TNO Pilot Door TNO is, met medefinanciering van de

TNO Pilot
Door TNO is, met medefinanciering van de Stadsregio, de gemeente Rotterdam en de
deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek, een pilotproject uitgevoerd, waarbij is gestreefd
naar een verbetering van de verkeersveiligheid door ‘attentieverhogende’ maatregelen.
Deze maatregelen moesten het risico op ongelukken tussen fietsers op de Molenlaan
(komende vanaf de rotonde) en automobilisten komende van de Burgemeester F.H. van
Kempensingel omlaag brengen. Daarnaast moesten de maatregelen innovatief, betaalbaar
en elders toepasbaar zijn.
Video-opnamen in het najaar van 2011 wezen uit dat er op dit kruispunt sprake was van
bovengemiddeld veel ‘conflictsituaties’ tussen fietsers en automobilisten. Hoewel
ongelukken zich tijdens deze eerste meting niet hebben voorgedaan, kon een botsing in een
beperkt aantal gevallen ternauwernood worden voorkomen. Het leek er daarbij sterk op dat
automobilisten op de van Burgemeester F.H. van Kempensingel zich onvoldoende
realiseerden dat zij een fietpad en daarbij dus mogelijk fietsers zouden kruisen. Daar komt
bij dat in sommige situaties het zicht naar de rotonde geregeld werd afgeschermd, zodat
fietsers pas op een heel laat moment werden opgemerkt.
Met medewerking van BAM, 3M en de HRgroep, zijn vervolgens reflecterende
verkeersborden geplaatst en zijn langs het fietspad zogenaamde ‘smart studs’ (LEDverlichting) aangebracht, die richting de Burgemeester F.H. van Kempensingel oplichten
wanneer een fietser vanaf de rotonde het fietspad opdraait.
In het najaar van 2013 is door TNO een effectmeting gedaan, door nieuwe videobeelden met
de oude te vergelijken. Uit de analyse bleek dat met name de door BAM geplaatste smart
studs een groot effect hebben op het aanrijgedrag van automobilisten, óók wanneer zij geen
direct zicht hebben op aankomende fietsers.
Door de attentieverhogende maatregelen zijn de conflictsituaties van 27% van alle
‘ontmoetingen’ tussen fietsers en automobilisten teruggebracht tot 14%; dat is dus een
halvering. Daar komt bij dat ook nog eens de ernst van de conflicten in verhouding is
afgenomen. Bijna botsingen hebben zich bij de tweede meting amper voorgedaan. Verreweg
de meeste conflicten ontstaan dan ook wanneer auto’s het fietspad blokkeren. Op zichzelf is
dat ongemakkelijk, maar niet direct verkeersonveilig.
Fysieke maatregelen
Los van de TNO pilot is een aantal fysieke maatregelen getroffen op het kruispunt Molenlaan
– Burgemeester F.H. van Kempensingel, in het kader van het bevorderen van de
verkeersveiligheid en oversteekbaarheid op verschillende plekken langs de Molenlaan.
Hiertoe hebben de gemeente en de deelgemeente elk 50% van de kosten op zich genomen.
Het doortrekken van het rode fietspad over de Burgemeester F.H. van Kempensingel is
daarnaast nog eens gefinancierd door de Stadsregio.
De belangrijkste wijziging is dat de rijbaan van de Burgemeester F.H. van Kempensingel
richting de Molenlaan is opgedeeld in één strook voor linksaf- en één voor rechtsafslaand
verkeer. Daarbij is ook de doorsteek voor overstekende fietsers verplaatst, zodat zij geen
last meer hebben van auto’s die rechts afslaan en vice versa. Fietsers en automobilisten
vormen nu dus één verkeersstroom (linksaf, danwel rechtsaf), waardoor de
verkeersafwikkeling op het kruispunt soepeler verloopt.
In eerste instantie leidden deze aanpassingen tot de nodige onrust uit de omgeving. Met
name fietsers moesten erg wennen aan de nieuwe situatie (de oude oversteek was ten
slotte verdwenen) en men vroeg zich dan ook sterk af of dit nu wel een verkeersveiligere
situatie had opgeleverd. Door aanpassingen in de wegmarkering is de nieuwe situatie
vervolgens nog eens extra benadrukt, zodat voor alle weggebruikers duidelijk zou moeten
zijn wat de bedoeling is. Daarnaast is een aantal aanvullende fysieke aanpassingen aan de
fietsersoversteek voorgesteld, welke onlangs zijn uitgevoerd.
Ondertussen lijkt het er op dat zowel automobilisten als fietsers gewend zijn geraakt aan de
nieuwe verkeerssituatie. Met name de fietsers weten goed gebruik te maken van de ruimte
die zij nodig hebben om veilig de Molenlaan te kunnen oversteken. Ook is het overzicht op
het kruispunt verbeterd. Omdat automobilisten nu meer gedwongen worden om met
fietsers rekening te houden, passen zij hun rijgedrag aan en is, volgens de
verkeersdeskundigen van de gemeente, daadwerkelijk een verkeersveiligere situatie
ontstaan.