AB 19 JUNI 2014 VPR/2014-476854597 VOORDRACHT

AB 19 JUNI 2014
VPR/2014-476854597
VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR
RECREATIESCHAP VOORNE PUTTEN ROZENBURG
Onderwerp
Kenmerk
Bijlagen
Besluitdatum
Voorbereid door
:
:
:
:
:
Juridisch kader herindeling en gemeenschappelijke regelingen
VPR/2014-476854597
-119 juni 2014
A.F. van der Meer
1. ONTWERP-BESLUIT
Kennis te nemen van het geschetste juridisch kader van de gemeentelijke herindeling in relatie tot
gemeenschappelijke regelingen.
2. ONDERWERP IN KORT BESTEK
Naar aanleiding van de brief die de gemeenten Bernisse en Spijkenisse in januari 2014 ter
kennisname hebben verstuurd aan het recreatieschap VPR heeft overleg plaatsgevonden met de
coördinerend gemeenteambtenaar uit Spijkenisse en zijn het jurisch kader herindeling en
gemeenschappelijke regelingen in kaart gebracht. Als gevolg van de gemeentelijke herindeling
van Spijkenisse en Bernisse tot de gemeente Nissewaard per 1 januari 2015 en op grond van de
Wet Algemene regels herindeling (Wet Arhi) zullen alle rechten en verplichtingen van de op te
heffen gemeenten Spijkenisse en Bernisse van rechtswege overgaan op de nieuw te vormen
gemeente Nissewaard. Dit geldt ook voor deelnemingen in gemeenschappelijke regelingen. In
bijgevoegde notitie wordt het juridisch kader in het kort uiteengezet.
3. VOORAFGAANDE BESLUITVORMING
Nvt.
4. PERSONELE GEVOLGEN
Nvt.
5. FINANCIËLE GEVOLGEN
Nvt.
Financiële paragraaf bijgevoegd: ja/nee
6. COMMUNICATIE
Nvt.
7. WIJZE VAN TOTSTANDKOMING
Ambtelijke voorbereiding door G.Z-H.
8. VERDERE PROCEDURE
Nvt.
Hoogachtend,
Namens het Dagelijks Bestuur van het Recreatieschap Voorne Putten Rozenburg,
mw. drs. N.E. Kösters
accountmanager
Juridisch kader herindeling en gemeenschappelijke regelingen
De gemeentelijke herindeling is geregeld in artikel 123 van de Grondwet. Dit artikel
vormt de basis voor de Wet Algemene regels herindeling (hierna: Wet Arhi). Op grond
van artikel 1b Wet Arhi is sprake van wijziging van een gemeentelijke indeling indien
door instelling en opheffing van gemeenten alsmede wijziging van gemeentegrenzen het
inwonertal van tenminste één van de betrokken gemeenten naar verwachting met 10%
of meer zal toe- of afnemen. Ingeval van de gemeentelijke herindeling tot de nieuw te
vormen gemeente Nissewaard is hieraan voldaan.
Nissewaard
De nieuw te vormen gemeente Nissewaard onstaat ten gevolge van een gemeentelijke
herindeling uit de huidige gemeenten Spijkenisse en Bernisse. De huidige gemeente
Bernisse is een deelnemer in het Natuur- en Recreatieschap Haringvliet. De huidige
gemeenten Bernisse en Spijkenisse nemen afzonderlijk deel aan het Recreatieschap
Voorne-Putten-Rozenburg.
Openbare lichamen
Het Natuur- en Recreatieschap Haringvliet en het Recreatieschap Voorne-PuttenRozenburg zijn openbare lichamen in de zin van artikel 8 van de Wet gemeenschappelijke
regelingen (hierna: Wgr). Het openbaar lichaam is de meest vergaande vorm van
samenwerking in een gemeeschappelijke regeling. Een openbaar lichaam is een
rechtspersoon. Door deelneming worden de in de gemeenschappelijke regeling
opgenomen bevoegdheden overgedragen (delegatie).
Overgang van rechten en plichten met betrekking tot deelname aan
gemeenschappelijke regeling
Op grond van artikel 44 Wet Arhi gaan op de datum van herindeling alle rechten en
verplichtingen van een op te heffen gemeente en alle rechten en verplichtingen van een
gemeente, betrekking hebbende op van die gemeente overgaand gebied van rechtswege
over op de gemeente waaraan haar gebied wordt toegevoegd.
