De UNIZO KMO-barometer wordt sinds 1987 opgemaakt en is de conjunctuurindicator voor de Vlaamse KMO. De barometer wordt per kwartaal samengesteld aan de hand van een bevraging bij een representatief KMO-panel van ruim 2.000 ondernemers en bestaat uit verschillende deelindices. Aan de hand van de verschillende deelindices wordt de algemene KMO-barometer voor Vlaanderen berekend. Waarden boven index 100 wijzen op een positief evoluerende conjunctuur, waarden onder index 100 wijzen op een negatief evoluerende conjunctuur. De huidige KMO-Barometer werd afgenomen van 28 november tot en met 8 december. In totaal voltooiden 935 ondernemers de KMO-Barometer bevraging. √ KMO-Barometer daalt 2e kwartaal op rij tot niveau van 98,1 punt. Eerste jaarhelft van 2014 was er een positieve trend, tweede jaarhelft was negatief √ Vooruitzichten voor 2015 zijn vooral negatief op vlak van investeringen en in mindere mate voor rendabiliteit en tewerkstelling √ Problematiek van laattijdige betalingen neemt licht af √ 56% van de KMO’s is negatief gestemd over de algemene toestand van de economie De KMO-Barometer daalt voor het tweede kwartaal op rij en haalt nu een niveau van 98,1 punt. Tijdens het vorige kwartaal daalde de barometer met 0,4 punten. Dit kwartaal gaat de barometer er met 0,6 punten op achteruit. Op een half jaar tijd verliest de barometer dus 1 punt. Ook het seizoengezuiverde cijfer valt licht terug met 0,1 punt tot een niveau van 98,7 punten en zakt daarmee voor het tweede kwartaal op rij. Waar de eerste jaarhelft van 2014 er een opwaartse trend was waar te nemen, is in de tweede jaarhelft het tegenovergestelde gebleken. Het voortschrijdend gemiddelde noteert wel nog 0,4 punten hoger tegenover het eerste kwartaal van 2014. KMO-Barometer 102 101 100 99 98,7 98,1 98 97 KMO BAROMETER Voortschrijdend gemiddelde Q4 2014 Q3 2014 Q2 2014 Q1 2014 Q4 2013 Q3 2013 Q2 2013 Q1 2013 Q4 2012 Q3 2012 Q2 2012 Q1 2012 Q4 2011 Q3 2011 Q2 2011 Q1 2011 Q4 2010 Q3 2010 Q2 2010 Q1 2010 96 De barometer zit vandaag meer dan 3 jaar ononderbroken onder de grens van 100 punten, die aangeeft dat er nog steeds meer ondernemers eerder negatief dan positief gestemd zijn over de conjunctuur. Het gemiddelde niveau van de barometer komt in 2014 uit op 98,7 punten. Dat is 0,8 punten hoger ten opzichte van het gemiddelde cijfer van 2013 en 1,6 punten hoger ten opzichte van het gemiddelde cijfer van 2012. Ten opzichte van het gemiddelde cijfer van 2011 zitten we wel nog 0,8 punten lager. Slechts één deelindex noteert dit kwartaal boven 100 punten. Het de algemene tevredenheid over de situatie van het eigen bedrijf. De deelindex haalt een waarde van 101,8 punten. Een lichte daling met 0,1 punt ten opzichte van het vorige kwartaal. Er is dit kwartaal één deelindex die een stijging neerzet ten opzichte van het vorige kwartaal, met name de problematische betalingen. De deelindex stijgt met 0,9 punten tot een niveau van 96,2 punten. Dit is het hoogste niveau sinds het tweede kwartaal van 2011. Alle andere 9 deelindexen noteren een daling. De verwachting inzake het werkvolume dalen het sterkst (-1,7 punten), samen met de verwachtingen inzake de rendabiliteit (-1,5 punten). De algemene tevredenheid over de huidige toestand van de economie zakt met 1,2 punten. De deelindex