31-12 Ds. Roelof Akse - Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden

Preek en liturgie
Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden
Oudejaarsdienst, 31 december 2014 om 17.00 uur
Organist: Gerben Bergstra; voorganger Roelof Akse
Daarom heeft de Heer geduld met de mensen
en stort Hij over hen zijn barmhartigheid uit.
(Jezus Sirach 18: 11)
* Mededelingen en aansteken van de kaars
* Stilte
* Begroeting
* Zingen
Hoe lieflijk, hoe goed is mij, Heer
NL 84: 1 en 2
2. Het heil dat uw altaar omgeeft
beschermt en koestert al wat leeft.
De mus, de zwaluw vindt een woning.
Haar jongen zijn in veiligheid.
Mij is een schuilplaats toebereid
in het paleis van U, mijn Koning.
Heil hen die toeven aan uw hof
en steeds zich wijden aan uw lof.
* Woorden uit psalm 84: 6 - 12 (NBV)
* Gebed
* Zingen
Van kracht tot kracht gaan zij steeds voort
NL 84: 4
4. Van kracht tot kracht gaan zij steeds voort.
Hun lied weerklinkt van oord tot oord,
tot zij Jeruzalem betreden,
waar alle pelgrims binnengaan
om voor Gods aangezicht te staan.
Aanvaard, o HEER, ook mijn gebeden.
Verhoor mij, God van Israël,
die alles leidt naar uw bestel.
* Bijbellezing
Jezus Sirach 18: 1 - 11(Willibrordvertaling)
Hij die tot in eeuwigheid leeft heeft het heelal geschapen.
Alleen de Heer wordt rechtvaardig bevonden.
Niemand heeft Hij in staat gesteld zijn werken voluit te verkondigen.
Wie doorgrondt zijn grote daden? Wie kan de macht van zijn verhevenheid meten?
En wie zal over al de blijken van zijn barmhartigheid vertellen?
Men doet er niets aan af, men voegt er niets aan toe:
de wonderdaden van de Heer zijn niet te doorgronden.
Als een mens is uitgedacht, staat hij slechts aan het begin,
en als een mens ermee ophoudt, ziet hij nog steeds geen uitweg.
Wat is de mens en waartoe dient hij? Wat betekenen zijn goede, wat zijn kwade daden?
Voor een mensenleven is honderd jaar heel veel.
Een waterdruppel uit de zee en een korreltje zand, dat zijn die paar jaren op de eeuwigheid.
Daarom heeft de Heer geduld met de mensen en stort Hij over hen zijn barmhartigheid uit.
* Zingen
Zal er ooit een dag van vrede, zal er ooit bevrijding zijn
NL 462: 1 - 6
2. Zal er ooit een blijvend heden
vol van goede vrede zijn
waar geen pijn meer wordt geleden
en het leven nieuw zal zijn?
3. Zie de takken aan de bomen
waar het jonge groen ontluikt
tot een stralend nieuwe zomer
waar de vredesbloesem ruikt.
4. Zie de sterren aan de hemel
waar het duister van de nacht
door hun schijnsel wordt verdreven
tot een nieuwe dag die lacht.
5. Zoals bomen mensen tonen
dat er kracht tot groeien is
zal de zoon der mensen komen
die de boom des levens is.
6. Zoals sterren mensen melden
dat geen nacht te donker is
zal een kind ons komen redden
dat het licht der wereld is.
2
* Bijbellezing
Lucas 2: 36 - 38 (NBV)
Er was daar ook een profetes, Hanna, de dochter van Fanuël, uit
de stam Aser. Ze was hoogbejaard; vanaf haar huwbare leeftijd
had ze zeven jaar met haar man geleefd, en ze was nu al
vierentachtig jaar weduwe. Ze was altijd in de tempel, waar ze
God dag en nacht diende met vasten en bidden. Op dat moment
kwam ze naar hen toe, bracht hulde aan God en sprak over het
kind met allen die uitzagen naar de bevrijding van Jeruzalem.
* Zingen
Godlof, een kind is ons geboren
NL 482: 2 - 3
De loden last die op ons drukte,
de stang, het juk, ons ongeluk,
de zweep, de stok die diep deed bukken,
verbrijzeld zijn ze, stuk voor stuk,
verbrand de laarzen der soldaten
en elke mantel rood van bloed,
geen wapentuig meer door de straten –
de velden vol van overvloed.
Godlof, een kind is ons geboren,
een held zal onze koning zijn,
die raadsman, God-met-ons zal heten –
die zoon zal ons tot vader zijn!
Vorst die met vrede ons wil kronen
van nu af tot in eeuwigheid,
de Eeuwige zal hem doen tronen
op recht en op gerechtigheid.
* Uitleg en vermaning
Thema: ‘ … Daarom heeft de Heer geduld met de mensen
en stort Hij over hen zijn barmhartigheid uit.’ (uit Jezus Sirach 18: 11)
Zusters en broeders, gemeente met een levende Heer!
