markt
All IT Rooms biedt
DCIM as-a-Service aan
koelen
Energiebesparing
door slim koelen
trend
NGD claimt
‘contractual PUE’ van 1.0
dcw december 2014 | in samenwerking met:
advancing information transport systems
MAKING THE
CONNECTIONS
COUNT
FIBER TO THE
CELL SITE
FIBER TO THE
HIGH-RISE, HOUSE, MDU
FIBER
TO THE
TOWER
FIBER
TO THE
NODE
FIBER
TO THE
VENUE
FIBER
TO THE
OFFICE
FIBER
IN THE
CENTRAL
OFFICE
FIBER
TO THE
BUSINESS
FIBER
IN THE
DATA
CENTER
INNOVATIVE, END-TO-END SOLUTIONS
• Speed up network deployments
• Improve network reliability
• Reduce operational and capital expenses
FIBER
TO THE
CONTINENT
TE Connectivity Nederland BV
Rietveldenweg 32, 5222 AR ‘s-Hertogenbosch
Tel: +31 73624 6211
Mail: [email protected]
www.te.com/bns
dcw colofon
DATAC E NTE RWO R KS is hét vakblad
over de technische infrastruc­tuur van
datacenters.
jaargang 7, december 2014, nr. 12
datacenterworks verschijnt tienmaal
per jaar. toezending geschiedt op abonne­
ment­basis en controlled circulation.
H O O F D R E DACTE U R / U ITG EV E R
robbert hoeffnagel
TE L E FO O N +31 (6) 51 28 20 40
E - M A I L [email protected]
T WIT TE R twitter.com/rhoeffnagel
LINKEDIN
nl.linkedin.com/in/robberthoeffnagel
PUE
0,9
=
Wie op de website van Datacenter­
Works zoekt met de term ‘PUE’ ziet
een groot aantal artikelen en nieuws­
berichten verschijnen. Bladerend door
de vele links valt echter nog iets op:
er is altijd veel discussie geweest over
de PUE. Wat te denken van een kop
als: ’PUE niet geschikt voor bench­
marking’. Desondanks: ‘PUE wordt
wereldwijd geaccepteerd’. En: ‘Green Grid introduceert rapport met PUE-aanbeve­
lingen’, maar ook: ’Objectief beeld nodig van de PUE’.
FAC E B O O K
www.facebook.com/robbert.hoeffnagel
E I N D R E DACTI E / TR A F F I C A B MU I LW I J K
P O STA D R E S R E DACTI E
beatrixstraat 2, 2712 ck zoetermeer
E - M A I L A DM I N I STRATI E @fenceworks.nl
TE L E FO O N +31 (0)79 500 05 59
www.datacenterworks.nl
Ooit hebben we in DatacenterWorks al eens geschreven over de vraag wat er zou
gebeuren als de PUE kleiner wordt dan 1. Zou dat eigenlijk wel mogelijk zijn? Als ik
over dit onderwerp begon, dan werd er vaak wat afwijzend gereageerd. Zo van: dat kan
helemaal niet. Of een PUE kleiner dan 1 werd weggezet als misplaatste marketing van
een wel erg commercieel datacenter.
Wat te denken van het persbericht van Next Generation Data dat men begin 2015 een
datacenter in Wales in gebruik gaat nemen waarvan de PUE precies gelijk is aan 1? Is
dat een marketingstunt? Of is hier sprake van een bedrijf dat handig naar zichzelf toe
aan het redeneren is? Of zou het bericht simpelweg op waarheid berusten?
A DV E RTE NTI E - E XP LO ITATI E
E M A I L [email protected]
T WIT TE R twitter.com/raaphorstjos
LINKEDIN
nl.linkedin.com/pub/dir/jos/raaphorst
VO R M G EV I N G laura willemsen
grafisch ontwerp
DRUK
grafia media groep
datacenterworks werkt samen met kennis­
partners als bicsi, data centre alliance, green
it amsterdam, it room infra en nen
kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. geplaatste artikelen
vertegenwoordigen niet noodzakelijk de mening van de redactie. de redactie
noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van
artikelen van derden, ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van
genoemde data en prijzen.
fotokopie en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk op welke wijze dan
ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en
onder vermelding van: ‘overgenomen uit datacenterworks, vakblad over de
technische infrastructuur van datacenters’, met vermelding van de jaargang en
het nummer. datacenterworks is een uitgave van fenceworks bv
Op pagina 12-13 in deze editie gaan we - zonder verder waardeoordeel - nader in op
dit datacenter. Op deze plek gaat het mij echter om de vraag waarom een datacenter ei­
genlijk per definitie een netto-energieverbruiker zou moeten zijn? Is het niet mogelijk
dat een rekencentrum zo slim wordt ontworpen dat het in feite een netto-producent
wordt?
Voor- en tegenstanders zullen de komende tijd nog stevig met elkaar in discussie gaan.
Kan dat: een PUE van 0,9? Of 0,8? Die discussie is interessant om te voeren. Maar
kijk niet alleen naar de rekensommen of de definitie van PUE. Kijk ook eens naar de
mogelijkheden.Waarom zouden we eigenlijk geen geïntegreerde opstelling creëren die
én toegepast kan worden voor het faciliteren van grote hoeveelheden IT-systemen én
ook nog eens energie produceert? Een faciliteit die in staat is enorme hoeveelheden
data te verwerken, maar waar tegelijkertijd energie wordt opgewekt en geleverd aan
andere partijen.
De datacenterindustrie zou door dit soort ontwikkelingen niet alleen van het imago
van ‘energieslurper’ worden verlost. Maar het zou tevens een welkome bijdrage in
de financiële exploitatie kunnen opleveren. Het feit dat onze computerruimtes data
verwerken, wil immers niet zegen dat we daar niet ook nog een tweede functie aan
kunnen koppelen. Zoals energieopwekking. Mooie ideeën om tijdens de laatste dagen
van dit jaar eens rustig over na te denken. ■
robbert hoeffnagel
hoofdredacteur datacenterworks/uitgever
dcw december | redactioneel
jos raaphorst Directeur
TE L E FO O N +31 (0) 6 34 73 54 24
3
8
14
12
18
26
30
22
32
Inhoud
koelen
onderzoek
8
30
energiebesparing
door slim koelen
CE Delft heeft in oktober een rapport gepubliceerd getiteld ‘Ener­
giebesparing door best beschikbare technieken voor koeling van
serverruimtes’. Dit onderzoek, dat is opgesteld in opdracht van de
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, gaat in op het type
serverruimte, de manier van koelen en het energieverbruik. Ook
wordt gekeken naar de vraag op welke wijze een computerruimte
efficiënter gekoeld kan worden en wat de terugverdientijden zijn
van de investeringen die hiervoor nodig zijn.
trend
12
ngd claimt ‘contractual pue’
van 1.0
Met de gestaag dalende PUE van datacenters was het natuurlijk
wachten op het eerste datacenter dat met de uitspraak zou komen
dat zij een waarde van 1,0 hebben gerealiseerd. Het Britse NGD
kwam onlangs met deze claim en lokte daarmee een storm van
kritiek uit. Hoewel er op de claim veel valt af te dingen, lijkt de
uitspraak van de Britten commercieel een succes.
veel bedrijven bang
voor een 'tech deficit'
Het datacenter is voor veel ICT-afdelingen een belangrijk instru­
ment om bedrijven te helpen met het realiseren van hun stra­
tegische doelstellingen en te voldoen aan de eisen ten aanzien
van beveiliging, betrouwbaarheid en wet- en regelgeving. De
resultaten van het recente ‘Tech Deficit’-onderzoek, uitgevoerd
in opdracht van Colt, bieden interessante inzichten in de huidige
staat van de datacenterinfrastructuren van Europese bedrijven. Het
onderzoeksrapport biedt daarnaast een analyse van de mate waarin
datacenters klaar zijn voor de toekomst.
en verder
31 42 44 46 nieuws
agenda
nieuws van it room infra
bicsi-nieuws
interview
18
reinigen van datacenters
krijgt te weinig aandacht
“Schoonmaak van een data- of computerruimte is gespecialiseerd
vakwerk. Techniek en energie spelen weliswaar de hoofdrol in een
datacenter, maar periodiek schoonmaak-onderhoud en controle
hierop zijn cruciaal voor de waarborging van een ongestoorde
bedrijfszekerheid.Verzekeringsmaatschappijen en klanten erkennen
het belang en leggen steeds meer nadruk op optimale klimaat­
beheersing en schoonmaakonderhoud.”
26
nederland is
koploper
NEN was de eerste die een Nederlandse praktijkrichtlijn (NPR)
voor computerruimten en datacenters ontwikkelde en publi­
ceerde. De vragen over datacenters en computerruimten kwamen
in 2006 opzetten vanwege energie-efficiëntie. Onder andere de
Europese Richtlijn verwees naar een ‘code of conduct’ en ‘best
practices’ op dit gebied. Zowel ‘system integrators’ als toeleveran­
ciers waren hierin geïnteresseerd en wilden zich specialiseren in
dit specifieke werkgebied.
coverfoto
“Het monitoren van de computerruimte is bij veel klanten nog
echt een ondergeschoven kindje”, zegt directeur Ronald Kok van
All IT Rooms. “En dan druk ik me nog voorzichtig uit.”Voor Kok
reden om de dienstverlening uit te breiden met remote monitoring
en beheer van computerruimtes. Een belangrijk onderdeel van die
uitgebreide dienstverlening is de iTRACS Data Center Infrastruc­
ture Management (DCIM)-oplossing van CommScope die All IT
Rooms ‘as-a-Service’ aanbiedt.
Fotograaf: Paul Kampman
dcw december | inhoud
praktijkrichtlijn
5
DDI
64 / 60
Dutch Datacenter Index Oktober 2014
Dutch Datacenter Index
laat lichte daling zien
dutch datacenter index heeft dit jaar maand op maand mooie cijfers laten zien, die erop
duiden dat het aantal vierkante meters, de hoeveelheid betrokken megawatts en
algemene investeringen sterk toeneemt. ook in november zien we dat de index op een
hoog niveau blijft, hoewel de vooruitzichten wat aan het afzwakken zijn.
dcw december | barometer
Bij de meting van midden november zien we dat de data­
centeractiviteit over de afgelopen drie maanden, ondanks de
zomermaanden, stabiel is gebleven op een hoog niveau.Voor
de driemaandelijkse terugblik is de index stabiel op 64. Voor
de driemaandelijkse verwachting zien we de index echter een
puntje zakken. Vooralsnog gaan we uit van een seizoensin­
vloed, waarbij in het eerste kwartaal wat gas wordt terug­
genomen, maar aangezien dit pas de eerste jaargang van de
DDI is, kunnen we niet uitsluiten dat de groei wat vertraagd
doorzet in 2015. Aangezien ook de 12-maandelijkse vooruit­
blik zakt, zelfs met 2 punten, blijven we de ontwikkelingen de
komende maanden nauwgezet volgen. Onder de motorkap
van de index, zien we een paar interessante verschuivingen.
Waar de groei in vierkante meters beduidend achterbleef bij
de vraag naar vermogen, lijkt de vraag naar vierkante meters
toch weer iets te versnellen, terwijl de snelle groei van het
aantal MegaWatts wat afzwakt. Mogelijk is dit een tijdelijke
ontwikkeling, maar we vangen ook steeds meer geluiden op
dat de beweging richting High Density-omgevingen aan het
afzwakken is.
6
Aug -Okt Nov – Jan
+12 mnd
Vierkante meters in
gebruik
56
55
55
Vermogen
67
63
66
Investeringen
64
61
68
Totaal
64
60
65
Index, november 2014
Dutch Datacenter
Index, Januari November 2014
vooruitblik
Zoals we vorige maand al aangaven, lijdt de datacentermarkt
weinig onder het zuchten en steunen van de economie. Dat
goede datacenterfaciliteiten aan de basis staan van een be­
trouwbare digitale dienstverlening, is stilaan voor iedereen
duidelijk en de eisen aan een goed datacenter nemen sterk toe.
Dat betekent allerminst dat ieder datacenter groeit. Het aantal
vierkante meters dat “particulier” in handen is van bedrijven
en overheden, neemt zelfs af ten gunste van colocatie, hosting
en cloudoplossingen. De echte groei in de datacenterwereld
wordt niet gerealiseerd door het reguliere bedrijfsleven, maar
Dutch Datacenter
voornamelijk door de sterke groei bij cloudleveranciers en
internet media. Ook in 2015 zal de groei voornamelijk door
deze ontwikkelingen bepaald worden. ■
peter vermeulen
directeur van pb7 research
HOE WORDT DIT DATACENTER
EEN DATACENTER-VAN-MORGEN?
Uw datacenter fungeert al enkele jaren prima, maar uw klanten verwachten state of the arttechniek. Betrouwbaarheid, veiligheid, schaalbaarheid en 100% uptime. De lat ligt hoog. Daarom is
het goed te kiezen voor een veelzijdige partner met innovatieve, flexibele en duurzame oplossingen.
Datanize: van advies, ontwerp, realisatie tot onderhoud. TBI-ondernemingen Croon en Wolter &
Dros bundelen in Datanize de krachten. Samenwerkende specialisten met uitgebreide kennis
en ervaring op het gebied van elektrotechniek en werktuigbouwkunde met een uitgebreid netwerk.
Zo zorgen wij dat uw datacenter wordt voorzien van toekomst vaste oplossingen. LET’S DATANIZE
ce delft heeft in oktober een rapport gepubliceerd getiteld ‘energiebesparing door best beschikbare
technieken voor koeling van serverruimtes’. dit onderzoek, dat is opgesteld in opdracht van de
rijksdienst voor ondernemend nederland, gaat in op het type serverruimte, de manier van koelen
en het energieverbruik. ook wordt gekeken naar de vraag op welke wijze een computerruimte
efficiënter gekoeld kan worden en wat de terugverdientijden zijn van de investeringen die
hiervoor nodig zijn. arthur singendonk van profitbox en air@work bespreekt een aantal
conclusies van het onderzoek.
CE Delft-onderzoek in opdracht van RVO:
dcw december | koelen
Energiebesparing
door slim koelen
8
Het energieverbruik van de ICT-ruimte
bij bedrijven is relatief onzichtbaar, stellen
de onderzoekers van CE Delft. Dit zijn
Maarten Afman, Anouk van Grinsven en Ab
de Buck. ‘Er zijn sterke aanwijzingen dat er
nog veel energiebesparing mogelijk is door
energie-efficiënte koeltechnieken toe te pas­
sen’, schrijven zij. ‘In de EIA-energielijst zijn
bedrijfsmiddelen opgenomen die te maken
hebben met energiezuinige koeling. Uit de
meldingen voor deze bedrijfsmiddelen blijkt
dat het vooral de grote datacenters zijn die
gebruikmaken van de EIA voor energieefficiënte technieken. Kleinere ondernemers
doen dat niet of nauwelijks’.
onbekend
Een probleem is echter, zo vervolgen zij, dat
van de serverruimten binnen kantoren veelal
niet goed bekend is wat de huidige praktijk
van de toegepaste technieken is. Ook bestaat
vaak weinig kennis van de huidige energe­
tische prestaties. Door deze relatieve ‘on­
zichtbaarheid’ van het energiegebruik van
de serverruimte is hier vanuit het bedrijf zelf
en vanuit de omgeving van het bedrijf (bij­
voorbeeld de toezichthouder) slechts beperkt
aandacht voor. Dit is een van de redenen,
stellen de onderzoekers, waardoor de pene­
tratie van energie-efficiënte technieken naar
verwachting relatief gering is. Koelinstallaties
zijn hier een belangrijke categorie. Onderne­
mers kunnen naar verwachting forse bespa­
ringen behalen, door efficiënte koeltechnie­
ken toe te passen.
typen serverruimtes
