Werken aan een positief psychosociaal werkklimaat

WERKEN AAN EEN POSITIEF
PSYCHOSOCIAAL WERKKLIMAAT
Prebes studienamiddag nieuwe wetgeving
Hasselt, 27 maart 2015
Karen Van den Broeck
[email protected]
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
Een recept …
voor een werkomgeving met een positief
psychosociaal klimaat (Prevent)
• Multidisciplinaire aanpak op
organisatorisch en individueel niveau
• Vele kleine maatregelen op
verschillende niveaus kunnen stress op
het werk gevoelig verminderen
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
Pesten
Ongew.seksueel gedrag
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
Stress, burn-out en conflicten
Agressie
Nieuw vanaf 01.09.2014
Grensoverschrijdend gedrag
Nieuw KB Psychosociale aspecten KB 10.04.14
Psychosociaal welzijn
Psychosociale risico’s
5 A’s, herstructurering,…
Geweld en andere
schokkende gebeurtenissen
Pesterijen en
ongewenst
seksueel gedrag
Een stresssituatie kan
tot pesterijen en
OSGW leiden.
Pesterijen of OSGW
verhogen stress.
Stress &
burn-out
Ziekteverzuim,
alcohol-en druggebruik
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
Geweld geeft stress
voor slachtoffer en
omgeving. Stress kan
oorzaak zijn van
agressiviteit en
gewelddadig gedrag
Evolutie meldingen
Psychosociaal
incident
Aantal
2012
Aantal 2013
Aantal 2014
OGGW
848
857
992
Niet-OGGW
306
433
496
0
23
105
1154
1313
1593
Niet ingevuld
Totaal
Aantal 2014: 1593 = stijging van 21 %
Stijging van relationele conflicten en OGGW: 15 %
Stijging van andere psychosociale meldingen: 14%
Stijging van meldingen burn-out: 105 % (van 42 naar 108)
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
5
Aard van de meldingen
(niet-OGGW)
2013
2014
Aantal
Aantal
16
11
42
108
40
64
20
31
125
125
Stress
142
98
Andere
46
59
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Alcohol/ roken/ drugs
Burnout
Privé of psychische
problematiek
Reïntegratie na
ziekteverzuim
Schokkende gebeurtenis
2013
2014
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
6
Evolutie aantal meldingen 2013-2014
250
200
150
100
50
0
Vanaf sept + 35 %
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
7
Psychosociale risico’s
op het werk
De kans dat een of meerdere werknemers psychische
schade ondervinden die al dan niet kan gepaard gaan met
lichamelijke schade, ten gevolge van een blootstelling aan
de elementen van de
- arbeidsorganisatie
- arbeidsinhoud
- arbeidsvoorwaarden
- arbeidsomstandigheden
- arbeidsrelaties
op het werk, waarop de werkgever een impact heeft en die
objectief een gevaar inhouden
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
Slide 8
ACTIES OP COLLECTIEF
NIVEAU
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
1. Psychosociale risicoanalyse
• Identificatie van situaties die aanleiding kunnen geven
tot psychosociale risico’s
– Stress/burn-out
– Conflicten
– Geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk
• Evaluatie van de risico’s (= 5 A’s)
• Samen met werknemers
• Samen met PAPS interne dienst
– Indien geen PAPS interne dienst en analyse is complex: samen
met PAPS externe dienst
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
2. Specifiek: Contact met derden (1)
• Register van feiten van derden
• Verklaringen:
- Beschrijving van de feiten van geweld, pesterijen of
ongewenst seksueel gedrag
- Data van de feiten
- Identiteit enkel wanneer werknemer akkoord
• Bijgehouden door:
- Vertrouwenspersoon of interne PAPS
- IPA wanneer PAPS extern en geen VP
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
2. Specifiek: Contact met derden
(2)
• Toegang:
- Werkgever
- Vertrouwenspersoon en PAPS
- Hoofd van de IDPB
• Ter beschikking houden van TWW
• Bewaring gedurende 5 jaar
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
3. Risicoanalyse specifieke arbeidssituatie
• Initiatief:
– Werkgever
– Lid van de hiërarchische lijn
– 1/3 werknemersvertegenwoordigers in CPBW
• Uitgevoerd:
– Samen met werknemers
– Samen met PAPS interne dienst
– Indien geen PAPS interne dienst en situatie is complex:
samen met PAPS externe dienst
• Gegevens worden anoniem meegedeeld aan
werkgever
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
4. Evaluatie risicoanalyse en
preventiemaatregelen (1)
• Aanpassing aan wijzigingen die blootstelling aan
psychosociale risico’s beïnvloeden
• Evaluatie 1 x per jaar
• Door:
