prikkelbaredarmsyndroom - Wilhelmina Ziekenhuis Assen

Welkom bij de WZA Gezondheidswijzer, de maandelijkse
medische rubriek van het WZA. Deze maand gaat de
pagina over de prikkelbare darm.
Wat kunt u zelf doen?
Pak stress aan. Zoals bij bijna elke ziekte versterken stress en
klachten elkaar. Bespreek uw drukte of spanningen met uw huisarts,
schrijf op wanneer u stress voelt en waar het minder van wordt. Ook
ontspanningsoefeningen of gesprekken met een psycholoog kunnen helpen.
Eet gezond. Een evenwichtig eetpatroon met minstens drie maaltijden per dag is ook voor PDS-patiënten belangrijk. Zorg dat u voldoende vezels uit groente en fruit binnenkrijgt en genoeg drinkt.
Laat u zo nodig doorverwijzen naar een diëtist.
Beweeg voldoende. Als u weinig beweegt, ga dan in ieder geval
af en toe wandelen. Kijk wat dat met uw klachten doet. Stop niet
meteen bij de eerste buikkramp, maar bouw het meer-bewegen
voorzichtig op tot minimaal een half uur per dag.
Verminder vermijdingsgedrag. Als u nergens meer naartoe gaat
omdat u niet zeker weet of er een goede wc in de buurt is, dan mist
u contacten en gezelligheid die juist voor wat afleiding kunnen zorgen. Leg uit wat er aan de hand is en vraag of er – liefst wat buiten
de drukte - een toilet is waarvan u zo nodig gebruik kunt maken.
Ga op zoek naar meer informatie. Download of bestel de informatiefolder van de MaagLeverDarm-stichting (www.mlds.nl of 0900202 56 25) of kijk op de website van de PDS-belangenvereniging
(www.pdsb.nl of 088-737 46 36).
Geen baas in eigen buik
Kramp nadat u iets verkeerds hebt gegeten, buikpijn als er iets spannends staat te gebeuren, obstipatie tijdens uw vakantie, diarree
door een buikgriepje: iedereen heeft wel eens last van z’n darmen.
Maar er zijn ook mensen die chronisch buikpijn en problemen met de
ontlasting hebben. Vaak is er dan sprake van het prikkelbaredarmsyndroom (PDS).
Vier op de duizend mannen en tien
op de duizend vrouwen lijden aan
PDS: hun darmen zijn extra vatbaar
voor prikkels. Zo’n prikkelbare
darm – ook wel spastische darm genoemd – komt het vaakst voor tussen het 15e en het 65e levensjaar.
Meerdere klachten
Bij mensen met PDS komen de volgende problemen - vaak jarenlang
– steeds weer terug. Het heet een
‘syndroom’ omdat meerdere klachten gezamenlijk optreden.
Buikpijn. De één heeft last van
een vervelend gevoel in de buik,
de ander heeft heftige buikkrampen. Die pijn kan overal in
de buik zitten en neemt meestal
af nadat u gepoept heeft.
Onregelmatige ontlasting: verstopping of diarree. Of dan het
één en dan weer het ander.
Wat er ook bij kan horen, zijn verschijnselen als:
Moeheid, misselijkheid en winderigheid.
Verergering van de klachten na
het eten.
Een naar gevoel of pijn in de
maag of slokdarm.
Pijn of een vervelend gevoel bij
het plassen.
Rugpijn, spier- en gewrichtsklachten.
De hoeveelheid en de hevigheid
van de problemen verschillen van
mens tot mens. Sommigen hebben weinig last, bij anderen zijn
de klachten zo erg dat ze tijdelijk
moeten stoppen met hun dagelijkse
bezigheden.
Lastig genoeg zijn de directe
aanleiding voor de klachten en het
verloop ervan meestal moeilijk te
voorspellen. Soms is het langere tijd
rustig, in andere periodes kunnen
de klachten juist vaak en heftig
zijn.
Extra gevoelig
De klachten beginnen soms – of
worden erger – na een darminfectie. Maar hoe PDS en de bijbehorende klachten precies ontstaan, is
onduidelijk. Het lijkt er op dat de
hersenen van mensen met PDS extra gevoelig zijn voor wat er in de
buik gebeurt. Prikkels in de darmen
worden onmiddellijk door de hersenen opgepikt. De darm is daardoor
gevoeliger en beweeglijker.
Bij veel patiënten reageren de darmen extra op stress.
