DOSSIERVORMING, GEHEIMHOUDING EN PRIVACY

DOSSIERVORMING, GEHEIMHOUDING EN PRIVACY PROCEDURE
VAN DE PRAKTISCHE GGZ
(SEPTEMBER 2014)
INLEIDING
Het verzamelen van cliëntgegevens ten behoeve van de hulpverlening is inherent
aan de gezondheidszorg. Dat anderen belang kunnen hebben bij diezelfde gegevens
doet niet af aan het beginsel dat cliëntgegevens slechts mogen worden gebruikt voor
het doel waarvoor ze zijn vastgelegd. Het verstrekken van informatie aan derden
zonder dat de cliënt hier schriftelijk toestemming voor heeft gegeven, of zonder
dwingend wettelijk voorschrift, kan civiel- tucht- en strafrechtelijke consequenties
hebben.
Deze procedure is gebaseerd op de WGBO (wet geneeskundige
behandelovereenkomst), Wet BIG (wet op de beroepen in de individuele
gezondheidszorg), WBP (wet bescherming persoonsgegevens), Wet Bopz (wet
bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen), Klachtwet, sociale
verzekeringswetgeving en Wetboek van Strafrecht. Het heeft tevens een relatie met
de Kwaliteitswet.
INWERKINGSTELLING
Deze procedure is per juli 2012 in werking getreden. Desgewenst kan een afschrift
van deze procedure verkregen worden.
BEGRIPSBEPALINGEN
Geheim: in de gezondheidszorg wordt meer onder het geheim van de cliënt
verstaan dan puur het beroepsgeheim dat bestaat in een behandelrelatie tussen
beroepsbeoefenaar en cliënt. Ook in andere situaties dient het geheim van de cliënt
beschermd te worden, bijvoorbeeld bij wetenschappelijk onderzoek en
geneeskundige verklaringen.
Het geheim van de cliënt bevat medische gegevens, behandelgegevens en andere
verkregen informatie zoals persoonlijke of financiële gegevens. Het geheim van de
cliënt reikt verder dan het graf. Na overlijden komt het geheim niet te vervallen; ook
gaat het niet over op de erven van de overleden cliënt. De cliënt kan aangeven hoe
met zijn geheim wordt omgegaan tijdens zijn leven en/of daarna.
Beroepsgeheim: hieronder verstaan we het geheim van de cliënt dat door de
beroepsbeoefenaar beschermd dient te worden. Bij sommige zorgverleners bestaat
het misverstand dat het beroepsgeheim een recht is dat de zorgverlener toekomt.
Dit is niet juist.
Het beroepsgeheim betreft het geheim van de cliënt. Het beroepsgeheim dient
daarnaast ook een algemeen belang: iedereen moet zich tot een zorgverlener
kunnen wenden zonder de angst dat zijn geheim aan derden ter kennis komt.
De Praktische GGZ | Oostwaarts 5E | 2711 BA Zoetermeer | T 085 273 58 57 | F 079 360 23 56
[email protected] | W www.depraktischeggz.nl | Banknummer NL65 ABNA 0406 8077 87
BTW nummer 8527.56.124.B01 | KvK nummer 578 32 676 | AGB instellingscode 22-220710
E
Zwijgplicht: de zorgverlener en eenieder die bij het uitoefenen van zijn beroep op
het gebied van de individuele gezondheidszorg kennis heeft gekregen van datgene
wat hij als vertrouwelijk moest begrijpen, heeft de plicht te zwijgen over het geheim
van de cliënt.
Deze zwijgplicht geldt in beginsel tegenover iedereen, behalve tegenover de cliënt
zelf en de overige zorgverleners die bij de actuele behandeling betrokken zijn.
Verschoningsrecht: personen die kennis dragen van een geheim kunnen door de
rechter (in civiele-, straf-, en tuchtzaken) als getuige of gedaagde worden gehoord.
Indien die personen uit hoofde van hun beroep zwijgplichtig zijn bijvoorbeeld artsen,
verpleegkundigen, maar ook secretaresses en administratief medewerkers (zij
hebben een afgeleide zwijgplicht) kunnen zij zich beroepen op hun
verschoningsrecht.
Zij geven daarmee aan niet te kunnen praten over bepaalde zaken die hen als
geheim van de cliënt zijn medegedeeld. Het verschoningsrecht is in verschillende
wettelijke bepalingen vastgelegd (o.a. art. 218 Wetboek van Strafvordering, 68 lid 5
wet Beroepen Individuele Gezondheidszorg (BIG)).
BELEID
Het beleid van De Praktische GGZ in deze is dat in de afwegingen het goede, actieve
zorgverlenerschap en de belangen van de cliënt leidend moeten zijn. Ook geldt de
zwijgplicht niet jegens de wettelijk vertegenwoordiger van de cliënt die hetzij door
leeftijd hetzij doordat de cliënt niet in staat geacht kan worden een redelijke
waardering van zijn belangen te kunnen maken.
