Verslag eerste scholingsbijeenkomst Logistiek is OK!

Eerste scholingsbijeenkomst Logistiek is OK!
“De smeerolie van de OK”
“Vandaag zitten hier 200 professionals in de zaal. Zonder jullie draait het
echt niet meer op de OK. Dat jullie hier met zovelen zijn, geeft de actualiteit
van dit onderwerp aan.” Aan het woord is Jan Vink, een van de sprekers
tijdens de eerste landelijke scholingsbijeenkomst voor logistiek
medewerkers van operatiecentra en medewerkers steriele medische
hulpmiddelen. Onder het motto ‘Logistiek is OK!’ werden in de inspirerende
setting van het Plantion in Ede de laatste ontwikkelingen op het vakgebied
gedeeld en werden tijdens de pauzes volop ervaringen uitgewisseld.
Dagvoorzitter Tom Pereboom, voorzitter
van de Sterilisatie Vereniging Nederland,
vertelde dat er in ons land gemiddeld zo’n
vijfduizend operaties per dag plaatsvinden.
“Daar zijn heel veel spullen voor nodig en
die moeten dan wel beschikbaar zijn. Jullie
in de zaal – werkzaam op de centrale
logistieke afdeling van het ziekenhuis, de
CSA, maar vooral op de logistieke afdeling
van de OK – zijn de harde werkers. De
doeners binnen de logistieke keten die
hiervoor zorgen.”
Pereboom leidde het afwisselende programma in goede banen. Verschillende
sprekers gingen in op onderwerpen als standaardisatie, organisatie en opleiding,
maar er werd ook een kijkje genomen in de wereld van bloemen- en
plantenveiling het Plantion. Interessant om het logistieke proces van een heel
andere sector te zien. Als afsluiting was er een clinic vol humor over ‘omdenken’,
denken in kansen in plaats van belemmeringen.
Eerst organiseren, dan automatiseren
Bert Berrens, specialist Material Handling van All Modul, mocht als spreker het spits
afbijten. Hij benadrukte het belang van goed organiseren voordat je gaat
automatiseren. Dat is nog niet zo simpel, omdat er in een ziekenhuis heel veel
regels gelden en je bovendien met een enorme veelheid aan producten te maken
hebt. Van steriele hulpmiddelen tot medicijnen en van karretjes tot
consignatiegoederen. En dan heb je ook nog afvalstromen en retouren. “Breng
eerst alle goederenstromen in beeld, controleer bestelprocedures, check de opslagen transportmiddelen, breng de grootte van verpakkingen in beeld, maak
knelpunten bespreekbaar en maak heldere afspraken.” De beschikbare ruimte is
vaak maar beperkt, dus die moet je volgens Berrens zo slim mogelijk benutten.
“Vaak kan de ruimte efficiënter worden ingedeeld. Het gebruik van modulaire
kasten kan daar een rol in spelen. Maar kijk ook eens of je de frequentie van
bestellen kunt aanpassen of kunt kiezen voor andere verpakkingen”.
Veiliger en efficiënter werken
Informatie op medische hulpmiddelen of geneesmiddelen is vaak onvolledig,
onjuist of afwezig, terwijl het ook voorkomt dat er juist verschillende barcodes op
één verpakking staan. “Samen met wetgevingsinstanties, leveranciers,
ziekenhuizen en apotheken maakt GS1 zich sterk voor verbetering, zodat
ziekenhuizen veiliger en efficiënter kunnen werken”, vertelde Esther Peelen,
projectmanager GS1. “Door met eenduidige barcodes te werken – de sector heeft
een voorkeur uitgesproken voor de GS1 Data Matrix - kunnen producten door de
hele keten heen worden gevolgd. Dat zal leiden tot minder medicatiefouten, betere
registratie van patiënten en middelen en het vereenvoudigen van een recallprocedure.” Daarnaast kunnen er veel kosten uit de keten worden gehaald, omdat
voorraden beter beheerd kunnen worden, derving wordt tegengegaan en de basis
wordt gelegd voor elektronisch bestellen en factureren. “Ziekenhuizen zouden
jaarlijks 170 miljoen kunnen besparen!” In de nabije toekomst zullen nieuwe
wetgeving en richtlijnen de invoering van de uniforme code versnellen.
