Download publicatie

CLOUDTIMES
#21
laa
edi tste
tie!
15 december 2014
CLOUDDIENSTEN IN HET HOGER ONDERWIJS EN ONDERZOEK
“De nieuwe SURF Cloudstrategie laat zien
dat we van de voorbereidingsfase in de
uitvoeringsfase zijn beland. Hij geeft ook
aan dat er een zekere volwassenheid is
gekomen in de manier waarop we met de
cloud omgaan.
De instellingen zien dat je als organisatie
een overgang moet doormaken van beheer
naar regie. Bij SURF weten we nu wat er
kan, hoe je tot een goede selectie komt
van clouddiensten, welke zekerheden je
nodig hebt van leveranciers en hoe je met
SURFconext veilig en snel toegang biedt tot
de gecontracteerde diensten. Nieuw is de
communitycloud, waarmee we inspelen op
de behoeften aan specifieke clouddiensten
van allerlei communities.
Het ideaalbeeld waarmee de SURF-
taskforce Cloud eind 2011 aan haar cloud
avontuur begon – clouddiensten zijn
efficiënt, duurzaam, goedkoper, sneller – is
succesvol en over het algemeen overeind
gebleven. De taskforce heeft bovendien
de instellingen op allerlei niveaus weten te
verbinden. Ze heeft de condities geschapen
om de volgende stap te zetten. Het is nu
aan de SURF-organisatieonderdelen om
het wiel draaiende te houden.”
Paul Rullmann is voorzitter van SURF
Volop keuzevrijheid met de
nieuwe SURF Cloudstrategie
RUIM DRIE JAAR GELEDEN VERSCHEEN DE POSITION PAPER ‘MET SURF IN DE WOLKEN’. DEZE
BESCHREEF WAT CLOUDCOMPUTING EN CLOUDDIENSTEN VOOR HET NEDERLANDSE HOGER
ONDERWIJS EN ONDERZOEK KUNNEN BETEKENEN EN HOE DAT IN SURF-VERBAND GEREGELD
KON WORDEN. MET DE SURF CLOUDSTRATEGIE 2015-2018 GAAT SURF EEN NIEUWE FASE IN OP HET
GEBIED VAN CLOUD.
I
n 2011 was ‘cloud first, tenzij’ het uitgangspunt bij beslissingen over nieuwe applicaties:
neem diensten af uit de public cloud, tenzij
deze daar niet beschikbaar zijn. In dat geval
zouden de instellingen samen een communitycloud vormen. In deze veilige en betrouwbare
cloudomgeving voor het hoger onderwijs en
onderzoek zouden specifieke clouddiensten
voor de sector beschikbaar komen. Pas als er
geen geschikte public- of communityclouddiensten beschikbaar of te ontwikkelen waren, zouden instellingen uitkomen op private oplossingen.
Nieuwe strategie
In de nieuwe SURF Cloudstrategie wordt niet
langer eerst in de public cloud gekeken, maar
ondersteunt SURF de instellingen bij het gebruik
van clouddiensten uit de public cloud, de SURFcommunitycloud of een combinatie hiervan (‘mix
& match’-diensten). De keuze uit deze leveringsmodellen wordt gebaseerd op de behoeften van
de instellingen en kan per dienst verschillen. SURF
en de betrokken instellingen bepalen hiervoor
gezamenlijk de criteria.
Het zou bijvoorbeeld kunnen dat commerciële leveranciers wordt gevraagd onder regie van SURF
hun diensten binnen de SURF-communitycloud te
integreren, of dat instellingen daar eigen oplossingen beschikbaar stellen.
Een ander verschil met de eerdere cloudstrategie
is dat iedere specifieke functionaliteit samen met
een groep gecommitteerde instellingen (early
adopters) wordt ontwikkeld, waarna de resultaten voor alle bij SURF aangesloten instellingen
beschikbaar komen. Zo heeft de nieuwe cloudstrategie een impulswerking. Een eerste voor-
beeld is de communityclouddienst SURFdrive.
Deze persoonlijke en veilige cloudopslagdienst
kwam in juni beschikbaar in nauwe samenwerking
met de universiteiten.