Wel wordt de wettelijk vertegenwoordiger gezien als een derde in de strikt juridische
zin van het woord. Dit blijkt uit de bewoordingen van art. 7: 457 lid 3, tweede
volzin: “Indien de zorgverlener door inlichtingen over de cliënt dan wel inzage in of
afschrift van de bescheiden te verstrekken niet geacht kan worden de zorg van een
goed zorgverlener in acht te nemen, laat hij zulks achterwege”.
Met andere woorden: de wettelijk vertegenwoordiger wordt niet automatisch
dezelfde rechten toegekend als de cliënt. Er dient een afweging plaats te vinden over
de vraag of informatieverstrekking ter verkrijging van de vervangende toestemming
de doorbreking van de zwijgplicht rechtvaardigt. Wettelijk vertegenwoordigers van
de meerderjarige cliënt zijn: curator (door de rechter benoemd), mentor (door de
rechter benoemd), schriftelijk door de cliënt gemachtigde, echtgenoot of
levenspartner, en tenslotte ouder, kind, broer of zuster van de meerderjarige cliënt.
Wettelijk vertegenwoordiger van de minderjarige cliënt zijn: de ouder(s) met gezag
of de voogdijmedewerker.
De Praktische GGZ | Oostwaarts 5E | 2711 BA Zoetermeer | T 085 273 58 57 | F 079 360 23 56
E [email protected] | W www.depraktischeggz.nl | Banknummer NL65 ABNA 0406 8077 87
BTW nummer 8527.56.124.B01 | KvK nummer 578 32 676 | AGB instellingscode 22-220710
Wat betreft de persoonsregistratie treft De Praktische GGZ de nodige voorzieningen
ter bevordering van de juistheid en volledigheid van de opgenomen gegevens en
draagt zorg voor de nodige voorzieningen van technische en organisatorische aard
ter beveiliging van de persoonsregistratie, tegen verlies of aantasting van de
gegevens en tegen onbevoegde kennisneming, wijziging of verstrekking daarvan.
De persoonsregistratie bevat hooguit algemene gegevens, personalia,
identificatiegegevens; middelen- en maatregelenregistratie; medische /
paramedische gegevens; pedagogische / psychologische gegevens; financiële /
administratieve gegevens.
De persoonsregistratie wordt uitsluitend aangelegd indien, en voor zover,
noodzakelijk voor een goede vervulling van de taak van de zorgverlener. Voor de
persoonsregistratie gelden de volgende doelstellingen:






Het ondersteunen van de dagelijkse zorg om de continuïteit ervan te
waarborgen.
Ondersteuning bieden bij diagnostiek, hulpvraagverheldering en evaluatie van de
zorg.
Ondersteunen van het management van de organisatie om een optimale en
doelmatige inzet van medewerkers, middelen en financiën ten behoeve van de
zorgverlening mogelijk wordt.
Bijdragen in de verantwoording van de zorg naar de geregistreerde en/of diens
wettelijk vertegenwoordiger.
Stimuleren van een permanente vorm van kwaliteitscontrole.
Bijdragen in de externe verantwoording naar financiers, overheid en anderen,
voor zover hierop een wettelijke verplichting rust.
ARTIKEL 1: PRECAIRE GEGEVENS
Conform het bepaalde in het Besluit Gevoelige Gegevens (Stb. 1993, 158) worden
gegevens over het ras, de godsdienst, de levensovertuiging, de seksualiteit of intiem
levensgedrag van de geregistreerde alleen opgenomen indien deze gegevens van
belang zijn voor de dienstverlening. Gevoelige gegevens van derden (o.a.
familieleden van de geregistreerden) kunnen alleen in de registratie worden
opgenomen indien, en voor zover, dit in verband met de dienstverlening aan de
cliënt of gewichtige belangen van de zorgverlener noodzakelijk is.
ARTIKEL 2: KENNISGEVING
De zorgverlener zal middels een algemene kennisgeving het bestaan van de
registraties en van dit reglement vermelden, alsmede daarin aangeven op welke
wijze het reglement kan worden ingezien en verkregen en nadere informatie kan
worden ingewonnen. Indien andere doelen, dan de genoemde doelstellingen, een
doelstelling vormen van de registraties, heeft de zorgverlener de plicht de
geregistreerde vooraf te informeren omtrent de aard van de gegevens, die over zijn
persoon in de registratie worden opgenomen, alsmede omtrent de doeleinden die
daarmee worden nagestreefd.
De Praktische GGZ | Oostwaarts 5E | 2711 BA Zoetermeer | T 085 273 58 57 | F 079 360 23 56
[email protected] | W www.depraktischeggz.nl | Banknummer NL65 ABNA 0406 8077 87
BTW nummer 8527.56.124.B01 | KvK nummer 578 32 676 | AGB instellingscode 22-220710
E
ARTIKEL 3: HET CLIËNTENDOSSIER
De cliëntgegevens bevinden zich in het papieren cliëntendossier en het elektronisch
cliëntendossier (EPD). Vanaf juni 2012 is bij De Praktische GGZ het elektronisch
dossier in Careweb leidend voor de interne cliëntengegevens en verslaglegging. De
autorisatie voor het elektronisch cliëntendossier zorgt dat elke functie bepaalde
taken binnen het elektronisch cliëntendossier kan uitvoeren.