Kwaliteit waarborgen
Rachel Souren, docent Opleiding Operatieassistent en Anesthesiemedewerker
aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN), vertelde dat er grote behoefte is
aan een opleiding specifiek voor logistiek medewerkers. “Door een tekort aan
operatieassistenten en de behoefte aan een efficiëntere manier van werken,
hebben logistiek medewerkers de laatste jaren steeds meer taken van
operatieassistenten overgenomen. Het voorraadbeheer van steriele medische
hulpmiddelen bijvoorbeeld of het klaarzetten van materialen in de OK.” Op verzoek
van het Radboud Ziekenhuis heeft de HAN de ‘opleiding logistiek medewerker OKC’
ontwikkeld. Op die manier kan kwaliteit worden gewaarborgd. “De opleiding
behandelt hygiëne en infectiepreventie, steriliteit en logistiek, OZT-gerelateerde
onderwerpen, kwaliteit en regelgeving, fysieke belasting en medische terminologie
en anatomie.” De opleiding wordt door het ziekenhuis aangevuld met twee
praktijkstages, op een OKC en een CSA.
Smeerolie van de OK
Ancilla Kappetijn, Operatieassistent AMC
Amsterdam begon zelf ooit als – zoals dat
doen nog heette - afdelingshulp, maar is nu
OK-assistent. Zij ziet elke dag dat de
werkzaamheden die ze zelf 25 jaar geleden
deed, niet meer te vergelijken zijn met de
werkzaamheden die een logistiek
medewerker vandaag de dag uitvoert. “Mijn
leidinggevende noemt de logistieke dienst ‘de
smeerolie van de OK’. Logistiek
medewerkers weten precies wat door wie wordt gebruikt of welke producten hard
lopen en ze hebben zicht op het proces van bestellen en beheren. Die expertise
heb je als OK-assistent niet meer. Doordat de logistiek medewerkers alles goed
regelen, kunnen operatieassistenten de dingen doen waar ze goed in zijn en meer
tijd besteden aan het begeleiden van leerlingen.” Hoewel er efficiënter wordt
gewerkt, kosten worden bespaard en een ziekenhuis eigenlijk niet zonder kan, is
de logistieke dienst toch niet zo logisch. Een duidelijke functieomschrijving
ontbreekt en dit blijkt, gezien de discussie die er ontstaat, ook bij de meeste
aanwezigen een doorn in het oog te zijn.
Ruwe diamant
Ook Justin Bitter MSC, manager bedrijfsvoering VE-OK/CSA/PPO ziekenhuis
Bernhoven, erkende dat logistiek medewerkers steeds belangrijker worden. “Om
zorg ook in de toekomst betaalbaar te houden, moeten ziekenhuizen anders
worden georganiseerd. De keuzes die worden gemaakt – bijvoorbeeld het afstoten
van behandelingen of het uitvoeren van nieuwe ingrepen – hebben direct gevolgen
voor de voorraad. Goed voorraadbeheer wordt steeds belangrijker.” De functie van
logistiek medewerker omschreef hij als een ruwe diamant, die nog niet helemaal is
gepolijst. “Maar over een jaar of vijf, zes maken logistiek medewerkers het
verschil.” Jan Vink MBA, strategisch adviseur/directeur Zorgsupply+, vulde zijn
verhaal aan.
“Het draait in de zorg om kwaliteit en om kostenbesparing. Juist op het gebied van
de logistieke dienstverlening kan winst worden behaald. Door een betere
afstemming
Tussen OK, logistiek en CSA bijvoorbeeld, maar ook door minder te verspillen en te
werken met een lage voorraad zonder onnodige spullen op de plank.” Volgens Vink
is het noodzakelijk om meer in structuren te gaan denken en te kiezen voor
standaardisatie. “Het is op dit moment nog als een ontdekkingsreis, maar er ligt een
mooie toekomst voor logistiek medewerkers in het verschiet.”