Transitie naar de cloud
Ontwikkelingen in de markt en bij de instellingen
zijn de aanleiding om de ‘cloud first, tenzij’-strategie te wijzigen. SURF zette de afgelopen jaren
sterk in op het leveren van diensten uit de public
cloud, naast het ontwikkelen van innovatieve
clouddiensten voor high performance computing,
federatieve toegang via SURFconext en netwerkontsluiting via NetherLight. Desondanks bleef de
afname van clouddiensten door de instellingen
sterk achter bij de verwachtingen. Dat komt onder
meer omdat aanbieders van publicclouddiensten
privacy en informatiebeveiliging vaak nog onvoldoende kunnen waarborgen. Naar verwachting
duurt het nog wel enkele jaren voordat marktpartijen zich geheel conformeren aan het J
uridisch
normenkader cloudservices hoger onderwijs, terwijl instellingen zich steeds meer bewust zijn van
de risico’s. Ook vragen instellingen van SURF een
grotere (regie- en uitvoerende) rol dan voorheen.
Beheerste en geleidelijke transitie
Andere elementen uit de position paper zijn nog
immer actueel. SURF blijft samen met de instellingen werken aan een visie en een gemeenschappelijke strategie voor clouddiensten, en blijft
hen faciliteren bij de invulling daarvan. De SURF
Cloudstrategie is en blijft er dus op gericht om
voorzieningen te ontwikkelen die de instellingen
in staat stellen om beheerst en geleidelijk de transitie te maken naar de cloud.
One-stop-shop
De ambitie van SURF is dat de instellingen in 2018
een substantieel deel van de door hen gewenste
clouddiensten naar volle tevredenheid afnemen van
of via SURF. Om dat te kunnen waarmaken, wordt
een aantrekkelijk en integraal aanbod van clouddiensten samengesteld. Dat gebeurt samen met de
instellingen en gebruikmakend van de schaalvoordelen die samenwerken met en binnen SURF biedt.
Aantrekkelijk omdat de functionaliteit, kwaliteit en
leveringsvoorwaarden aansluiten op de behoefte
van de sector, en er ruimte is voor sectorspecifieke
niche-diensten. Door samen te werken met early
adopters kunnen continu innovatieve ICT-mogelijkheden worden gescout en aangeboden. SURF
helpt instellingen en gebruikers bij het bepalen van
de optimale keuze uit het aanbod en ontzorgt hen
op het gebied van contractvoorwaarden, beheer,
beveiliging, privacy, duurzaamheid, support en
vendormanagement. Het aanbod is integraal omdat
SURF een complementair en met de instellingen afgestemd portfolio van clouddiensten ontwikkelt en
dit aanbiedt via een te ontwikkelen one-stop-shop.
Met en via SURF
Uiteindelijk ontstaat zo een situatie waarin iedere
instelling zijn eigen optimum bepaalt tussen diensten die binnen de eigen ICT-organisatie worden
beheerd (de private cloud) en diensten die extern
worden afgenomen. In dat laatste geval kunnen
instellingen steeds vaker kiezen tussen communityclouddiensten samen met SURF en publicclouddiensten via SURF.
kijk
voor meer
informatie op
WWW.SURF.NL/CLOUD
vervolg op pag 2 >>
U ontvangt SURF Cloud Times als relatie van SURF. Dit is de laatste editie, eerdere edities van de Cloud Times vindt u hier.
CLOUDTIMES
#21
laa
edi tste
tie!
15 december 2014
CLOUDDIENSTEN IN HET HOGER ONDERWIJS EN ONDERZOEK
vervolg van pag 1 >>
Afscheid van de SURF-taskforce Cloud
DE SURF-TASKFORCE CLOUD WERD IN 2011
OPGERICHT OM SAMEN MET HET HOGER
ONDERWIJS EN ONDERZOEK EEN PLAN VAN
AANPAK VOOR CLOUD TE FORMULEREN EN
UIT TE VOEREN. DRIE JAAR LATER IS CLOUD
ZO VERWEVEN IN DE VELE PROGRAMMA’S VAN
HET SURF MEERJARENPLAN 2015-2018, DAT DE
SURF-TASKFORCE CLOUD WORDT OPGEHEVEN.
DAARMEE KOMT OOK EEN EINDE AAN DE CLOUD
TIMES, DIE 21 KEER VERSCHEEN. SURFMARKETDIRECTEUR JAN BAKKER BLIKT TERUG.