die de huidige situatie meet daalt met 0,3 punten ten opzichte van het vorige kwartaal en haalt nu 97 punten. De deelindex die de toekomstige situatie meet daalt met 1,2 punten tot een niveau van 99,5 punten en komt daarmee voor het eerst sinds anderhalf jaar opnieuw onder de grens van 100 punten te liggen. De vooruitzichten voor 2015 op het vlak van rendabiliteit, investeringen en tewerkstelling zijn negatief georiënteerd. Wanneer we het verschil maken tussen het aandeel ondernemers dat positief is gestemd ten opzichte van het aandeel ondernemers dat negatief is gestemd zien we dat enkel voor de parameter omzet er een positief resultaat is. Voor de parameters rendabiliteit, investeringen en tewerkstelling is er telkens een negatief saldo. Zeker het hoge negatieve cijfer voor de investeringen moet zorgen baren. Verschil tussen aandeel ondernemers positief gestemd en aandeel ondernemers negatief gestemd over rendabiliteit, investeringen, omzet en tewerkstelling rendabiliteit -5% investeringen -14% omzet 6% -4% tewerkstelling -15% -10% -5% 0% 5% 10% ECONOMISCHE ACTIVITEIT De index die de economische activiteit meet bij de Vlaamse KMO’s zakt met 0,5 punten tot een niveau van 99,1 punten. De index komt daarmee verder onder de grens van 100 punten te liggen na een kortstondig cijfer boven 100 punten tijdens het tweede kwartaal. 28% van de ondernemers neemt een stijging van de activiteiten waar, 40% een status quo en 32% een daling. Economische activiteit 106 104 102 100 99,7 99,1 98 werkvolume actueel Q4 2014 Q3 2014 Q2 2014 Q1 2014 Q4 2013 Q3 2013 Q2 2013 Q1 2013 Q4 2012 Q3 2012 Q2 2012 Q1 2012 Q4 2011 Q3 2011 Q2 2011 Q1 2011 Q4 2010 Q3 2010 Q2 2010 Q1 2010 96 werkvolume toekomst De verwachtingen inzake werkvolume voor het volgende kwartaal dalen stevig met 1,7 punten. Vandaag komt de index op een niveau van 99,7 punten. Daarmee komt de index voor het eerst sinds anderhalf jaar opnieuw onder 100 punten te liggen. 26% van de ondernemers verwacht meer werk voor het komende kwartaal. 45% van de ondernemers voorziet een status quo en 29% verwacht een daling van het werkvolume. FINANCIËLE SITUATIE De deelindex die de rendabiliteit van de KMO’s meet, daalt met 0,3 punten ten opzichte van het vorige kwartaal en komt zo tot op een niveau van 98,2 punten. De rendabiliteitspositie van de KMO’s neemt dus verder gas terug, maar blijft nog net boven het niveau van bij het begin van het jaar. 23% van de ondernemers geeft aan dat hun rendabiliteitspositie is verbeterd ten opzichte van het vorige kwartaal. 44% ervaart een status quo en 33% ervaart een achteruitgang van de rendabiliteit. Financiële situatie 104 102 100 99,4 98 98,2 96 financiële situatie actueel Q4 2014 Q3 2014 Q2 2014 Q1 2014 Q4 2013 Q3 2013 Q2 2013 Q1 2013 Q4 2012 Q3 2012 Q2 2012 Q1 2012 Q4 2011 Q3 2011 Q2 2011 Q1 2011 Q4 2010 Q3 2010 Q2 2010 Q1 2010 94 financiële situatie toekomst De deelindex die de toekomstige verwachtingen inzake rendabiliteit meet daalt sterk met 1,5 punten tot een niveau van 99,4 punten en komt daarmee voor het eerst in anderhalf jaar onder de grens van 100 punten. Vandaag geeft 25% van de ondernemers aan dat ze een verbetering van de rendabiliteit verwachten het komende kwartaal. 