Lees meer - Provinciaal Onderwijs Vlaanderen

Het nieuwe landschap Integrale Jeugdhulp (IJH) en de repercussies op de samenwerking internaten
– verwijzers – informatieve tekst voor internaatsbeheerders
1. Het nieuwe landschap IJH
Voor informatie en vragen over het nieuwe landschap IJH verwijzen we door naar volgende
informatiebronnen:




een uitgebreide powerpointpresentatie van het Agentschap Jongerenwelzijn over het nieuwe
decreet IJH.
een powerpointpresentatie van het Departement Onderwijs & Vorming over IJH en de
gevolgen voor scholen.
het professionele luik op de website van Jongerenwelzijn
het Vlaams loket jeugdhulp met een aantal FAQ’s en ook de gegevens van de helpdesks (1
per provincie) om vragen te beantwoorden.
2. De repercussies op de samenwerking internaten – verwijzers
Hoe kan een jongere in het nieuwe landschap IJH geplaatst worden in een internaat?
Vroeger waren er twee manieren waarop een jongere vanuit de jeugdhulp geplaatst kon worden in
een internaat:


via een plaatsingsmaatregel door Comité Bijzondere Jeugdzorg (CBJ, vrijwillige jeugdhulp) of
door de jeugdrechtbank (gedwongen jeugdhulp) – het internaat werd beschouwd als een
‘gelijkgestelde voorziening’.
via een PSA-maatregel (Preventieve Sociale Actie) door het CBJ (vrijwillige jeugdhulp).
In het nieuwe landschap IJH:



bestaan de CBJ’s niet meer. De plaatsing in een internaat vanuit de vrijwillige
jeugdhulpverlening is dus weggevallen (die passage uit de vroegere regelgeving is weg).
een jongere kan wel nog steeds door een jeugdrechter geplaatst worden in een internaat.
Voor deze jongeren verandert er dus niets.
er is ook nog een alternatieve weg, namelijk via de specifieke actie (SA). Met de specifieke
actie kunnen verschillende vormen van niet-gemoduleerde hulpverlening worden ingezet,
waaronder verblijf in een internaat. Aanvragen voor SA moeten sinds 1 maart 2014 worden
voorgelegd aan de intersectorale toegangspoort (ITP). De SA is vergelijkbaar met de
vroegere preventieve sociale actie (PSA) bij het CBJ.
In al deze gevallen is het internaat, net zoals vroeger, nooit verplicht om de jongere op te nemen,
men mag altijd weigeren.
SA ‘internaat’ wordt aangevraagd via de intersectorale toegangspoort. Dit kan door de brede instap
of door een andere jeugdhulpverlener aangevraagd worden. Internaten worden zelf niet beschouwd
als jeugdhulpverleners, dus zij kunnen dit niet zelf aanvragen, ze moeten daarvoor beroep doen op
een jeugdhulpverlener. De huidige internaatsplaatsingen en PSA werden nog maximaal verlengd
door de CBJ’s tot einde schooljaar 2013-2014.
Voor de verlengingen van huidige PSA-maatregelen ‘internaat’ worden de leerling en zijn ouders
verwittigd dat de huidige maatregel afloopt en dat indien zij verlenging willen, zij zich tot hun CLB
moeten wenden. Het CLB geeft hierover per mail verder bericht aan de intersectorale toegangspoort.
Vanuit de intersectorale toegangspoort wordt er gecommuniceerd naar de leerling/ouders en het
internaat over de beslissing, termijn voor de verlenging, wijze van facturatie (via de
jeugdhulpverleningsbeslissing met begeleidend schrijven).
CLB’s zullen enkel instaan voor nieuwe aanvragen SA ‘internaat’ bij de intersectorale toegangspoort
voor die leerlingen die in begeleiding zijn bij het CLB waarvan blijkt dat een internaat een goede
oplossing zou zijn als preventieve maatregel voor de versterking van de draagkracht van de leerling
zelf, zijn ouders of opvoedingsverantwoordelijken en de personen uit de leefomgeving van de
leerling. De maatregel kan maximaal voor 1 jaar ingezet worden. SA ‘internaat’ kan gecombineerd
worden met andere vormen van jeugdhulpverlening. Vanuit de intersectorale toegangspoort wordt
er gecommuniceerd naar de leerling/ouders, het internaat en het CLB als contactpersoon-aanmelder
SA over de beslissing, de termijn, wijze van facturatie (via de jeugdhulpverleningsbeslissing met
begeleidend schrijven).
Verder kunnen ook andere jeugdhulpverleners aanvragen SA ‘internaat’ indienen bij de
intersectorale toegangspoort. Ook dan wordt er vanuit de poort gecommuniceerd naar de
leerling/ouders, het internaat (indien gekend) en de jeugdhulpverlener als contactpersoonaanmelder SA ‘internaat’ over de beslissing, de termijn, wijze van facturatie (via de
jeugdhulpverleningsbeslissing met begeleidend schrijven).
Opgelet: Het internaat is gebonden om wijzigingen (o.a. vroegtijdige stopzettingen, of verhuis naar
een ander internaat) schriftelijk te melden aan de betrokken ITP en de contactpersoon-aanmelder
die de aanvraag SA ‘internaat’ ingediend heeft bij de ITP. Deze informatie is noodzakelijk om de
betaling van de internaten correct te kunnen doen. De contactgegevens van de betrokken ITP en de
betrokken contactpersoon-aanmelder zijn terug te vinden in het schrijven van de ITP (via de
jeugdhulpverleningsbeslissing) waarmee de beslissing SA gecommuniceerd werd naar de
leerling/ouders, het internaat en de contactpersoon-aanmelder.
De schriftelijke melding aan de betrokken toegangspoort en de contactpersoon-aanmelder moet
volgende gegevens bevatten:




