zienswijze schaliegas MenS - Partij voor Mens en Spirit

Bureau Energieprojecten
Inspraakpunt conceptnotitie structuurvisie schaliegas
Postbus 23
2290 AA Wateringen
Partij voor Mens en Spirit
Zandweg 8
1934 BJ Egmond aan den Hoef
email [email protected]
8 juli 2014, Arnhem
Onderwerp: zienswijze concept notitie reikwijdte en detailniveau planMER Structuurvisie
schaliegas
Geachte heer / mevrouw,
Graag reageren wij op uw concept notitie reikwijdte en detailniveau planMER
Structuurvisie schaliegas (afgekort als concept NRD).
Inleiding
Partij voor Mens en Spirit (MenS) is voorstander van een holistische benadering van beleid.
Dat betekent dat wanneer er geldtekorten aan de orde zijn in het op-zes-na rijkste land ter
wereld, dat er begrepen moet worden hoe dat kan. Hiervoor is onderzoek en openheid nodig.
Het betekent ook dat simplistische gedachten om natuurlijke hulpbronnen zoals aardgas en
schaliegas te gaan winnen of distribueren, met als voornaamste doel om daar geld mee te
genereren zeer kritisch bekeken moeten worden.
MenS is van mening dat de redenering achter het zoeken naar geschikte energiebronnen
zou moeten zijn: door het gebruik van welke energiebronnen worden wij mensen, zowel in
Nederland als daarbuiten, gelukkig? Hoe zorgen wij, door onze keuze voor bepaalde
energiebronnen, zo goed mogelijk voor onszelf, voor andere mensen en voor onze Aarde,
waaronder de natuur? Daarbij hebben we het over nu, tot in de verre, voor ons oneindige
toekomst.
Luisteren naar de bevolking
Partij voor Mens en Spirit is van mening dat in een democratische samenleving, waarin wij
nu leven, de mening van inwoners van Nederland telt. Hiertoe moeten zij niet alleen
worden uitgenodigd deze mening te laten horen, maar met hun mening moet echt wat
worden gedaan. MenS waardeert het dan ook dat u Nederlanders en lagere overheden
(gemeenten en provincies) hebt uitgenodigd om te reageren op uw concept NRD. U geeft
aan: “Alle zienswijzen, reacties en adviezen worden betrokken bij het vaststellen van de
definitieve ‘notitie reikwijdte en detailniveau’.” Bij uw klaarblijkelijke interesse in de
meningen van inwoners, maken wij graag een kanttekening. Sinds 2011 zijn namelijk
gemeenten en provincies bezig geweest om kenbaar te maken hoe zij aankijken tegen
schaliegas. Daaronder bevinden zich 170 gemeenten en 9 provincies die zich sinds 2011
1
schaliegasvrij verklaard hebben. Zoals bij u waarschijnlijk bekend, is een overzicht van
deze gemeenten en provincies opgesteld door Milieudefensie, te downloaden via de volgende
link: https://milieudefensie.nl/publicaties/factsheets/factsheet-schaliegasvrijegemeenten/view. Deze 170 gemeenten en 9 provincies hebben aangegeven een kritische
opstelling te hebben tegen schaliegas vanwege milieu- en veiligheidsaspecten en
doelstellingen op het gebied van duurzame energie en niet zonder meer te willen
meewerken aan vergunningverlening voor schaliegasboringen. Ter informatie: Nederland
telt zo’n 400 gemeenten en 12 provincies, waarmee meer dan één derde van alle gemeenten
en driekwart van alle provincies zich vrijwillig heeft uitgesproken tégen schaliegas. Hieruit
kan worden geconcludeerd dat in Nederland op het lokale en provinciale niveau weinig tot
geen draagvlak bestaat voor schaliegasboringen.
MenS zou graag willen weten wat de rol is geweest van deze duidelijke, publiekelijk bekend
gemaakte standpunten t.o.v. schaliegaswinning van deze 170 gemeenten en 9 provincies bij
de totstandkoming van uw concept NRD? Indien deze standpunten hier geen rol in hebben
gehad, op welke manier gaat u deze standpunten alsnog verwerken in uw definitieve NRD
en andere plannen?
Vraagtekens bij de legitimiteit van uw beleidsproces
beleidsproces
In het laatste hoofdstuk van uw concept NRD beschrijft u een beoordelingskader voor een
verkenning naar nut en noodzaak van schaliegaswinning. MenS is van mening dat deze
verkenning de eerste en belangrijkste stap in het proces behoort te zijn. De verkenning zou
dus niet pas moeten worden uitgevoerd als het meeste voorwerk voor de Structuurvisie
Schaliegas al is gedaan. Immers, indien blijkt dat er geen noodzaak is voor
schaliegaswinning, dan wordt de Structuurvisie Schaliegas wellicht in zijn geheel overbodig
en daarmee kunnen heel veel kosten worden bespaard en worden ingezet voor
investeringen in duurzame energie. Deze verkenning naar nut en noodzaak dient te worden
uitgevoerd voordat een m.e.r.-procedure, ter ondersteuning van de besluitvorming over de
Structuurvisie Schaliegas wordt doorlopen. Met andere woorden: zoek eerst uit of
schaliegas noodzakelijk en wenselijk is, voordat je geld uitgeeft aan het ontwikkelen van
een Structuurvisie Schaliegas. De procedure omdraaien, terwijl bekend is dat het draagvlak
voor de winning van schaliegas laag is, of zelfs in zijn geheel ontbreekt, maakt dat grote
vraagtekens kunnen worden gezet bij de legitimiteit van het door u gekozen beleidsproces.
