TLN Conjunctuurbericht over 4e kwartaal 2013 Prijs en winst nog st Ondanks verder herstel van de volumes blijft de situatie in de transportsector zorgelijk. Prijsherstel blijft uit waardoor veel ondernemers het erg zwaar hebben de voortdurend stijgende kosten te dekken. DOOR ERIC DOPPERT M et het sluiten van het 4e kwartaal van 2013 wordt zichtbaar dat de sector transport en logistiek uit het dal klimt. Zowel de bedrijvigheid als de omzet vertonen vanaf het 1e kwartaal van 2013 een stijgende lijn. Maar ondanks herstellende volumes blijft de situatie zorgelijk. Ook in het 4e kwartaal is er geen sprake van prijsherstel. De lange tijd ongewijzigde en relatief lage prijzen in de sector drukken #den, weten veel ondernemers een negatief +<=>den. Dit blijkt uit de jongste conjunctuurenquête van TLN. Hoewel de prijzen in de sector over het hele jaar gezien niet in verhouding staan tot de stijgende kosten, is het herstel van de volumes een positieve ontwikkeling. Spiegel voorhouden Volgens Dennis Nouwens (41), directeur-eigenaar van Nouwens Transport Breda, is het belangrijk dat je als ondernemer jezelf een spiegel voorhoudt. ‘Nederlandse transportondernemers hebben de neiging de schuld van de crisis bij anderen te zoeken. Oost-Europeanen worden steeds vaker als de grote schuldigen aangewezen, maar we moeten onszelf realiseren dat die strijd al lang is verloren. Met andere woorden: de wereld verandert, dus ook de transportsector. Daar moeten we dan ook niet bij stil blijven staan. Je moet je gewoon aanpassen en mee veranderen. We moeten zelf verder innoveren en slimme oplossingen zoeken voor onze opdrachtgevers. Je versterkt de relatie door mee te denken over problemen bij je opdrachtgever. En als je dan komt met ‘het ei van Columbus’, een effectieve oplossing dus, dan creëer je automatisch meerwaarde voor je bedrijf.’ Hij vervolgt: ‘Het klinkt hard, maar een aantal bedrijven in onze branche heeft helaas geen bestaansrecht meer. Veel bedrijven draaien al jaren slecht en lopen continu achter de feiten aan doordat ze bijvoorbeeld niet met hun tijd zijn meegegaan of moeite hebben zich aan te passen aan alle veranderingen in onze sector. Ik vrees dat er in de komende jaren nog wel wat klappen gaan vallen, wat dat betreft.’ Het klemmende advies dat Nouwens aan zijn collega’s geeft, is dat je tarieven niet 22 Transport & Logistiek - 2014 s Economie in de lift De Nederlandse economie zit in de lift. Althans, die conclusie kun je trekken aan de hand van al het nieuws dat de afgelopen maanden de revue passeerde. Je kunt geen krant openslaan zonder berichten te lezen over onze weer groeiende economie. transport en logistiek hiervan. De vraag naar transportdiensten neemt toe, zoals moet laten opleggen door opdrachtgevers. ‘Calculeer zelf je kostprijs en gewenste marge en wijk daar niet van af. Opdrachten die niets opleveren of waar je zelfs geld op toe moet leggen, moet je afstoten. Grijp tijdig in en laat je wagenpark en personeelsbestand direct krimpen als er werk wegvalt. En blijf vooral niet tegen beter weten in voor ‘slechte’ tarieven doorrijden.’ Nouwens heeft vorig jaar de omzet en marges op peil weten te houden en is tevreden over het resultaat. ‘We hebben ons nog meer gespecialiseerd, wat in 2014 zijn vruchten moet gaan afwerpen. We willen ons marktaandeel in een aantal nichemarkten verder vergroten.’ FINANCIËN & MARKT eeds niet goed de laatste conjunctuurenquête van TLN aantoont. De sector is zichtbaar begonnen met een klim uit het dal. Vanaf het 1e kwartaal van 2013 zien we het hele jaar door een stijgende lijn die wijst op herstel. Maar het is niet allemaal hosanna. Herstel is weliswaar positief, maar zegt nog niet dat het ‘goed’ gaat. Zeker niet als bedrijven individueel onder de loep worden genomen. Meer dan 30 procent van alle bedrijven in de sector transport en logistiek meldt in de laatste conjunctuurenquête te weinig orders voorradig te hebben om in de eerste maanden van dit jaar materieel en/of personeel aan het werk te houden. In bepaalde deelmarkten is dat zelfs 60 tot 70 procent. Zo noemt 55 procent van alle ondernemers in de sector @ Q sterk’. De volumes mogen dan wel aan*@ nog altijd een somber beeld. Figuur 1 - Ontwikkeling bedrijvigheid (%+ / %-) t.o.v. hetzelfde kwartaal van voorgaande jaar 100% stijging daling 80% 60% 68% 60% 54% 40% 56% 50% 59% 49% 47% 47% 38% 36% 32% 18% 8% - 4% 19% - 18% - 19% - 20% - 20% 26% 28% - 15% - 13% - 27% - 29% - 31% - 40% 22% 23% 8% 7% - 9% - 11% - 10% 24% 26% 15% 14% 0% 35% 28% 28% 20% - 32% - 23% - 31% - 36% - 41% - 41% - 43% - 46% - 30% - 33% - 47% - 54% - 55% - 64% - 60% - 76% - 74% - 80% - 100% I II III IV I 2007 II III IV I 2008 II III IV I 2009 II III IV I II 2010 III IV I 2011 II III IV I 2012 II III IV 2013 Vanaf 1e kwartaal van vorig jaar stijgende lijn die wijst op herstel van bedrijvigheid. Negatief plaatje In tegenstelling tot het groeiende herstel van de bedrijvigheid en omzet, laat de winst geen echt herstel zien. Van alle bedrijven meldt 30 procent een hogere, 39 procent een gelijke en 31 procent een lagere winst ten opzichte van het 4e kwartaal van 2012. Iets meer dan de helft (55%) van alle ondernemers zegt het 4e kwartaal van 2013 met winst af te sluiten. De rest speelt quitte (27%) of sluit af met verlies (18%). Zakelijk gezien is dit een ongezonde situatie. Bedrijven behoren winst te maken om op z’n minst vervan Figuur 2 - Ontwikkeling vrachtprijs (%+ / %-) t.o.v. hetzelfde kwartaal in voorgaande jaar 100% stijging 80% 80% 77% 78% 77% 81% 85% 60% 60% 57% 54% 46% 40% 40% - 9% - 13% - 10% - 6% - 5% - 6% - 9% - 10% - 16% - 13% - 13% - 15% - 16% - 14% - 11% - 30% - 37% - 40% - 40% - 80% 31% 30% 23% 21% 24% - 19% - 33% Er wordt volgens een aantal ondernemers niet of nauwelijks winst gemaakt doordat de prijzen in tegenstelling tot de kosten niet stijgen. Het is volgens veel ondernemers niet meer vanzelfsprekend dat trans # gecorrigeerd. Zo stijgen de transportkosten, maar blijven de prijzen hierbij achter. In de jaren voor 2009 meldde gemiddeld 70 procent van alle ondernemers dat ze hun prijzen in het laatste kwartaal hebben verhoogd, meestal in goed overleg met hun verladers. Na 2008 meldt in het 4e 34% 15% 15% 16% - 1% - 1% - 3% - 3% - 1% - 3% - 3% - 20% - 60% 32% 27% 22% 17% Vrachtprijs vaak ongewijzigd 44% 33% 30% 20% 0% daling 81% - 45% - 100% I II III 2007 IV I II III 2008 IV I II III IV 2009 I II III IV I 2010 II III 2011 IV I II III 2012 IV I II III IV 2013 Ook in 4e kwartaal van 2014 is er geen sprake van prijsherstel. kwartaal gemiddeld nog geen 30 procent ditzelfde. Door overcapaciteit en onderlinge en buitenlandse concurrentie staan de prijzen al sinds de zomer van 2008 onder druk. ‘Onze kosten stijgen, maar het lukt ons niet onze prijzen te verhogen’, aldus een ondernemer. Sommige