de gulle or

Geven werkt, maar volg de wetten
De gulle or
Onlangs verscheen Jos Burgers’ boek ‘De wet van Snuf’ over het
thema ‘wat je geeft krijg je terug’. Snuf is zijn hond en de enige
die hem altijd blij tegemoet snelt, hoe laat hij ook thuis komt. Als
gevolg daarvan ontvangt Snuf ook veel positieve aandacht terug.
Er gelden wel bepaalde wetten als je wilt dat geven goed werkt.
Dit artikel is een onderzoek naar de mogelijkheden voor de or.
Door Harry Hartmann
G
even is niet altijd eenvoudig. Dat
merkte een or van een jubilerend
familiebedrijf die de bestuurder een
bijzonder cadeau wilde geven. Alles leek
goed te gaan. De
bestuurder vertelde
erg in zijn nopjes te
zijn met de grote,
minutieus in elkaar
geknutselde collage
van de or. Toen een
van de or-leden een
week later iets in de
afvalbak van het bedrijf wilde gooien, zag
hij tot zijn verbazing ergens onderin iets
bekends glinsteren … de collage.
Dat geven vaak leidt tot iets terug ontvangen, is een belangrijke kracht die al eerder
door invloedspsycholoog Cialdini is onderzocht. ‘Wederkerigheid’ blijkt een belangrijke, wetenschappelijk bewezen beïnvloeder.
Ga je investeren in de bestuurder of de achterban, houd je dan wel aan bepaalde regels.
Enkele voorbeelden.
van Jan-Kees Looijse uit 1999 blijkt dat in 72
procent van de gevallen een initiatiefvoorstel
geheel of gedeeltelijk succes heeft. Een goede
score vergeleken met het adviesrecht: hier
was 20 procent van
de besluiten conform het advies
van de or gewijzigd. Ongevraagd
krijgt de bestuurder een voorstel
waar hij zijn voordeel mee kan doen
om een probleem van de organisatie te helpen tackelen. Die investering loont.
Er zijn ook voorbeelden bekend van
een or die zich hard maakt om iets
binnen te slepen voor de achterban
bij een adviesaanvraag.
Je inleven in anderen
voorkomt het ongelukkige
'Badkruiden? Hád ik maar een
bad!'-cadeau
Het punt dat de or bezighield was echter
niet interessant voor de achterban, men zat
er zelfs in het geheel niet op te wachten. In
plaats van los te laten, ging de or door en
dreigde zelfs naar de rechter te gaan. De
achterban snapte er niets van.
2. Vertrouwen als basis
Velen ervaren vertrouwen als een bijzonder
cadeau. Durf je als supermarkteigenaar de
klant die zijn geld is vergeten toch boodschappen mee te laten nemen om later te
betalen? Een klant die dit overkomt zal hier
trouw blijven winkelen. Durf jij de bestuurder te vertrouwen?
Een or liep bij de overlegvergadering vast op
een aantal werkafspraken. Om de zaak te
kantelen, nodigde hij de bestuurder op training uit en probeerde zo open mogelijk het
gesprek aan te gaan. Eerst even gezellig bijpraten met de wat verbaasde bestuurder op
een terrasje en toen de zaal in. Het onverwachte gebeurde: de open houding van de
or en het getoonde vertrouwen maakten de
zaken ineens bespreekbaar en onderhandelbaar.
Momenteel loopt er een aantal experimenten om de medezeg-
1. Leef je in de ander in
Wat voor een verjaardagscadeau geldt (“Badkruiden? Hád ik maar een bad!”) geldt ook
voor werk dat de or in de bestuurder en de
achterban investeert. Een zakelijke investering die veel ondernemingsraden plegen te
doen is een goed initiatiefvoorstel maken.
Voordat je eraan begint is het wel zaak om te
onderzoeken of de bestuurder een aangedragen probleem ook ziet als een probleem. Dat
de wet van geven ook bij initiatiefvoorstellen
werkt. is een bewezen zaak. Uit onderzoek
34 ■ OR informatie 6 | juni 2014
@orinformatief www.orinformatie.nl
Een korte handleiding
●●
●●
●●
●●
Ga op zoek naar andere ondernemingsraden waar er al sprake is van vertrouwen tussen or en
bestuurder en waar men geregeld in elkaar investeert. Laat je door hen inspireren.
