Agriculture Meerjarig onderzoek Biobased Business Modelling: Zoektocht naar “Succesvolle Netwerk- en Bedrijfsmodellen voor Biomassa Valorisatie in de (glas)Tuinbouw” Alex van der Zwart, Hogeschool Inholland Delft Inloopsessie Jaarevent Kenniscentrum Plantenstoffen 11 maart 2014 Achtergrond • Bedrijfskunde RSM (Erasmus), Business-Society Mngt • Onderzoek: Werking reputatiemechanisme bij MVO issues 2 3 Achtergrond • Bedrijfskunde RSM (Erasmus), Business-Society Mngt • MVO Hulpvraag van organisaties. Gestart begin 2004 als ZZP-er in onderzoek, advies en onderwijs (Concernz en CSR Academy). • En nu…terug naar onderzoek: onder toezicht van prof.dr. Onno Omta en dr. Emiel Wubben (leerstoelgroep MST, WUR) 4 Wat merk ik? 5 Onderdelen van transitie: focus Inholland Agro Energie Food Cross-overs Chemie Farma Cross-overs: • Nieuwe ontmoetingen • Interessante innovaties • Elkaar ontdekken • Gezamenlijke taal ontwikkelen Business: • Nieuwe bedrijfsactiviteiten • Nieuwe businesscases • Verdienmodellen • Herontwerp Ketens en Netwerken • Samenwerkingsvormen • Coöperaties 6 Nieuwsgierig naar (kleine selectie)… What drives, defines and obstructs succesfull Value Creation and Capture? • Wat zijn de succesfactoren in het rendabel benutten van biomassa reststromen? Welke randvoorwaarden? • Welke barrières op micro-meso en -macroniveau staan succesvolle verwaarding in de weg? Mindset? Risico? Inboeten aan flexibiliteit? • Hoe krijgen we in een netwerkbenadering ‘eerlijke’ verdienverdeling (Fair Value Capture) en committering van netwerkspelers? • Krijgen biomassa zijstromen van tuinders afdoende aandacht in het Core Businessmodel? • Hebben ondernemers oog voor specifiek business- en verdienmodel met hun biomassa reststromen? • Hoe zijn ondernemers te prikkelen om biomassa hoger te ‘verwaarden’ dan nu het geval? • Hoe zijn de huidige valorisatie voorbeelden in termen van business- en verdienmodellen (alsook netwerkmodellen) te categoriseren? 7 Nut voor zakelijke praktijk, onderwijs en voor wetenschap; praktisch relevant maar wetenschappelijk op orde… Mede ondersteunt door: 8 Businessmodellen Prachtig woord: simpel, maar….. Vraag een ieder en je krijgt verschillende antwoorden en interpretaties. Businessmodel (BM) is geen verdienmodel! BM beschrijft alle facetten die invloed hebben op het creëren van deze meerwaarde. Of Osterwalder: ‘de manier waarop een organisatie waarde creëert, levert en te gelde maakt’. 9 Business-Model Raamwerken genoeg…… Canvas is bruikbaar voor taalgebruik Gemene delers in ieder geval…. 1. Waarde-creatie (Value Creation, alléén en/of in netwerk/samen) 2. Waarde-propositie (Value Prop., aanbod aan markt én in netwerk via verschillende kanalen) 3. Waarde-vangnet (Value Capture, verdienmodel) V-Prop VCrtn VCptr Verdienmodellen…..een dozijn (1) 1. Goederenverkoop/ transactiemodel: transactie van biomassa (eventueel reeds deels voorbewerkt) en geld met volgende (cross-sectorale) schakel in de keten. 2. Abonnement (internet) 3. Lidmaatschap 4. Verbruiksmodel (water, etc.) 5. Lokaasmodel/ bait and hook (printers, nespresso….) 6. Instapmodel/ freemium (Skype, LinkedIn) 7. Koppelverkoop (huur + verzekering) 8. Servicemodel (vendor lock in; verkoop met servicecontract) Verdienmodellen…..een dozijn (2) 9. 10. 11. 12. Reclamemodel (advertenties, etc.) Makelaarsmodel/brokerage) (% van waarde) Marktinformatiemodel (Nielsen) Verhuur, Lenen, ruilen, delen en leasen (Machines, auto, etc.) Tomatenvezeldoos / Green Juniors • • • • • • • • Opschalingsvraag Vezelhub? Biobased Park? Routes? Wie eigenaar? Rol contracten? Wie regisseur? Motivatie bij teler? 14 Lessen uit casus • Nog niet ieder teler overtuigd van nut (marketing van onderwerp intern?); • Biomassa nagenoeg geen aandacht in business model huidige telers; • Rol telersverenigingen nog onderbelicht; • Teler terughoudend tav kansen; • Investeringen nodig incl subsidies • Dialoog Eigenaarschap biomassa & coördinatie nodig; • Korte termijn de Handler (afvalverwerker) in voorkeurspositie; • Langere termijn ongewis, afwachtend; • Contracten gaan rol spelen alsook transparantie over verdiencapaciteit. 15 Contact: [email protected]