– Door werkgever met PAPS interne dienst
– Indien geen PAPS interne dienst en evaluatie is complex:
samen met PAPS externe dienst
• Advies CPBW over collectieve preventiemaatregelen
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
4. Evaluatie risicoanalyse en
preventiemaatregelen (2)
• Elementen
- Verzoek risicoanalyse specifieke arbeidssituatie
- Verzoek formele psychosociale interventie
- Informatie van de arbeidsgeneesheer
- Conclusies van incidenten bij herhaling en
-
voorwerp van informele psychosociale interventie
Feiten ten aanzien van derden
Gegevens jaarverslag
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
BIJZONDERE PROCEDURES
INZAKE PSYCHOSOCIALE
RISICO’S – OP INDIVIDUEEL
NIVEAU
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
De interventieprocedure
Rechtstreeks
Leidinggevende
Overleg
Informeel
Formeel
TWW
Interne procedure
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
Arbeidsauditeur
Rechtbank
Gerechtelijke procedure
Overleg
Rechtstreeks
met betrokken
collega
Leidinggevende
betrekken
Opmerking: ook leden van het CPBW of vakbondafgevaardigden zijn
belangrijke aanspreekpunten
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
Interne procedure
1e contact met VP of PAPS
Persoonlijk onderhoud met VP / PAPS
Oplossing
Keuze voor de informele weg
Oplossing
Alternatieve informele weg
Oplossing
Keuze voor de formele weg
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
Keuze voor de informele weg
Interventie bij een derde
Oplossing
Gesprekken
Verzoening tussen de betrokken
personen
Geen oplossing
Alternatieve informele weg
Keuze voor de formele weg
Externe procedure
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
Keuze voor de formele weg
Indien verzoek aanvaard werd door PAPS
Verzoek met collectief
karakter
Verzoek met
individueel karakter
Verzoek met individueel
karakter OGGW
Overleg CPBW
Risicoanalyse
Geen risicoanalyse
Maatregelen
Oplossing
Geen
maatregelen
Geen oplossing
Verzoek met individueel
karakter + OGGW
Analyse en advies door
PAPS
Maatregelen
Oplossing
Externe procedure
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
Geen
maatregelen
Geen oplossing
WAT IS NU HET VERSCHIL TUSSEN DE
VERSCHILLENDE FORMELE VERZOEKEN?
COLLECTIEF
INDIVIDUEEL
INDIVIDUEEL OGGW
Risico treft meer dan één
persoon
Risico treft één persoon
Risico treft één persoon
Anoniem
Niet anoniem aan wg
Niet anoniem aan wg
WG dient het CPBW te
betrekken
WG dient CPBW NIET te
betrekken
WG dient CPBW NIET te
betrekken
Meer gericht op RA van de Onderzoek kan vanalles
specifieke arbeidssituatie
zijn: bemiddeling,
individuele gesprekken,
opleiding, ….;
Klassiek
klachtenonderzoek oude
wetgeving
Geen ontslagbescherming
Ontslagbescherming
Geen ontslagbescherming
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
AANDACHTSPUNTEN VOOR DE
INTERNE PREVENTIEADVISEUR
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
• Aanpassing van het arbeidsreglement (voor 1
maart 2015)
• Algemene risicoanalyse psychosociale
• Uitoefening informatieopdracht van de VP
• Onderzoek van ernstige arbeidsongevallen :
rekening houden met oorzaken psychosociale
aard
• Zorg dat VP opgeleid worden : basis/jaarlijkse
supervisie + nodig uit voor deelname op
CPBW
• Register feiten voor derden : bijhouden indien
geen VP, toegang tot register
• Jaarverslagen volgens nieuwe rubrieken
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
WELK ADVIES ZOU U ALS
PREVENTIEADVISEUR
GEVEN ?
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
SITUATIE 1
Een leerkracht in de school is
aangevallen door een leerling. De
leerling heeft de leerkracht een blauw
oog geslagen en horloge is stuk. De
leerkracht is ziek thuis omwille van
acute stressklachten.
Wat gaat u doen ?
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
SITUATIE 2
Een groep medewerkers komt bij u
ventileren over de moeilijkheden in het
team. Er zijn conflicten tussen
medewerkers en met de leidinggevende.
Dit is al meermaals gesignaleerd aan de
directie maar de directie onderneemt
geen acties. Wat zou u suggereren ?
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
SITUATIE 3
Een medewerker informeert bij u naar
de procedure omtrent pesten. De
vertrouwenspersoon is volgens de
verzoeker betrokken partij.
Wat adviseert u ?
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
***
© IDEWE-IBEVE. Confidential.
29