In het elektronisch cliëntendossier (in Careweb) kunnen alleen de zorgverleners in
het elektronisch dossier van de cliënten van het team waarin zij werken.
Alleen de zorgverleners die betrokken zijn bij de actuele zorgverlening aan de cliënt
hebben toegang tot het papieren cliëntendossier. Bij afwezigheid van de
medewerkers word dit cliëntendossier opgeborgen in een kast die niet toegankelijk
is.
ARTIKEL 4: BEWAARTERMIJN VAN HET CLIËNTENDOSSIER
De bewaartermijn van de persoonsregistratie (het papieren en digitale
cliëntendossier) is in beginsel 15 jaar vanaf het moment dat de cliënt de leeftijd van
18 jaar heeft bereikt. Dit te rekenen vanaf het tijdstip waarop de gegevens zijn
vervaardigd, of zoveel langer dan redelijkerwijs uit de zorg voortvloeit.
ARTIKEL 5: INZAGE IN EN AFSCHRIFT VAN HET EIGEN CLIËNTENDOSSIER
De zorgverlener geeft de cliënt desgevraagd inzage in en afschrift van diens dossier.
Hij biedt daarbij aan tekst en uitleg te verschaffen. Alvorens de cliënt inzage te
geven, verwijdert de zorgverlener de gegevens die betrekking hebben op anderen,
voor zover die niet door de cliënt zelf zijn verstrekt. Als er sprake is van een
professionele relatie met een cliëntsysteem, worden daarbij van de afzonderlijke
personen alle gegevens, die niet tegelijkertijd betrekking hebben op andere
personen in dat systeem (ook) op zodanige wijze bewaard, dat aan elk afzonderlijk
gelegenheid tot inzage gegeven kan worden zonder de vertrouwelijkheid van de
gegevens van de anderen te schenden.
ARTIKEL 6: TOEGANKELIJKHEID VAN HET CLIËNTENDOSSIER
De zorgverlener richt het dossier naar vorm en inhoud zo in dat het voor de cliënt
redelijkerwijs toegankelijk is.
ARTIKEL 7: VERBETERING VAN, AANVULLING OP OF VERWIJDERING VAN
GEGEVENS IN HET CLIËNTENDOSSIER
De zorgverlener corrigeert die gegevens in het dossier, waarvan de cliënt
aannemelijk maakt dat ze onjuist zijn, onvolledig, of niet ter zake doen, gezien de
doelstelling van het dossier. Op verzoek van de cliënt worden door hem opgestelde
notities met zijn opvattingen over de professionele relatie in het dossier opgenomen.
De Praktische GGZ | Oostwaarts 5E | 2711 BA Zoetermeer | T 085 273 58 57 | F 079 360 23 56
E [email protected] | W www.depraktischeggz.nl | Banknummer NL65 ABNA 0406 8077 87
BTW nummer 8527.56.124.B01 | KvK nummer 578 32 676 | AGB instellingscode 22-220710
ARTIKEL 8: RECHT OP VERNIETIGING VAN HET EIGEN CLIËNTENDOSSIER
Op schriftelijk verzoek van de cliënt wordt diens dossier door de zorgverlener
vernietigd. Het verzoek om vernietiging wordt bewaard. De zorgverlener vernietigt
de gegevens binnen een jaar na een daartoe strekkend verzoek van de
geregistreerde, tenzij redelijkerwijs aannemelijk is dat de bewaring van aanmerkelijk
belang is voor een ander dan de cliënt, alsmede voor zover bewaring op grond van
een wettelijk voorschrift vereist is.
Tevens wordt het verzoek van de cliënt om vernietiging niet ingewilligd als het
dossier betrekking heeft op een professionele relatie in opdracht van een externe
opdrachtgever die een door de wet toegekende bevoegdheid heeft om nakoming van
de opdracht te eisen, en deze opdrachtgever niet met vernietiging instemt. Indien de
bewaartermijn is verstreken, worden de desbetreffende persoonsgegevens uit de
registratie verwijderd en vernietigd, zulks binnen een termijn van één jaar.
ARTIKEL 9: RAPPORTAGE IN OPDRACHT VAN DE CLIËNT
Rapportage in opdracht van de cliënt wordt uitsluitend aan de cliënt uitgebracht en
bij voorkeur schriftelijk.
ARTIKEL 10: TOESTEMMINGSVERISTE VOOR RAPPORTAGE AAN DERDEN
Voor rapportage aan derden is toestemming van de cliënt noodzakelijk. De
rapportage aan een derde wordt, met toestemming van de cliënt, als regel
schriftelijk uitgebracht. Als gemotiveerd kan worden dat schriftelijke rapportage niet
in overeenstemming kan worden gebracht met het doel van de opdracht, wordt
vooraf afgesproken dat de rapportage mondeling wordt uitgebracht.
