Welkom bij de WZA Gezondheidswijzer, de maandelijkse medische rubriek van het WZA. Deze maand gaat de pagina over de prikkelbare darm. Wat kunt u zelf doen? Pak stress aan. Zoals bij bijna elke ziekte versterken stress en klachten elkaar. Bespreek uw drukte of spanningen met uw huisarts, schrijf op wanneer u stress voelt en waar het minder van wordt. Ook ontspanningsoefeningen of gesprekken met een psycholoog kunnen helpen. Eet gezond. Een evenwichtig eetpatroon met minstens drie maaltijden per dag is ook voor PDS-patiënten belangrijk. Zorg dat u voldoende vezels uit groente en fruit binnenkrijgt en genoeg drinkt. Laat u zo nodig doorverwijzen naar een diëtist. Beweeg voldoende. Als u weinig beweegt, ga dan in ieder geval af en toe wandelen. Kijk wat dat met uw klachten doet. Stop niet meteen bij de eerste buikkramp, maar bouw het meer-bewegen voorzichtig op tot minimaal een half uur per dag. Verminder vermijdingsgedrag. Als u nergens meer naartoe gaat omdat u niet zeker weet of er een goede wc in de buurt is, dan mist u contacten en gezelligheid die juist voor wat afleiding kunnen zorgen. Leg uit wat er aan de hand is en vraag of er – liefst wat buiten de drukte - een toilet is waarvan u zo nodig gebruik kunt maken. Ga op zoek naar meer informatie. Download of bestel de informatiefolder van de MaagLeverDarm-stichting (www.mlds.nl of 0900202 56 25) of kijk op de website van de PDS-belangenvereniging (www.pdsb.nl of 088-737 46 36). Geen baas in eigen buik Kramp nadat u iets verkeerds hebt gegeten, buikpijn als er iets spannends staat te gebeuren, obstipatie tijdens uw vakantie, diarree door een buikgriepje: iedereen heeft wel eens last van z’n darmen. Maar er zijn ook mensen die chronisch buikpijn en problemen met de ontlasting hebben. Vaak is er dan sprake van het prikkelbaredarmsyndroom (PDS). Vier op de duizend mannen en tien op de duizend vrouwen lijden aan PDS: hun darmen zijn extra vatbaar voor prikkels. Zo’n prikkelbare darm – ook wel spastische darm genoemd – komt het vaakst voor tussen het 15e en het 65e levensjaar. Meerdere klachten Bij mensen met PDS komen de volgende problemen - vaak jarenlang – steeds weer terug. Het heet een ‘syndroom’ omdat meerdere klachten gezamenlijk optreden. Buikpijn. De één heeft last van een vervelend gevoel in de buik, de ander heeft heftige buikkrampen. Die pijn kan overal in de buik zitten en neemt meestal af nadat u gepoept heeft. Onregelmatige ontlasting: verstopping of diarree. Of dan het één en dan weer het ander. Wat er ook bij kan horen, zijn verschijnselen als: Moeheid, misselijkheid en winderigheid. Verergering van de klachten na het eten. Een naar gevoel of pijn in de maag of slokdarm. Pijn of een vervelend gevoel bij het plassen. Rugpijn, spier- en gewrichtsklachten. De hoeveelheid en de hevigheid van de problemen verschillen van mens tot mens. Sommigen hebben weinig last, bij anderen zijn de klachten zo erg dat ze tijdelijk moeten stoppen met hun dagelijkse bezigheden. Lastig genoeg zijn de directe aanleiding voor de klachten en het verloop ervan meestal moeilijk te voorspellen. Soms is het langere tijd rustig, in andere periodes kunnen de klachten juist vaak en heftig zijn. Extra gevoelig De klachten beginnen soms – of worden erger – na een darminfectie. Maar hoe PDS en de bijbehorende klachten precies ontstaan, is onduidelijk. Het lijkt er op dat de hersenen van mensen met PDS extra gevoelig zijn voor wat er in de buik gebeurt. Prikkels in de darmen worden onmiddellijk door de hersenen opgepikt. De darm is daardoor gevoeliger en beweeglijker. Bij veel patiënten reageren de darmen extra op stress. Onderzoek Als u zich zorgen maakt over uw darmen, dan is het