Gevolgen voor gemeenschappelijke regeling waaraan deelgenomen wordt door
op te heffen gemeente
De gevolgen voor de verbonden partijen in de zin van gemeenschappelijke regelingen
worden o.a. geregeld in artikel 41 wet Arhi. In casu zijn met name de leden 3, 4 en 5
Wet Arhi van belang:
3. De overige gemeenschappelijke regelingen waaraan bij een wijziging van de
gemeentelijke indeling betrokken gemeenten deelnemen, blijven ongewijzigd van kracht,
met dien verstande dat de betrokken herindelingsregeling de gemeente of gemeenten
aanwijst die, zolang nog geen uitvoering is gegeven aan het vierde of vijfde lid van dit
artikel, voor de toepassing van de regeling in de plaats treedt onderscheidenlijk treden
van op te heffen gemeenten.
4. De deelnemers aan een gemeenschappelijke regeling als bedoeld in het derde lid
treffen, voor zoveel nodig, binnen zes maanden na de datum van herindeling met
toepassing van de Wet gemeenschappelijke regelingen de uit de gewijzigde
gemeentelijke indeling voortvloeiende voorzieningen. Zij kunnen daarbij afwijken van de
bepalingen van de gemeenschappelijke regeling met betrekking tot wijziging en opheffing
van de regeling en het toe- en uittreden van deelnemers. De in de eerste volzin
genoemde termijn kan door gedeputeerde staten van de betrokken provincie of, zo de
regeling uitsluitend tussen burgemeesters is aangegaan, door de commissaris van de
Koning in die provincie met ten hoogste zes maanden worden verlengd.
5. Indien de voorzieningen, bedoeld in het vierde lid, niet binnen de daarvoor gestelde
termijn zijn getroffen, kan dit geschieden door gedeputeerde staten of, zo de regeling
uitsluitend tussen burgemeesters is aangegaan, door de commissaris van de Koning.
Wijziging gemeenschappelijke regeling
In de 2e volzin van artikel 41 lid 4 is bepaald dat de deelnemers aan een
gemeenschappelijke regeling bij de uit de gewijzigde indeling voortvloeiende
voorzieningen kunnen afwijken van de bepalingen van de gemeenschappelijke regeling
met betrekking tot wijziging van de regeling.
Langs deze weg kunnen de deelnemers onderwerpen als deelnemersbijdrage en
stemverhouding regelen naar de van toepassing zijnde krachtverhoudingen. De normale
wijzigingsprocedure is namelijk niet van toepassing. Er is dus geen voorgeschreven wijze
waarop de onderwerpen inhoudelijk moeten worden ingevuld. Het zijn met name de
onderlinge afspraken en krachtverhoudingen die een nadere invulling van de wijziging
bepalen.
Een van de wijzen om het een en ander te regelen is door voort te bouwen op de oude
situatie. In dat geval volgt dus uit artikel 44 dat er geen wijziging in de stemverhouding
en de deelnemersbijdrage plaats zal vinden. De deelnemersbijdrage en de stemmen van
de op te heffen gemeente(n) gaan in dat geval over op de niet op te heffen gemeente.
Per saldo blijven de stemverhoudingen en de deelnemersbijdragen in dat geval gelijk.
Zoals gezegd kan ook voor een andere invulling worden gekozen.
Koepelschap
In artikel 21 van de gemeenschappelijke regeling van het Koepelschap Buitenstedelijk
Groen is een vereveningsmodel opgenomen. De bijdrage van een deelnemer (per
inwoner) is afhankelijk van de grootte van de betreffende deelnemer. Ingeval van een
voortbouwen op de huidige situatie met betrekking tot de deelnemersbijdrage, zal de
bijdrage per inwoner van de nieuw te vormen gemeente Nissewaard in een andere klasse
komen te vallen (te weten, de bijdrage behorend bij een deelnemer met meer dan
50.000 inwoners). De bijdrage aan het Kopelschap zal in dat geval dus meer omvatten
dan de som van de bijdragen van de huidige op te heffen gemeenten.