ARTIKEL 11: GELEGENHEID TOT INZAGE VOORAFGAAN AAN DE RAPPORTAGE
Als de zorgverlener rapporteert aan een derde, dan biedt de zorgverlener de cliënt
de gelegenheid tot inzage in het rapport voordat de rapportage wordt uitgebracht.
Het recht op inzage geldt niet voor delen in het rapport die betrekking hebben op
anderen. Wanneer de rapportage feitelijk wordt uitgebracht verschaft de
zorgverlener de cliënt desgewenst een afschrift, voor zover de rapportage op de
cliënt betrekking heeft.
ARTIKEL 12: CORRECTIE, AANVULLING OF VERWIJDERING VAN GEGEVENS IN DE
RAPPORTAGE
De gegevens in de rapportage waarvan de cliënt aannemelijk maakt dat ze onjuist
zijn, worden door de zorgverlener gecorrigeerd en hij vult ze aan of hij verwijdert ze
als ze onvolledig zijn of niet ter zake doen gezien de doelstelling van de rapportage.
Dit geldt niet voor de bevindingen en conclusies, deze behoren tot de
verantwoordelijkheid van de zorgverlener.
De Praktische GGZ | Oostwaarts 5E | 2711 BA Zoetermeer | T 085 273 58 57 | F 079 360 23 56
[email protected] | W www.depraktischeggz.nl | Banknummer NL65 ABNA 0406 8077 87
BTW nummer 8527.56.124.B01 | KvK nummer 578 32 676 | AGB instellingscode 22-220710
E
ARTIKEL 13: MONDELINGE RAPPORTAGE AAN EEN DERDE
Wanneer een rapportage mondeling wordt uitgebracht, dan wordt de inhoud van de
rapportage met de cliënt besproken voorafgaand aan het uitbrengen ervan.
ARTIKEL 14: BLOKKEREN VAN DE RAPPORTAGE AAN EEN EXTERE OPDRACHTGEVER
Als regel heeft de cliënt het recht om de rapportage aan een externe opdrachtgever
te blokkeren. Dat recht is er echter niet als de externe opdrachtgever op grond van
een wettelijke regeling een bevoegdheid heeft om rapportage te eisen.
In dat geval stelt de zorgverlener de cliënt in de gelegenheid eventuele bezwaren
tegen de rapportage op schrift te stellen en deze gelijktijdig met de rapportage naar
de opdrachtgever te sturen. Als de cliënt geen recht heeft om de rapportage te
blokkeren, dan is de zorgverlener verplicht om hem voorafgaande aan de
professionele relatie schriftelijk daarop te wijzen.
ARTIKEL 15: INZAGE- EN BLOKKERINGSRECHT BIJ RAPPORTAGE OVER EEN
CLIËNTSYSTEEM
Cliënten kunnen niet zonder meer een beroep doen op bovenstaande bepalingen met
betrekking tot inzage en blokkering van de rapportage als zij deel uitmaken van een
cliëntsysteem. Het doel van de rapportage en of de vertrouwelijkheid ten opzichte
van de anderen kunnen zich tegen inzage en blokkering verzetten. Voor zover dat
het geval is dienen de cliënten voorafgaand aan de professionele relatie daarover te
worden ingelicht.
ARTIKEL 16: VERSTREKKING VAN GEGEVENS OVER DE CLIËNT
De zorgverlener verstrekt aan een derde die niet de opdrachtgever is, uitsluitend die
gegevens over de cliënt, waarvoor deze vooraf gerichte toestemming heeft verleend
en die relevant en noodzakelijk zijn voor een specifieke vraagstelling van die derde.
Dit geldt in beginsel tegenover iedere derde, maar niet tegen de cliënt of overige
zorgverleners die bij de actuele behandeling betrokken zijn. Daarbij is het niet van
belang of de zorgverleners voor dezelfde instelling werken; doorslaggevend is de
vraag of de zorgverleners betrokken zijn bij de actuele hulpverlening.
ARTIKEL 17: VERSTREKKING VAN GEGEVENS OVER EEN ANDER DAN DE CLIËNT
Wanneer er in het dossier gegevens aanwezig zijn over een ander dan de cliënt, en
deze gegevens niet door de cliënt zelf zijn verstrekt, dan verstrekt de zorgverlener
deze niet aan derden, dan met gerichte toestemming van die ander en alleen voor
zover zij relevant en noodzakelijk zijn voor de specifieke vraagstelling. De
toestemming wordt schriftelijk vastgelegd.