verstandig om er met uw huisarts over te praten. Ongerustheid zorgt immers vaak voor verergering van klachten. Uw huisarts zal u lichamelijk onderzoeken en vragen stellen over de precieze klachten en verschijnselen. Ook uw eet- en drinkgewoonten, uw lichaamsbeweging en eventuele spanningen zullen ter sprake komen. In veel gevallen zal uw huisarts, voordat hij de diagnose PDS kan stellen, andere aandoeningen willen uitsluiten. Hevige of langdurige darmproblemen kunnen namelijk ook komen door bijvoorbeeld coeliakie (overgevoeligheid voor gluten), lactose-intolerantie (overgevoeligheid voor melksuiker), inflammatoire darmziekte (ontsteking in spijsverteringskanaal) of darmkanker. Om dit vast te stellen, zal de huisarts u doorsturen naar het artsenlaboratorium om uw bloed en poep te laten onderzoeken. Bij twijfel verwijst hij u voor aanvullend onderzoek door naar de maagdarm-leverarts of de internist in het ziekenhuis. U hebt PDS en dan? Als eenmaal vastgesteld is dat u aan PDS lijdt, dan hoeft u – hoe akelig uw klachten ook zijn – niet bang te zijn dat u een verhoogde kans hebt op een andere ernstige darmziekte. Over het algemeen is het daarom niet nodig dat u onder behandeling blijft van een medisch specialist in het ziekenhuis. Uw huisarts of specialist zal u meer uitleg geven over het syndroom en adviezen geven over uw levensstijl. Soms zal hij ondersteunende medicatie voorschrijven. In overleg kunt u begeleiding krijgen van een diëtist of een psycholoog. Nieuw: FODMAP-beperkt dieet Een toenemend aantal diëtisten in Nederland, óók in de regio Assen, behandelen PDS-patiënten met het zogeheten FODMAP-beperkt dieet. Met dit dieet - overgewaaid uit Australië – worden goede resultaten behaald. FODMAP’s (fermentable oligo-, di-, monosachariden and polyolen) zijn kleine koolhydraten die óf slecht, óf helemaal niet opgenomen worden in de dunne darm. Ze komen in de dikke darm terecht, waar ze klachten kunnen veroorzaken als gasvorming en buikpijn. Het FODMAP-beperkt dieet laat gedurende minimaal vier weken alle FODMAP-rijke producten weg. Daarna worden ze stapsgewijs weer toegevoegd. Iemand met PDS hoeft namelijk niet alle FODMAP’s te vermijden. Door middel van het dieet proberen patiënt en diëtist er samen achter te komen welke producten de meeste klachten veroorzaken. Het is geen gemakkelijk dieet. Het is daarom alleen geschikt voor gemotiveerde patiënten, die begeleid worden door een diëtist. Zoekt u een erkende diëtist bij u in de buurt? Ga naar de website www.dieetditdieetdat.nl en voer uw postcode in om een diëtist te zoeken. Of bezoek de website van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten: www.nvdietist.nl. Publiekslezing en patiëntenvereniging In samenwerking met de PDS-belangenvereniging organiseerde het Wilhelmina Ziekenhuis Assen op dinsdag 28 oktober een publiekslezing over het prikkelbaredarmsyndroom. De belangstelling was zó groot dat de zaal al weken van tevoren volgeboekt was! Tijdens de avond ging WZA-internist Eva Biber in op de klachten en behandelmogelijkheden bij PDS en vertelde WZA-diëtist Esmée Udema over het FODMAP-beperkte dieet. Ron Hersbach, de landelijk coördinator van de PDSB, deed de doelstellingen van zijn vereniging uit de doeken. Samengevat zijn dit: - voorlichting geven aan patiënten, artsen en anderen - onderzoek stimuleren naar oorzaken en behandelmethoden - behandeling en zorg te helpen verbeteren - belangen van patiënten behartigen en lotgenotencontact bevorderen. Kijk voor meer informatie op www.pdsb.nl of bel naar 088-737 46 36. Volg het WZA! facebook.com/WilhelminaZiekenhuisAssen youtube.com/WilhelminaZiekenhuis twitter.com/WZA_Ziekenhuis
© Copyright 2024 ExpyDoc