naam en voornaam van de leerling
geboortedatum van de leerling
naam en contactgegevens van het internaat
naam contactpersoon van het internaat
De contactgegevens van de intersectorale toegangspoorten vindt u hier.
Wat kan een internaat verwachten van een CLB?
De opdrachten van de CLB’s naar de leerlingen uit hun werkingsgebied zijn niet gewijzigd. Een CLB is
dus verantwoordelijk voor alle leerlingen van alle scholen die zij begeleiden. Ook als de leerling
opgenomen is in een internaat van een ander net, kan het CLB niet weigeren om deze leerling te
begeleiden bij problemen of vragen.
De decretale opdrachten van het CLB zijn ongewijzigd, zij werken op vier begeleidingsdomeinen
(leren en studeren, preventieve gezondheidszorg, onderwijsloopbaanbegeleiding en psychosociaal
functioneren).
Hoe kan een internaat voor een jongere (bijkomende) hulp aanvragen in de IJH?
Internaten worden niet beschouwd als jeugdhulpverleners en kunnen zelf geen hulp aanvragen op
een aantal uitzonderingen na. Het is sowieso altijd zinvol om bij problemen de situatie eerst met het
CLB te bespreken.
Bij sterke verontrusting over een leerling die hulp nodig heeft maar waarbij er geen medewerking is
van de jongere en/of zijn ouders, kan de internaatsbeheerder in principe de leerling rechtstreeks
aanmelden bij een gemandateerde voorziening (GV): het Ondersteuningscentrum Jeugdzorg (OCJ) of
het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling (VK). Het is aangewezen dat de verontrusting eerst
met het CLB doorgepraat wordt. Bij aanmelding zal het OCJ/VK de inschatting maken of
hulpverlening maatschappelijk noodzakelijk is en indien zij dit inderdaad zo inschatten, dan kunnen
zij hulpverlening opstarten. In eerste instantie proberen zij alsnog op vrijwillige basis te werken,
maar als dit niet lukt en de verontrusting blijft, dan kunnen zij doorverwijzen naar de gerechtelijke
jeugdhulp.
Contactgegevens van de GV vindt u hier.
Voor crisissituaties blijven de crisismeldpunten binnen IJH bestaan en hun werkwijze is niet
gewijzigd. Er is 1 meldpunt per provincie (7/7, 24/24 bereikbaar). Vanuit het crisismeldpunt kan er
verwezen worden naar crisisjeugdhulpverlening. Ook hier is het aangewezen om in eerste instantie
eerst via het CLB te werken.
Contactgegevens en achtergrondinformatie over de crisisnetwerken vindt u hier.
Hoe wordt er door een jeugdhulpverlener aangemeld bij de intersectorale toegangspoort (ITP) of een
gemandateerde voorziening (GV)?
De aanmelding gebeurt elektronisch door een jeugdhulpverlener via een A-doc (voor de ITP) of een
M-doc (voor de GV). De aanmelding gebeurt door een contactpersoon-aanmelder en moet een
aantal gegevens bevatten om ontvankelijk te zijn. In principe kunnen ook niet-jeugdhulpverleners
minderjarigen aanmelden bij een gemandateerde voorziening, in die situaties kan er geen
elektronisch M-doc doorgestuurd worden naar de GV.
Voor meer informatie hierover, zie de informatiebronnen onder punt 1.
Welke informatiedoorstroming is mogelijk tussen de verwijzers (ITP of jeugdrechter) en het
internaat?
Vanuit ITP, voor SA:
Er is voorzien dat de jeugdhulpaanbieder als contactpersoon-aanmelder en het internaat in geval van
SA ‘internaat’, de jeugdhulpverleningsbeslissing krijgt van de ITP. Die is zeer summier, ze bevat geen
inhoudelijke informatie over de jongere. Het is in feite niet meer dan een kennisgeving dat jongere X
aan voorziening Y wordt toevertrouwd voor een bepaalde duur. De jeugdhulpaanbieder(s) die de
jongere begeleiden kunnen het A-doc van de jongere raadplegen (met daarin wel
achtergrondinformatie over jongere). De internaten hebben geen toegang tot het A-doc.
Er wordt momenteel binnen de administraties bekeken of er andere mogelijkheden zijn om het Adoc te bezorgen aan het internaat (bijvoorbeeld via de contactpersoon-aanmelder of via het OCJ).
Vanuit de jeugdrechtbank, voor plaatsing:
Bij plaatsing in een internaat door een jeugdrechter, verandert er weinig t.o.v. de huidige situatie. De
plaatsing zelf gebeurt voortaan wel door de jeugdhulpregie van de ITP, maar bij gerechtelijke
maatregelen is er ook nog altijd een SDJ betrokken. De consulent van SDJ die het dossier opvolgt, kan
het internaat alle nodige informatie verstrekken.
Verandert er iets aan de organisatie van de jeugdrechtbank? Blijft hier het systeem van de
consulenten?
In grote lijnen blijft deze werking hetzelfde als voor het decreet IJH. Bij gerechtelijke
jeugdhulpmaatregelen is er altijd een SDJ betrokken. De toewijzing van de hulp gebeurt voortaan wel
door de jeugdhulpregie van de ITP, waar dit vroeger door SDJ gebeurde. Maar het is nog steeds SDJ
dat toeziet op de uitvoering van de maatregel. Er is dus altijd een consulent van SDJ die de jeugdhulp
mee opvolgt.
3. Nog vragen?
Contacteer je koepel of


het departement Onderwijs & Vorming
Evi Neven
[email protected]
het Agentschap Jongerenwelzijn
Virna Saenen
[email protected]