De Praktische GGZ | Oostwaarts 5E | 2711 BA Zoetermeer | T 085 273 58 57 | F 079 360 23 56
E [email protected] | W www.depraktischeggz.nl | Banknummer NL65 ABNA 0406 8077 87
BTW nummer 8527.56.124.B01 | KvK nummer 578 32 676 | AGB instellingscode 22-220710
ARTIKEL 18: GEHEIMHOUDING
In het directe contact met de betrokkene gaat de zorgverlener een
vertrouwensrelatie met hem aan. Daarom is de zorgverlener verplicht tot
geheimhouding van hetgeen hem uit hoofde van de uitoefening van zijn beroep ter
kennis komt, voor zover die gegevens van vertrouwelijke aard zijn. Onder deze
verplichting valt ook het professionele oordeel van de zorgverlener over de
betrokkene. De geheimhoudingsverplichting blijft na beëindiging van de
professionele contacten bestaan.
ARTIKEL 19: DOORBREKEN VAN DE GEHEIMHOUDINGSPLICHT
De zorgverlener is niet gehouden geheimhouding in acht te nemen als hij gegronde
redenen heeft om te menen dat het doorbreken van de geheimhouding het enige en
laatste middel is om direct gevaar voor personen te voorkomen, dan wel wanneer hij
door wettelijke bepalingen of een rechterlijke beslissing daartoe wordt gedwongen.
De zwijgplichtige zorgverlener kan het geheim van de cliënt alleen doorbreken met
toestemming van de cliënt, op grond van een dwingend wettelijk voorschrift of
indien de zorgverlener in een conflict van plichten komt bij handhaving van het
geheim.
Als te voorzien is dat een dergelijke situatie zich kan voordoen, stelt de zorgverlener
de betrokkene ervan op de hoogte dat hij in dat geval genoodzaakt kan zijn de
geheimhouding te doorbreken, tenzij door een dergelijke mededeling acuut gevaar
voor hemzelf of derden kan ontstaan.
Als de zorgverlener besluit tot het doorbreken van de geheimhouding dan mag die
doorbreking zich niet verder uitstrekken dan in de gegeven omstandigheden is
vereist en dient hij de betrokkene van zijn besluit op de hoogte te stellen, tenzij
door een dergelijke mededeling acuut gevaar voor hemzelf of derden kan ontstaan.
ARTIKEL 20: GEHEIMHOUDING BIJ RAPPORTAGE EN GEGEVENSVERSTREKKING
Als er met toestemming van de cliënt bepaalde gegevens worden verstrekt of wordt
gerapporteerd aan derden, dan geldt er geen geheimhoudingsplicht jegens de
ontvanger van die gegevens of van het oordeel dat in de verklaring of rapportage is
vervat. Voor het overige dat hem ter kennis mocht komen heeft de zorgverlener een
geheimhoudingsplicht.
ARTIKEL 21: ZORGVULDIGHEID IN DE COMMUNICATIE
De zorgverlener neemt in redelijkheid alle voorzorgen dat er in de schriftelijke,
telefonische of elektronische communicatie met de cliënt of met andere betrokkenen
geen vertrouwelijke gegevens over de cliënt, zonder diens instemming, ter kennis
komen van derden.
In een vroeg stadium overlegt de zorgverlener daartoe et de cliënt of met betrokken
derden hoe de communicatie het best kan verlopen en hoe deze moet worden
vormgegeven om de vertrouwelijkheid met betrekking tot de cliënt te bewaren.
De Praktische GGZ | Oostwaarts 5E | 2711 BA Zoetermeer | T 085 273 58 57 | F 079 360 23 56
[email protected] | W www.depraktischeggz.nl | Banknummer NL65 ABNA 0406 8077 87
BTW nummer 8527.56.124.B01 | KvK nummer 578 32 676 | AGB instellingscode 22-220710
E
ARTIKEL 22: BEROEP OP VERSCHONING
De zorgverlener is verplicht zich tegenover de rechter te beroepen op verschoning,
als het afleggen van een getuigenis of het beantwoorden van vragen hem in strijd
brengt met zijn geheimhoudingsplicht.
ARTIKEL 23: VERTROUWELIJKHEID JEGENS ANDERE PERSONEN DAN DE CLIËNT
Als het noodzakelijk is om gegevens in het dossier op te nemen, die betrekking
hebben op andere personen dan de cliënt en die gegevens niet door de cliënt zelf
zijn verstrekt, dan worden deze in zodanige vorm opgenomen, dat ze tijdelijk te
verwijderen zijn, zodat bij inzage door de cliënt de vertrouwelijkheid van die
gegevens gewaarborgd kan worden.
ARTIKEL 24: VERTROUWELIJKHEID JEGENS PERSONEN IN EEN CLIËNTSYSTEEM
Voor zover gegevens noodzakelijkerwijs op meerdere personen tegelijk betrekking
hebben, dan worden deze verzameld in een dossier over het betreffende
cliëntsysteem. Geen van de personen in het cliëntsysteem heeft recht op inzage en
afschrift van die gegevens, tenzij de andere(n) schriftelijk toestemming hiertoe
verleent of verlenen.
Voorafgaand aan het opnemen van gegevens in zo’n dossier deelt de zorgverlener
dat aan elk van hen mee, en wijst hen erop dat daaruit een beperking kan
voortvloeien van het recht op inzage en afschrift, voor zover dat noodzakelijk is om
de vertrouwelijkheid van elkaars gegevens te waarborgen.