“Het begon allemaal met een bestuursreis naar
de VS”, zegt Jan Bakker. “Het was de vooravond van cloudcomputing, het begrip was
een hype. We bezochten Google, Microsoft,
IBM, Berkeley University en de University of
Washington. Het onderwerp ging in de groep
enorm leven en gaf ons energie om de ontwikkelingen proactief naar onze hand te zetten.
Omdat zoiets niet vanzelf gaat, is meteen na
terugkomst besloten tot het inrichten van een
SURF-brede taskforce.”
Slagkracht
Die aanpak wierp zijn vruchten af, maakt Jan
Bakker met enkele voorbeelden duidelijk. “De
afgelopen jaren zijn er tweehonderd cloud
diensten aan SURFconext gekoppeld en
tientallen cloudaanbieders gecontracteerd”,
zegt hij. “Er kwam een Juridisch normenkader
cloudservices hoger onderwijs, waarmee instellingen en SURF beschikken over best practice
clausules die een veilig gebruik van clouddiensten waarborgen. Verder zijn er allerlei hulp
middelen voor instellingen ontwikkeld, zoals een
Sourcing Maturity Self Assesment en de recent
verschenen whitepaper ‘Van beheer naar regie’.”
Hij noemt ook de i-strategie voor het hoger
onderwijs, met initiatieven waarin instellingen op
allerlei manieren kunnen participeren, en de eerste community clouddienst SURFdrive die deze
zomer beschikbaar kwam. “De taskforce heeft
het mogelijk gemaakt om vanuit een model van
samenwerking de slagkracht op een dynamisch
terrein als cloud te vergroten. Ook in internationaal verband viel dit op.”
Beweging in de markt
Om het onderwerp cloud onder de aandacht te
brengen en te houden bij bestuurders en ICTmanagement van de instellingen organiseerde de
taskforce succesvolle jaarlijkse bijeenkomsten.
“Het traject heeft ook SURF als organisatie
veel gebracht”, vertelt Jan Bakker. “Het was de
eerste keer dat SURFnet, SURFsara en SURFmarket zo nauw op zo’n belangrijk onderwerp
samenwerkten. We leerden dat je pragmatisch
met cloud moet omgaan. Uiteindelijk gaat het
erom dat je concreet die clouddiensten aanbiedt
waaraan instellingen en hun gebruikers behoefte
hebben. In het ene geval is dat een public-,
in het andere een communityclouddienst. De
zojuist voor de komende jaren bepaalde SURF
Cloudstrategie houdt met deze verscheidenheid rekening.” Ook voor leveranciers heeft de
taskforce betekenis gehad. “Zij weten nu dat ze
aan bepaalde juridische voorwaarden moeten
voldoen als ze aan het Nederlandse onderwijs
willen leveren. De taskforce heeft bijgedragen
aan beweging in de markt.”
Ontwikkelingen
SURFconext
D
Tevreden
Met de nieuwe SURF Cloudstrategie komt een
einde aan de SURF-taskforce Cloud. “Die was altijd al als tijdelijk bedoeld”, merkt Jan Bakker op.
“Bovendien is cloud nu zo ingebed in alles wat
we doen, dat het logisch is dat de nieuwe strategie de gezamenlijke verantwoordelijkheid is van
de werkmaatschappijen van SURF. We kunnen
tevreden terugkijken op de taskforce. Ik wil alle
betrokkenen bedanken voor hun bijdrage.”
e samenwerkingsinfrastructuur SURFconext biedt via het eigen instellingsaccount
veilige en gecontroleerde toegang tot
clouddiensten. Om risico’s op beveiligingsincidenten te beperken bij clouddiensten die
werken met financiële of privacygevoelige
data, wordt SURFconext in 2015 uitgebreid met
functionaliteit voor sterke authenticatie. Daarbij
wordt gebruik gemaakt van een e
enmalig extra
wachtwoord via sms, de smartphone-app Tiqr of
het hardware-token Yubikey om vast te stellen
dat degene die inlogt, inderdaad degene is die
hij beweert te zijn.
De afgelopen maanden zijn weer diverse
clouddiensten via SURFconext beschikbaar
gekomen. Voorbeelden van nieuwe cloud
diensten zijn Mindgame (een Security Awareness
game), Van Dale Online, het studentvolgsysteem
Educator en Takenplaatje.
Instellingen koppelen ook steeds vaker eigen
diensten aan SURFconext.