ondernemers prijzen zich al gelukkig dat hun vrachtprijs het afgelopen jaar niet is gedaald. Grote bedrijven doen het beter In de sector neemt het volumeherstel bij Transport & Logistiek - 2014 s 23 grote bedrijven een grotere vlucht vergeleken met het herstel bij middelgrote en kleine bedrijven. Als we de resultaten van de conjunctuurenquête verdelen in grootteklassen of segmenten (deelmarkten), komen er grote verschillen in beeld. Deze verschillen zijn in de loop van vorig jaar zelfs steeds groter geworden. Als we bij de vrachtprijs blijven, dan zien we bijvoorbeeld dat het grote bedrijven (vijftig of meer vrachtauto’s) beter lukt de prijzen te verhogen: terwijl 17 procent van alle kleine bedrijven (minder dan vijf vrachtauto’s) in het 4e kwartaal van 2013 hogere prijzen meldt, is dat bij grote bedrijven 32 procent. Van alle grote bedrijven meldt de helft een hogere bedrijvigheid ten opzichte van het 4e kwartaal van 2012, bij middelgrote bedrijven is dat 37 procent en bij kleine bedrijven 28 procent. Tabel 1 - Ontwikkeling algemene zakelijke beoordeling van het afgelopen jaar 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 8,6% 8,6% 6,4% 1,4% 2,9% 3,0% 2,6% 3,8% Goed jaar 48,8% 46,4% 30,7% 13,1% 22,2% 26,3% 21,0% 22,8% Normaal jaar 26,6% 30,4% 32,7% 22,2% 42,5% 45,0% 38,1% 45,0% Slecht jaar 13,3% 12,0% 23,1% 38,3% 29,3% 23,9% 33,9% 25,1% 2,7% 2,6% 7,0% 24,9% 3,0% 1,7% 4,3% 3,4% 8,1 8,1 5,9 1,5 5,1 5,8 4,6 5,4 Zeer goed jaar Zeer slecht jaar INDICATOR: Ondernemers slaan 2013 hoger aan dan 2012. Flink in de kosten gesneden Vorig jaar heeft bijna 60 procent van alle bedrijven vrijwillig of gedwongen in de kosten gesneden. Volgens een aantal ondernemers om niet in de rode cijfers te komen. Hoge servicegraad Wilfried Teunissen (41) directeur-eigenaar, voert samen met zijn vrouw de leiding over T.T.A.S. Teunissen Transport Auto Service te Lieshout. Teunissen is van mening dat Nederlandse transportbedrijven zich zo veel mogelijk moeten onderscheiden met een hoge servicegraad. ‘Met service van een hoog niveau in combinatie met goed opgeleide chauffeurs kunnen we de concurrentie van buitenlandse transportbedrijven beter aan. Service op een hoog niveau moet bij alle medewerkers op het netvlies staan. Hierdoor behouden wij onze klanten en trekken we daarnaast ook nieuwe klanten aan. De klant van tegenwoordig vraagt vaak het onmogelijke. Toch weten wij dit onmogelijke vaak mogelijk te maken. Wij verkopen zelden ‘nee’ en komen onze afspraken altijd na. Ons bedrijf werkt veelvuldig samen met collega-transporteurs om lege kilometers tot het minimum te beperken. Een wederzijds vertrouwen maakt samenwerking mogelijk. Samen staan we uiteindelijk sterk(er). In deze samenwerking deinzen wij er niet voor terug om soms een ondergeschikte rol te spelen. De tweede viool spelen is niet erg als hij mooi klinkt.’ Teunissen adviseert zijn collega’s: ‘Weet waar je mee bezig bent. Meten is weten. Volg alles op de voet en registreer dagelijks/wekelijks. Wij hebben zelf in Excel een systeem ontwikkeld dat ons in staat stelt het rendement van onze onderneming op de voet te volgen. Wij kunnen daardoor snel schakelen. Wacht niet tot je accountant met jaarcijfers komt, je moet zelf het hele jaar door weten hoe de vlag er bij hangt. Met je accountant hoef je dan alleen maar het resultaat te analyseren om te kijken waar je je eigen systeem moet aanpassen. Op deze manier visualiseer je de financiën en kom je niet voor verassingen te staan.’ Teunissen heeft wat 2013 betreft alle doelstellingen bereikt. ‘Onze doelstelling met betrekking tot de omzet hebben we zelfs ruim gehaald. Kleine tegenvaller is het uiteindelijke rendement. Het resultaat van slechts enkele procenten van de omzet is in verhouding tot de inspanning en genomen risico’s marginaal. Onze doelstellingen voor 2014 zijn een verdere omzetgroei en een hoger rendement. Deels bereiken we dit door een recente overname begin dit jaar.’ 24 Transport & Logistiek - 2014 s Het meeste is gesneden in de kosten voor personeel, materieel, reparatie, onderhoud en brandstof. Logisch, want dat zijn de grootste posten in de totale kostprijs. Van alle ondernemers heeft het snijden in de personeelskosten verreweg de meeste ‘winst’ opgeleverd. Het personeelsbestand is volgens opgave van alle deelnemende bedrijven gemiddeld met 0,4 procent gekrompen. De totale kosten werden gemiddeld met 9 procent gereduceerd. Kleine Financieel plaatje geeft nog altijd een somber beeld bedrijven wisten hun kosten met gemiddeld 13 procent te reduceren, middelgrote bedrijven met 8 procent en grote bedrijven met 6 procent. Het snijden in de kosten heeft er volgens een aantal ondernemers voor gezorgd dat het bedrijf niet in de rode cijfers komt. 2014 wordt beter jaar Ondanks de herstellende volumes zijn er met 29 procent iets meer ondernemers die 2013 een slecht jaar vonden dan ondernemers die over een goed jaar spreken (27%). Toch slaan ondernemers 2013 hoger aan dan 2012. Met betrekking tot 2012 sprak 24 procent over een goed en 38 procent over een slecht jaar. Voor de meeste bedrijven (44%) bleef de bedrijvigheid vorig jaar gelijk aan die van 2012, 31 procent ondervond een hogere bedrijvigheid en 25 procent een lagere. Met een aandeel van 64 procent zijn er na 2007 niet eerder zo veel ondernemers geweest die zeggen het jaar met winst af te sluiten. Daarbij moet wel worden vermeld dat van deze ondernemers 21 procent zegt dat de winst naar alle waarschijnlijkheid lager zal uitvallen dan waarop ze hadden gerekend. Maar toch, we kunnen spreken over het beste resultaat in 6 jaar. Een kleine groep (16%) zegt 2013 met rode cijfers af te sluiten. Vorig jaar was dat nog 21 procent. Volgens 26 procent van alle ondernemers wordt 2014 een beter jaar dan 2013. Precies 1 jaar geleden voorspelde 11 procent hetzelfde over 2013. In ieder geval verwacht 31 procent een hogere bedrijvigheid, 44 procent een gelijke en 25 procent minder bedrijvigheid ten opzichte van 2013. Veel bedrijven hebben voor dit jaar hun plannen gesmeed. Van alle bedrijven is 18 procent van plan het personeelsbestand uit te breiden, 16 procent breidt zijn wagenpark uit en 27 procent zijn logistieke diensten. Maar er zijn ook bedrijven die van plan zijn te krimpen. Zo heeft 10 procent het plan om het aantal personeelsleden omlaag te brengen, eveneens 10 procent doet dat met het aantal voertuigen en 4 procent stoot diensten af. In ieder geval is de verwachting voor 2014, samen met de verwachting voor 2011, de meest positieve sinds 2008. Figuur 3 - Percentage bedrijven met (ruim) voldoende orders voor komende periode (per deelmarkt, januari 2014) Nog lange weg te gaan daalde dat jaar de bedrijvigheid in het 3e en 4e kwartaal fors. Wat in 2011 is gebeurd, zou als waarschuwing kunnen dienen voor De verwachting