ARTIKEL 25: BEVEILIGING VAN HET DOSSIER
De zorgverlener zorgt er voor dat het dossier op zodanige wijze wordt bewaard dat
zonder zijn toestemming niemand toegang daartoe heeft, zodat de vertrouwelijkheid
van de gegevens bewaard blijft.
ARTIKEL 26: VERSTREKKING VAN GEGEVENS EN BEOORDELINGEN ZONDER
TOESTEMMING
Voor het verstrekken van gegevens en het geven van beoordelingen aan andere
beroepsbeoefenaren is geen gerichte toestemming van de cliënt nodig als die andere
beroepsbeoefenaren de cliënt behandelen of onderzoeken in verband met hetzelfde
als dat waarop de professionele relatie van de zorgverlener betrekking heeft, of met
iets dat daaraan sterk gerelateerd is. De verstrekking wordt beperkt tot die
gegevens en beoordelingen die noodzakelijk zijn voor de werkzaamheden van die
andere beroepsbeoefenaren.
De Praktische GGZ | Oostwaarts 5E | 2711 BA Zoetermeer | T 085 273 58 57 | F 079 360 23 56
E [email protected] | W www.depraktischeggz.nl | Banknummer NL65 ABNA 0406 8077 87
BTW nummer 8527.56.124.B01 | KvK nummer 578 32 676 | AGB instellingscode 22-220710
ARTIKEL 27: WETTELIJK VERPLICHTE VERSTREKKING VAN GEGEVENS EN
BEOORDELINGEN
Voor het verstrekken van gegevens of van een beoordeling aan derden is geen
toestemming van de cliënt nodig wanneer de zorgverlener op grond van een
wettelijke bepaling verplicht is deze te verstrekken. De cliënt wordt hiervan van
tevoren op de hoogte gesteld.
ARTIKEL 28: GEGEVENSVERSTREKKING AAN MEDEWERKERS
Er is geen toestemming van de cliënt nodig voor het verstrekken van gegevens aan
iemand die onder leiding van de zorgverlener meewerkt aan de uitvoering van de
professionele relatie.
ARTIKEL 29: INFORMATIEVERSTREKKING VOOR RESEARCH EN STATISTIEK
Ten behoeve van research en statistiek mag de zorgverlener desgevraagd aan een
derde gegevens en beoordelingen verstrekken. Deze gegevens en beoordelingen
dienen zo te worden aangeleverd, dat herkenbaarheid van de persoon daarbij wordt
uitgesloten, tenzij dat gezien het doel van het onderzoek niet mogelijk is. In dat
geval kunnen die gegevens, respectievelijk beoordelingen, alleen met toestemming
van de cliënt worden verstrekt.
ARTIKEL 30: GEBRUIK VAN GEGEVENS VOOR PUBLICATIES, ONDERWIJS,
SUPERVISIE EN INTERVISIE
Voor wetenschappelijke publicaties, onderwijsdoelen, supervisie en intervisie mag de
zorgverlener uitsluitend gegevens van en oordelen over een cliënt gebruiken waaruit
diens identiteit niet te herleiden is. De combinatie van gegevens en beschreven
omstandigheden mag er niet toe kunnen leiden dat derden daaruit de cliënt
herkennen, tenzij de cliënt toestemming heeft gegeven voor een dergelijke
gegevensverstrekking.
ARTIKEL 31: RAPPORTEREN OVER ANDEREN DAN DE CLIËNT
Bij het uitbrengen van rapportages beperkt de zorgverlener zich bij het geven van
oordelen en adviezen tot die aangaande de cliënt, en geeft hij geen oordelen of
adviezen met betrekking tot een ander dan de cliënt. Indien het voor het doel van
de rapportage noodzakelijk is over een ander dan de cliënt gegevens te verstrekken,
dan beperkt de zorgverlener zich zo mogelijk tot die gegevens die hij uit eigen
waarneming of onderzoek heeft verkregen.
Voor het verstrekken van dergelijke gegevens is gerichte toestemming van
betrokkene noodzakelijk. Indien de zorgverlener het noodzakelijk acht in een
rapportage gegevens over een ander dan de cliënt te vermelden, die hij niet uit
eigen waarneming of onderzoek heeft verkregen, dan is hij daarin uiterst
terughoudend en geeft steeds de bron en relevantie van de gegevens aan.
De Praktische GGZ | Oostwaarts 5E | 2711 BA Zoetermeer | T 085 273 58 57 | F 079 360 23 56
[email protected] | W www.depraktischeggz.nl | Banknummer NL65 ABNA 0406 8077 87
BTW nummer 8527.56.124.B01 | KvK nummer 578 32 676 | AGB instellingscode 22-220710
E
ARTIKEL 32: CLIËNTVERTEGENWOORDIGING
Inlichtingen aan ouder(s) met gezag: een minderjarige die onder ouderlijk
gezag staat en 16 jaar of ouder is, geldt voor de WGBO als meerderjarig. Alle
cliëntenrechten komen hem toe, inclusief het recht op informatie en het inzagerecht.