Zoals op meer groepen is het in december op de Oever een drukke en soms stressvolle tijd.
In het begeleiden van 12 mensen met een verstandelijke beperking kom je handen, voeten
en oren tekort. December is gezellig, de huiskamer is versierd, er wordt meer aandacht aan
het eten en de gezellige momenten besteed. Vele bewoners krijgen bezoek, in het weekend,
met de feestdagen. Een logeertas wordt klaargemaakt voor een aantal dagen thuis, naar
ouders, of naar een broer of naar een zus. Even niet de aandacht hoeven te delen.
Eén van deze twaalf staat graag bij de centrale voordeur van het paviljoen. Hier komen
bezoekers binnen voor één van de zes groepen. En zij, Sjoukje, weet precies wie bij wie
hoort. In de afgelopen jaren heeft ze de verschillende contacten goed onthouden.
Spontaan pakt ze de argeloze bezoekers stevig in de arm en neemt ze in marstempo mee
naar de betreffende groep. Onderwijl de naam herhalend van de bewoner die bezoek krijgt:
(bijv.) Sikke, nei Sikke … !
Ze praat in zinnen met maximaal twee woorden.
Ze is gedreven in haar gastvrouwschap!
In de dagen tussen Kerst en Oud & Nieuw heb ik een late dienst; het is een drukte van
belang: veel aanloop, extra potten koffie klaar zetten. Tussen Trynke en Bert, die een prille
verkering hebben, regelmatig een ruzievuurtje blussen, zodat het vuur van de liefde een
kans krijgt. Tijd vliegt voorbij. Als één van de laatsten breng ik Sjoukje naar bed.
3
Haar blik is ingetogen, als een natgeregende mus onder de heg, verstopt ze haar hoofd diep
onder de dekens. Ik zing een liedje voor haar:
‘Sjoukje gaat slapen, Sjoukje is moe … ’ Eén oog en een halve neus verschijnen van onder de
dekens. ‘Zus komt?’ En ze kijkt me vragend aan met een groot oog. ‘Zus komt?’ Ik weet uit
haar levensbeschrijving dat ze een zus heeft, maar die is al jaren niet langsgekomen. Met
extra liefde stop ik haar in.
Volgens Jezus Sirach heeft de Heer geduld met de mensen.
Geduld is een eigenschap die we kennen uit het onderwijs, uit de gezondheidszorg en uit de
landbouw. Het resultaat is er niet gelijk de volgende dag. Wanneer een bepaalde formule
geleerd wordt, of wanneer een heupoperatie heeft plaatsgevonden. Wanneer het zaad voor
de wintertarwe is gezaaid … Dan vraagt het geduld voor een oogst, een lange wandeling te
kunnen maken of een lastige berekening uit te kunnen voeren.
Geduld is blijkens deze beschrijving ook een eigenschap van de Eeuwige. Gelukkig maar!
Want onze mond is gewillig, maar onze navolging en overgave zijn wispelturig. We zijn
geneigd tot uitstel … dit jaar nog niet … , misschien volgend jaar.
Hoe is ’t gesteld met ons eigen geduld? Kunt u het wachten opbrengen?
Wachten op de taxi? Wachten op een brief van die geëmigreerde broer? Wachten op bericht
van een bloedonderzoek? Ons geduld wordt op de proef gesteld … wachten op voorspoed
en een teken van zegen … Wanneer? Wanneer komt zus?
Wijzers van de klok lopen traag als een slak. Wat zal het nieuwe jaar brengen?
In de tempelruimte wacht Hanna, de profetes … al 84 jaar weduwe … (nauwelijks voor te
stellen, wat een lang gerekte tijd); op wie wacht ze, waarop wacht ze? En vooral: waarmee
wordt haar geduld gevoed?
Hanna, haar naam betekent ‘genade’, een hoogbejaarde profetes, uit de stam Aser. Bij
nadere beschouwing zegt die oude stamnaam meer. Het is één van de twaalf stammen van
Israël met een bescheiden grondgebied: de streek langs de Middellandse zeekust, onder
Tyrus, Noordwestelijk van het Meer van Galilea. Het is een stam zonder richters, zonder
profeten, er zijn geen bijzondere daden of prestaties die Aser aanzien geven! Deze stam
beweegt zich bescheiden op de achtergrond …
De identiteit van deze stam wordt bepaald door vruchtbaarheid van haar land, en door haar
vrijgevigheid. Aser voorziet de overige stammen royaal van onmisbare olijfolie; van zalfolie
en van gewijde olie voor paleis en tempel. Mozes zegt over deze kleine stam:
Aser is gezegend boven alle zonen, en de meest geliefde van zijn broers; hij zal zijn voeten
baden in olie. (Deut. 33:24)
De Menorah, de zevenarmige tempelkandelaar brandt op zuivere olijfolie.