In opdracht van de Rijksdienst van Onder­
nemend Nederland (RVO) heeft CE Delft
daarom onderzoek gedaan naar de best be­
schikbare vervanging van bestaande koel­
technieken door moderne varianten voor
het koelen van de eigen serverruimte. Voor
dit onderzoek is gesproken met een aantal
deskundigen uit de markt. Uit de gesprekken
komt naar voren dat we onderscheid moeten
maken in een aantal typen serverruimtes:
-klein: circa 5 vierkante meter vloeropper­
vlakte, 5 tot 10 kW opgesteld ICT-ver­
mogen
-middelgroot: 10 tot 100 vierkante meter
vloeroppervlakte; ICT-vermogen 15-40
kW
-groot: 100 tot 600 vierkante meter vloer­
oppervlakte; meer dan 100 kW ICT-ver­
mogen
veel voorkomende
koeltechnieken
De meest voorkomende koeltechnieken voor
kleine serverruimtes zijn, zo concluderen de
onderzoekers, de zeer inefficiënte split-unit
systemen (in meer dan negentig procent van
de serverruimtes aanwezig) en directe vrije
koeling (minder dan tien procent).
Voor middelgrote en grote serverruimtes
(20-40 kW) is er een groter palet aan tech­
nieken in gebruik, blijkt uit het rapport. Bij
middelgrote serverruimtes worden ook split-
beste technieken
In het onderzoek van CE Delft is een lijst
van best beschikbare technieken voor koe­
ling van serverruimtes opgenomen. Nummer
één op die lijst is: directe vrije luchtkoeling.
In het rapport wordt deze techniek omschre­
ven als: het inblazen van gefilterde of onge­
filterde buitenlucht. Dit moet ruimtelijk wel
mogelijk zijn, de serverruimte bevindt zich
dus dicht bij de gevel of het dak. Een variant
hierop zijn de systemen voor indirecte vrije
luchtkoeling, met lucht/lucht-warmtewisse­
laars. Zowel directe als indirecte vrije lucht­
koeling kan adiabatisch ondersteund zijn.
Indirecte systemen hebben als voordeel dat
ze gesloten zijn, er is dus geen risico voor de
luchtkwaliteit in de serverruimte. In sommi­
ge gevallen zal een alternatieve koelvoorzie­
ning nodig zijn om extreem warme periodes
te kunnen overbruggen, al hangt dat af van
de eisen aan de koellucht. Voor alle groottes
toepasbaar, vaak met een alternatieve koel­
voorziening.
directe vrije luchtkoeling
De meeste conventionele koelsystemen van
computerruimtes zijn gebaseerd op compres­
sorkoelsystemen die werken met een koude­
middel. Het vloeibare koudemiddel wordt
door een expansieventiel geëxpandeerd in
een luchtkoeler of verdamper. Het geëxpan­
deerde vloeibare koudemiddel onttrekt in
de verdamper warmte aan de ventilatielucht.
Het wordt hierbij gasvormig. De compressor
comprimeert het gasvormige koudemiddel
naar hoge druk. Hierna wordt de warmte in
het koudemiddel weer afgegeven aan de om­
geving en wordt het gasvormige koudemid­
del weer vloeibaar in de condensor. Hierna
herhaalt het proces zich. Dit wordt wel de
directe expansie-methode genoemd. Hierop
dcw december | koelen
unit systemen aangetroffen. Daarnaast zijn
er in deze categorie ook DX-koelsystemen,
evenals koelers die werken op gekoeld wa­
ter. Dit is in tachtig procent van de gevallen
zonder vrije koeling, aldus de onderzoekers.
Voor grote serverruimtes is er een mix van
ongeveer vijftig procent DX-koelsystemen
en vijftig procent koeling met gekoeld water.
Wederom in tachtig procent van de gevallen
zonder vrije koeling.
9
Figuur 1. Op internet zijn online calculatie­
modellen beschikbaar die het mogelijk maken
om het potentieel van de energiebesparing
door het toepassen van moderne koeltechnieken uit te rekenen.
lijk voor een flink deel van het energiever­
bruik van een serverruimte. Door de koeling
van een datacenter te optimaliseren, kan dan
ook flink op het energieverbruik en daar­
mee de energiekosten worden bespaard.Vrije
luchtkoeling maakt gebruik van buitenlucht,
waarvan de temperatuur in Nederland door­
gaans fors lager is dan de temperatuur in de
serverruimte. De koelinstallatie in de server­
ruimte hoeft hierdoor minder hard te wer­
ken, wat energie bespaart. Maar hoe groot
is deze besparing in de praktijk nu eigenlijk?
Dit kunnen we uitrekenen met een zoge­
heten energiebesparingscalculator. Bijvoor­
beeld de online calculator van profITbox (zie
figuur 1).
extra: adiabatisch koeling
Figuur 2. De temperatuurverdeling in Nederland gedurende een jaar maakt het mogelijk
om gemiddeld acht op de tien dagen vrije
luchtkoeling toe te passen.
dcw december | koelen
zijn tal van varianten in de markt aanwezig.
Soms wordt de lucht in het datacenter niet
direct gekoeld maar wordt er eerst water ge­
koeld dat vervolgens de datacenterlucht met
een extra warmtewisselaar en pomp koelt. Zo
wordt het oververhitte koudemiddel ook wel
gekoeld met water in plaats van met lucht,
waardoor het water in temperatuur stijgt,
wat vervolgens op een andere wijze gekoeld
wordt. Voor het op deze manier koelen zijn
veel mechanische componenten nodig. Denk
aan pompen, compressoren en ventilatoren.
Al deze componenten verbruiken energie,
dienen onderhouden te worden (kosten) en
kennen een zekere mate van uitvalrisico.
10
Het is ook mogelijk om vrije luchtkoeling
- zeg maar - adiabatisch te ondersteunen.
Hoe werkt dit in de praktijk? Indirecte be­
vochtigingskoeling is een koelproces waarbij
de temperatuur van de lucht in het data­
center wordt verlaagd door het verdampen
van water in een andere luchtstroom in een
platenwarmtewisselaar. De lucht in de com­
puterruimte is geheel gescheiden van de
bevochtigde luchtstroom. Deze bevochtigde
lucht wordt naar buiten afgevoerd en is daar­
mee niet van invloed op de luchtvochtigheid
in het datacenter zelf. Zonder gebruik te
maken van compressoren kan de computer­
ruimte nu 24/7 gekoeld worden binnen de
aanbevolen ASHRAE-norm (zie figuur 2).
Het afkoelen van warme lucht door verdam­
ping van water houdt op als de lucht honderd
procent verzadigd is. De temperatuur waarbij
gefilterde buitenlucht
Indien de buitencondities het toestaan, wordt
de computerruimte gekoeld met een mix
van binnenlucht en gefilterde buitenlucht.
Voor de periode van het jaar dat dit niet mo­
gelijk is, zijn verschillende oplossingen denk­
baar. Bijvoorbeeld extra dauwpunt- of adia­
batische koeling of aanvullende traditionele
koeling. De koelinstallatie is verantwoorde­
De StatiqCooler maakt gebruikt van een
kunststof warmtewisselaar.
dat gebeurt, wordt ook wel de natte-boltem­
peratuur genoemd. Water als koudemiddel
kent een aantal voordelen. Het is een natuur­
lijk proces (in plaats van chemisch), is ener­
giezuinig en vormt daarmee een duurzaam
alternatief voor traditionele koelprocessen.
Bovendien is slechts een minimale hoeveel­
heid componenten nodig: twee ventilatoren
en een waterklep. Het is daarmee een be­
trouwbaar en onderhoudsarm koelsysteem.
kunststof warmtewisselaar
Er zijn meerdere fabrikanten die adiabatische
koeloplossingen leveren. Air@Work is daar
een voorbeeld van. Hier is een indirecte adi­
abatische koelmethode ontwikkeld die ge­
baseerd is op het gebruik van een kunststof
warmtewisselaar. Deze wordt StatiqCooler
genoemd. Deze warmtewisselaar brengt via
een dunne plaat warmte van de ene lucht­
stroom (de buitenlucht) over naar de andere
luchtstroom (de lucht in het datacenter). Bij
een lage buitentemperatuur koelt de bui­
tenlucht indirect de datacenterlucht zonder
dat hierbij water wordt toegepast. Wordt het
buiten warmer, dan wordt de platenwisselaar
bevochtigd. Het water verdampt op de plaat
in de warmtewisselaar en onttrekt daarmee
warmte aan de datacenterlucht. Door de
dunwandige kunststof platen en de hygro­
scopische laag heeft de warmtewisselaar een
hoge warmte-overdrachtscoëfficiënt.
voordelen
Het koelsysteem zorgt met twee gescheiden
luchtstromen voor de koeling van het data­
center. Buitenlucht komt niet in contact met
De best beschikbare
techniek-combinaties:
Directe vrije lucht koeling. Dus in­
blazing van gefilterde of ongefilterde
buitenlucht. Dit moet ruimtelijk wel
mogelijk zijn, de serverruimte bevindt zich
dus dicht bij de gevel of het dak. Een variant
hierop zijn de systemen voor indirecte vrije
lucht koeling, met lucht/lucht warmtewisse­
laars. Zowel directe als indirecte vrije lucht
koeling kan adiabatisch ondersteund zijn. In­
directe systemen hebben als voordeel dat ze
gesloten zijn, er is dus geen risico voor de
luchtkwaliteit in de serverruimte. In sommi­
ge gevallen zal een alternatieve koelvoorzie­
ning nodig zijn om extreem warme periodes
te kunnen overbruggen, al hangt dat af van
de eisen aan de koellucht. Voor alle groottes
toepasbaar, vaak met een alternatieve koel­
voorziening.
2
Rack cooling met een DX-systeem.
Efficiënt omdat de koude precies daar
wordt geleverd waar hij moet zijn. Het na­
deel is dat er bij dit soort systemen geen ge­
bruik van vrije koeling gemaakt kan worden.
Daarom alleen kosteneffectief voor koeling
van kleine serverruimtes met een behoor­
de recirculatielucht. Gedurende acht op de
tien dagen gedurende het jaar zorgt deze
aanpak voor koeling aan de buitenlucht. Ge­
durende de resterende dagen wordt door het
verdampen van water in de gebruikte bui­
tenlucht de gewenste afkoeling gerealiseerd.
Door gebruik te maken van koelenergie van
de buitenlucht gecombineerd met water kan
zeer efficiënt gekoeld worden. Het nood­
zakelijke energieverbruik betreft alleen de
energie voor de ventilatoren. Hierdoor is een
besparing tot negentig procent op de ener­
giekosten mogelijk in vergelijking tot con­
ventionele systemen. Dit betekent dat in veel
situaties er bovendien meer IT-apparatuur
kan worden opgesteld, omdat de elektrische
energie die niet langer voor het koelen nodig
is, nu beschikbaar is voor dit soort apparatuur.
Het vervangen van de bestaande koelinstalla­
tie door een indirecte adiabatische oplossing
lijke warmtelast.Voor middelgrote en grotere
ruimten zou naar meer vrije koeling moeten
worden gestreefd. Alleen voor klein.
3
Een watergekoeld ‘precision aircon­
ditioning’ systeem uitgerust met (vaak
optionele) vrije koeling. De optie voor vrije
koeling houdt in dat de warme lucht recht­
streeks aan het water gekoeld kan worden als
het water koud genoeg is. Er bestaan water­
gekoelde CRAC’s voor rack, row en ruim­
tekoeling. Op het dak van het gebouw staat
alleen een droge koeler.Voor middelgroot en
groter.
vorm is toepasbaar vanaf de middelgrote ca­
tegorie, en biedt een grotere koelcapaciteit
in een kleinere oppervlakte en de centrale
koudwatermachine biedt een grotere ef­
ficiëntie en meer opties voor vrije koeling.
Voor middelgroot en groter.
4
Gekoeld watersysteem, met centrale
koudwatermachine (chiller) en vrije
koeling. Als er gekoeld water voorhanden is
in het gebouw, dan zijn luchtbehandelings­
kasten of rack/row cooling met gekoeld wa­
ter ook een optie. De centrale koudwater­
machine (chiller) moet wel ontworpen zijn
voor vrije koeling of gekoppeld zijn aan een
vrije koeling, waarbij droge koelers een lage­
re graad aan vrije koeling bieden dan hybri­
de droge koelers of (natte) koeltorens. Deze
kent in de regel terugverdientijden van min­
der dan vier jaar. De vervanging wordt bin­
nen vier jaar terugverdiend door besparingen
op de kosten voor energie en onderhoud.
Door het toepassen van indirecte adiabati­
sche koeling wordt er zeer efficiënt gekoeld.
Het energiegebruik is alleen dat wat nodig
is voor het aandrijven van de ventilatoren.
Een besparing van 90% op energiekosten is
realiseerbaar in vergelijk met conventionele
systemen. Daardoor kan de E- infrastructuur
aanzienlijk lichter worden uitgevoerd. Denk
hierbij aan transformatoren en generatoren
waardoor de investering in het datacenter
lager uitkomt dan bij conventionele koel­
systemen. Het systeem is betrouwbaar door
het minimaliseren van bewegende delen,
daardoor is de beschikbaarheid hoog en zijn
de onderhoudskosten laag.
conclusie
Er bestaan legio technieken om te besparen
op de kosten voor het koelen van bestaande
(kleine) computerruimten. Indirecte adia­
batische koeling kan zowel in nieuwe als in
bestaande ruimtes worden toegepast. Hierbij
is het niet nodig om gebruik te maken van
compressorkoeling. Directe vrije koeling kan
een oplossing zijn voor bestaande datacenter
aangevuld met adiabatische of conventionele
technieken.
In een volgende editie van DatacenterWorks
bespreken we een aantal andere opties voor
het realiseren van besparingen op de kosten
die we maken voor het koelen van server­
ruimtes. ■
arthur singendonk
werkzaam bij profitbox/air@work
dcw december | koelen
1
11
Spreken critici terecht van ‘marketingstunt’?
NGD claimt
‘contractual PUE’
van 1.0
met de gestaag dalende pue van datacenters was het natuurlijk wachten op het eerste
datacenter dat met de uitspraak zou komen dat zij een waarde van 1,0 hebben gerealiseerd. het
britse ngd kwam onlangs met deze claim en lokte daarmee een storm van kritiek uit. hoewel
er op de claim veel valt af te dingen, lijkt de uitspraak van de britten commercieel een succes.
Aan het nieuwe datacenter van NGD - de letters staan voor Next
Generation Data - wordt momenteel de laatste hand gelegd. De
opening van de faciliteit staat gepland voor het eerste kwartaal van
2015.
eerste klanten
Het datacenter is gevestigd in het zuiden van Wales en maakt maxi­
maal gebruikt van ‘renewable energy’ in combinatie met vrije lucht­
koeling. Voor de elektrische energievoorziening wordt gebruikge­
maakt van onder andere zonnecellen. In combinatie met het
toepassen van vrije koeling stelt het bedrijf dat de koelingskosten nul
zijn. Bovendien levert deze aanpak een besparing op aan uitstoot van
kooldioxide van 506.718 kilogram per jaar, zo claimt NGD.
dcw december | trend
Website van Next Generation Data
12
Hoewel er niet veel details beschikbaar zijn van het technisch ont­
werp, meldt NGD in een blog post op de eigen website dat gebruik
wordt gemaakt van een - wat zij noemen - ‘megawatt array’ opwek­
kingsinstallatie. Deze zou in staat zijn een miljoen kilowattuur te le­
veren. Het bedrijf claimt verder een beschikbaarheid van 100 pro­