47% verwacht een status quo en 28% verwacht een verslechtering van de rendabiliteit. TEWERKSTELLING De deelindex tewerkstelling daalt met 0,4 punten tot een niveau van 99,2 punten. 14% van de ondernemers stelt dit kwartaal minder mensen te werk ten opzichte van het vorige kwartaal, 10% heeft mensen aangeworven. Drie kwart van de ondernemers houdt het personeelsbestand vandaag stabiel. De deelindex die de toekomstige tewerkstelling meet daalt met 0,3 punten tot een niveau van 99,3 punten. 16% van de ondernemers verwacht het komende kwartaal mensen te moeten ontslaan, 14% verwacht mensen aan te werven en 70% van de ondernemers verwacht dat het personeelbestand stabiel blijft het komende kwartaal. Tewerkstelling 103 102 101 100 99,3 99 99,2 personeel actueel Q4 2014 Q3 2014 Q2 2014 Q1 2014 Q4 2013 Q3 2013 Q2 2013 Q1 2013 Q4 2012 Q3 2012 Q2 2012 Q1 2012 Q4 2011 Q3 2011 Q2 2011 Q1 2011 Q4 2010 Q3 2010 Q2 2010 Q1 2010 98 personeel toekomst PROBLEMATISCHE BETALINGEN EN CONCURRENTIE 28% van de ondernemers geeft aan meer last te hebben van problematische betalingen. Voor 65% is er een status quo. Slechts 7% geeft aan dat de situatie is verbeterd. Tocht stijgt de deelindex met 0,9 punten tot een niveau van 96,2 punten. Dit vooral omdat het aandeel ondernemers dat een status quo ervaart in het aantal problematische betalingen gevoelig is toegenomen ten nadele van de groep ondernemers die een stijging ervaart. De index presteert daarmee het best sinds het tweede kwartaal van 20111. De index die het algemene concurrentiegevoel meet daalt met 0,3 punten tot een niveau van 93,1 punt. 41% van de ondernemers zegt meer concurrentiedruk te ervaren ten opzichte van het vorige kwartaal. De deelindex noteerde voor het laatst boven de grens van 100 punten tijdens het derde kwartaal van 2006. Problematische betalingen en concurrentiegevoel 97 96,2 96 95 94 Q3 2014 Q2 2014 Q1 2014 Q4 2013 Q3 2013 Q2 2013 Q1 2013 Q4 2012 Q3 2012 Q2 2012 Q1 2012 Q4 2011 Q3 2011 Q2 2011 Q1 2011 Q4 2010 Q3 2010 Q2 2010 Q1 2010 problematische betalingen Q4 2014 93,1 93 concurrentiegevoel TEVREDENHEID OVER DE ECONOMIE EN EIGEN ONDERNEMING De tevredenheid over de algemene economische toestand zakt voor het tweede kwartaal op rij sterk met 1,2 punten. Tijdens het vorige kwartaal zakte de index ook al fors met 1,8 punten. Op een half jaar tijd is de index 3 punten gezakt en haalt deze nu een niveau van 91,5 punten. De laatste keer dat de deelindex boven 100 punten kwam, was tijdens het eerste kwartaal van 2008 en dus nog net voor het uitbreken van de financiële crisis. 56% van de ondernemers geeft aan ontevreden te zijn over de algemene toestand van de economie. 9% van de ondernemers geeft aan tevreden te zijn over de algemene toestand en 35% van de ondernemers is neutraal. Het cijfer dat de tevredenheid over de eigen onderneming weergeeft zakt met 0,1 punt tot een niveau van 101,8 punten. Het is de enige deelindex die nog boven de 100 punten noteert. 38% van de ondernemers is tevreden over de gang van zaken in het eigen bedrijf. 34% is neutraal en 28% is ontevreden. tevredenheid economie tevredenheid eigen 94 Q4 2014 Q3 2014 Q2 2014 Q1 2014 Q4 2013 Q3 2013 Q2 2013 Q1 2013 Q4 2012 Q3 2012 Q2 2012 Q1 2012 Q4 2011 Q3 2011 Q2 2011 Q1 2011 Q4 2010 Q3 2010 Q2 2010 Q1 2010 Algemene tevredenheid economie en eigen onderneming 106 102 98 101,8 91,5 90 86