Potentiele locaties schaliegaswinning inperken
Een schone, gezonde leefomgeving is volgens MenS een mensenrecht. Iedereen weet dat
schaliegas een fossiele, ofwel eindige brandstof is, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de zon,
de wind en golfslag. De winning van schaliegas gaat samen met vervuiling van de bodem
met chemicaliën en risico’s op nog ernstigere vervuiling van (drink-)water en de bodem.
Bovendien leidt het vaak tot aanleg van extra wegen voor het vervoer van (afval-)water. En
dan hebben we het nog niet eens over de lage ‘Energy Return on Energy Invested’ (EROEI)
van schaliegas en de kosten van bijvoorbeeld bodem- en waterzuivering. Schaliegaswinning
is niet duurzaam en past niet in een wereld die schoon en gezond is voor iedereen. Vanwege
de risico’s adviseert MenS om schaliegaswinning achterwege te laten binnen 20 km van:
waterwingebieden, landbouwgebieden, bebouwing en natuurgebieden zoals de Waddenzee
en alle ecologische verbindingszones. Dit betekent dat het in Nederland waarschijnlijk niet
zal kunnen.
2
Alleen nog investeren in duurzame, decentrale energiebronnen
De afgelopen jaren zijn door de Nederlandse regering helaas grote investeringen gedaan in
de zogenaamde ‘gasrotonde’. Miljarden euro’s aan belastinggeld zijn geïnvesteerd in een
plan om van Nederland een internationaal gasknooppunt te maken. Deze doelstelling was
een economische, geen ecologische. Bij economie gaat het om groei en niet om de menselijke
maat. Is het mogelijk dat uw wens om schaliegas op te nemen in de Nederlandse
energiemix, zonder dat daar gedegen, voor het publiek beschikbaar onderzoek aan ten
grondslag ligt, voornamelijk voort komt uit een wens om eerder gedane investeringen in
een vervuilende energiesector meer rendabel te maken, terwijl Nederland nu juist van haar
afhankelijkheid van fossiele brandstoffen af wil?
Aan de hand van een simpel model van het economische systeem willen we ons standpunt
verduidelijken. Dit model onderscheidt: 1) de reële werkelijkheid van onze fysieke Aarde, 2)
onze waardering daarvan uitgedrukt in geld en 3) ons geldsysteem, dat is gebaseerd op
afspraken die men onderling heeft gemaakt, vanuit een denkwijze die eindeloze groei
veronderstelt. MenS heeft de indruk dat schaliegaswinning een activiteit is die zich schaart
onder 3), het geldsysteem ‘economie om de economie’, ‘groei om de groei’. Dit is een fictief
spel dat schade toebrengt aan de reële fysieke werkelijkheid.
MenS is van mening dat de regering zich in haar keuze voor de ontwikkeling van een
bepaalde energiebron niet zou moeten laten leiden door in het verleden gedane
investeringen die mens en milieu niet dienen. De regering zit verstrikt in een economisch
model dat mensen nu en in de toekomst niet gelukkig maakt en dat niet voor de Aarde
zorgt. Nederland moet een radicaal andere koers gaan varen en uitsluitend nog investeren
in écht duurzame energiebronnen. Schaliegas is in deze koers overbodig, omdat schone,
decentrale oplossingen voorhanden zijn. Alleen hierin moeten wij investeren.
Uw ministerie dient een eerlijke vergelijking te maken van kosten en opbrengsten van de
beschikbare schone, duurzame energiebronnen, zoals de zon, de wind, de zee, de bodem en
bioafval. Het feit dat u spreekt over ontwikkelen van een Structuurvisie Schaliegas zonder
dat u een kosten-batenanalyse heeft gemaakt van de duurzame energiebronnen, laat zien
dat u de belangrijkste stap heeft overgeslagen: het ontwikkelen van een Structuurvisie
Duurzame Energiemix! MenS adviseert hiermee aan de slag te gaan en alle plannen om
verder te investeren in (structuurvisies en andere plannen voor) schaliegasboringen stop te
zetten.
Graag worden wij op de hoogte gehouden van toekomstige mogelijkheden tot inspraak op
uw plannen betreffende schaliegaswinning.
Met een hartegroet,
namens de ruim 1000 leden van, en vele stemmers op Partij voor Mens en Spirit (in
alfabetische volgorde):
Louis Bervoets (penningmeester)
Sung Bruijnen (algemeen bestuurslid)
Anna van der Heijden (algemeen bestuurslid)
Alja Hoeksema (algemeen bestuurslid)
Ron Houweling (algemeen bestuurslid)
Micha Kuiper (secretaris)
Rascha Wisse
3

Download Report