cent. De eerste klanten die gebruik gaan maken van de faciliteiten
zijn onder andere BT, softwareontwikkelaar CGI, IT-concern IBM
en de Indiase IT-dienstverlener Wipro.
misdaad
De uitspraken van NGD zijn het bedrijf op veel kritiek komen te
staan. Kernpunt daarbij was dat uitspraken als een PUE van 1,0 toch
vooral als marketing worden gezien en technisch niet realistisch.
“Kennelijk heeft NGD”, zo schreef NGD CEO Nick Razey in een
reactie op LinkedIn,“de grootst denkbare misdaad in datacenter-land
gepleegd.” Hij is het uiteraard niet met de kritiek eens, al spint hij
momenteel wel garen bij alle commotie. Het bedrijf meldt namelijk
ook dat de discussie tot veel positieve reacties van potentiële klanten
heeft geleid.
reactie
In dezelfde reactie stelt Razey dat er zich tijdens het testen van de
faciliteit geen stroomstoringen hebben voorgedaan en dat er ook
geen security-problemen zijn geweest. “Het grootste probleem dat
we hebben gezien is het feit dat we kennelijk een heilig huisje ge­
naamd ‘PUE’ omver hebben geschopt.”
NGD gebruikt het begrip ‘contractual PUE’. Bovendien hanteert
het bedrijf een iets andere definitie als het om de ‘power safe effecti­
veness’ gaat: de totale hoeveelheid energie die de faciliteit verbruikt
gedeeld door de hoeveelheid energie die gebruikt wordt door de
IT-apparatuur. Die laatste rekensom levert 1,0 op, stelt het bedrijf.
Volgens de meer gebruikelijke definitie kent de nieuwe faciliteit in
Wales echter een PUE van 1,18. Nog altijd zeer efficiënt, maar uiter­
aard geen 1,0.
onduidelijkheid
De kritiek - onder andere geuit tijdens de DatacenterDynamicsconferentie in Londen - richt zich uiteraard op het onderscheid tus­
sen ‘technical PUE’ en ‘contractual PUE’. Temeer daar die laatste
kreet in de communicatie met de markt is verdwenen en simpelweg
is vervangen door de term ‘PUE’. Dat leidt volgens critici tot ver­
warring en onduidelijkheid, omdat volgens de traditionele definitie
alle energie-input had moeten worden meegenomen. ■
Hoe komt het bedrijf dan tot zijn omstreden claim? Ingenieurs van
het bedrijf hebben de capaciteit van de zonnecellen op het dak van
het datacenter uitgerekend. Daaruit komt een getal dat voldoende
groot is om het volledige energiegebruik van de infrastructurele in­
stallaties van het datacenter te compenseren. Met andere woorden: de
zonnecellen zorgen voor de energievoorziening van de gehele tech­
nische infrastructuur van de faciliteit exclusief de opgestelde IT-ap­
paratuur.
Anders gesteld, zo vindt het bedrijf: de technische infrastructuur
vraagt geen stroom van het net en daarmee is de PUE ‘dus’ 1,0. De
‘technical PUE’ - zeg maar de traditionele PUE van 1,18 - wordt
geheel gecompenseerd door de zonnecel-installatie en daarom vindt
het bedrijf dat men mag claimen dat er sprake is van een ‘contrac­
tual PUE’ van 1,0.
hans vandam
journalist
dcw december | trend
rekensommen
13
All IT Rooms biedt DCIM ‘as-a-Service’ aan
‘Samen met
CommScope zetten we
vijf stappen vooruit’
“het monitoren van de computerruimte is bij veel klanten nog echt een ondergeschoven kindje”,
zegt directeur ronald kok van all it rooms. “en dan druk ik me nog voorzichtig uit.” voor kok reden
om de dienstverlening uit te breiden met remote monitoring en beheer van computer­ruimtes. een
belangrijk onderdeel van die uitgebreide dienstverlening is de itracs data center infrastructure
management (dcim)-oplossing van commscope die all it rooms ‘as-a-service’ aanbiedt.
dcw december | markt
Voor veel ondernemingen is het ontwer­
pen en bouwen van een nieuwe computer­
ruimte een spannende en vaak ook kostbare
exercitie. “Tijdens het voortraject en de
implementatie merk je dan ook een betrok­
kenheid vanuit de gehele organisatie”, signa­
leert Ronald Kok van All IT Rooms dat een
jarenlange ervaring heeft als het gaat om het
14
ontwerpen en bouwen van datacenters. “Na
de oplevering gaat echter iedereen over tot
de orde van de dag.”
De ‘orde van de dag’ houdt volgens Kok
meestal in dat IT de verantwoordelijkheid
neemt voor het monitoren en beheren van
de nieuwe ruimte,‘zonder dat dit in de orga­
nisatie is geborgd’ . “IT krijgt dan te maken
met zaken waar het totaal geen kennis van of
gevoel bij heeft, zoals ‘waar is er nog vermo­
gen beschikbaar?’ en ‘op welke spanningsslof
kan ik een nieuwe server inprikken?’. Een
ander gevolg is dat het proces voor het mo­
nitoren van het datacenter - en dan bedoel
ik zelfs de meest basale vorm van het afvan­
gen van de alarmen die worden gegenereerd
door de facilitaire apparatuur - bij heel veel
organisaties simpelweg niet is ingeregeld.
Dan wordt er bij een te hoge temperatuur
op de zaal pas een melding gegenereerd als
een server het niet meer doet, maar dan ben
je natuurlijk al te laat. Ook maken we mee
dat klanten ons schoorvoetend bellen om
een storing te melden, en als je dan even
doorvraagt blijkt de eerste storingsmelding
al van twee weken eerder te zijn.”
24/7 ict-uptime
Ronald Kok, directeur van All IT Rooms
In het verleden bood All IT Rooms klanten
al hulp bij het monitoren van de computer­
ware van CommScope dat onder andere
voorziet in assetmanagement. “Met deze
software kunnen we niet alleen monitoren
wat er misgaat, maar kunnen we ook his­
torische gegevens verzamelen over bijvoor­
beeld de vermogensgroei, de bezetting en
de temperatuuropbouw in de ruimte”, aldus
Kok. “Op basis van die gegevens kunnen we
allerlei analyses uitvoeren waarmee we de
klant verder kunnen helpen om problemen
te voorkomen en de ruimte te optimaliseren.
Daarmee voorzien we in de behoefte van de
klant, en die bestaat simpel gezegd maar uit
één ding: ‘24/7 ICT-uptime’.”
hebben we er ook heel goed naar gekeken
hoe de software, het dashboard en de rap­
porten ‘smoelen’”, zegt Kok. “Hoe beter de
grafische presentatie, hoe makkelijker de ge­
presenteerde gegevens ook voor de klant zijn
te begrijpen. iTRACS biedt wat ons betreft
de beste oplossing als het gaat om het gra­
fisch in kaart brengen van een omgeving.”
Een andere belangrijke reden om voor
iTRACS van CommScope te kiezen, was de
compleetheid en de merkonafhankelijkheid
beste oplossing
‘ALL IT ROOMS
BIEDT DCIM NIET
ALLEEN AS-ASERVICE AAN, MAAR
OOK MÉT EEN
SERVICE’
Momenteel ontwikkelt All IT Rooms samen
met CommScope een dashboard waarop de
klant kan zien wat bijvoorbeeld het actuele
stroomverbruik is, hoe de temperatuur zich
ontwikkelt en wat er allemaal in de racks zit.
“Bij de selectie van een DCIM-oplossing
dcw december | markt
ruimte door lokaal monitoringapparatuur te
installeren. “Maar om de klant te helpen bij
het efficiënter benutten van zijn computer­
ruimte gaan we nu echt een stap verder in
de dienstverlening”, zegt Kok. “We willen
niet alleen bij de bouw van de computer­
ruimte de touwtjes in handen hebben, maar
ook bij het beheer van die ruimte om op
deze manier de klant maximaal van dienst
te zijn.” Dat kan bijvoorbeeld betekenen
dat een wijziging in het datacenter wordt
doorgevoerd door of in overleg met All IT
Rooms. “Iedereen ziet wel waar nog fysieke
ruimte is om een server bij te plaatsen, maar
wij kunnen ook aangeven waar er nog ‘tech­
nische ruimte’ beschikbaar is, zoals beschik­
baar vermogen, welke plaats koeltechnisch
het beste uitkomt en welke spanningsslof het
beste kan worden gebruikt.”
Dat gedetailleerde inzicht in de computer­
ruimte van de klant verkrijgt All IT Rooms
met behulp van de iTRACS DCIM-soft­
15
DCIM Sales Manager Europe Rogier den Boer van CommScope
van de tooling. “Omdat we DCIM ook wil­
len gebruiken voor de ruimtes die we niet
zelf hebben gebouwd, zochten we een op­
lossing die de oplossingen van de systeem­
fabrikanten overstijgt”, stelt Kok, verwijzend
naar bijvoorbeeld de DCIM-pakketten van
de leveranciers van koeling en noodstroom­
voorzieningen. “We wilden in onze dienst­
verlening bovendien niet één stap vooruit
zetten, maar vijf stappen tegelijk. ITRACS
biedt ons die mogelijkheid door niet alleen
een bepaalde functionaliteit te monitoren
maar ook zaken te bieden als assetmanage­
ment, inventorymanagement en capacityma­
nagement.”
Volgens Den Boer een unicum in de markt.
“Op deze manier is het in de Benelux nog
niet eerder gedaan. Bij All IT Rooms neemt
de klant niet alleen de DCIM-functionaliteit
en de kennis daaromheen af, maar ook alle
kennis en expertise om de computerruimte
vervolgens nog efficiënter in te richten. All
IT Rooms biedt DCIM dus niet alleen asa-Service aan, maar ook mét een service.” ■
dcw december | markt
dcim-as-a-service
16
‘WE VOORZIEN IN DE
BEHOEFTE VAN DE
KLANT, EN DIE
BESTAAT SIMPEL
GEZEGD MAAR UIT
ÉÉN DING:
24/7 ICT-UPTIME’
CANS tekende bij All IT Rooms voor de
implementatie van de DCIM-oplossing en
zorgde tevens voor de training.“CANS heeft
ons alle IT-zorgen uit handen genomen”, al­
dus Kok. “Samen met CommScope bieden
we DCIM nu aan onze klanten aan op basis
van een OpEx-model, oftewel ‘pay-per-use’.
Op die manier wordt de drempel om van
DCIM gebruik te gaan maken heel laag.”
“All IT Rooms biedt DCIM echt ‘as-a-Ser­
vice aan”, verduidelijkt Rogier den Boer, bij
CommScope DCIM Sales Manager Europe.
ferry waterkamp
freelance journalist
PON POWER WISHES YOU
AND YOUR FAMILY
A MERRY CHRISTMAS
AND A SUCCESSFUL 2015
As part of a family business with a long
history, we believe in the power of long
term relationships.
We appreciate the relationship with
you and your organization and we want
to wish you a successful 2015.
PON POWER BV
TAKING CARE OF IT.
pon-cat.com
©2014 Caterpillar All Rights Reserved
John de Haan van HSD
dcw december | interview
Reinigen van datacenters
krijgt te weinig aandacht
18
“schoonmaak van een data- of computerruimte is gespecialiseerd vakwerk. techniek en energie
spelen weliswaar de hoofdrol in een datacenter, maar periodiek schoonmaakonderhoud en
controle hierop zijn cruciaal voor de waarborging van een ongestoorde bedrijfszekerheid.
verzekeringsmaatschappijen en klanten erkennen het belang en leggen steeds meer nadruk op
optimale klimaatbeheersing en schoonmaak-onderhoud.” aan het woord is john de haan,
directeur van hsd specialistische dienstverlening uit purmerend.
'ICT-SYSTEMEN ZIJN
ZEER GEVOELIG VOOR
STOF'
onderscheidend vermogen
“ICT-systemen zijn zeer gevoelig voor stof ”,
zo vervolgt De Haan. “Een datacenter dient
daarom zo stof-arm als mogelijk te zijn. Door
kleding en huidschilvers van medewerkers en
of bezoekers komen er stofdelen in een com­
puterruimte. Stof in de ruimte veroorzaakt in
de praktijk storingen in meldapparatuur zoals
vocht- en rookmelders. Dat is nog tot daar
aan toe, ernstiger is het gevaar voor schade
en brand door statische elektriciteit veroor­
zaakt door stofdeeltjes op de chips. Verzeke­
ringsmaatschappijen controleren daarom da­
tacenters periodiek, vooral om te beoordelen
of aan de eisen voor de brandverzekering
wordt voldaan.” John de Haan is hierin stellig:
“Een goed periodiek onderhoudsprogramma
maakt aantonen eenvoudig en draagt daar­
naast ook bij aan het borgen van de eigen
continuïteits- en kwaliteitseisen. Een beheer­
der kan zich hiermee onderscheiden en zijn
klanten laten zien dat hij er alles aan doet om
een betrouwbare en bedrijfszekere omgeving
te creëren voor de data apparatuur.”
gespecialiseerd team
De schoonmaak van datacenters wordt bij
HSD uitsluitend gedaan door opgeleide en
ervaren medewerkers. Directeur John de
Haan heeft een gespecialiseerd team gevormd
binnen HSD en hecht hier veel waarde aan.
“Onze mensen hebben al ruime ervaring in
het schoonmaak vak, vaak opgedaan binnen
het zusterbedrijf HSO Schoonmaakservice.
Door eigen interesse en gebleken geschikt­
heid hebben een aantal medewerkers zich
ontwikkeld als echte vaklieden met passie
voor de schoonmaak, juist deze medewerkers
pikken wij eruit en laten wij doorgroeien
naar het vakgebied van ESD schoonmaak
in datacenters en/of gerelateerde ruimten.
Medewerkers moeten bewust nadenken over
hun werkwijze en de omgeving waarin ze
werken. Ze werken conform vaststaande pro­
dcw december | interview
DatacenterWorks toog naar het NoordHollandse Purmerend om in gesprek te gaan
met John de Haan die met HSD een track­
record van ruim 35 jaar heeft opgebouwd in
het schoonmaken en het schoonhouden van
datacenters
en computerruimtes. “Het
belang van schoonmaakonderhoud wordt
steeds meer erkend en je ziet dat er steeds
meer nadruk op wordt gelegd. Logisch, want
onder aan de streep levert een schoon data­
center veel op. Sterker nog, het draagt bij aan
een optimale bedrijfszekere omgeving”, zo
geeft De Haan aan.
19
John de Haan is een ervaren ondernemer
in de schoonmaakbranche. Vanuit Pur­
merend is hij meer dan 35 jaar actief met
HSO Schoonmaakservice. In 1999 is hij
gestart met HSD Specialistische Dienst­
verlening om zich volledig te kunnen
focussen op specialistisch onderhoud van
ESD gevoelige objecten in heel Neder­
land. De Haan was in het verleden betrok­
ken bij de bouw en renovatie van data­
centers en computerruimtes van landelijk
opererende providers. De grond voor deze
specialistische tak van sport werd gelegd
bij de renovatie van een datacenter in Den
Haag van ruim 4.500 m2. De Haan heeft
deze specialistische dienstverlening door­
ontwikkeld tot een efficiënt werkpro­
gramma voor het schoonmaakonderhoud
van datacenters. HSD kan naast het spe­
cialistische werk met haar totaalconcept
ook inspelen op het schoonmaken van
kantoorruimtes, sanitair en keukens inclu­
sief afval afvoer.
John de Haan
tocollen, maar de uitvoering hiervan vraagt
een goed eigen inzicht van de medewerker.”
Veiligheid van de omgeving en de medewer­
kers staat bij HSD voorop. De medewerkers
volgen eerst interne trainingen en doorlopen
vervolgens een, frequent herhaalde, externe
ESD (Electrostatic discharge) training. Me­
dewerkers beschikken over gespecialiseerde
apparatuur. Door efficiënte planning kunnen
wij onze opdrachtgevers door geheel Neder­
land van onze dienstverlening voorzien. HSD
