Verdienmodel of waardemodel?

c o l u m n
Verdienmodel of waardemodel?
Sytze Keuning
Alles van waarde is weerloos. Dit is een bekende dichtregel die sinds jaar en dag in
grote neonletters staat op de gevel van de
Willem de Kooning academie in het centrum van Rotterdam, inclusief de naam van
de dichter: Lucebert. Lucebert wordt beschouwd als een van de grootste
Nederlandstalige dichters van de 20ste
eeuw. Ik moet bekennen dat bovenstaande
regel het enige is dat ik ken van zijn werk.
Maar deze regel is dan ook breed toepasbaar
en niet in de laatste plaats voor bodem en
andere ecosystemen.
De natuur en de natuurlijke ecosystemen
zijn voor ons en onze welvaart van grote
waarde. Denk aan schoon grondwater,
schone lucht, vruchtbare bodem, energiebronnen etc. De natuur levert vele diensten
en baten die we als vanzelfsprekend gebruiken, zonder dat we er speciale waarde aan
hechten. Hoewel, dat begint te veranderen.
Het besef dringt door dat we zuinig moeten
zijn op die vanzelfsprekende en soms weerloze waarde die om ons heen voor het oprapen ligt. En die niet altijd eenvoudig in geld
is uit te drukken.
schappelijke belangen buiten de boot kunnen vallen.
staat een half miljard aan subsidies gekost.
Ik zie er de meerwaarde niet van in.
Neem nu nieuwe auto’s van het type plug in
hybrid zoals daar is de Mitsubishi
Outlander, een SUV met een stekker en een
paar extra accu’s waardoor hij ook 30 km
op stroom kan rijden om vervolgens over te
schakelen op benzine met een verbruik van
1 op 10, tenminste als je een beetje rustig
rijdt. Deze als groen en duurzaam vermomde verdienmodellen gingen vorig jaar als
zoete broodjes over de toonbank. Dat kwam
omdat deze auto’s, met een nieuwwaarde
van tegen de vijftigduizend euro, konden
worden gekocht met een overheidssubsidie
die opliep tot ruim dertigduizend euro. Tel
uit je winst, waarbij de koper ook nog eens
werd getrakteerd op vijf jaar geen fiscale bijtelling. De waarde die hier werd gecreëerd
was louter financieel. Voor de autofabrikant
die de auto’s in Nederland bijna niet kon
aanslepen, voor de nieuwe eigenaars die
heel voordelig aan een luxe en dure nieuwe
auto kwamen, en voor de oliemaatschappijen. De waarde voor het klimaat en het milieu zijn negatief evenals de waarde voor de
maatschappij. Het heeft de Nederlandse
In de jaren zestig van de vorige eeuw draaide
het in het bedrijfsleven om efficiëntie, dus
produceren tegen lage kosten. In de jaren
zeventig kwam daar de eis voor kwaliteit bij.
Denk aan de opmars van de Japanse auto’s
die én scherp geprijsd én kwalitatief heel
goed waren. In de jaren tachtig moest daar
flexibiliteit van de productie aan worden
toegevoegd en sinds de eeuwwisseling ook
nog eens het vermogen tot innovatie. De
nieuwste trend voor dit decennium is waardecreatie. Hoe kun je waarde creëren voor je
klant, maar ook voor je partners, voor jezelf,
voor de maatschappij en voor het milieu.
Dus vergeet de verdienmodellen en denk in
termen van het creëren van waarde en in
waardemodellen. De vraag is dan: hoe creëer
je - voor people, planet en profit - zoveel
mogelijk waarde, inclusief de waarde die niet
meteen in geld is uit te drukken. Dat maakt
creatief. Vrij naar Lucebert: alles van waarde
wordt in een waardemodel gewaardeerd.
Probeer het maar eens.
[email protected]
In een eerdere column sprak ik mijn bedenkingen uit over de eenzijdigheid van
verdienmodellen en de enthousiaste verwelkoming hiervan in de bodemwereld.
Een verdienmodel gaat uit van de simpele
vraag: hoe verdien ik hier geld aan? Veel
bedrijven piekeren zich suf hoe ze nieuwe
verdienmodellen kunnen ontwikkelen. Dit
leidt gemakkelijk tot een valse start. Niet
alles laat zich direct in geld uitdrukken,
waardoor waardevolle zaken zoals omgevingskwaliteit, duurzaamheid of maat-
5

Download Report