Een ouder met gezag die om inzage vraagt, of bepaalde inlichtingen vraagt van de
zorgverlener, kan die pas krijgen na gerichte toestemming van de minderjarige zelf.
Indien van deze minderjarige vaststaat dat hij niet in staat is tot een redelijke
waardering van zijn belangen m.b.t. de behandeling, komen alle cliëntenrechten de
ouder(s) met gezag toe, tenzij de zorgverlener van mening is dat de uitoefening van
bepaalde cliëntenrechten indruist tegen het belang van de cliënt.
Een minderjarige die onder ouderlijk gezag staat en ouder is dan 12 jaar, maar
jonger dan 16 jaar, kan niet zelfstandig een overeenkomst tot geneeskundige
behandeling sluiten; de ouder(s) met gezag wel. De cliëntenrechten uit de WGBO
komen de ouder(s) met gezag en de cliënt beiden toe: de cliënt die in staat is tot
een redelijke waardering van zijn belangen en die om inzage in het eigen dossier
vraagt, krijgt die inzage.
De ouder(s) die om inzage vragen krijgen die inzage, aangezien het inzagerecht
gekoppeld is aan het medebeslissingsrecht voor de behandeling. Op het beginsel van
inzage door de ouder(s) bestaat de uitzondering “tenzij de uitoefening van deze
vertegenwoordigheidsbevoegdheid niet verenigbaar is met de zorg van een goed
zorgverlener jegens de cliënt”.
Een minderjarige die onder ouderlijk gezag staat en jonger is dan 12 jaar, kan niet
zelfstandig een overeenkomst tot geneeskundige behandeling sluiten; de ouder(s)
met gezag wel. De cliëntenrechten uit de WGBO komen de ouder(s) met gezag toe,
met dien verstande dat de informatieverplichting jegens de jonge cliënt wordt
uitgeoefend op zodanige wijze als past bij zijn bevattingsvermogen.
Bij alle besluiten over behandeling, inzage en informatie geldt ook hier de algemene
uitzondering op de vertegenwoordigingsbevoegdheid: tenzij de uitoefening van deze
vertegenwoordigings-bevoegdheid niet verenigbaar is met de zorg van een goed
zorgverlener.
Inlichtingen aan ouder(s) zonder gezag: de hierboven beschreven
bevoegdheden en rechten, komen de ouder(s) zonder gezag niet toe. Een ouder
zonder gezag is te zien als een derde. Met toestemming van de ouder met gezag of
de voogdijmedewerker, eventueel gecombineerd met de toestemming van de
minderjarige tussen de 12 en 16 jaar, kunnen hem bepaalde rechten gegund
worden.
De ouder zonder gezag heeft sinds de wetswijziging van boek 1 van het Burgerlijk
Wetboek, desgevraagd recht op informatie, te verstrekken door bepaalde derden die
beroepshalve beschikken over die informatie. Hiermee is met name bedoeld de
zorgverlener; deze mag informatie alleen dan niet verstrekken, als hij de informatie
ook niet aan de ouder met gezag zou verstrekken. De bepaling in artikel 457 lid 3
WGBO gaat voor de bepaling van bk. 1 BW.
De Praktische GGZ | Oostwaarts 5E | 2711 BA Zoetermeer | T 085 273 58 57 | F 079 360 23 56
E [email protected] | W www.depraktischeggz.nl | Banknummer NL65 ABNA 0406 8077 87
BTW nummer 8527.56.124.B01 | KvK nummer 578 32 676 | AGB instellingscode 22-220710
Inlichtingen aan vertegenwoordigers genoemd in de WGBO: meerderjarigen,
die niet in staat worden geacht een redelijke waardering van hun belangen ter zake
van de geneeskundige behandeling te kunnen maken, worden vertegenwoordigd
door curator; mentor; schriftelijk gemachtigde; echtgenoot of partner; of door
ouder, kind, broer of zus van de cliënt.
Inlichtingen kunnen aan deze vertegenwoordigers worden verstrekt, tenzij de
zorgverlener bij het verstrekken niet geacht kan worden de zorg van een goed
zorgverlener in acht te nemen. In dat geval verstrekt de zorgverlener geen
inlichtingen. In de Wet BOPZ zijn enkele bepalingen opgenomen waarin bepaalde
inlichtingen verstrekt moeten worden aan de naastbetrokkenen, zoals een
voorgenomen (voorwaardelijk) ontslag van de cliënt of een voorgenomen verlof. Zie
artikelen 45, 47 en 48 Wet BOPZ.