hecht veel waarde aan persoonlijk contact
met opdrachtgevers en langdurige samen­
werking. Een opdrachtgever krijgt altijd een
zelfde team toegewezen zodat het naleven
van huisregels, veiligheid en objectkennis
verzekerd zijn.”
meting toont effect aan
De Haan vervolgt: “Voordat het team aan­
vangt met de schoonmaak vinden er twee
metingen plaats. Allereerst wordt de statische
geleiding van de vloer gemeten en daarna
een luchtmeting naar stofdeeltjes. HSD voor­
ziet de vloeren van een ESD coating die de
afvloeiing van statische elektriciteit optimali­
seert. Daar naast heeft de vloer een zeer hoog
antislipgehalte, wat de veiligheid ten goede
komt. Volgens De Haan heeft deze coating
een hoogglans, wat de ruimte een visueel
prettige uitstraling geeft. De vloer wordt
schoongemaakt en onderhouden met ma­
chines en dit kan de afvloeiing van statische
elektriciteit beïnvloeden. Door de weerstand
geleiding van de vloer te meten, controleren
wij of de uitgevoerde handelingen geen na­
delige effecten hebben gehad op de geleiding
van de vloer. Hiermee zorgen we dat de vloer
optimaal voldoet aan de gestelde eisen. De
stofmeting toont het effect van de schoon­
maak aan. In de praktijk is aangetoond dat
een schoongemaakte datazaal zodanig stof­
vrij gemaakt kan worden dat deze overeen­
komt met categorie 7 in de normering voor
clean rooms.”
dcw november | interview
metingen tijdens werkzaamheden zonder ventilatiereiniging
20
meting 1
meting 2
meting 3
meting 4
gemiddeld
0,3 µm
8339
8572
10213
9484
0,5 µm
9152,00
3520,00
0,5 µm
1492
1503
1771
1821
1,0 µm
1646,75
832,00
2,5 µm
142
175
224
174
5,0 µm
178,75
29,30
tijd
norm
eindmeting na reiniging
meting 1
tijd
reductie
meting 2
%
reductie
meting 3
%
reductie
meting 4
%
reductie
gemiddeld
start
% reductie
%
0,3 µm
470
94%
533
94%
514
95%
378
96%
0,5 µm
473,75
0,5 µm
73
95%
103
93%
42
98%
71
96%
1,0 µm
72,25
2,5 µm
3
98%
2
99%
4
98%
2
99%
5,0 µm
2,75
95%
96%
95% gemiddeld
98%
NIEUWSGIERIG NAAR DE LAATSTE
DIGITALE INNOVATIES VOOR DE ZORG?
t
n
e
m
e
n
n
o
b
a
)
s
ti
ra
(g
n
e
e
u
n
n
a
Neem d
l
.n
rg
zo
le
a
it
ig
D
n
a
v
e
n
zi
a
g
a
m
t
e
h
p
o
De zorgsector ontwikkelt zich in razend tempo. Nieuwe digitale werkprocessen, nieuwe applicaties, het gebruik van de cloud, de opkomst van mobiele
apparaten, Big Data, privacy-issues, de almaar voortgaande integratie van
informatie - het is maar een greep uit de vele digitale ontwikkelingen waar
zorgprofessionals, bestuurders en innovaties dagelijks mee te maken hebben. Hoe houdt u overzicht? En hoe krijgt u inzicht in de gevolgen voor uw
organisatie?
Het internetplatform Digitalezorg.nl helpt al jaren om bij te blijven rond alle
relevante ontwikkelingen. Om de zorgsector hierbij nog beter te kunnen
helpen, hebben de stichting Digitalezorg.nl en uitgeverij FenceWorks het
Digitalezorg.nl Magazine gelanceerd. Hierin vindt u visies, achtergronden,
productbesprekingen, columns, interviews en nog veel meer.
Magazine
eHealth-monitor 2014:
Nederland scoort goed
Nieuwe jeugdhulp
vraagt om
innovatieve
oplossingen
en actie
Magazine over innovatie en ICT in de zorg
Proefproject levert
snel uitslagen en
gevalideerde data
Flexibele capaciteit
voor Erasmus MC
Jaargang 1 • Nr. 3 • www.digitalezorg.nl
Interesse in een gratis abonnement? Ga naar
www.digitalezorg.nl/digitale/magazine/
IT Room Infra 2014
Succesvol event voor
branchevereniging
de branchegroep it room infra is een collectief van bedrijven die zich als gespecialiseerde
aanbieders in nederland profileren. hun boodschap is dat de realisatie van datacenters en
computerruimtes een hightech activiteit is die professioneel moet worden bedreven.
45 bedrijven zijn aangesloten bij it room infra en komen regelmatig bij elkaar. het jaarlijkse
hoogtepunt is het it room infra event. op 6 november 2014 vond het jaarlijkse event plaats in
congrescentrum 1931 (brabanthallen ’s-hertogenbosch).
dcw december | it room infra 2014
Tijdens dit event staat kennisuitwisseling tussen de exposanten en be­
zoekers centraal. De 60 exposanten (ook niet leden) informeren de
bezoekers op hun stands over de laatste mogelijkheden en demonstre­
ren de nieuwste installaties. Daarnaast is er een uitgebreid lezingenpro­
gramma rondom vijf thema’s: Bouwen & Managen, Data & Energie­
transport,Installaties & Veiligheid, Koude & Warmte en DatacenterTalk.
Bij de meeste thema’s spreekt de titel voor zich, alleen de track Data­
centerTalk behoeft extra uitleg. In deze track gaan sprekers in op toe­
22
IT Room Infra
www.itroominfra.nl
E-mail: [email protected]
komstige uitdagingen, kansen en bedreigingen. Buiten de gebaande
paden en de bezoekers laten nadenken is hier de insteek. Ruim 700
personen uit de branche waren aanwezig.
In november 2015 vindt het volgende event plaats. Houd de website
www.itroominfra.nl in de gaten voor de informatie en de invulling van
het programma. Het programma wordt op 5 juni bij Beachclub Vroeger
gepresenteerd tijdens de jaarlijkse brancheborrel. Deze borrel is voor
iedereen toegankelijk! ■
23
dcw december | it room infra 2014
Eaton introduceert
Modulaire
REC IT-racks
eaton introduceert deze maand de modulaire rec serie it-racks als onderdeel van zijn
oplossingen voor de it-infrastructuur. de nieuwe units zijn een uitbreiding van de
succesvolle re serie racks, die eerder dit jaar werden gelanceerd, en bieden onder andere
zwenkwielen, aardingskit, traploze positioneringrails, u-markeringen en snel afsluitbare
zijkanten. belangrijk zijn verder de grotere hoogte, diepte en draagkracht die de ready-to-go
behuizingen geschikt maken voor kleine, middelgrote en grote datacenters. de rec racks
kunnen daarnaast worden samengevoegd tot energiebesparende aisle containment
dcw december | nieuws
opstellingen.
24
"De nieuwe REC serie IT-racks met moge­
lijkheden voor aisle containment, zijn speci­
aal ontworpen met value added resellers en
system integrators in het achterhoofd", legt
Steven Wechter, productmanager Eaton
EMEA, uit. "Dit modulaire systeem is ont­
worpen om snel en eenvoudig rackgebaseer­
de aisle containment oplossingen te bouwen,
te leveren en te installeren.''
Verkrijgbaar in 42U en 47U hoogtes, en
1000 mm en 1200 mm dieptes, beschikken
de nieuwe racks over een volledig program­
ma airflow- en kabelmanagementaccessoires.
De racks kunnen makkelijk worden samen­
gevoegd tot aisle containment configuraties
met dubbele einde-van-een-rij zwaaideuren
en 600 mm of 800 mm brede plafondseg­
menten, ontworpen voor 1200 mm brede
gangpaden.
De REC serie vormt de basis voor Eaton's
onlangs gelanceerde Intelligent Power Pod
platform dat UPS-en, rack PDU's, power
management software en service omvat.
Door deze reeks producten en diensten toe
te passen, kunnen system integrators hun fa­
voriete IT-apparatuur en software in een vol­
ledig geïntegreerd systeem aan hun klanten
leveren.
Met de REC serie kan Eaton nu niet alleen
een zeer veelzijdige reeks racks en aisle con­
tainment producten aanbieden, maar ook
voldoen aan de eisen van deze belangrijke
sector", aldus Steven Wechter. ■
NOW YOU CAN RELAX.
ROSENBERGER OSI CABLING COMPETENCE.
Cable systems are the backbone of a data center. With Rosenberger OSI you get
efficient, customized cabling solutions from a single source, including consultancy,
installation, maintenance and documentation. Plus comprehensive know-how and
high-quality components. All of this ensures that you have a secure infrastructure and
smooth operation.
www.rosenberger-osi.com
Praktijkrichtlijn voor computerruimten en datacenters
Nederland
is koploper
nen was de eerste die een nederlandse praktijkrichtlijn (npr) voor computerruimten en
datacenters ontwikkelde en publiceerde. de vragen over datacenters en computerruimten
kwamen in 2006 opzetten vanwege energie-efficiëntie. onder andere de europese richtlijn
verwees naar een ‘code of conduct’ en ‘best practices’ op dit gebied. zowel ‘system
integrators’ als toeleveranciers waren hierin geïnteresseerd en wilden zich specialiseren in
dit specifieke werkgebied. nen heeft toen een normcommissie samengesteld en is gestart met
dcw december | praktijkrichtlijn
het ontwikkelen van npr 5313 ‘computerruimten en datacenters’.
26
Ton van Bergeijk, secretaris van de normcommissie 381 888 ‘Computer­
ruimten en datacenters’, vertelt dat er op Europees of internationaal ni­
veau geen normcommissie was voor dit onderwerp.“Toen ik met de heer
Jeffrey Gadellaa, de huidige voorzitter, sprak over de grote vraag naar
normen voor computerruimten en datacenters, kwamen we tot de con­
clusie dat wij daar als Nederland in voorop moesten lopen door een
NPR te ontwikkelen. NPR 5313 is ontwikkeld om eigenaren en op­
drachtgevers dezelfde taal, conceptuele normen en productnormen aan
te reiken, en hen op weg te helpen en te ondersteunen bij projecten en
bedrijfsvoering. De NPR biedt handvatten voor het specificeren, ont­
werpen, aanbieden en opleveren van een computerruimte of datacenter.”
fundament voor de praktijkrichtlijn
Van Bergeijk: “De eerste drie hoofdstukken vormen het fundament
voor de praktijkrichtlijn. Het eerste hoofdstuk beschrijft het onder­
werp en toepassingsgebied: wie is de doelgroep en waar kan de prak­
tijkrichtlijn voor worden gebruikt? Vervolgens krijg je de verwijzingen:
naar welke normen en andere relevante specificaties verwijzen we als
het gaat over bijvoorbeeld energie en normen voor bouwkundige
voorzieningen? Het derde hoofdstuk bevat de termen en definities.
Binnen verschillende disciplines (bouwkunde, energievoorziening, kli­
maatbeheersing, beveiliging en datacommunicatie) is sprake van een
eigen vakjargon en wijze van specificeren. Een vereenvoudigd gestruc­
tureerd model voor het specificeren van eisen voor de diverse discipli­
nes (gebruikersinstallaties) is dan ook van harte welkom. Binnen de
normcommissie werd begonnen met het opzetten van deze drie
hoofdstukken en al gauw kwamen we tot de conclusie dat er in een
computerruimte of datacenter circa 100 (!) normen toegepast kunnen
worden.”
generieke en specifieke/gedetailleerde vragen
“Tijdens de ontwikkeling van NPR 5313 kwamen er twee soorten
vragen op ons af. De eerste vragen waren heel generiek: wat is de defi­
nitie van een computerruimte en een datacenter, wat zijn de specifica­
ties, en hoe en met welke documentatie lever je bepaalde faciliteiten en
infrastructuren (gebruikersinstallaties) op? Als je verder kijkt, dan kun je
je ook afvragen hoe je de gebouwde en geïnstalleerde voorzieningen
test. De specifieke en meer gedetailleerde vragen. Het was te ambitieus
agendapunten voor het management
NPR 5313 omvat een apart hoofdstuk over relevante onderwerpen en
agendapunten voor het management. Verder staan de karakteristieke
eigenschappen en/of kenmerken van computerruimten en datacenters
erin: beschikbaarheid (continuïteit), beveiliging (zowel inbraak- als
brandbeveiliging en risicomanagement), energie-efficiëntie, schaalbaar­
heid en flexibiliteit. De laatste twee punten hebben meer te maken met
dienstverlening: snel inspelen op de klantbehoefte.
europees en internationaal niveau
Van Bergeijk licht toe dat de Europese EN 50600-serie een afgeleide is
van de NPR 5313. De laatste delen van de EN 50600-serie worden in
2015 opgeleverd. “De normcommissie heeft de NPR in 2014 opgele­
verd. Nederland loopt hiermee voorop. Destijds, in 2009, is CENELEC
op Europees niveau gestart met de ontwikkeling van de EN 50600serie op dit werkgebied. NEN was toen betrokken bij het opstellen van
het werkprogramma. Jeffrey Gadellaa (voorzitter NEN-commissie) en
ik waren erbij om aan te geven wat de ontwikkelingen en plannen voor
de NPR toentertijd in Nederland waren.”
prestatie-indicatoren voor datacenters,
hardware en software
Op internationaal niveau (ISO/IEC JTC 1 ‘Information technology’)
is in 2011 gestart met een subcommissie (SC) 39 voor informatietech­
nologie: ‘Resource Efficient Data Centres’. Standaardisatie voor data­
centers op internationaal niveau gaat verder dan op Europees niveau.
Internationaal gezien ligt de focus voor de komende drie jaar op pres­
tatie-indicatoren (KPI’s) van computerruimten en datacenters. Door
prestatie-indicatoren te monitoren, kan de hardware en software wor­
den verbeterd. Hierbij kan worden gedacht aan vragen als: “Wanneer
moet worden gekoeld, hoe is de restwarmte van het koelwater te be­
nutten? Nederlandse experts zullen ook in 2015 de ontwikkeling van
deze KPI’s optimaal proberen te beïnvloeden en hiermee tevens de
zichtbaarheid en kansen voor Nederlandse ondernemers, via betrok­
kenheid bij dit standaardisatiewerk, te vergroten.” Van Bergeijk:
“Samengevat kun je zeggen dat Nederland in 2006 is begonnen met
ideeën, en stapsgewijs de NPR heeft ontwikkeld. Halverwege, en paral­
lel wordt op Europees niveau gestart en vervolgens ook op ISO/IEC
JTC 1 niveau. Alle nieuwe ‘workitems’ die nu op internationaal niveau
zijn en nog worden gestart, komen ook weer netjes naar beneden en
worden meegenomen en verwerkt bij het beheren van de NPR. De
dcw december | praktijkrichtlijn
om dit meteen voor alle gebruikersinstallaties uit te werken. Dit zou
teveel tijd in beslag nemen en dan zou de markt te lang moeten wach­
ten op de NPR 5313. Daarom is afgesproken om een tweetrapsraket te
maken. Eerst een generiek deel - de huidige NPR - en daarop voort­
bouwend, en naar marktbehoefte, aanvullingen voor specifieke en meer
gedetailleerde zaken rond uitvoeringsaspecten. Over dit generieke deel
hebben we zo’n kleine vijf jaar gedaan, maar dat bevat dan ook 238
pagina’s, zo’n 7 hoofdstukken en 9 bijlagen”, aldus Van Bergeijk.
27
normcommissie gaat immers niet opnieuw uitvinden en doen wat op
internationaal niveau al wordt opgepakt.”
vooruitzichten en betrokkenheid
15 nen-commissies
De NPR heeft nu een kleine 100 eindgebruikers. De normcommissie
wil graag een NPR 5313-portal voor gebruikers inrichten en verder
ontwikkelen. Het moet een interactief platform worden waar gebrui­
