1. Presentatie J.Harbers Is de fietser kwetsbaar

Is de fietser kwetsbaar?
Jorrit Harbers
Traumachirurg UMCG
19 februari 2014 , pag. 2
ACHTERGROND FIETSONGELUKKEN
Chirurgen zien een stijging van het aantal letsels door fietsongelukken. De overheid moet een
fietshelmplicht voor ‘elektrische fietsers’ overwegen, vindt traumachirurg Jorrit Harbers, tevens
bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Traumachirurgie en de Ongevallen Stichting.
Elektrische fietser is brokkenpiloot
Arend van Wijngaarden
GRONINGEN/ASSEN ,,De snelheids-
verschillen tussen racefietsers, elektrische fietsers en gewone fietsers
nemen toe en leiden vaker tot ongevallen’’, zegt traumachirurg Jorrit
Harbers van het Uiniversitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).
Vooral ouderen op elektrische fietsen lopen risico.
,,De bromfietsers zijn nu van de
fietspaden af, maar toch zien we een
stijging van het aantal mensen dat
wordt aangetikt door andere fietsers
en dan valt’’, vervolgt Harbers.
,,Daarnaast zien we meer eenzijdige
fietsongelukken. Misschien is het
niet verantwoord om iemand van 80
zonder helm met 30 kilometer per
uur door de bocht te laten gaan. Misschien moeten de fietspaden wel
breder gemaakt.’’
De cijfers van de traumachirurgen
komen overeen met registraties van
het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dat constateerde vorig jaar dat
onder 60- tot 80-jarigen het aantal
fietsslachtoffers toenam van 78 in
2011 naar 96 in 2012. In de jaren daarvoor bleek dat het aantal behandelingen na fietsongelukken op de
spoedhulp van ziekenhuizen tussen
2005 en 2009 steeg met 17 procent.
Het aantal ziekenhuisopnames na
een fietsongeluk nam zelfs toe met
46 procent. Ook uit cijfers van de
Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV)
blijkt dat het aantal gewonden en
doden als gevolg van fietsongelukken toeneemt.
Harbers en de andere traumachirurgen hebben de stellige indruk dat
juist 60-plussers op elektrische fietsen of racefietsen vaker onderuitgaan. ,,Bovendien neemt de ernst
¬ De elektrische fiets is populair bij zestig-plussers, maar het aantal gewonden in die leeftijdsgroep neemt ook erg toe.
van de fietsongelukken toe, waarschijnlijk doordat mensen harder
rijden.’’
De Fietsersbond en Veilig Verkeer
Nederland krijgen wel eens signalen
over te hard rijdende ‘elektrische
fietsers’ of snorfietsers. De Fietsersbond heeft ook de indruk dat er
meer eenzijdige ongevallen zijn op
fietspaden. Dat heeft volgens de
woordvoerder te maken met de toenemende drukte op fietspaden. Het
aantal fietsers in Nederland is in-
middels gestegen tot 13,5 miljoen
mensen, waardoor fietspaden dichtslibben. ,,Bredere fietspaden zijn dus
zeker gewenst.’’
Veilig Verkeer Nederland wijst erop dat er juist ook veel fietsongelukken zijn na botsingen tussen auto en
fiets. Door paaltjes weg te halen en
hoofdfietsroutes ruimer te ontwerpen worden de fietspaden wel wat
veiliger, zegt de woordvoerder.
Een ander gevaar voor fietsers zijn
de vele rotondes. Automobilisten
zien fietsers gemakkelijk over het
hoofd bij het afslaan. ,,Voor automobilisten is het heel goed, voor fietsers is de voorrangskwestie juist gevaarlijker’’, meent Harbers.
Diverse organisaties ondernemen
inmiddels actie, maar vooral om ongelukken door racefietsers te voorkomen. De Nederlandse Toer Fiets
Unie (NTFU) en de Fietsersbond hebben een gedragscode opgesteld voor
fietsers om toch vooral rekening
met elkaar te houden.