Inlichtingen aan informele vertegenwoordigers: het verstrekken van
inlichtingen aan familieleden en naastbetrokkenen van cliënten, mag alleen met
toestemming van de cliënt. Er komen echter regelmatig situaties voor waarin het
belang van de familie zwaar weegt (indien de familie voor de cliënt zorgt of ingeval
de familie wordt bedreigd) terwijl de cliënt door een ernstige psychiatrische stoornis
geheel of gedeeltelijk als wilsbekwaam betreffende dit onderwerp beschouwd kan
worden. In die situaties dient de zorgverlener de belangen zorgvuldig af te wegen en
als goed zorgverlener op te treden.
Inlichtingen aan de politie: in Nederland weegt het geheim van de cliënt
zwaarder dan het belang van opsporing van strafbare feiten. Dat is een van de
achtergronden van de regeling van de zwijgplicht en het verschoningsrecht van
artsen. Cliënten moeten zich ongehinderd en zonder angst voor arrestatie kunnen
wenden tot zorgverleners. De zorgverlener is dus zwijgplichtig tegenover de
politieagent, die in de instelling wil nagaan of er cliënten met bepaalde kenmerken
(leeftijd, uiterlijk, bepaald gedrag e.d.) in behandeling zijn.
Dit geldt ongeacht de juridische titel waarop iemand opgenomen is (vrijwillig, Bopzmaatregel of strafmaatregel). Als de politie een bepaalde cliënt wil spreken, kan de
inhoudelijk directeur medewerking verlenen in overleg met de cliënt. Binnen
De Praktische GGZ is de regel dat alleen de inhoudelijk directeur de politie te woord
staat.
Ook de inhoudelijk directeur is in beginsel zwijgplichtig. Maar er kunnen
uitzonderingen denkbaar zijn om toch bepaalde inlichtingen te verschaffen, of
medewerking te verlenen aan het verhoor van een cliënt tegen wie bijvoorbeeld een
arrestatiebevel is uitgevaardigd. De inhoudelijk directeur kan bezien of de cliënt in
staat is een gesprek met de politie aan te gaan, en wie bij het gesprek aanwezig zal
zijn. Het is een schending van het beroepsgeheim, maar bij een conflict van plichten
gaat de zorgverlener vrijuit.
De Praktische GGZ | Oostwaarts 5E | 2711 BA Zoetermeer | T 085 273 58 57 | F 079 360 23 56
[email protected] | W www.depraktischeggz.nl | Banknummer NL65 ABNA 0406 8077 87
BTW nummer 8527.56.124.B01 | KvK nummer 578 32 676 | AGB instellingscode 22-220710
E
Inlichtingen aan advocaten: alleen indien schriftelijk gemachtigd door de cliënt,
kan de advocaat inlichtingen ontvangen of inzage in bepaalde delen van het dossier
verkrijgen. Aangegeven moet zijn hoe ver de machtiging reikt. Een medische
verklaring in een echtscheidingsprocedure of een procedure over het ouderlijk
gezag, heeft vaak tot een tuchtmaatregel geleid. Zorg daarom voor schriftelijke
toestemming van de cliënt en geef alleen objectieve feiten weer, uitsluitend over de
eigen cliënt en geen subjectieve waarde-oordelen.
Informatieverstrekking aan de zorgverzekeraars en zorgkantoren: de
zorgverzekeraars en de zorgkantoren hebben geen toestemming om cliëntendossiers
in te zien, tenzij de cliënt toestemming heeft gegeven. Bij verstrekken van gegevens
aan de zorgverzekeraar en het zorgkantoor dienen zij zorgvuldig om te gaan te gaan
de gegevens van hun klanten. De zorgverzekeraars en zorgkantoren zijn gehouden
aan de geldende wet- en regelgeving.
Informatieverstrekking aan MIP-commissie: het gebruik van cliëntengegevens
in het kader van MIP -meldingen is noodzakelijk. De toestemming van cliënten kan
daarbij voorondersteld worden. Leden van een MIP-commissie dienen zich in een
civiele-, tucht-, of strafzaak te verschonen om gegevens uit het commissieonderzoek
te overleggen. MIP-verslagen worden dus ook niet overhandigd aan de Inspectie
voor de Gezondheidszorg of andere derden, zoals verzekeraars. Het wettelijk
verschoningsrecht van de arts zou daarmee illusoir worden. Hierover bestaat echter
nog geen jurisprudentie.
ARTIKEL 33: KLACHTEN
Indien de cliënt van mening is dat de bepalingen van deze procedure niet worden
nageleefd of andere reden heeft tot klagen, dient hij/zij zich te wenden tot diens
zorgverlener. Indien dit voor de cliënt niet leidt tot een voor hem/haar acceptabel
resultaat, heeft de cliënt de mogelijkheid gebruik te maken van de binnen de
instelling functionerende regeling voor onafhankelijke klachtenbehandeling (de
klachtenprocedure).
De Praktische GGZ | Oostwaarts 5E | 2711 BA Zoetermeer | T 085 273 58 57 | F 079 360 23 56
E [email protected] | W www.depraktischeggz.nl | Banknummer NL65 ABNA 0406 8077 87
BTW nummer 8527.56.124.B01 | KvK nummer 578 32 676 | AGB instellingscode 22-220710