kers een overzicht krijgen van lopende agenda’s en vergaderingen, do­
cumenten kunnen downloaden (presentaties, overzichten, verslagen,
etc.) en commentaar kunnen indienen op conceptdocumenten. Ook
zal uiteindelijk de historie, achtergrondinformatie en het laatste nieuws
worden weergegeven en worden er koppelingen gemaakt naar andere
normcommissies die een rol spelen bij computerruimten en datacen­
ters.Voor dit onderwerp zijn er binnen NEN namelijk zo’n 15 norm­
commissies betrokken. Hierbij kun je denken aan de commissie ‘Ge­
bouwen’ voor ventilatie en bouwconstructies, maar ook aan de
commissie ‘MVO’ voor energie-efficiëntie of de commissie ‘Alarmsys­
temen’. Al die commissies worden nu benaderd voor het tweede deel
met de uitvoeringsaspecten. Dit deel gaat dus meer gedetailleerd in op
hoe iets werkt in gebruik, hoe je iets test, beproeft of monteert, et ce­
tera. Het idee is om daar aanvullende bladen voor te maken, die meer
technisch inhoudelijk en uitvoeringsgericht zijn.
normcommissie en betrokken experts
De normcommissie 381 888 ‘Computerruimten en datacenters’ is
samengesteld uit gebruikers en exploitanten van computerruimten
en datacenters, ingenieursbureaus, adviseurs en toeleveranciers.
De normcommissie is verantwoordelijk voor de initiatie, de
ontwikkeling, het beheer en het onderhoud van NPR 5313 ‘Com­
puterruimten en datacenters’.
experts die betrokken waren bij de ont­
wikkeling van npr 5313, zijn:
J. Gadellaa (voorzitter, Croon Elektrotechniek B.V.), B. van Asten
(Remtech Nederland B.V.), J. Bloem (Telecity Group Netherlands
B.V.), M. de Boer (Wagner Nederland B.V.), J. den Boer (DNV GL),
H. Hekman (Kannegieter Electronica B.V.), A.A.J. Hiddink (Rittal
B.V.), E. Hogenbirk (CompaC Services B.V.), F. van Hijum (Lasent
B.V.), K. Loer (Zentrys), P. Matlung (Grontmij Nederland B.V.),
N. van der Pas (Minkels B.V.), E. Raben (Rittal B.V.), E. Taen (ICT
Room), E. Taling (Datwyler Cables GmbH), J. Verheij (IVENT
Informatievoorziening en -technologie), A.E. van Bergeijk
(secretaris, NEN).
Uw professionele partner voor:
Keurmerk
Een belangrijke beslissing bij het
bouwen van een datacenter
Rechtstreekse aansluiting
versus gestructureerde
bekabeling
vorige week kreeg ik de kans om een van de grotere en mogelijk betere datacenters in
nederland te bezoeken. dit datacenter ontving verschillende prijzen in allerlei categorieën.
het is verbazingwekkend hoe dingen steeds weer samenkomen bij de bouw van zo'n
datacenter. ik kijk vooral naar de componenten, dus het was goed om het totaalbeeld eens
te kunnen zien. zo kan ik beter begrijpen hoe deze componenten moeten samenwerken.
Tijdens mijn bezoek aan het datacenter kreeg ik de gelegenheid
om aan de infrastructuur van kabels en aansluitingen te werken en
de installateurs op te leiden. De installatie van de kabelmodules en
connector-subsystemen is een delicate taak die gemakkelijk fout kan
lopen als u de juiste procedures niet volgt. Ik zeg niet dat dit het
geval was. Het werd in deze datacenters meteen duidelijk hoe vol
of zelfs overvol de kabelgoten kunnen geraken. Het vervangen van
kabels wordt dan een ware nachtmerrie. Daarom ben ik nog steeds
een grote fan van gestructureerde bekabelingoplossingen. Bij deze
systemen gebruiken we drie verschillende basisbouwstenen, name­
lijk hoofdkabels, cassettes en aansluitkabels. De hoofdkabels worden
aangesloten op de verschillende racks en worden aangebracht in
de goten die vaak bovenop de racks worden geplaatst. De cassettes
worden in de panelen aan de binnenkant van de racks geplaatst. In
sommige gevallen zelfs aan het einde van de goten. De aansluitkabels
worden per rack op de hoofdkabels en cassettes aangesloten. Het
grote voordeel van deze manier van werken, is de flexibiliteit waar­
mee u wijzigingen kunt aanbrengen in uw datacenter zonder aan de
goten te moeten werken. Het komt erop neer dat u de bandbreedte
van uw datacenter kunt verhogen of het bekabelingsplan in over­
eenstemming kunt brengen met uw nieuwe apparatuur door alleen
de aansluitkabels en/of cassettes te wijzigen.
Hiertegenover staan natuurlijk de kosten en vermindering van het
budget. Door gebruik te maken van rechtstreeks aan te sluiten ka­
belmodules, waarbij de kabel twee toestellen rechtstreeks verbindt,
kunt u stellen dat er minder onderdelen nodig zijn en de kosten dus
lager liggen. En u hebt waarschijnlijk gelijk, maar wat met de to­
tale kosten in dergelijke omstandigheden? Wat bij een onderbreking
en u kabels moet vervangen? Wat als u de kabels moet upgraden
om compatibel te zijn met uw nieuwe apparatuur en hogere band­
breedtes? Ik kan u geen precieze berekening geven, maar u kunt het
vast wel zelf berekenen. Nog één uitspraak en dan stop ik.Voor een
volledig gestructureerde bekabelingoplossing hebt u een verbinding
met weinig verlies nodig met maximaal 24 draden per aansluiting. ■
willy rietveld
te connectivity
dcw december | blog connectivity
Het is absoluut een van de grotere datacenters, want ik heb onlangs
gelezen dat de gemiddelde oppervlakte van alle datacenters wereld­
wijd zo'n 52 m² is. Even terzijde: een half miljoen datacenters over
de hele wereld beslaan in totaal 26 km². Om dit in perspectief te
zetten… dat is even groot als de Polynesische eilandengroep Tuvalu
(de voormalige Ellice-eilanden) in de Stille Oceaan tussen Hawaï
en Australië.
29
het datacenter is voor veel ict-afdelingen een belangrijk instrument om bedrijven te helpen met
het realiseren van hun strategische doelstellingen en te voldoen aan de eisen ten aanzien van
beveiliging, betrouwbaarheid en wet- en regelgeving. de resultaten van het recente ‘tech
deficit’-onderzoek, uitgevoerd in opdracht van colt, bieden interessante inzichten in de huidige
staat van de datacenterinfrastructuren van europese bedrijven. het onderzoeksrapport biedt
daarnaast een analyse van de mate waarin datacenters klaar zijn voor de toekomst.
Over de veranderende rol van datacenters
Veel bedrijven bang
voor een 'tech deficit'
dcw december | onderzoek
Ben Timmer
30
Een interessante onderzoeksuitkomst is dat 26% van de res­
pondenten meent dat hun datacenter te maken heeft met een
‘tech deficit’, oftewel een technologisch tekort. Het gevolg is
dat er mogelijk onvoldoende ingespeeld kan worden op de
huidige én toekomstige bedrijfsbehoeften. Oplopende kosten,
een gebrekkige beveiliging, het onvermogen om te voldoen
aan normen en richtlijnen, downtime, gegevensverlies, stroom­
storingen en lange hersteltijden kunnen bedrijfsprocessen
ernstig verstoren en uiterst schadelijke gevolgen hebben voor
het bedrijfsimago. Bedrijven moeten in staat zijn om deze ri­
sico’s terug te dringen.Tegelijkertijd moeten ze hun kosten in
de hand zien te houden en hun datacenterstrategie optimaal
afstemmen op de zakelijke doelen. Bedrijven willen vanzelf­
sprekend dat hun datacenters veilig, betrouwbaar en flexibel
zijn. Maar wat ze echt voor ogen hebben, is een infrastructuur
die snel kan reageren op de veranderende behoeften inzake
energie-efficiëntie, risicoreductie en informatie-uitwisseling.
Als zij een ICT-strategie hanteren die hierin voorziet, kan
hun datacenter uitgroeien tot een belangrijke bedrijfs-asset.
Laten we eens kijken naar twee belangrijke ontwikkelingen
die bedrijven ertoe aanzetten om hun behoeften te evalueren
en hun datacenterstrategie onder de loep te nemen.Grote ka­
pitaalinvesteringen zijn niet langer haalbaar; het uitbesteden
van datacentertaken is steeds vaker een betere optie. 40% van
de respondenten ziet kostendruk als belangrijkste drijfveer
voor het aanbrengen van structurele wijzigingen. Vanwege
gelijkblijvende of dalende ICT-budgetten speelt de kosten­
factor een steeds grotere rol. Dit wijst erop dat investeringen
met een grote impact op de CAPEX niet langer een haalbare
kaart zijn. Flexibele alternatieven die lagere kosten en een
snelle implementatie beloven te bieden, groeien daarmee uit
tot de meest populaire manier om in te springen op de veran­
derende bedrijfsbehoeften. Steeds meer bedrijven geven er de
voorkeur aan om de kosten in te perken door bepaalde taken
uit te besteden. Ze beginnen met kleinschalige contracten
die ruimte bieden voor groei en on demand-schaalbaarheid.
Services die op basis van variabele voorwaarden worden aan­
geboden, zoals colocatiediensten, groeien door deze trend in
populariteit. 52% van alle bedrijven is volgens het onderzoek
van plan om medio 2016 gebruik te maken van datacenter­
colocatie. Dit geeft aan dat de kostenvoordelen en flexibiliteit
van colocatie een belangrijke rol kunnen spelen bij het voor­
zien in de toekomstige datacenterbehoeften. Het ontwerpen,
bouwen en beheren van een eigen datacenter is kostbaar, tijd­
rovend en complex. Nu veel bedrijven hun focus opnieuw
naar hun kerntaken verschuiven, is het niet meer dan logisch
dat ze datacentertaken uitbesteden. Een betrouwbare leveran­
cier kan voorzien in hun eisen op de korte en lange termijn,
en zonder hoge aanloopkosten ondersteuning bieden voor
de bedrijfsgroei en toekomststrategie. Een effectieve manier
om de technologische kloof aan te pakken, is om een data­
centerpark in te richten dat de flexibiliteit van colocatie in
zich draagt. Colocatie maakt ruimte, stroom en locaties ‘on
demand’ beschikbaar. Deze techniek is ontwikkeld met het
oog op gebruikseenvoud, maakt gebruik van geavanceerde
technologie en reduceert de risico’s die gepaard gaan met de
capaciteitsplanning voor de lange termijn. Bedrijven kunnen
op deze manier sneller inspringen op de kansen die de digi­
tale economie hen te bieden heeft.
gevraagd: eenvoud, f lexibiliteit
en voorspelbare kosten
Datacenters zullen steeds flexibeler moeten worden in het
facliteren van bedrijfsmodellen, het beschikbaar maken van
ICT-diensten en het leveren van commerciële oplossingen.
7 van de 10 bedrijven wijten hun technologisch tekort aan
het feit dat hun infrastructuur niet voorbereid is op de ont­
wikkeling van flexibele ICT-diensten, waarmee zij in hun
huidige en toekomstige zakelijke behoeften kunnen voorzien.
De vraag naar eenvoud vanuit de IT-afdeling heeft betrek­
king op datacenterfuncties die de veiligheid en integriteit van
bedrijfsgegevens waarborgen, toegevoegde waarde bieden en
makkelijker te beheren zijn. Deze opties stellen organisaties
in staat om de capaciteit snel aan te passen zonder de vrijheid
van het management te beknotten door rigide langetermijn­
contracten. De introductie van eenvoud en flexibiliteit bin­
nen een datacenter biedt een ICT-afdeling meer keuzevrij­
heid en grip op de kosten, zodat deze kan voldoen aan de
budgettaire eisen.
Een goede infrastructuur voorziet in de bedrijfskritische da­
gelijkse operationele behoeften en creëert een platform dat
de ICT-continuïteit waarborgt. Het gebruik van krachtige
datacenterservices en een robuust netwerk maakt het moge­
lijk om ICT-diensten te leveren die de flexibiliteit bieden om
effectief in te springen op marktontwikkelingen. Een data­
centerpartner met een goed begrip van de ingewikkelde re­
latie tussen de infrastructuur, datacenterdiensten en gegevens­
beveiliging kan een enorm verschil maken. Goede partners
bieden bedrijven de flexibele oplossingen waar zij op dit mo­
ment behoefte aan hebben. Ze kunnen hen informeren over
best practices op het gebied van datacenters en voorzien van
cruciaal advies over landspecifieke compliance-vraagstukken.
benut kansen en blijf de
concurrentie voor
Het technologische tekort zal niet op korte termijn verdwij­
nen. 9 van de 10 ICT-beslissers is van mening dat de infra­
structuur van hun datacenter de komende twee jaar moet
worden opgewaardeerd om de zakelijke behoeften bij te
kunnen benen. Er is een weloverwogen reactie vereist - een
die de beste bedrijfsresultaten oplevert en resulteert in een
infrastructuur die zich kenmerkt door eenvoud, flexibiliteit
en reactievermogen. Bedrijven die nu actie ondernemen en
effectieve beslissingen nemen ten aanzien van datacenterop­
lossingen waarmee zij de beoogde bedrijfsresultaten kunnen
realiseren, zullen in staat zijn om de negatieve gevolgen van
de technische kloof te vermijden. Op deze manier kunnen
zij inspringen op marktkansen terwijl de concurrentie met
andere dingen bezig is. ■
ben timmer
country operations manager
netherlands & belgium bij colt
26% VAN DE
RESPONDENTEN MEENT
DAT HUN
DATACENTER
TE MAKEN
HEEFT MET
EEN ‘TECH
DEFICIT’
Rittal RiMatrix S onafhankelijk getest
TÜV bevestigt
hoge mate van
energie-efficiëntie
met rimatrix s heeft rittal een volledig modulair, gestandaardiseerd datacenter ontwikkeld.
het omvat alle infrastructuurcomponenten die voor de werking van de servers nodig zijn.
tüv rheinland heeft nu de hoge mate van energie-efficiëntie van alle servermodulen
bevestigd.
dcw december | nieuws
De datacentermodulen Single 6 en Single 9
van RiMatrix S beschikken na uitgebreide
metingen over een datablad dat het stroom­
verbruik van de IT-infrastructuur bij diverse
serverbelastingen toont. Hierdoor kan al in
de planningsfase een Return-On-Invest­
ment-berekening inclusief de bedrijfskosten
(stroomverbruik) worden gemaakt. TÜV
32
Rheinland heeft na eigen metingen de hoge
mate van energie-efficiëntie bevestigd: de
RiMatrix S-modulen bereiken een partiële
Power Usage Effectiveness (pPUE) van max.
1,05 wat zeer dicht bij de theoretische beste
waarde van 1,00 ligt. Dit biedt klanten meer
planningszekerheid bij hun investeringsbe­
slissing.
Bij de pPUE zijn het energieverbruik van de
laagspanningsverdeling componenten, recir­
culatie units, veiligheidstechniek, brandbe­
veiliging en verlichting inbegrepen. Het
heeft betrekking op het volledige datacen­
termoduul (zonder koude opwekker).
energie-efficiëntie kan kosten
verlagen
Vooral waar het gaat om energie-efficiëntie
hebben veel ondernemingen een achterstand,
zoals blijkt uit het recente whitepaper van het
marktonderzoeksbureau IDC in opdracht