Alle aan SURFconext gekoppelde diensten
vindt u hier.
vervolg op pag 3 >>
U ontvangt SURF Cloud Times als relatie van SURF. Dit is de laatste editie, eerdere edities van de Cloud Times vindt u hier.
CLOUDTIMES
CLOUDDIENSTEN IN HET HOGER ONDERWIJS EN ONDERZOEK
#21
laa
edi tste
tie!
15 december 2014
vervolg van pag 2 >>
Extra veilig bestanden
delen met SURFdrive
D
ataopslag in de publieke cloud is niet
veilig, blijkt uit de onthullingen van Edward Snowden over de werkwijze van de
Amerikaanse inlichtingendienst NSA. Daarom
ontwikkelde SURF een extra beveiligd Nederlands alternatief voor commerciële cloudopslagdiensten: SURFdrive.
Met SURFdrive kunt u gemakkelijk bestanden
opslaan, synchroniseren en delen, ook met
gastgebruikers. Inloggen gebeurt via SURFconext. Intussen zijn 35 instellingen gekoppeld
aan SURFdrive. De dienst is beschikbaar voor
computers, tablets en smartphones gebaseerd
op Windows, Linux, OS X, iOS en Android.
Meer informatie over SURFdrive vindt u hier.
Wilt u uw medewerkers of studenten ook gebruik
laten maken van SURFdrive? Neem contact op met
het SURFdrive team
Whitepaper ‘Naar een
ICT-regieorganisatie’
D
e snelle opkomst van cloud computing
vraagt om een nieuw accent in de ICTorganisatie van instellingen in het hoger
onderwijs. Momenteel vertonen die vooral de
kenmerken van een beheerorganisatie, waarbij
volledige controle op de door de instellingen
zelf geleverde diensten nodig is. Door de snelle veranderingen in de ICT-wereld is dit echter
steeds lastiger. ICT-organisaties kunnen dit
oplossen door zich in te richten als een ICTregieorganisatie. In een whitepaper beschrijft
SURF de kenmerken van de ICT-regieorganisatie en de manier waarop de instellingen de
transitie kunnen maken. De whitepaper kwam
tot stand in samenwerking met verschillende
functionarissen bij de instellingen.
De whitepaper Naar een ICT-regieorganisatie vindt
u hier. In januari verschijnt een papieren uitgave.
Juridische commissie houdt
normenkader up-to-date
DE BEST PRACTICE CLAUSULES IN HET JURIDISCH
NORMENKADER CLOUDSERVICES HOGER
ONDERWIJS MOETEN ACTUEEL GEHOUDEN
WORDEN. DAAROM HEEFT SURF EEN JURIDISCHE
COMMISSIE GEVORMD, DIE NATIONALE EN INTERNATIONALE ONTWIKKELINGENVOLGT EN WAAR
NODIG VERANDERINGEN AANBRENGT IN HET
BESTAANDE NORMENKADER.
Z
o is er nieuwe Europese wetgeving op
het gebied van privacy op komst die zal
leiden tot aanpassingen. In november
kwam de commissie, bestaande uit juristen uit
het hoger onderwijs en beveiligingsexperts,
voor het eerst bij elkaar. Momenteel wordt
gewerkt aan een invulling van het begrip ‘passende maatregelen’ om de beveiliging van de
clouddienst adequaat in te richten. Ook wordt
de eis uit het normenkader uitgewerkt om de
U ontvangt SURF Cloud Times als relatie van SURF. Dit is de laatste editie, eerdere edities van de Cloud Times vindt u hier.
auditbevindingen in de vorm van een onafhankelijke TPM-verklaring ter beschikking te stellen aan de instelling. Deze wijzigingen moeten
de toepassing van het normenkader in de
praktijk eenduidiger en eenvoudiger maken.
Sterk staan
SURF vraagt de instellingen of ze het normenkader willen hanteren bij onderhandelingen met leveranciers, en daarbij het principe
comply-or-explain te gebruiken. Dat doet
ook SURF. Vooral in gezamenlijkheid heeft de
sector de kracht om sterk te staan in de onderhandelingen met de leveranciers. Eventuele
afwijkingen (explain) kunnen worden gemeld
bij de juridische commissie.
Meer informatie over het Juridisch normenkader
cloudservices hoger onderwijs vindt u hier.

Download Report