Foto: Archief ANP
Helm
De meeste partijen in Nederland
voelen niets voor het verplichten
van fietshelmen. Uit onderzoek van
de SWOV blijkt dat de kans op
hoofd- en nekletsel met een helm
op bijna 45 procent afneemt. ,,Tien
jaar geleden had ook niemand
gedacht dat het dragen van een
helm op de skipiste gemeengoed
zou worden’’, meent Harbers.
@
[email protected]
Mobiliteit = ALLES !!!
•  zitten maakt ziek
•  beweeg je beter
•  sociaal isolement
=> afhankelijkheid transport
13.5 miljoen fietsers
- drukte op de fietspaden - 1 miljoen e-bikes -
Holland Imago Onderzoek, NBTC 2012
Gevoel vanuit de medische praktijk?
- onderbuiksgevoel?
> 70% !!
Meervoudig ernstig gewonden
SEH-bezoeken door letsel in 2012
Totaal
903.000
privé-ongeval
480.000
sportletsel
160.000
verkeersongeval
130.000
huisarts
160.000
arbeidsongeval
85.000
geweld
34.000
suïcide
14.000
Oorzaken
Oorzaken: SWOV-rapport R-2012-8
Van fietsongeval naar maatregelen: kennis en hiaten
diversiteit in oorzaken
Feiten en cijfers
•  ernstig verkeersgewonden:
•  fietsers de grootste groep (>50%)
•  bijna twee derde geen betrokkenheid motorvoertuig
•  deze groep kent een sterke stijging in de afgelopen 10 jaar
•  75.000 slachtoffers:
•  na fietsongeval op SEH (+17%)
•  15.000 opnamen per jaar (+46%)
•  > 25% schedelhersenletsel
•  helft van deze stijging door oudere fietser (>55 jaar)
•  meer fietsen en grotere kans op ongeval
Feiten en cijfers
•  komende decennia:
•  sterke toename oudere verkeersdeelnemers
•  per gereden kilometer grootste kans op ongeval
•  grotere kans om door verkeersongeval te overlijden
Feiten en cijfers
- schedelhersenletsel -
•  schedelhersenletsel per gereden fietskilometer:
•  het vaakst bij kinderen tot 12 jaar en bij 65 plussers
•  vaak door eenzijdig ongeval (met name bij jonge kinderen)
•  bij 65-plussers:
•  stijgt de kans sterk naarmate de leeftijd vordert
SWOV 2009, VeiligheidNL 2013
•  Gezondheidswinst van fietsgebruik overtreft ruimschoots het
gezondheidsverlies door fietsongevallen.
•  Gevaar: middel erger dan het kwaad
•  Maatregelen ter bevordering ongevalreductie kunnen leiden tot
minder fietsgebruik ! gezondheidsverlies
Preventie…?
Nationale Onderzoeksagenda Fietsveiligheid
(NOaF)
- verbeteren fietsveiligheid -
Preventie…?
fietshelm geeft
45% reductie op
schedelhersenletsel
skihelm! - fietshelm?
(ongeacht oorzaak fietsongeval)
(geen reductie op fietsgebruik)
Preventie
•  fietsgedrag - informatie
•  maximumsnelheid - verlagen snelheidsverschillen
•  auto’s, scooters, e-bikes
•  verbreding fietspaden en verwijderen onnodige obstakels
•  fietshelmen (verplicht in veel landen)
•  draagvlak - voorlichting - leeftijd
•  ouders onderschatten kans op eenzijdig ongeval
•  comminuty-based aanpak
•  invoeren van airbags aan buitenzijde auto (TNO-onderzoek)
•  vermindering dodelijke ongevallen met 44 per jaar
=> rol van / voor professionals ....?!
6.500 bezoekers
fietser centraal
Is de fietser kwetsbaar…
Dank voor uw aandacht…!!

Download Report