Hanna is een afstammeling van Aser. Zoals de olielampen constant branden bekleedt zij een
verlichtende taak in de tempel, waar ze God dag en nacht dient met vasten en bidden. In
haar dienen brandt geduldig de bescheiden lamp van haar leven. Het is voor haar geen
wachten in een hoekje, zij vast en bidt onophoudelijk.
En terwijl Simeon zijn vreugde uitzingt en zijn visioenen uitspreidt, voegt Hanna zich erbij. En
zij bevestigt de messiaanse verwachting van deze kleine jongen uit de stam van Juda (zie
Matt. 2: 2). Krekt op dat stuit kaam se der ek by, brocht tank oan God en prate oer it jonkje
mei elk dy’t Jeruzalems ferlossing ferwachte.
Vanuit haar bescheiden rol, biddend in die voorhoven aanwezig, brengt ze een kruisende
verbinding aan tussen hemel en aarde: tank oan G’d (verticaal, hulde aan God) en prate mei
de minsken oer ferlossing (horizontaal). Deze bewegingen versterken elkaar.
4
Zonder het te verwachten overkomt, op die late avond in haar leven, genade aan deze
vrouw. Genade is zoals die zuivere olie van de vruchtbare Aser stam. Jouw levenslicht brandt
helder, wanneer je dit geschenk ontvangt. Ontvangen met open armen: pro Deo!
Geduld Hanna, dit eerstgeboren kind is de Messias … , waar jij zolang op hebt gewacht. Het
is Gods zoon, op wie de wereld wacht. En wij?
… Daarom heeft de Heer geduld met de mensen
en stort Hij over hen zijn barmhartigheid uit.
Honderd jaar is heel veel! Toch? Met welke verhoudingen vergelijk je?
Een waterdruppel uit de zee, een korreltje zand in de bedding van een kreek.
In die grote, niet te bevatten tijd, die we eeuwigheid noemen, heeft God het kleine … , zo
weinig-zeggende, lief.
Iedere bloem, iedere mestkever, iedere mus of zwaluw,
iedere pasgeborene in Syrië, Sierra Leone of in Stiens.
Iedere honderdjarige in Nepal of in Greunshiem,
wordt verblijd met uitgestorte barmhartigheid.
Kleine mens, op de drempel van dit nieuwe jaar,
Jij mag ontvangen, kleine mens, ontvangen erbarmen voor jezelf om de stenen en de kou en
het cynisme uit je lijf te persen.
Jij mag erbarmen ontvangen, handenvol voor hen die jouw lief zijn.
Hou ze met jouw gein en jouw ‘leven-opwekkende’ verhalen uit de gure wind van
verlatenheid. Wees trouw in spleten van tegenslag.
Jij mag ontvangen, Gods overvloeiende barmhartigheid, als olie voor het licht in je leven.
Hanna’s olie voor allen die het komende jaar op jouw weg komen.
Rijke zegen daalt als regen neer (ps. 84: 7b)
* Orgelspel
* Open ruimte
* Dank- en voorbeden, na stilte zingen we samen God fan fier en hein ús Heit
2. Bûch de folken nei jo wet
lit jo ryk op ierde komme.
byn jo wil ús op it hert
en wy sykhelje ferromme.
3. Jou ús hjoed ús deistich brea
en ferjou wat wy misdiene,
sa t ek wy ferjûn ha, Hear,
al dy t skuldich foar ús stiene.
4. Lit oer ús gjin neare nacht,
lied ús net yn blyn begearen.
binne wy yn duvels macht,
Hear, ferlos ús fan e kweade.
5. God fan fier en hein, ús heit,
wûnder heimnis is jo namme,
grut yn krêft en hearlikheid,
oant yn alle tiden. Amen.
5
* Collecte voor de Raad van Kerken
Bij de Raad van Kerken in Leeuwarden is een groot aantal Leeuwarder kerkgenootschappen
aangesloten. De Raad organiseert en ondersteunt gezamenlijke activiteiten van de kerken,
zoals de Kerkennacht, en zet zich daarnaast in voor steun aan mensen die hulpbehoevend zijn.
* Zingen
Grote God, wij loven U
1. Grote God, wij loven U,
Heer, o sterkste aller sterken!
Heel de wereld buigt voor U
en bewondert uwe werken.
Die Gij waart te allen tijd,
blijft Gij ook in eeuwigheid.
NL 413: 1 - 3
2. Alles wat U prijzen kan,
U, de Eeuwge, Ongeziene,
looft uw liefd' en zingt ervan.
Alle englen, die U dienen,
roepen U nooit lovensmoe:
`Heilig, heilig, heilig' toe!
3. Heer, ontferm U over ons,
open uwe Vaderarmen,
stort uw zegen over ons,
neem ons op in uw erbarmen.
Eeuwig blijft uw trouw bestaan laat ons niet verloren gaan.
* Zegenbede
Hear, wy freegje no, Jo seine op ús wei
Hear, wy freegje Jo, wês mei ús eltse dei (2 x) …Amen
De Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden wenst u
Vrede en alle goeds
in 2015
Folle lok en seine
yn 2015
6

Download Report