van Rittal: 57% van de ondervraagden meldt
PUE-waarden van ruim 2,0. Voor elke kilo­
wattuur stroom die door IT-apparatuur wordt
verbruikt, is dan ook ruim 1 kWh nodig voor
de koeling en overige gebouw- en installatie­
techniek. De PUE-waarde plaatst de in het
datacenter verbruikte energie in een verhou­
ding ten opzichte van het energieverbruik
van de computers: Hoe dichter de PUEwaarde bij het cijfer 1 komt, des te efficiënter
het datacenter werkt. In de industrie geldt
een PUE-waarde van 1,3 als uitstekend, ter­
wijl geoptimaliseerde installaties ook waarden
van 1,2 of minder behalen. ■
Markt voor datacenter
netwerkadapters is in Q2
2014 gestegen
De wereldwijde markt voor datacenter netwerkadapters is in het tweede kwar­
taal van 2014 met 3% gestegen tot een omzet van 87,7 miljoen dollar. De markt
bestaat uit internet small computer system interface (iSCSI) netwerkadapters,
converged netwerkadapters (CNA’s) en universele netwerkadapters. CNA’s zor­
gen binnen de markt voor de meeste omzet. Dit blijkt uit cijfers van Infonetics,
dat de status van de markt in kaart heeft gebracht. Het bedrijf concludeert dat
QLogic een belangrijke speler is geworden op de markt. Het bedrijf heeft on­
langs de netwerkadapter-afdeling van Brocade en Ethernet controller-afdeling
van Broadcom overgenomen. Door deze overnames heeft QLogic nu het twee
na grootste marktaandeel in handen. Cisco staat op de tweede positie. Intel doet
het dit jaar erg goed en zag de omzet uit datacenter netwerkadapters stijgen met
een kwartaal-op-kwartaal groei van 17%.
san fibre channel
Storage area network (SAN) fibre channel switches en adapters hebben in het
tweede kwartaal van 2014 593 miljoen dollar opgeleverd. Dit is 0,2% meer dan
in het eerste kwartaal van 2014. Echt positief zijn de cijfers echter niet, aangezien
ten opzichte van het tweede kwartaal van 2013 een daling van 4% genoteerd
moet worden. 16G was in het tweede kwartaal verantwoordelijk voor bijna de
helft van alle omzet uit fibre channel. Desondanks blijft de negatieve trend in de
fibre channel-markt zich voortzetten. Brocade blijft de marktleider in dit seg­
ment. 69% van de omzet uit fibre channel SAN van het bedrijf wordt gegene­
reerd met 16G. Ook Cisco heeft onlangs 16G op zijn vaste switches geïntrodu­
ceerd. Dit zorgt voor een kleine stijging in omzet voor het technologiebedrijf.
Datacenter Google met
windenergie
Google gaat een datacenter in het Amerikaanse Oklahoma voor een be­
langrijk deel voorzien van windenergie. Hiervoor heeft het bedrijf een
contract gesloten met een windmolenpark. Het Amerikaanse IT-bedrijf
maakt de overeenkomst bekend in een blogpost, waaruit blijkt dat
Google in totaal de beschikking krijgt over 48 megawatt aan windener­
gie.Ter vergelijking: hiermee kunnen 48.000 huishoudens worden voor­
zien van energie.
SPIE-ICS
Integrated Connectivity
Solutions
Ontwerpt, bouwt, implementeert en levert dienstverlening voor
infrastructuren op het gebied van:
•
Datacenters en ICT-ruimtes
•
In-building wireless
•
IT en facilitaire Infrastructuren
•
Enterprise Mobility Management
•
Service en Beheer
•
Telecom Management Detachering
canadian hills wind project
Google heeft een deal gesloten met The Grand River Dam Authority.
Hierdoor neemt het bedrijf 48 megawatt aan windenergie af die afkom­
stig zal zijn van het Canadian Hills Wind Project in Oklahoma. Het
windmolenpark is op dit moment nog in aanbouw en is naar verwach­
ting begin volgend jaar operationeel. Google investeert al langer in duur­
zame energie om de impact van zijn bedrijfsvoering op het milieu en de
planeet te minimaliseren. In totaal neemt het bedrijf nu 260 megawatt
aan duurzame energie af. Het is echter de eerste keer dat Google inves­
teert in windenergie.
Voor meer informatie ga naar
www.spie-nl.com/services/spie-ics
of bel naar 076 - 544 54 44
Nederland levert
belangrijke bijdrage aan
internet-economie
nederland is een koploper in de europese digitale-infrastructuursector.
bovendien draagt de nederlandse digitale infrastructuur significant bij aan
onze internet-economie die op zijn beurt weer zorgt voor groei in
dcw december | nieuws
werkgelegenheid. dat blijkt uit een door deloitte uitgevoerd onderzoek.
34
Het onderzoek richt zich specifiek op de
internet exchange, datacenter housing en
hosting sector die samen met telecommuni­
catie de digitale infrastructuur vormen. Uit
het onderzoek van Deloitte naar deze sec­
tor in 2013 bleek al dat Nederland beschikt
over een sterke digitale infrastructuur, die
in het licht van de snelle groei van het we­
reldwijde internet moet worden beschouwd
als Nederlands derde mainport. Het belang
van onze digitale infrastructuur wordt steeds
groter. De Amsterdam Internet Exchange
(AMS-IX) blijft ‘s werelds grootste internet
exchange. Alleen al in de laatste twaalf maan­
den groeide het internetverkeer van deze
internet exchange met maar liefst 30%. De
regio Amsterdam behoudt ook zijn positie
als één van Europa’s belangrijkste hotspots
voor co-locatie (datacenters) met een jaar­
lijkse groei van ruim 6%. In Europa behaalt
Nederland tevens een sterke tweede plaats
als het gaat om hosting-diensten.
De housing en hosting sector binnen de Ne­
derlandse digitale infrastructuur is een kapi­
taalintensieve sector met een jaarlijkse omzet
van 1,18 miljard euro en investeringen van
380 miljoen euro. Er werken in deze sector
ongeveer 7.600 mensen. Circa 11.700 banen
komen voort uit de sectoren die direct be­
trokken zijn, zoals bouw en toeleveranciers,
en uit bestedingen van werknemers. De
werkgelegenheid groeit met circa acht pro­
cent per jaar.
fundament voor digitale
economie
De omvang van de werkgelegenheid in de
digitale-infrastructuursector zelf is niet to­
renhoog, maar werkt wel sterk door in de
veel bredere digitale economie en samenle­
ving. De digitale infrastructuur is een onder­
deel van het hele ecosysteem en daarmee één
van de ‘drivers’ voor de internet-economie.
De Nederlandse internet-economie wordt
geschat op 5,3% van het BBP en groeit jaar­
lijks met 9%. Het onderzoek wijst uit dat de
aanwezigheid van een sterke digitale infra­
structuur een belangrijke aanjager is voor de
werkgelegenheid in e-commerce en clouddiensten. Dit heeft te maken met een drietal
effecten die elkaar onderling versterken:
•de online sector en de digitale-infrastruc­
tuursector profiteren beide van dezelfde
onderliggende groeifactoren
•
Vraag-effect: groei in de internet-eco­
nomie veroorzaakt een groei in de vraag
naar digitale infrastructuur
•Aanbod-effect: de aanwezigheid van een
sterke digitale infrastructuur trekt ver­
volgens weer aanbieders aan van online
producten en diensten naar Nederland
Het onderzoek wijst daarmee uit dat een
sterke digitale infrastructuur bijdraagt aan
groei van de digitale economie als geheel.
Landen met een sterke digitale-infrastruc­
tuursector hebben meer economisch voor­
deel door de resulterende innovaties en pro­
ductiviteitsgroei. ■
advertentie
Siemon introduceert
koper/glasvezelcombopatchpaneel
Datacenters
op een groene
fundering
Siemon, leverancier van netwerkinfrastructuuroplossingen, in­
troduceert een nieuw patchpaneel voor gemengde media. Met
het 1U ‘Copper/Fibre Combo Panel’ kunnen koperen aan­
sluitingen in een rackruimte worden gebruikt in combinatie
met glasvezelpoorten, waardoor rackruimte efficiënter kan
worden benut. Het nieuwe combopaneel is compatibel met
alle PPM-glasvezelmodules (Plug and Play Metal) en adapter­
platen van metaalvezel. Het paneel is geschikt voor maximaal
vier glasvezelmodules of adapterplaten binnen zijn 1U-hoogte.
Elke koperen adapterplaat is geschikt voor maximaal zes
koper­aansluitingen met afzonderlijke poortidentificatie. Adap­
terplaten kunnen worden gebruikt met shielded en unshielded
kopersystemen, van categorie 5e-aansluitingen tot en met ca­
tegorie 7A TERA- en categorie 6A Z-MAX-aansluitingen.
ansi/eia 310-d-compatibel
Het combopaneel is vervaardigd van lichtgewicht staal met
geanodiseerde zwarte afwerking. Het paneel is ANSI/EIA
310-D-compatibel met een geïntegreerde aardingsstrip, die
zorgt voor een aardingspad van koperaansluitingen naar het
aardingspunt. Het ontwerp voorziet ook in kabelbeheer, waar­
mee kabels kunnen worden bevestigd voor trekontlasting. Het
paneel wordt geleverd inclusief tie-wraps, aardingsset en mon­
tageschroeven.
“Het combopaneel maakt efficiënt gebruik van de rackruimte
waardoor de densiteit wordt geoptimaliseerd. Doordat het pa­
neel geschikt is voor diverse combinaties van glasvezel en ko­
per, biedt het ontwerpers van bekabelingsinfrastructuur veel
flexibiliteit en keuzemogelijkheden. Het paneel is ontworpen
om gemakkelijk te kunnen worden geïnstalleerd en beheerd
en beschikt over tal van voorzieningen die de toegankelijkheid
verbeteren en die garant staan voor uitstekende prestaties van
zowel glasvezel als koper. Het unieke paneel is absoluut onmis­
baar in het datacenter en in elke andere omgeving waar ruim­
te een schaars goed is”, zegt Brian McCaffrey, productmanager
van Siemon.
Eaton 3 fase UPS.
Energiezuinige power quality oplossingen
• Ongeëvenaarde prestaties
• Toonaangevend op gebied van efficiency
• Innovatieve energiebesparende technologieën
• Compact in vloeroppervlak en gewicht
www.eaton.nl/datacenters
Siemon breidt zijn
assortiment patchkasten uit met V800
siemon kondigt de introductie van zijn v800-kast aan. deze patchkast is ontwikkeld als
robuuste, hoogpresterende en kosteneffectieve behuizing voor zowel high-density
datacenteromgevingen als floor distributors. de v800-kast biedt niet alleen een grotere
bekabelings- en apparatuurdichtheid maar garandeert tevens een goede toegankelijkheid en
een uitstekende warmte-efficiency. de v800 fungeert uitstekend als zelfstandige behuizing of
in een configuratie met meerdere gekoppelde kasten. dankzij de modulaire configuratie kan
dcw december | nieuws
deze kast worden gebruikt als bekabelings-, netwerk- of swith patchkast.
36
Ruimte in de V800 wordt geboden aan
weerszijden van de volledig verstelbare ap­
paratuurrails voor kabelbeheer, PDU-beves­
tiging of -connectiviteit aan zowel de voorals achterzijde van de kast. Hierdoor wordt
een maximaal gebruik van de ruimte bereikt
binnen het kastoppervlak. Dankzij vier Ze­
ro-U-ruimten aan de voor- en achterkant
van de kast kunnen halfhoge Zero-U-pane­
len worden bevestigd in elk van de vier kwa­
dranten. Zero-U-panelen van 19 inch leve­
ren elk 2U aan montageruimte, waarbij tot
16U aan extra ruimte wordt geboden voor
elke combinatie van 19inch-patchpanelen of
glasvezelbehuizingen. Toegankelijkheid is
een belangrijk kenmerk van de nieuwe kast
en de diepteopties van 1000 of 1200 mm
zijn exact, waardoor volledige toegang wordt
geboden tot aangrenzende tegels onmiddel­
lijk aan de voor- of achterkant van geplaatste
kasten. Dit garandeert dat de V800 de volle­
dige 1,2 meter gangruimte biedt, zoals aan­
bevolen door ISO/IEC 14763-2 en EN
50600-2-4. Dankzij de snelle ontkoppelings­
functie kunnen de deuren snel worden ver­
wijderd en de gehele voor- en gesplitste ach­
terdeuren zijn volledig omkeerbaar.
Gesplitste zijpanelen zorgen voor verbeterde
zijtoegang, waardoor geïnstalleerde appara­
tuur gemakkelijk toegankelijk is. De zijpane­
len hebben geïntegreerde aardings mogelijk­
heden via geveerde koppelingsclips, waardoor
geen speciale aardings geleiders meer nodig
zijn. De V800 biedt warmte-efficiency dank­
zij de high-flow deuren met afgeronde hoe­
ken en 71 procent perforatie, waardoor ze
ruimschoots voldoen aan de luchtstroom­
vereisten van de belangrijkste actieve hard­
warefabrikanten. Bovendien heeft de afdek­
plaat van de kast vier geïntegreerde brush
guards, die ervoor zorgen dat kabels de kast
in kunnen worden geleid zonder dat de
thermische integriteit wordt geschaad. Er
zijn nog meer warmtebeheeropties leverbaar
voor de V800, zoals ventilatoren en verticale
kanalen. Siemon biedt ook thermische Snap­
Fit-blindpanelen voor niet-gebruikte ruimte
in de kast om warmte-efficiency verder te
optimaliseren. De high-capacity V800-kast is
leverbaar in hoogten van 42U, 45U en 48U
met naar keuze een diepte van 1000 of 1200
mm. De V800 is ontworpen als lichtgewicht­
kast die tegelijkertijd uiterst stabiel is en die
een dynamisch draagvermogen van 1021 kg
en een statisch draagvermogen van 1361 kg
heeft. De V800-kast kan worden gebruikt in
combinatie met de standaard V600-kasten of
de premium VersaPOD-kasten, die een ver­
gelijkbaar uiterlijk hebben. De V800 heeft
zijn eigen specifieke reeks accessoires, zoals
diverse kabelbeheeropties, brush guards en
blindpanelen. In een reactie op het uitbren­
gen van de nieuwe kast toont productmana­
ger Dave Valentukonis zich enthousiast: “De
V800-kast van Siemon levert veel capaciteit,
een uitzonderlijke functionaliteit en een on­
gekende warmte-efficiency, en is daardoor
geschikt voor tal van toepassingsomgevin­
gen. De V800 is een ideale uitbreiding van
ons assortiment kasten. Ondanks de vele
functies is deze kast kosteneffectief en het
modulaire ontwerp van de kast maakt flexi­
bele schaalbaarheid mogelijk. ■
Keystone NAP bouwt
staalfabriek om tot datacenter
Keystone NAP, leverancier van
datacenterservices, heeft een
voormalige staalfabriek in het
Amerikaanse Philadelphia om­
gebouwd tot datacenter. De lo­
catie biedt het bedrijf een uniek
voordeel: de stroomvoorziening.
De staalfabriek heeft voor zijn
vroegere activiteiten ruim 2 gi­
gawatts aan energie tot zijn be­
schikking, die nu kan worden
ingezet voor het datacenter.
De staalfabriek was voorheen
eigendom van de staalfabrikant
US Steel en werd gebruikt om
zowel stalen balken en staalplaten
te produceren als metaal te ver­
zinken. Dit laatste proces vindt
vandaag de dag nog steeds plaats
op de locatie, maar de staalfa­
briek zelf sloot zijn deuren in de
jaren ’80. De staalfabriek is voor­
zien een reeks eigen 69 kilovolt