Onderzoek
Als u zich zorgen maakt over uw
darmen, dan is het verstandig om
er met uw huisarts over te praten.
Ongerustheid zorgt immers vaak
voor verergering van klachten.
Uw huisarts zal u lichamelijk onderzoeken en vragen stellen over de
precieze klachten en verschijnselen.
Ook uw eet- en drinkgewoonten,
uw lichaamsbeweging en eventuele spanningen zullen ter sprake
komen.
In veel gevallen zal uw huisarts,
voordat hij de diagnose PDS kan
stellen, andere aandoeningen willen uitsluiten. Hevige of langdurige
darmproblemen kunnen namelijk
ook komen door bijvoorbeeld
coeliakie (overgevoeligheid voor
gluten), lactose-intolerantie
(overgevoeligheid voor melksuiker), inflammatoire darmziekte
(ontsteking in spijsverteringskanaal) of darmkanker.
Om dit vast te stellen, zal de
huisarts u doorsturen naar het
artsenlaboratorium om uw bloed
en poep te laten onderzoeken. Bij
twijfel verwijst hij u voor aanvullend onderzoek door naar de maagdarm-leverarts of de internist in het
ziekenhuis.
U hebt PDS en dan?
Als eenmaal vastgesteld is dat u aan
PDS lijdt, dan hoeft u – hoe akelig
uw klachten ook zijn – niet bang te
zijn dat u een verhoogde kans hebt
op een andere ernstige darmziekte.
Over het algemeen is het daarom
niet nodig dat u onder behandeling
blijft van een medisch specialist in
het ziekenhuis.
Uw huisarts of specialist zal u meer
uitleg geven over het syndroom en
adviezen geven over uw levensstijl. Soms zal hij ondersteunende
medicatie voorschrijven. In overleg
kunt u begeleiding krijgen van een
diëtist of een psycholoog.
Nieuw:
FODMAP-beperkt dieet
Een toenemend aantal diëtisten in
Nederland, óók in de regio Assen,
behandelen PDS-patiënten met
het zogeheten FODMAP-beperkt
dieet. Met dit dieet - overgewaaid
uit Australië – worden goede
resultaten behaald.
FODMAP’s (fermentable oligo-,
di-, monosachariden and polyolen) zijn kleine koolhydraten
die óf slecht, óf helemaal niet
opgenomen worden in de dunne
darm. Ze komen in de dikke darm
terecht, waar ze klachten kunnen
veroorzaken als gasvorming en
buikpijn.
Het FODMAP-beperkt dieet laat
gedurende minimaal vier weken
alle FODMAP-rijke producten
weg. Daarna worden ze stapsgewijs weer toegevoegd. Iemand
met PDS hoeft namelijk niet alle
FODMAP’s te vermijden. Door
middel van het dieet proberen
patiënt en diëtist er samen achter
te komen welke producten de
meeste klachten veroorzaken.
Het is geen gemakkelijk dieet. Het
is daarom alleen geschikt voor
gemotiveerde patiënten, die begeleid worden door een diëtist.
Zoekt u een erkende diëtist bij u
in de buurt? Ga naar de website
www.dieetditdieetdat.nl en voer
uw postcode in om een diëtist te
zoeken. Of bezoek de website van
de Nederlandse Vereniging van
Diëtisten: www.nvdietist.nl.
Publiekslezing en patiëntenvereniging
In samenwerking met de PDS-belangenvereniging organiseerde het Wilhelmina Ziekenhuis Assen op
dinsdag 28 oktober een publiekslezing over het prikkelbaredarmsyndroom. De belangstelling was zó groot
dat de zaal al weken van tevoren volgeboekt was!
Tijdens de avond ging WZA-internist Eva Biber in op de klachten en behandelmogelijkheden bij PDS en
vertelde WZA-diëtist Esmée Udema over het FODMAP-beperkte dieet.
Ron Hersbach, de landelijk coördinator van de PDSB, deed de doelstellingen van zijn vereniging uit de
doeken. Samengevat zijn dit:
- voorlichting geven aan patiënten, artsen en anderen
- onderzoek stimuleren naar oorzaken en behandelmethoden
- behandeling en zorg te helpen verbeteren
- belangen van patiënten behartigen en lotgenotencontact bevorderen.
Kijk voor meer informatie op www.pdsb.nl of bel naar 088-737 46 36.
Volg het WZA!
facebook.com/WilhelminaZiekenhuisAssen
youtube.com/WilhelminaZiekenhuis
twitter.com/WZA_Ziekenhuis

Download Report