hietkamp vindt het een goed idee om een druppel op een gloeiende plaat. De sociale partners en jongeren die langer werkloos zijn te begeleiden. de O&O-‐fondsen waarin zij zijn vertegenwoordigd, kunnen het probleem niet oplossen. Wel hebben zij, mede door de Bureaucratisch | Van Zijl is weinig enthousiast over de sectorplannen, hun O&O horizon verbreed. De meeste O&O-‐ aanpak van de jeugdwerkloosheid via aparte en daardoor fondsen investeren inmiddels ook in bredere thema’s zoals omslachtige sectorplannen. Concrete acties voor alle de aanpak van jeugdwerkloosheid, loopbaanontwikkeling en bedrijven hebben meer zin, zoals een ‘jeugdwerkgarantieplan’ duurzame inzetbaarheid. of een belastingaftrek voor bedrijven die stageplaatsen aanbieden. Dit artikel is gebaseerd op een bijeenkomst van het Platform Ook Hietkamp is kritisch, maar vooral op de invulling van de O&O-‐fondsen eerder dit jaar. plannen. Er wordt te veel gefocust op het creëren van extra leerwerkplaatsen in plaats van extra banen. Er mag wel wat 14 | VM-UPDATE | OKTOBER 2014