verdeelstations, die de energie
van vier nabijgelegen industriële
energiecentrales samenbrengen.
In totaal leveren deze energie­
centrales 2.040 megawatts aan
energie.
stone NAP, benadrukt tegenover
EnterpriseTech dat dit soort
energievoorzieningen simpel­
weg niet meer worden gebouwd.
De elektrische installatie zou
daarnaast zeer goed zijn onder­
houden en dan ook in goede
staat verkeren. Dankzij de korte
afstand naar de vier energiecen­
trales blijven de transportkosten
beperkt en kan Keystone NAP
klanten tegen een relatief gunstig
tarief energie leveren.
Shawn Carey, senior vice presi­
dent Sales en Marketing bij Key­
Het datacenter is gebouwd in
een faciliteit dat de naam ‘Mo­
tor Building’ draagt. Dit was het
elektrische en mechanische hart
van de staalfabriek. De faciliteit
bevatte onder andere de elektri­
sche motoren die de staalfabriek
aandreven. Keystone NAP heeft
een deal gesloten met Schneider
Electric voor de bouw van dub­
bele en vierdubbele modulaire
datacenters die in het ruim 90
meter lange en 5 meter brede
Motor Building kunnen worden
geplaatst. In totaal moet dit ruim
16.000 vierkante meter aan data­
centerruimte opleveren.
Han Yellock®10
Geschikt voor M20
en M25 kabeldoorvoer
Compatibel met
Han® 3 A contactinserts
Veilig ingebouwd
Han-Yellock® borgsysteem
Uitstekende EMC
eigenschappen
Vereenvoudiging als upgrade.
Kleiner kan groter zijn: Han-Yellock®10 vergroot de toepassingsmogelijkheden van de Han-Yellock® serie in connectortechnologie. Han-Yellock® combineert uiteenlopende eisen aan stroom en spanning, modulair in één
behuizing. Met een kleinere afmetingen zorgt de Han-Yellock®10 voor betrouwbare stroomvoorziening en
datatransmissie door hoge flexibiliteit en betrouwbaarheid - zelfs onder zware omstandigheden.
Speciale eigenschappen zijn het ingebouwde borgsysteem en de beschikbaarheid van 27 beproefde contactinserts.
Connectortechnologie heeft met de Han-Yellock® en nieuw level bereikt, nu ook in maat 10.
HARTING Nederland | Larenweg 44 | 5234 KA ’s-Hertogenbosch | T + 31 (0)73 641 04 04 | F + 31 (0)73 644 06 99 | E [email protected]
www.HARTINGbv.nl
Tripp Lite introduceert de SRXCOOL12k koelsysteem
Tripp Lite introduceert in Neder­
land en België de SRXCOOL12k.
Dit portable koelsysteem met in­
gebouwde vernevelaar, is speciaal
ontwikkeld voor computerruimtes
en datacenters tot 50 m2. Eén van
de grote voordelen van dit koel­
systeem is dat het geen waterafvoer
en water opvangbak nodig heeft.
Andere, in het oog springende ei­
genschappen zijn:
• Verrijdbaar en compact
• Externe condensor is niet nodig
• Automatische herstartfunctie
•
Koelt vloeroppervlakte met
12.000 BTU cooling power
•Via de SRCOOLNET card aan
te sluiten op het netwerk
•Koelt met twee aparte ventila­
toren
•
Voorzien van een EPA stan­
daard
• ISO 9001 gecertificeerd
•automatisch op te starten en af
te sluiten
De temperatuur is dankzij de remo­
te control van de SRXCOOL12K
te controleren en te beheersen en
het systeem geeft tijdig alerts door.
De logs en control settings voor dit
stand alone en verrijdbare koel­
systeem zijn apart instelbaar.
Hoog rendement dankzij innovatieve technologie
De GE TLE Series is een efficiënt en be­
trouwbaar 3-fase UPS-systeem en biedt pri­
ma uitgangsprestaties voor de bescherming
van de kritische stroomvoorziening van een
datacenter. De UPS-oplossingen van de TLE
Series zijn ontworpen en geoptimaliseerd om
bij deellast een hoog rendement te leveren.
De UPS van de TLE Series biedt een lage
harmonische vervorming van de ingangs­
stroom en de beste regeling van de uitgangs­
spanning en dynamische respons. Hiermee
wordt bespaard op bedrijfskosten, terwijl de
oplossing bovendien milieuvriendelijk is.
lage gebruikskosten
•
Hoog rendement bij dubbele conversie
tot 96,5% en in eBoost bedrijfsmodus tot
99%
•
Hoog rendement bij dubbele conversie
leidt gedurende de levensduur (gewoon­
lijk 10 jaar) tot aanzienlijke besparingen
op energie- en koelingkosten
f lexibele configuratie
•Kleiner formaat vermindert de benodigde
ruimte voor installatie en bedrijf
•
Redundant Parallel Architecture (RPA)
voor betrouwbaarheid, redundantie &
schaalbaarheid tot maximaal 6 UPS-mo­
dules
hoge prestaties en
beschikbaarheid
•Beter uitgangsvermogen met powerfactor
1 om moderne IT-belasting te voeden en
te beschermen
•Uitstekende dynamische prestaties en lage
vervorming van de uitgangsspanning
hoog rendement
•De TLE Series levert een rendement van
96,5% in dubbele conversie-modus en
99% in eBoost-modus. Dat leidt tot aan­
zienlijke kostenbesparingen in de loop
van de levensduur in vergelijking met een
traditionele trafoloze UPS met een rende­
ment van 94%
dcw december | nieuws
Cummins lanceert 3,5 megawatt generator
38
Cummins lanceert haar meest krachtige gene­
rator tot nu toe. De QSK95 Series levert 3,5
megawatt aan vermogen en kan daarnaast in
krappere ruimtes worden geplaatst dan andere
producten van het bedrijf. De nieuwe genera­
tor levert een vermogen van 3.5 MW 60 Hz en
3.75 MVA 50 Hz. Hiermee heeft de genera­
tor volgens het bedrijf de hoogste kilowatt per
vierkante meter verhouding van alle generato­
ren in zijn klasse. De generatoren zijn gebaseerd
op de QSK95 dieselmotor, die in 2011 is geïn­
troduceerd.
De generator is zuiniger dan zijn voorgangers.
Tony Satterthwaite, directeur van Cummins
Power Generation, stelt dat de generator ge­
durende 8.000 draaiuren maar liefst 400.000
dollar bespaart. Met de generator wil Cummins
de total cost of ownership verlagen door instal­
latiekosten, brandstofkosten en onderhoud te
verminderen. De generator heeft iedere 25.000
draaiuren een grote revisie nodig.
Microsoft drijft prototype
datacenter volledig aan met
methaangas
OVH-datacenters
aangevallen door eigen
servers na hack
Microsoft opent een prototype datacenter dat volledig wordt aange­
dreven met methaangas. Het datacenter in Cheyenne in het Ame­
rikaanse Wyoming neemt dit methaangas af van een nabijgelegen
waterzuiveringsinstallatie.
Dit meldt Wyoming Business Report. Het datacenter heeft een ver­
mogen van 200 kW. Het datacenter bestaat uit een container waar­
in een high-performance computing cluster wordt gehuisvest. De
serverruimte wordt aangedreven met behulp van een brandstofcel,
die maar liefst 300 kW aan energie kan opwekken met behulp van
methaangas. De brandstofcel is ontwikkeld door het Amerikaanse
FuelCell Energy. Microsoft zet apparatuur van Siemens in voor het
monitoren van het datacenter en het milieu.
Ook voor datacenters is security van groot belang. Dit wijst
een incident bij de Franse hostingprovider OVH uit. Een
grote groep gehackte OVH-servers vielen andere servers van
het bedrijf aan, waardoor deze onbereikbaar werden en net­
werkproblemen ontstonden.
biogas
De aanval heeft een beveiligingsmaatregel die er specifiek op
is gericht dit soort aanvallen te voorkomen weten te omzei­
len. De datacenters van OVH zijn uitgerust met een systeem
dat automatisch gehackte servers moet afsluiten van de in­
frastructuur van het bedrijf. Dit systeem reageerde echter te
langzaam en kon niet voorkomen dat vanuit de servers een
DDoS-aanval werd opgezet.
advertentie
Het project maakt dus gebruik van biogas, wat een bijproduct is van
de waterzuiveringsinstallatie in Wyoming. Tijdens het reinigen van
water komen anaerobe bacteriën vrij die methaangas genereren. Dit
gas wordt doorgaans direct bij de bron verbrand, aangezien dit gas
een broeikasgas is. Methaangas is echter ook zeer geschikt om een
elektrochemische reactie op te wekken waarbij zowel warmte als
elektriciteit wordt gewonnen.
De locatie in Wyoming is een prototype en lijkt veel op het plan
voor een ‘data plant’ dat Microsoft in 2010 presenteerde. Microsoft
wil volgens dit plan datacenters in de omgeving van waterzuive­
ringsinstallaties plaatsen met als doel niet langer afhankelijk te zijn
van het stroomnet.
800 servers van het bedrijf in een Frans datacenter werden
door hackers gekaapt, waarbij misbruik werd gemaakt van de
Shellshock-bug. De aanvallers wisten vervolgens met behulp
van de servers een Distributed Denial of Service (DDoS)aanval op te zetten op een Canadees datacenter van het be­
drijf. De eigen servers van het bedrijf vielen het datacenter
dus aan. Dit veroorzaakte volgens het bedrijf een piek van
100 Gbps aan dataverkeer.
JAARLIJKSE
JAARLIJKSE
BESPARING
REDUCTIE
26.514
100.533 KG
COMPROMISLOOS BESPAREN DOOR DUURZAME KOELAANPAK IN
BESTAANDE COMPUTERRUIMTES EN DATACENTERS
www.profITbox.nl
T 088 77 66 300
Infrastructure-as-a-Service in Europa
voor het eerst groter
dan traditionele
hosting
steeds meer grote europese bedrijven maken de overstap
naar de cloud. de vraag naar cloud-diensten zoals iaas
en saas overstijgt dit jaar voor het eerst de vraag naar
traditionele hostingdiensten zoals managed-,
dedicated- en web hosting.
Dit blijkt uit onderzoek van Interxion, een
toonaangevende Europese leverancier op
het gebied van cloud- en carrier-neutrale
datacenterdiensten. Het onderzoek werd ge­
houden onder meer dan 400 zakelijke en ITbeslissers in de cloud- en hostingmarkt.Waar
vorig jaar 36% van de respondenten een sterk
toenemende vraag naar IaaS constateerde, is
dat dit jaar 43%. In lijn hiermee beschouwt
nog maar 23% van de respondenten de vraag
naar traditionele hostingdiensten als de be­
langrijkste voor hun bedrijf, fors minder dan
de 56% die in 2013 deze mening deelde.
dcw december | nieuws
concurrentie op de
cloudmarkt
40
De concurrentie tussen wereldwijde cloudplatforms en de regionale en lokale Europe­
se dienstverleners neemt toe. Waar vorig jaar
slechts 13% van de respondenten internati­
onaal opererende cloud-dienstverleners als
hun belangrijkste concurrent beschouwde,
is dat dit jaar bijna verdriedubbeld tot 37
procent. Nu internationale dienstverleners
steeds meer platformen in Europa gaan ex­
ploiteren, ontwikkelen lokale dienstverle­
ners strategieën om zich van hen te kunnen
onderscheiden. De focus op klantenservice
wordt door de grote meerderheid van de
respondenten (86%) beschouwd als de be­
langrijkste factor waarmee ze de concurren­
tie het hoofd kunnen bieden en het verschil
kunnen maken.
“Als we de onderzoeksresultaten vergelijken
met die van vorig jaar, dan is het duidelijk
dat de markt sterk in beweging is. Als ge­
volg van het feit dat steeds meer bedrijven
hun workloads naar de cloud overbrengen,
verschuiven Europese dienstverleners hun
aanbod van traditionele hosting naar clouddiensten”, zegt Jelle Frank van der Zwet,
Directeur Business Development & Marke­
ting van Interxion voor het cloud-segment.
“De concurrentie intensiveert nu zowel lo­
kale aanbieders als wereldwijde aanbieders
in dezelfde markt actief zijn. Om relevant te
blijven, leggen lokale aanbieders de nadruk
op klantenservice en diversificatie van hun
portfolio in plaats van een directe concur­
rentiestrijd aan te gaan met de wereldwijde
dienstverleners. Dit zal hen helpen om blij­
vend succes te kunnen boeken.”
voorkeur voor eigen
it-infrastructuur
IT-dienstverleners blijven bij voorkeur wel
beschikken over eigen IT-infrastructuur.
Ruim driekwart van de respondenten (76%)
bezit en beheert eigen IT-infrastructuur en
hardware als servers, routers en switches in
een eigen of extern datacenter. 35% geeft
aan een eigen datacenter als primaire om­
geving te gebruiken. 38% maakt gebruik
van een datacenter van een onafhankelijke
datacenterleverancier. De resterende 27%
zet cloud-infrastructuur in als het primaire
platform.
Het deel van de omzet dat voortkomt uit
cloud-diensten blijft naar verwachting
groeien. 12% van de respondenten geeft aan
dat vorig jaar 60% of meer van hun omzet
voortkwam uit IaaS, terwijl twee keer zo
veel respondenten dit percentage noemen
als het gaat om hun verwachting voor 2016.
Raritan vernieuwt
DCIM-oplossing
Raritan vernieuwt haar Data
Center Infrastructure Manage­
ment (DCIM)-oplossing. Rari­
tan DCIM ondersteunt klanten
die de overstap willen maken
van spreadsheets en andere stati­
sche vormen van informatie die
in gescheiden silo’s is opgeslagen
naar een geïntegreerde DCIMoplossing.
DCIM-oplossingen stellen da­
tacenterbeheerders in staat de
infrastructuur in een datacenter
nauwlettend in de gaten te hou­
den. Dergelijke oplossingen hel­
pen beheerders efficiënter om te
gaan met zowel energie als koe­
ling en tegelijkertijd de uptime
van het datacenter te garanderen.
De nieuwe versie van Raritan’s
DCIM-oplossing biedt onder
andere uitgebreider inzicht in
de gezondheid van het datacen­
ter. Kritieke apparatuur in het
datacenter worden gemonitord,
waaronder UPS’en, Remote
Power Panels (RPP’s) en koel­
installaties. De oplossing helpt
datacenterbeheerders incidenten
op te sporen voordat deze tot
problemen leiden. Rack Failover
Analysis Reports helpen beheer­
ders te voorkomen dat een pro­
bleem in de stroomvoorziening
kan leiden tot downtime.
De oplossing is uitgerust met
import wizard, auto-discovery
features en een grote library met
datacenterapparatuur. Deze fea­
tures helpen klanten de oplossing
te configureren voor gebruik in
hun specifieke datacenter en ver­
korten de implementatietijd.
Connecting The World to a
Higher Data Center Standard
Comprehensive Data Center
Infrastructure Solutions
• End-to-end copper cabling systems
• Complete fiber optic cabling options
• Innovative cabinets, racks and cooling
• Intelligent Infrastructure Management (IIM)
• Independently tested high-speed interconnects
• In-house Data Center Design Team
WWW.SIEMON.COM
Evenementenkalender
DatacenterWorks
blijf op de hoogte van de evenementen op datacenter-gebied. kijk ook op de geheel vernieuwde
website www.datacenterworks.nl onder ‘agenda’. zelf een evenement aankondigen? stuur een
dcw december | agenda
mailtje naar [email protected].
42
evenement
datum
plaats
land
BICSI Winter Conference & Exhibition
22 - 26 februari 2015
Orlando
Verenigde Staten
Green Data Center Conference
24 - 26 februari 2015
San Diego