voor 2011 is in de eerste twee kwartalen goed uitgekomen. Helaas Kiepauto's 28% Bouwmaterialen 35% Verhuizen 46% Sierteelt 58% Koeriers 60% Stukgoed nat. 67% Containers 75% Stukgoed int. 76% Afvalstoffen 78% Geconditioneerd 78% Distributie/groupage nat. 79% Distributie/groupage int. 80% Dieren 80% Agrarisch 86% Tank/Silo 92% Melk 100% Totaal 69% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Meer dan 30% van alle transportbedrijven meldt in jongste conjunctuurenquête te weinig orders voorradig te hebben. Tomeloze inzet Peter Sierat, algemeen directeur van TLN en voormalig transportondernemer, kan zich voor een groot gedeelte vinden in de adviezen van Nouwens en Teunissen. ‘Dagelijks spreek ik ondernemers die bij mij problemen aankaarten. Ik weet goed wat er zich in onze sector afspeelt. Door mijn 25 jaar ervaring als ondernemer kan ik mij goed inleven in de problemen die ondernemers vandaag de dag op hun bord krijgen. De sector verandert, maar heel vaak zijn bepaalde veranderingen een herhaling uit het verleden. Onze sector heeft een zeer moeilijke periode achter de rug en die is nog steeds niet voorbij. Integendeel. Met het oog op de positieve vooruitzichten voor de Nederlandse en Europese economie zal de vraag naar transport- en logistieke diensten dit jaar verder aantrekken. Maar als de transportkosten blijven stijgen en de beloning hierbij achterblijft, dan vrees ik dat ook 2014 voor veel bedrijven een moeilijk jaar wordt. Het is goed om te zien dat sommige bedrijven door hun tomeloze inzet en uitgekiende strategie er bovenop komen. Maar des te triester is het als het desondanks dan toch niet lukt. Binnen de grenzen van Europese en Nederlandse wetten blijft TLN zich volop inzetten voor een gezonde sector. Maar we gaan niet alleen voor het collectief, ook individueel bedrijfsadvies blijft voor ons een belangrijke taak. TLN werkt momenteel hard aan een nog meer op maat gesneden individuele dienstverlening. Ook gaan wij de collectieve belangen voor onze sector nog meer versterken door onze lobby uit te breiden. Daarover informeren wij u binnenkort. Samen slaan we ons door de crisis heen.’ te veel optimisme. Ook al trad er vorig jaar drie kwartalen achtereen een duidelijk volumeherstel op, volgens een aantal ondernemers is dit nog geen garantie dat dit herstel zich het hele jaar door zal zetten. Veel ondernemers waarschuwen dat als prijsherstel uitblijft, de sector transport en logistiek een zwaar jaar tegemoet gaat. Ook merken enkelen op dat de sector wat herstel betreft nog een lange weg heeft te gaan. Grotere verschillen De conjunctuurenquête van TLN geeft dit maal op z’n zachts gezegd een zeer wisselend beeld. De verschillen tussen grote en kleine bedrijven zijn in de loop van 2013 steeds groter geworden. Terwijl de omzet bij de grote bedrijven in het 4e kwartaal van 2013 gemiddeld fors hoger uitvalt, moeten kleine bedrijven het doen met een daling van de omzet. Ook tussen de diverse deelmarkten zijn de verschillen opmerkelijk te noemen. Terwijl de ene ondernemer zegt dat hij ‘met de hakken over de sloot’ een faillissement van zijn bedrijf heeft kunnen voorkomen, zegt de andere dat hij het ‘beste’ jaar tot nu toe afsluit. Maar hoe dan ook, grosso modo gaat het met de meeste bedrijven, zeker qua prijzen en winst, nog steeds niet goed. Auteur is researcher bij TLN Transport & Logistiek - 2014 s 25
© Copyright 2024 ExpyDoc
