verwardheid (delier) op de intensive care

patiënteninformatie
verwardheid
(delier) op de
intensive care
Uw familielid of naaste heeft te maken met acuut optredende verwardheid. Een
andere naam voor acute verwardheid is ‘delier’. U kunt in deze folder lezen wat
een delier is en waar de behandeling uit bestaat.
Wat is een delier
Een delier is een verwardheid die plotseling optreedt. Dit is een tijdelijke toestand. Deze tijdelijke toestand kan duren van enkele uren tot enkele dagen of
zelfs weken. Een delier kan zich op verschillende manieren uiten: de patiënt kan
onrustig zijn en anders dan normaal reageren. Hij ziet, hoort of ruikt bijvoorbeeld dingen die er niet zijn (hallucinaties). Hij kan hierdoor in paniek raken. Hij
kan achterdochtig, schrikachtig, boos of juist agressief reageren. Dit gedrag kan
schommelen gedurende de dag. Overdag kan de patiënt rustig overkomen, maar
zodra het donker wordt kan de onrust weer toenemen.
De patiënt kan ook lusteloos, apathisch gedrag vertonen: hij trekt zich terug en
sluit zich af voor zijn omgeving. Dit noemen we ook wel een ‘stil’ delier. De patiënt in een stil delier kan ook dingen zien, horen of ruiken die er niet zijn. De
patiënt kan hierdoor angstig zijn, maar
kan dit niet uiten. Het kan zijn dat u
hier niets van merkt.
Hoe ontstaat een delier
Een delier wordt altijd veroorzaakt door
één of meerdere lichamelijke factoren.
Risicofactoren zijn:
• leeftijd: mensen ouder dan 65 jaar
lopen een groter risico
• het ondergaan van een grote
operatie
• elke vorm van ernstig ziek zijn
• infectie, koorts
• stress of angst
• tekort aan slaap.
met toestemming van de arts. De IC
verpleegkundige licht de contactpersoon van de patiënt hierover in. Soms,
bijvoorbeeld als het delier ‘s nachts
optreedt, kan het gebeuren dat de polsen van de patiënt gefixeerd zijn nog
voordat dit gemeld is aan de contactpersoon.
De fixatie dient alleen om de patiënt
te beschermen. De IC verpleegkundige
gaat regelmatig na of de fixatie nog
nodig is.
Gedurende het verblijf op de Intensive
Care testen we de patiënt dagelijks om
te controleren of er sprake is van een
delier.
Bescherming
Patiënten met een delier kunnen zichzelf tijdens hun verwardheid schade
toebrengen, bijvoorbeeld doordat ze
proberen uit bed te gaan. Dit kan schadelijk zijn voor de patiënt, omdat hij
daardoor infuuslijnen en bewakingsapparatuur zou kunnen ontkoppelen. Om
te voorkomen dat de patiënt zichzelf
schade toebrengt, maken wij soms de
handen van de patiënt vast met polsbanden. Dit heet fixeren. We fixeren de
handen om te voorkomen dat de patiënt de beademingsbuis of het infuus
zelf verwijdert, waardoor een levensbedreigende situatie kan ontstaan.
Het fixeren van de patiënt mag alleen
2
De behandeling
We behandelen de verwardheid (hallucinaties, onrust) met medicijnen. De
hallucinaties en onrust verminderen
hierdoor. De patiënt kan hierdoor wel
een beetje slaperig worden.
Ook kunnen de volgende aandachtspunten helpen de verwardheid te verminderen:
• Een rustige omgeving met zo min
mogelijk prikkels.
• Een slechthorende of slechtziende
patiënt zoveel mogelijk zijn gehoorapparaat of bril laten dragen. Verwarring
in communicatie via spraak of gezicht
wordt dan zoveel mogelijk beperkt.
• Zorgdragen voor een goede dagindeling. Dit kan door het benadrukken van
dag- en nachtritme: de patiënt zoveel
mogelijk wakker laten zijn in de dag,
zodat er geen omdraaiing van dag en
nacht optreedt. Een klok kan hierbij
helpen.
• Bekende voorwerpen of foto’s kunnen de patiënt helpen zich te oriënteren.
Wat kunt u doen
• Bezoek is belangrijk, maar kan ook
verwarrend en vermoeiend zijn. Probeer
daarom met niet meer dan twee personen tegelijk op bezoek te komen.
• Breng bekende voorwerpen of foto’s
mee van thuis.
• Als de patiënt thuis een bril of gehoorapparaat gebruikt, breng deze dan
mee.
• Bied zoveel mogelijk herkenningspunten aan: zeg wie u bent, wat u
komt doen, welke dag het is en hoe
laat het is.
• Als de patiënt dingen ziet, hoort of
ruikt die er niet zijn, kunt u daar beter
niet in meegaan. Toon begrip en zeg
hoe u het werkelijk ziet. Als dit geen
effect heeft, laat het onderwerp dan
rusten.
Tot slot
Wij doen er alles aan uw bezoek aan
onze afdeling zo prettig mogelijk te
laten verlopen. Het kan echter voorkomen dat u niet geheel tevreden bent.
U kunt uw opmerkingen of klachten
over uw verblijf of behandeling het
beste direct bespreken met de betrokken personen of met het hoofd van
onze afdeling. Komt u er na overleg
niet uit, dan kunt u zich wenden tot
Bureau Patiëntenzaken. Dit kan zowel
telefonisch, schriftelijk als per e-mail.
U kunt ook een afspraak maken voor
een gesprek.
Bureau Patiëntenzaken
Postbus 95500
1090 HM Amsterdam
Telefoon (020) 599 22 93
E-mail [email protected]
Vragen
Indien u na het lezen van deze folder
nog vragen heeft, kunt u deze altijd
stellen aan de verpleegkundige van de
Intensive Care.
3
onze lieve vrouwe gasthuis
amsterdam
• locatie oosterpark
oosterpark 9
• locatie prinsengracht
prinsengracht 769
postadres
postbus 95500
1090 hm amsterdam
telefoonnummer
(020) 599 91 11
website
www.olvg.nl
Redactie en uitgave
Communicatie en Patiëntenvoorlichting
maart 2008/intensieve geneeskunde/301-497
algemene voorwaarden
op behandelingen in het olvg
zijn de algemene voorwaarden
van het olvg van toepassing
zie www.olvg.nl