Verenigde Staten
Data Centre World
11 - 12 maart 2015
Londen
Verenigd Koninkrijk
Cable Congress
11 - 13 maart 2015
Brussel
België
World Hosting Days Global
24 - 26 maart 2015
Rust
Duitsland
Cloud & Data Center World
25 maart 2015
Seoul
Korea
BICSI Middle East Conference & Exhibition
14 - 16 april 2015
Dubai
Verenigde Arabische Emiraten
Data Center World Global Conference
19 - 23 april 2015
Las Vegas
Verenigde Staten
BICSI Canadian Conference & Exhibition
26 - 29 april 2015
Ottawa
Canada
BICSI South Pacific Conference & Exhibition
11 - 13 mei 2015
Sydney
Australië
IDC's DataCenter 360° Roadshow 2015
14 mei 2015
Ankara
Turkije
Gartner IT Infrastructure,
Operations & Data Center Summit
18 - 19 mei 2015
Sydney
Australië
Symposium Uptime Institute
19 - 21 mei 2015
Santa Clara
Verenigde Staten
BICSI United Kingdom Conference & Exhibition
10 juni 2015
Londen
Verenigd Koninkrijk
Amerikaanse overheid
laat nieuwe supercomputers
ontwikkelen
De Amerikaanse overheid wil twee nieuwe supercomputers ont­
wikkelen die 5 tot 7 maal sneller moeten zijn dan de huidige Ame­
rikaanse supercomputers. De supercomputers zijn hiermee sneller
dan de Chinese tegenhanger Tianhe-2, die 33,9 petaflops aan re­
kenkracht levert. Het Amerikaanse ministerie van Energie maakt
bekend het supercomputingproject Coral te financieren dat uit­
eindelijk moet leiden tot onder andere twee supercomputers. Het
ministerie werkt hiervoor samen met IBM, Nvidia en Mellanox.
De supercomputers moeten respectievelijk 150 en 100 petaflops
aan rekenkracht krijgen. De machines gaan Summit en Sierra he­
ten. De Amerikaanse overheid wil hen inzetten voor wetenschap­
pelijke en militaire doeleinden. In totaal wordt 339 miljoen euro in
het project geïnvesteerd. 100 miljoen hiervan wordt gebruikt om
schaalbare computersystemen te ontwikkelen, waarvoor in totaal
10 jaar wordt uitgetrokken.
Mismatch op arbeidsmarkt
en regeldruk belangrijkste
belemmeringen voor groei
ICT-bedrijven zien knelpunten op de arbeidsmarkt en regeldruk
als de grootste belemmeringen voor groei. ICT-bedrijven over de
hele linie zagen de werkgelegenheid stijgen ten opzichte van het
vierde kwartaal van 2013, iets wat naar verwachting ook dit kwar­
taal doorzet. Dit blijkt uit het tweede Nederland ICT Marktbeeld
van november 2014. In alle onderzochte segmenten en deelsecto­
ren is sprake van een groei van de werkgelegenheid ten opzichte
van hetzelfde kwartaal vorig jaar. Ook de grote bedrijven met
750 werknemers of meer en bedrijven in de hardware en kan­
toortechnologie zien een groei in de werkgelegenheid. Hetzelfde
geldt voor de groei van de omzet. Ongeacht de omvang of sector
is er sprake van een lichte groei in de omzet. De verwachte vraag
voor het vierde kwartaal is in de softwaresector, waaronder ook
cloudtoepassingen vallen, het meest positief.
mismatch op de arbeidsmarkt
Bijna de helft van de bedrijven tot 100 werknemers zien het ge­
brek aan geschikt personeel als belangrijkste groeibelemmering.
Van de grote bedrijven vindt driekwart van de bedrijven dat de
stimulering door de overheid tekort schiet.Voor de bedrijven tus­
sen de 100 en 750 werknemers zijn kredietverlening, de mismatch
op de arbeidsmarkt en te grote regeldruk in gelijke mate belem­
merend voor groei. Het vertrouwen van ICT-bedrijven in zowel
de economische groei, als investeringsklimaat en groei van de ei­
gen sector is teruggelopen ten opzichte van het tweede kwartaal
van 2014. De indicatoren variëren van 5,7 voor investeringen in
Nederland tot 6,4 voor groei van de ICT-branche.
it room infra: de vereniging voor de technische infrastructuur van computerruimtes en datacenters.
Lean filosofie nu ook
datacenter talk?
Het datacenter van de toekomst begint
steeds meer raakvlak te krijgen met een
‘lean’ fabriek, waarin er maximale toege­
voegde waarde gecreëerd dient te worden
met zo min mogelijk kapitale inspanningen.
Om deze Lean filosofie zo goed mogelijk
na te streven zie je steeds meer datacenters
een gestandaardiseerd concept ontwikkelen
waarbij modulaire aftakkingen mogelijk
worden.
dcw december | it room infra
Een mooi voorbeeld van een Lean concept
is de toepassing van een busbar binnen een
datacenter die een gestandaardiseerde in­
frastructuur verzorgt. Overal op de busbar
kunnen zogenaamde aftakkasten geplaatst
worden. Binnen dezelfde busbar kunnen
aftakkasten met meerdere configuraties ge­
plaatst worden. Zo kan er onder andere een
verschil zijn in fasen, maximale ampères en
bijhorende zekeringen.
Het Lean aspect van een busbar systeem is
44
dat er een gedegen basisinfrastructuur ligt
die de mogelijkheid biedt voor een klant
om ook op een zo laat mogelijk moment in
de keten nog veranderingen aan te kunnen
brengen zonder dat het integrale systeem
aan kwaliteit inboet. Kortom, door meer te
standaardiseren in het midden van de keten
is er aan het eind van de keten (in het rack)
meer mogelijk.
Kijkend naar de norm NEN-ENIEC-61439 biedt het toepassen van een
busbar systeem binnen een datacenter een
behoorlijk voordeel. Het belangrijkste doel
van de NEN-EN-IEC-61439 is dat eind­
gebruikers verzekerd zijn van betrouwbare
laagspanningsschakel- en verdeelinrichtin­
gen die aansluiten op het feitelijke gebruik
van de installaties. De juridische verant­
woordelijkheid van het concept ligt volgens
de nieuwe norm bij de fabrikant van het
concept en niet meer bij de paneelbouwer
of de installateur. Voor de eindgebruikers
betekent dit een betrouwbare laagspanning
verdeelinrichting, die in het geval van bus­
bar/aftakkast eindigt op rackniveau. Voor
meer informatie kunt u terecht op onze
website www.oecpowersolutions.nl.
OEC Power Solutions
contactgegevens
it room infra:
FHI, federatie van technologiebranches
Eline Hazeleger ([email protected])
Telefoon: (033) 465 75 07
Internet: www.itroominfra.nl
Onderzoek IDC:
Aantal datacenters gaat
vanaf 2017 afnemen
De overstap naar het ‘3rd platform’ heeft een grote impact op zo­
wel nieuwbouw als renovatie van datacenters. IDC verwacht dat het
totaal aantal datacenters ter wereld in 2017 zijn maximum bereikt
van 8,6 miljoen. Na 2017 zal het aantal datacenters naar verwach­
ting geleidelijk afnemen. Het gaat hierbij om alle mogelijke soorten
datacenters.
IDC verwacht dat de trend zal worden aangewakkerd door de te­
ruglopende hoeveelheid interne serverruimtes in 2016 en interne
serverkasten in 2017. Alle andere datacentercategorieën blijven vol­
gens IDC gewoon doorgroeien, waarbij het aantal datacenters van
service providers de hoogste groeicijfers zal laten zien.
totale datacenterruimte neemt toe
nieuwe diensten. Dit leidt tot consolidatie en het uit gebruik ne­
men van bestaande interne datacenters, zeker in onderste laag van de
markt. Tegelijkertijd blijven service providers datacenters bouwen,
renoveren en overnemen om aan de groeiende vraag naar capaciteit
te kunnen voldoen.”
Het groeiende belang van megadatacenters die in bezit zijn van ser­
vice providers wordt door IDC dan ook gezien als de meeste be­
langrijke ontwikkeling voor datacenterbouwers. IDC voorspelt dat
in 2018 72,6% van alle datacenters die service providers bouwen een
megadatacenter is. Als we kijken naar beschikbare datacenterruimte
zijn dit soort nieuwe high-end datacenterlocaties goed voor 44,6%
van alle datacenterruimte. Dit is aanzienlijk meer dan de 19,3% in
2013.
Als we kijken naar totale datacenterruimte ontstaat een volledig an­
der beeld. De hoeveelheid datacenterruimte neemt in de komende
jaren juist toe van 146 miljoen vierkante meter tot 180 miljoen vier­
kante meter in 2018. De vraag naar datacenterruimte neemt dus niet
zo zeer af, maar de locatie waar deze ruimte is gevestigd verplaatst.
Datacenters van service providers worden naar verwachting dan ook
steeds groter.
De reden voor de verschuiving is simpel. Het datacenter vormt
vandaag de dag de fundering voor veel nieuwe business modellen.
Het leveren van grote hoeveelheden data en zeer flexibele compute
resources staat hierbij centraal. Dit is echter alleen mogelijk als da­
tacenters in staat zijn grote, variabele hoeveelheden transacties te
verwerken, content te serveren of analytische rekenkracht te leveren.
Vertragingen of technische problemen zijn gezien de business mo­
dellen simpelweg geen optie meer. Het beheren van een datacenter
of serverruimte is volgens IDC dan ook geen part-time baan meer.
Steeds meer bedrijven kiezen er dan ook voor het beheren van da­
tacenters over te laten aan experts.
eigen infrastructuur niet langer
zelf beheren
“In de komende vijf jaar stopt het merendeel van de bedrijven met
het beheren van eigen infrastructuur”, zegt Richard L. Villars, vice
president Datacente rand Cloud Research bij IDC. “Zij maken
steeds meer gebruik van on-premise en hosted managed services
voor bestaande IT-assets en kiezen voor zowel dedicated als ge­
deelde cloudaanbiedingen in datacenters van services providers voor
“Uw gebouw,
onze oplossingen”
Ruim 30 jaar verstand van:
• Turnkey Datacenters en Computerruimtes
• Netwerkbekabeling
• Glasvezelbekabeling
• UPS-systemen
HIG Building Solutions
• Infrastructuur Management
• Elektrotechnische installatie
• Security
www.hig.nl
Klipperaak 101, Bodegraven • Telefoon 088 62 27 444
Newtonstraat 37, Heerhugowaard • Telefoon 072 850 10 10
Bisci splitst Europa
in twee regio’s
Dit keer geen samenvatting van interessante artikelen uit BICSI’s ICT Today, maar nieuws over
een belangrijke organisatie- en strategieverandering in Europa. Verder staat de jaarlijkse
winterconferentie in Orlando weer voor de deur, die veel RCDD’s bezoeken om hun kennis te
onderhouden.
Europa wordt opgesplitst
Begin november heeft het BICSI-bestuur de beslissing gecom­
municeerd om Europa te splitsen in twee regio’s, te weten het
Europese vasteland en het Verenigd Koninkrijk met Ierland. Be­
langrijkste redenen daarvoor zijn de verschillen in doelstellingen,
ledenaantallen en taal. In het verlengde van de Verenigde Staten is
BICSI in het Verenigd Koninkrijk en Ierland veel harder gegroeid
dan op het Europese vasteland. Daarom gaat men in het UK &
Ireland District de focus leggen op training, conferenties en het ac­
creditatieprogramma. Alle overige Europese landen vallen voor­
taan onder het BICSI Europe District, waar de focus meer komt
te liggen op ‘business development’ over de toegevoegde waarde
van BICSI en ontwikkelde standaarden. Om de nieuwe focus van
beide regio’s te helpen invullen is BICSI tevens op zoek naar Dis­
trict Chairs. De selectie daarvan loopt vanaf begin december tot
eind januari en geïnteresseerden kunnen zich melden door een
e-mail te sturen naar [email protected].
dcw december | bicsi
Orlando winterconferentie
46
De jaarlijks drukbezochte winterconferentie in het behaaglijke
Orlando wordt in 2015 van 22-26 februari gehouden. Een bekend
onderdeel daarvan is de BICSI Cabling Skills Challenge, waar
technici van installateurs alweer voor de achtste keer met elkaar
strijden voor de titel BICSI Installer of the Year. Verder is deze
conferentie het evenement bij uitstek om als RCDD educatieve
credits te verdienen en met elkaar te discussiëren over de laatste
marktontwikkelingen en nieuwe trends. Behalve de gebruikelij­
ke diepgaande technische presentaties die tijdens zo’n conferen­
tie worden gegeven, organiseert BICSI de week ervoor ook een
aantal populaire opleidingen. Zoals voor het behalen van de we­
reldwijd erkende titels: Registered Communications Distribution
Designer (RCDD) en Data Center Design Consultant (DCDC).
Meer informatie over het programma van deze conferentie en ho­
tel-/reisinformatie is uiteraard te vinden op www.bicsi.org
ICT Today
Netwerkprofessionals die de ontwikkelingen bij BICSI willen vol­
gen maar geen interesse hebben om lid te worden, kunnen ook
alleen een abonnement afsluiten voor ICT Today. Zoals in de sa­
menvattingen op deze BICSI-pagina te lezen is, bevat dit twee­
maandelijks magazine diepgaande technische artikelen over allerlei
aspecten en ontwikkelingen op het gebied van communicatieinfrastructuren. Waaronder het bijbehorende projectmanagement.
Als u meer wilt weten over BICSI kunt u tevens contact opnemen
met onderstaande Benelux vertegenwoordigers:
RCDD Joop Ierschot van Deerns, via [email protected]
RCDD Gert-Jan Roozeboom van R&M,
via [email protected]
Cursus
Code
Eerstvolgende sessie
Dagen
Actieprijs
Certified TIA-942 Design Consultant
(CTDC)
26 t/m 28 januari (Engelstalig)
3
e 2.425,-
Certified ANSI/TIA-942 Internal Auditor
(CTIA)
29 t/m 30 januari (Engelstalig)
2
e 1.380,-
Certified Datacenter Professional
(CDCP)
19 t/m 20 januari
2
e 1.350,-
Certified Datacenter Specialist
(CDCS)
21 t/m 23 januari
3
e 2.050,-
Certified Datacenter Expert
(CDCE)
23 t/m 27 maart (Engelstalig)
5
e 3.495,-
Certified Datacenter Facilities Operations Manager
(CDFOM) 23 t/m 25 maart
3
e 2.050,-
Certified Datacenter Risk Professional
(CDRP)
26 t/m 27 maart
2
e 1.380,-
Certified Datacenter Migration Specialist
(CDMS)
11 t/m 12 juni
2
e 1.380,-
Certified Information Technology Manager
(CITM)
18 t/m 20 maart
3
e 2.050,-
Meer cursusdata, een vrijblijvend opleidingsadvies of direct inschrijven?
Neem contact op met het Vijfhart team, wij helpen u graag verder!
[email protected]
088 - 542 78 48

Nieuwsbericht TIER 010

Is uw datacenter een tijdbom aan het worden? Kies voor FlexPod by

Sportverslaggever (m/v) RADIO036

Samenwerking voorbeeld voor andere wijken

Benchmark Datacenters

Datacenter diensten

Download het meest recente magazine

DatacenterWorks #9

DatacenterWorks #4

Download het meest recente magazine

Download het meest recente magazine

Balanskalender 2015

1736000004-SOL-Factsheet Hosting_Datacenter.indd

PCM DATACENTER COOLER

Download het meest recente magazine

Rittal News 2/2014

Hoe bouwt u vandaag de computerruimte van morgen

Commercial Ventilation and Climatisation

CLEANFI ® - Techno Air

brochureA4 Appartement SlimLineR09LR