Gebruik de bestuurder en de achterban als spiegel. Hoeveel krijg je van hen terug? Geeft dit
iets aan hoeveel je momenteel in hen investeert?
Durf open te vragen aan bestuurder en achterban of zij ervaren of je als or voldoende geeft.
De vraag alleen al zal waarschijnlijk beloond worden, want wordt gezien als een investering in
de relatie met de ander.
Probeer feedback van de ander als een cadeau te zien. Mensen investeren tenslotte in je door
hun visie over jou terug te geven.
genschap meer tussen bestuurder en
betrokken achterban neer te leggen. Je hebt
als or dan een regiefunctie. Er zijn ondernemingsraden die vrezen
dat een bestuurder de
achterban makkelijker
kan manipuleren dan
een or in deze nieuwe
medezeggenschap.
Doorkruis je deze wens
tot experimenteren bij een bestuurder en
achterban dan kan dat je invloed gaan kosten. De betrokkenen voelen wantrouwen en
wat je geeft krijg je terug…
Er is een aantal redenen denkbaar waarom je als or niet wilt
luisteren. Zo kan je bang zijn om
omgepraat
te worden voor een
plan en dat niet willen. Want je denkt al
te weten welke kant
het zal uitgaan met
dat plan. Goed luisteren wil echter niet zeggen dat je ook uiteindelijk met de ander in zee zal gaan. Een
bestuurder van een gezondheidscentrum
wilde fuseren, maar de gesprekken hierover tussen or en bestuurder wilden niet
goed vlotten. Er begon wederzijdse ergernis te ontstaan. De or besloot vervolgens
om echt goed te luisteren naar de fusieplannen van de bestuurder. In een urenlange sessie heeft de bestuurder alle ins en
outs kunnen vertellen van zijn plan. Er
heerste een ontspannen en prettige sfeer
waarin de bestuurder al zijn enthousiasme
kwijt kon. Een week later gaf de or aan
niet positief te zullen adviseren, tot verrassing van de bestuurder. De or had objectief geluisterd en nu alle argumenten goed
ter tafel waren gekomen, wist men het
zeker: niet doen. De bestuurder nam de
visie van de or zeer serieus en uiteindelijk
ging de fusie niet door.
Werken aan leren geven
is nog helemaal zo'n gek
idee niet
3. Luister goed naar de ander
Een luisterend oor is voor veel mensen
een groot geschenk, hoe vaak wordt
er immers goed naar je geluisterd?
Luister jij naar de bestuurder,
dan zal de bestuurder ook
naar jou gaan luisteren.
de boodschappen naar huis ging. Je investering kan ook onbeantwoord blijven. Een
nieuwe aanpak bij de bestuurder is onbekend gebied en dus spannend. Daarom is
werken aan leren geven helemaal geen gek
idee. Kijk eens goed naar de korte handleiding in het kader.
Belangrijk bij geven ten slotte is dat je je
eigen grenzen in de gaten houdt. Jezelf wegcijferen is niet de oplossing. En geef vooral
geen zelfgemaakte collage aan je jubilerende
bestuurder.
Harry Hartmann is trainer bij het CAOP,
[email protected].
4. Probeer minder te nemen
Je kan als or zonder er erg in te hebben iets
afnemen van de ander. Pas op voor zogenoemde ‘sukkelzinnen’ : opmerkingen die
eigenlijk met ‘sukkel!’ eindigen. Bijvoorbeeld als de or fijntjes aangeeft dat hij al
verwacht had dat een plan van de bestuurder niet zou werken. Niet doen, want wat
schiet je ermee op?
Burgers erkent dat je moed moet hebben
om de kracht van geven toe te passen. De
supermarkteigenaar riskeert bestolen te
worden door de klant die met de onbetaal-
www.orinformatie.nl @orinformatief
Literatuur:
Jos Burgers, De Wet van Snuf, Van Duuren
Management, 2014
OR informatie 6 | juni 2014 ■ 35

Download Report